ნიკოლას მიურეი ბატლერი

ნიკოლას მიურეი ბატლერი (ინგლ. Nicholas Murray Butler; დ. 2 აპრილი, 1862, ელიზაბეთი, ნიუ-ჯერსი, აშშ — გ. 7 დეკემბერი, 1947, ნიუ-იორკი, აშშ) — ამერიკელი თეორეტიკოსი და პედაგოგი, პოლიტიკოსი, პუბლიცისტი, პროფესორი.

ნიკოლას მიურეი ბატლერი
ინგლ. Nicholas Murray Butler
დაბადების თარიღი 2 აპრილი, 1862(1862-04-02)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
დაბადების ადგილი ელიზაბეთი[9]
გარდაცვალების თარიღი 7 დეკემბერი, 1947(1947-12-07)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] (85 წლის)
გარდაცვალების ადგილი მანჰეტენი[10]
მოქალაქეობა აშშ[11]
განათლება კოლუმბიის უნივერსიტეტი
დედა Mary Jones Butler[12]
შვილ(ებ)ი Sarah Butler[13]
ჯილდოები ნობელის პრემიის ლაურეატები მშვიდობის განმტკიცებაში[14] [15] , Goethe Medal for Art and Science, doctor honoris causa from the University of Paris[16] , doctor honoris causa from the University of Lyon[17] და Doctor honoris causa of the University of Strasbourg[18]

1902-1945 წლებში, 43 წლის განმავლობაში, აშშ-ის ერთ-ერთი ყველაზე უდიდესი კოლუმბიის უნივერსიტეტის პრეზიდენტი. რესპუბლიკური პარტიის წარმომადგენელი და პრეზიდენტ თეოდორ რუზველტის უახლოესი მეგობარი. ორჯერ (1920 და 1928 წელი) შეეცადა გამხდარიყო პრეზიდენტობის კანდიდატი რესპუბლიკური პარტიის რიგებიდან; მრავალი შრომისა და საკუთარი ავტობიოგრაფიის ავტორი; ნობელის მშვიდობის პრემიის ლაურეატი 1931 წელს, რომელიც ჯეინ ადამსთან ერთად მიენიჭა პაციფისტური მოღვაწეობისათვის.

მისი, როგორც კოლუმბიის უნივერსიტეტის პრეზიდენტის თაოსნობით, 1912 წელს ჯოზეფ პულიცერის ანდერძის თანახმად შეიქმნა მსოფლიოში მესამე ჟურნალისტიკის უმაღლესი სკოლა, ხოლო ცოტა მოგვიანებით დაარსდა პულიცერის პრემია, რომლითაც ჯილდოვდება საუკეთესო ამერიკელი ჟურნალისტი ან ხელოვნების სფეროში მოღვაწე ადამიანი. პრემია მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე პრესტიჟული გახდა. დაარსების დღიდან 1945 წლამდე ნიკოლას მიურეი ბატლერი პულიცერის პრემიის დაჯილდოების კომისიის ხელმძღვანელი იყო, რომელიც ხშირად რთულ გადაწყვეტილებებს იღებდა თუ ვინ შეიძლებოდა ყოფილიყო გასული წლის პრემიის მფლობელი[19][20].

ბიოგრაფია

რედაქტირება

ნიკოლას მიურეი ბატლერი დაიბადა ნიუ ჯერსის შტატის ქალაქ ელიზაბეთში, ბამბეულის სამრეწველოს თანამშრომლის ჰენრი ბატლერისა და მერი ჯოეს მიურეის ოჯახში. იგი იყო მათი ხუთი შვილიდან ყველაზე უფროსი. პეტერსონში სახელმწიფო სკოლის დასრულების შემდეგ 1878 წელს გახდა კოლუმბიის კოლეჯის სტუდენტი და დაიწყო სამართლის შესწავლა, თუმცა ფრედერიკ ბარნარდის გავლენით შეუდგა პედაგოგიკის შესწავლას. კოლეჯი წარმატებით დაასრულა 1882 წელს და სწავლა განაგრძო კოლუმბიის უნივერსიტეტის ფილოსოფიის ფაკულტეტზე, სადაც 1883 წელს მიიღო მაგისტრის ხარისხი, ხოლო 1884 წელს მიენიჭა ფილოსოფიის დოქტორის ხარისხი. მისთვის დანიშნულმა სტიპენდიამ შესაძლებელი გახადა ერთი წელი გაეტარებინა პარიზისა და ბერლინის უნივერსიტეტებში.

1885 წელს ნიკოლას მიურეი ბატლერი დაბრუნდა კოლუმბიის უნივერსიტეტში და ორი წლის განმავლობაში განაგრძობდა პედაგოგოიურ მოღვაწეობას, იგი გახდა ფილანთროპთა ორგანიზაციის პრეზიდენტი, რომელიც მფარველობდა სკოლებში სახელოსნო განათლებას. ნიკოლას ბატლერის ხელმძღვანელობით 1889 წელს ორგანიზაციამ გახსნა ნიუ-იორკის კოლეჯი, რომელიც მოამზადებდა პედაგოგებს, რომელსაც 1892 წელს ეწოდა სამასწავლებლო კოლეჯი. 1901 წელს სამასწავლებლო კოლეჯსა და კოლუმბიის კოლეჯს შორის დამყარდა შემოქმედებითი კავშირები.

1890 წელს ნიკოლას მიურეი ბატლერი გახდა კოლუმბიის კოლეჯის ფილოსოფიის, ეთიკისა და ფსუიქოლოგიის პროფესორი. შემდეგ სამეურვეო საბჭომ დაამტკიცა მისი გეგმა საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებისა და ფილოსოფიის გაღრმავებული სწავლების შესახებ. პედაგოგიკა შეიყვანეს უნივერსიტეტების აკადემიური დისციპლინების სიაში.

ამავე წლებში ბატლერი ცდილობდა შეექმნა ცენტრალიზებული ადმინისტრაციული სასკოლო განათლება, შემოიღო პედაგოგიკის, როგორც მეცნიერების სწავლება. როგორც ნიუ-ჯერსის შტატის განათლების საბჭოს წევრი, 1887-1895 წლებში, იგი ხელმძღვანელობდა განათლების კომიტეტს. ბატლერის ძალისხმევით, მასწავლებელთა ასოციაცია გადაეცა სახელმწიფო ორგანოებს, ხოლო სასწავლო გეგმაში შეიტანეს ხელოსნობის სწავლება. 1894 წელს ნიუ-იორკში გადასვლის შემდეგ მოახერხა საკანონმდებლო ორგანოს დარწმუნება, რომ გაეუქმებინა სამეურვეო საბჭოები, რომლებსაც მისი აზრით, სუფთა პოლიტიკური მნიშვნელობა ჰქონდა.

ნიკოლას მიურეი ბატლერის ორგანიზაციული უნარ-ჩვევები მას დაეხმარა ნიუ-იორკის შტატში განათლების სისტემის გაერთიანებაში და საზოგადოებრივი განათლების კომისიის შექმნაში. 1897 წელს მიღებული ნიუ-იორკის დიდი ქარტიის თანახმად ქალაქში გამოჩნდა, სკოლის მენეჯერის თანამდებობა.

1890 წელს, ნიკოლას ბატლერმა დაიწყო ჟურნალ „პედაგოგიური მიმოხილვის“ გამოშვება. ეს იყო სამეცნიერო ჟურნალი, რომელიც ემსახურებოდა მოწინავე პედაგოგიური შეხედულებების გავრცელებას. როგორც ეროვნული პედაგოგიური ასოციაციის წევრი და მისი ხელმძღვანელი 1894-1895 წლებში, ბატლერმა მონაწილეობა მიიღო „ათეულის კომიტეტის“ შექმნაში, რომლის მიზანიც იყო მასწავლებლების გაერთიანება საშუალო და უმაღლესი განათლების პრობლემების შესწავლის მიზნით. 1990 წელს ნიკოლას ბატლერმა მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა კოლეჯში მისაღები გამოცდების საბჭოს შექმნის საქმეში. იყო ამ საბჭოს პირველი მდივანი, ხოლო 1901-1914 წლებში — თავმჯდომარე.

ნიკოლას მიურეი ბატლერი ორჯერ იყო დაოჯახებული. მას პირველ ცოლთან, რომელზეც იგი დაქორწინდა 1887 წელს, შეეძინა გოგონა. მისი პირველი მეუღლე, სუსანა ედვარდს შაილერი გარდაიცვალა 1903 წელს. მეორედ იგი დაქორწინდა 1907 წელს ქეით ლა მონტანიზე.

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. 1.0 1.1 Person Profile // კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზა — 1990.
  2. 2.0 2.1 Encyclopædia Britannica
  3. 3.0 3.1 SNAC — 2010.
  4. 4.0 4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  5. 5.0 5.1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  6. 6.0 6.1 The Fine Art Archive — 2003.
  7. 7.0 7.1 Annuaire prosopographique : la France savante / B. Delmas — 2009.
  8. 8.0 8.1 Munzinger Personen
  9. 9.0 9.1 https://archive.org/details/encyclopediaofbi01fitc/page/28/mode/1up
  10. Deutsche Nationalbibliothek Record #117185302 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  11. LIBRIS — 2018.
  12. Geni.com — 2006.
  13. Lundy D. R. The Peerage
  14. The Nobel Peace Prize 1931Nobel Foundation.
  15. Table showing prize amountsNobel Foundation, 2019.
  16. Liste des docteurs honoris causa de l'Université de Paris de 1918 à 1933 inclus — 1934. — Vol. 9, გამ. 1. — P. 90–95. — ISSN 0041-9176
  17. https://education.persee.fr/doc/revin_1775-6014_1938_num_92_1_8551
  18. https://journals.openedition.org/framespa/515?lang=en#tocto2n11
  19. The Pulitzer Prizes | Board Member Butler, Nicholas Murray
  20. The Pulitzer Prizes | The Pulitzer Prize Board