ნობელის პრემიის ლაურეატები
|
ამ სტატიას/სექციას ქართულად თარგმნა სჭირდება. გთხოვთ იხილოთ ამ სტატიის სექცია ქართულად სათარგმნი სტატიების გვერდზე განხილვისთვის. თუ სტატია არ დაიწერა ქართულად მომდევნო ორი კვირის განმავლობაში, ის წაშლას დაექვემდებარება. თუ თქვენ წარადგინეთ ეს გვერდი თარგმნის მოთხოვნაზე, გთხოვთ დაამატოთ |
ნობელის პრემია (შვედ. Nobelpriset, ნორვ. Nobelprisen) — ერთ-ერთი ყველაზე პრესტიჟული საერთაშორისო პრემია. გაიცემა მნიშვნელოვანი სამეცნიერო კვლევების, რევოლუციური გამოგონებების ან კულტურასა თუ საზოგადოების განვითარებაში შეტანილი დიდი წვლილისთვის.
ნობელის პრემია დაარსდა ალფრედ ნობელის ანდერძის შესაბამისად.
ნობელის ანდერძში გათვალისწინებული იყო თანხის გამოყოფა მხოლოდ ხუთი მიმართულების წარმომადგენელთა ჯილდოებისთვის:
- ლიტერატურა (გაიცემა 1901 წლიდან, შვედეთში);
- ფიზიკა (გაიცემა 1901 წლიდან, შვედეთში);
- ქიმია (გაიცემა 1901 წლიდან, შვედეთში);
- ფიზიოლოგია და მედიცინა (გაიცემა 1901 წლიდან, შვედეთში);
- მთელ მსოფლიოში მშვიდობის დამყარების ხელშეწყობისთვის (გაიცემა 1901 წლიდან, ნორვეგიაში).
გარდა ამისა, 1969 წლიდან შვედეთის ბანკის ინიციატივით გაიცემა ნობელის სახელობის პრემია ეკონომიკაში. იგი გაიცემა სხვა ნობელის პრემიების შესაბამისი პირობებით. მომავალში ნობელის ფონდის მმართველობა არ გეგმავს ნომინაციების რაოდენობის გაზრდას.
ლაურეატებირედაქტირება
1900-იანები • 1910-იანები • 1920-იანები • 1930-იანები • 1940-იანები • 1950-იანები • 1960-იანები • 1970-იანები • 1980-იანები • 1990-იანები • 2000-იანები • 2010-იანები
1900-იანებირედაქტირება
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
1910-იანებირედაქტირება
.svg){kind=small}
1920-იანებირედაქტირება
.svg){kind=small}
1930-იანებირედაქტირება
- ↑ კარლ ფონ ოსეცკი მისთვის ნობელის პრემიის გადაცემის მომენტში დაპატიმრებული იყო[29].
- ↑ 2.0 2.1 2.2 ნაცისტური გერმანიის ხელისუფლებამ რიხარდ კუნს[33], გერჰარდ დომაგკსა[34] და ადოლფ ბუტენანდტს აუკრძალა ნობელის პრემიის მიღება. მოგვიანებით მათ მიიღეს ლაურეატის დიპლომი და მედალი, მაგრამ არა პრიზის ფულადი ნაწილი[29].
1940-იანებირედაქტირება
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
1950-იანებირედაქტირება
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
1960-იანებირედაქტირება
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
- ↑ Жан-Поль Сартр отказался от Нобелевской премии, заявив о своём нежелании быть чем-либо обязанным какому-либо социальному институту и поставить под сомнение свою независимость[29][44].
1970-იანებირედაქტირება
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
- ↑ Ле Дык Тхо отказался от Нобелевской премии, так как Парижское соглашение, за которое он был удостоен Нобелевской премии, не положило конец Вьетнамской войне[29][45].
1980-იანებირედაქტირება
.svg){kind=small}
1990-იანებირედაქტირება
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
- ↑ Аун Сан Су Чжи в момент присуждения ей Нобелевской премии находилась под арестом[29].