შარლ ნიკოლი
შარლ-ჟიულ-ანრი ნიკოლი (ფრანგ. Charles-Jules-Henri Nicolle; დ. 21 სექტემბერი, 1866, რუანი, — გ. 28 თებერვალი, 1936, ტუნისი) — ფრანგი ბაქტერიოლოგი. 1909 წელს აღმოაჩინა, რომ ტიფის გადამტანი ადამიანის ტილი იყო, რისთვისაც 1928 წელს მიანიჭეს ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში.
| შარლ ნიკოლი | |
|---|---|
| ფრანგ. Charles Nicolle | |
  | |
| დაბ. თარიღი | 21 სექტემბერი, 1866[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] |
| დაბ. ადგილი | რუანი[13] |
| გარდ. თარიღი | 28 თებერვალი, 1936[14] [3] [4] [5] [15] [6] [7] [9] [10] [11] [12] (69 წლის) |
| გარდ. ადგილი | ტუნისი[13] |
| მოქალაქეობა | საფრანგეთი |
| საქმიანობა | ბიოლოგი, ექიმი, პროფესორი[16] , bacteriologist, მიკრობიოლოგი და ბოტანიკოსი |
| მუშაობის ადგილი | საფრანგეთის კოლეჯი[16] და პასტერის ინსტიტუტი[14] |
| ალმა-მატერი | პასტერის ინსტიტუტი[14] და პიერ-კორნელის ლიცეუმი |
| მამა | Eugène Nicolle |
| ჯილდოები | საპატიო ლეგიონის ორდენის კომანდორი, ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში[17] [18] , მონტიონის სამეცნიერო პრემია[14] , მონტიონის სამეცნიერო პრემია[14] და მონტიონის სამეცნიერო პრემია[14] |
ბიოგრაფია
რედაქტირებადაამთავრა პარიზის უნივერსიტეტის სამედიცინო ფაკულტეტი (1893), შემდეგ მშობლიურ რუანში მუშაობდა და ბაქტერიოლოგიურ ლაბორატორიას ხელმძღვანელობდა. 1902 წელს დაინიშნა ტუნისის პასტერის ინსტიტუტის დირექტორად და ამ თანამდებობაზე 31 წელი დაჰყო. მისი ხელმძღვანელობით ინსტიტუტი იქცა წამყვან სამეცნიერო ცენტრად, სადაც აქტიურად მუშავდებოდა ინფექციური დაავადებების შრატებითა და ვაქცინებით მკურნალობის მეთოდები. ტუნისში მოღვაწეობის დროს ნიკოლმა შენიშნა, რომ ტიფის გავრცელება საავადმყოფოების გარეთ ძალიან სწრაფად ხდებოდა, კლინიკის პირობებში კი მნიშვნელოვნად მცირდებოდა, რაც მან პაციენტების სათანადო ჰიგიენასა და საავადმყოფოში ყოველდღიური ტანისამოსის ჩამორთმევას დაუკავშირა. შემდგომი ძიებისა და მაიმუნებში ექსპერიმენტების გზით ნიკოლმა საბოლოოდ, 1909 წელს დაადგინა, რომ დაავადების გადამტანი (ვექტორი) ადამიანის ტილი (Pediculus humanus humanus) იყო. შემდგომ პერიოდში მან ერთმანეთისგან გამიჯნა კლასიკური ტილით გადაცემადი ტიფი და ვირთაგვის ტიფი, რომელიც ადამიანს მღრღნელების ტკიპით გადაეცემა. უშედეგოდ ცდილობდა ტიფის საწინააღმდეგო ვაქცინის შექმნას. ნიკოლის სხვა მნიშვნელოვანი შრომები ეხება საქონლის ჭირს, ბრუცელოზს, წითელას, დიფტერიასა და ტუბერკულოზს. ასევე გამოქვეყნებული აქვს ფილოსოფიური შინაარსის და მხატვრული თხზულებები.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- შარლ ნიკოლი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)
- Charles Nicolle – Biographical. NobelPrize.org. Nobel Media AB 2020. ციტირების თარიღი: 4 ივლისი, 2020.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Léonore database — ministère de la Culture.
- ↑ 3.0 3.1 SNAC — 2010.
- ↑ 4.0 4.1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 5.0 5.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ 6.0 6.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 7.0 7.1 GeneaStar
- ↑ Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
- ↑ 9.0 9.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.
- ↑ 10.0 10.1 Académie nationale de médecine
- ↑ 11.0 11.1 Annuaire prosopographique : la France savante / B. Delmas, R. Mathis — 2009.
- ↑ 12.0 12.1 Base biographique — BIU Santé.
- ↑ 13.0 13.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #119524880 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ 14.0 14.1 14.2 14.3 14.4 14.5 Charles Nicolle — Nobel Foundation.
- ↑ Pinson G., Thérenty M. Médias 19 — 2011. — ISSN 1927-0178
- ↑ 16.0 16.1 კოლეჟ-დე-ფრანსის პროფესორების სია
- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1928 — Nobel Foundation.
- ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.