ტონი მორისონი
ტონი მორისონი (ინგლ. Toni Morrison, ნამდვილი სახელი და გვარი კლოი ენტონი უოფორდი; დ. 18 თებერვალი, 1931 — გ. 5 აგვისტო, 2019) — ამერიკელი მწერალი, პუბლიცისტი და ესეისტი. ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატურის დარგში (1993).
| ტონი მორისონი | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი | 18 თებერვალი, 1931[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] |
| დაბადების ადგილი | ლორეინი[13] |
| გარდაცვალების თარიღი | 5 აგვისტო, 2019[14] [13] [10] [11] [15] [12] [16] (88 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | ბრონქსი[14] [13] |
| დასაფლავებულია | South-View Cemetery[16] |
| საქმიანობა | მწერალი[17] [18] [19] [15] [20] , რომანისტი, ლიბრეტისტი, უნივერსიტეტის პროფესორი, პოეტი[21] [22] [23] , საბავშვო მწერალი, აუდიოწიგნების მკითხველი[24] და რედაქტორი[25] |
| ეროვნება | აფრო-ამერიკელები[26] [27] [28] |
| მოქალაქეობა | არაბული ენა[29] [30] |
| ალმა-მატერი | Lorain High School, ჰაუარდის უნივერსიტეტი[1] და კორნელის უნივერსიტეტი[31] [1] |
| ჟანრი | აფრო-ამერიკული ლიტერატურა |
| Magnum opus | ყველაზე ლურჯი თვალი, სულა, სოლომონის სიმღერა, საყვარელი, ცვილის ჩვილი, ჯაზი, სამოთხე, სიყვარული, გულმოწყალება, სახლი და ღმერთო დაიფარე ჩემი ბავშვი |
| ჯილდოები | |
| მეუღლე | Harold Morrison[32] |
| ნათესავ(ებ)ი | სესილია როუზი |
|
გავლენა მოახდინეს | |
| ხელმოწერა |
.svg) |
| საიტი | tonimorrisonsociety.org |
დაიბადა აფრო-ამერიკელ, აშშ-ის სამხრეთი შტატებიდან გადასახლებულ მუშათა ოჯახში. სწავლობდა ჰარვარდისა (1949–1953) და კორნელის (1953–1955) უნივერსიტეტებში; მუშაობდა რედაქტორად გამომცემლობაში (1965–1983), ასწავლიდა აშშ-ის უნივერსიტეტებში, მათ შორის პრისტონის უნივერსიტეტში (1989–2006).
ტონი მორისონის ლიტერატურული კარიერა დაიწყო რომანის „ყველაზე ცისფერი თვალი“ („The bluest eye“, 1970) გამოქვეყნებით, სადაც მოთხრობილია ახალგაზრდა შავკანიანი გოგონას მძიმე ბედი. რასობრივი ჩაგვრის თემებმა მომავალი განვითარება ჰპოვეს რომანში „ქებათა ქება სოლომონისა“ („Song of Solomon“, 1977), რომლის ცენტრში გმირის მიერ საკუთარი „მეს“ ძიება და გააზრებაა; რომანი გარდაიქმნა კულტურულ მითად და აფროამერიკული ისტორიის სათავედ. მაგიური რეალიზმის ტრადიციები გამოიხატა რომანებში „ფისის კაცუნა“ („Tar baby“, 1981), „სიყვარული“ („Love“, 2003), „სიბრალული“ („A mercy“, 2008). სამი რომანის ციკლი — „საყვარელი“ („Beloved“, 1987), „ჯაზი“ („Jazz“, 1992), „სამოთხე“ („Paradise“, 1998) — თანამიმდევრულად აღწერს აფრო-ამერიკელების ისტორიის მთავარ ეტაპებს: მონობის ეპოქა, სამოქალაქო ომი, სამოქალაქო უფლებებისათვის მოძრაობის პერიოდი. ბმები ფოლკლორსა და მითოლოგიაზე, ფანტასტიკისა და რეალობის, ტრაგიკულობისა და კომიკურობის მუდმივი შერევა ტონი მორისონის შემოქმედების მთავარი მახასიათებლებია.
ბიბლიოგრაფია
რედაქტირებარომანები
რედაქტირება- ყველაზე ცისფერი თვალი (1970)
- სულა (1973)
- ქებათა ქება სოლომონისა (1977)
- ცვილის ჩვილი (1981)
- საყვარელი (1987)
- ჯაზი (1992)
- სამოთხე (1997)
- სიყვარული (2003)
ლიტერატურა
რედაქტირება- Маслова Е. Г. Моррисон Тони // Большая российская энциклопедия. т. 21. — М., 2013. — стр. 151.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- გარეგნობა C-SPAN-ზე
- ტონი მორისონი კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზაში
- ტონი მორისონი — სიახლეები და კომენტარები გამოცემის The Guardian საიტზე
- ტონი მორისონი — სიახლეები და კომენტარები „New York Times“-ის საიტზე.
- ტონი მორისონი ბიბლიოთეკის WorldCat კატალოგში
- ტონი მორისონი — ნამუშევრები საიტზე Open Library
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 1.2 Encyclopædia Britannica
- ↑ Toni Morrison, Towering Novelist of the Black Experience, Dies at 88
- ↑ BD Gest'
- ↑ Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ NooSFere — 1999.
- ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ The Fine Art Archive — 2003.
- ↑ Vegetti Catalog of Fantastic Literature
- ↑ 10.0 10.1 AlKindi
- ↑ 11.0 11.1 Babelio — 2007.
- ↑ 12.0 12.1 Munzinger Personen
- ↑ 13.0 13.1 13.2 https://www.nytimes.com/2019/08/06/books/toni-morrison-dead.html
- ↑ 15.0 15.1 The Fine Art Archive
- ↑ 16.0 16.1 Find a Grave — 1996.
- ↑ http://www.nytimes.com/1996/09/29/nyregion/ambition-in-words-and-images.html
- ↑ http://www.nytimes.com/movies/movie/191932/Toni-Morrison-A-Writer-s-Work/overview
- ↑ Mainiero L., Faust L. L. American Women Writers: A Critical Reference Guide from Colonial Times to the Present — 1979.
- ↑ http://muse.jhu.edu/journals/african_american_review/v044/44.4.roynon.pdf
- ↑ http://www.poemhunter.com/toni-morrison/quotations/
- ↑ http://www.huffingtonpost.com/the-news/reporting/2008/01/24/
- ↑ https://catalogue.bnf.fr/affiner.do?motRecherche=&index=AUT3&numNotice=12017165&listeAffinages=FacFonctAuteur_1110&afficheRegroup=false&trouveDansFiltre=NoticePUB&nbResultParPage=10&triResultParPage=5&typeNotice=p
- ↑ Czech National Authority Database
- ↑ Page Y. W. Encyclopedia of African American Women Writers — Westport: Greenwood Publishing Group, 2007. — ISBN 978-0-313-33429-0, 978-0-313-04907-1
- ↑ Smith J. C. Notable Black American Women
- ↑ BlackPast.org — 2004.
- ↑ http://www.nytimes.com/1996/09/29/books/english-lessons.html
- ↑ http://www.nytimes.com/2009/10/11/arts/design/11voge.html?hpw
- ↑ https://www.neh.gov/about/awards/national-humanities-medals/toni-morrison
- ↑ https://www.theguardian.com/books/2019/aug/06/toni-morrison-obituary