ჟან-მარი გუსტავ ლე კლეზიო

ჟან-მარი გუსტავ ლე კლეზიო (ფრანგ. Jean-Marie Gustave Le Clézio; დ. 13 აპრილი. 1940, ნიცა) — ფრანგი მწერალი. 1963 წელს რომანისთვის "ოქმი" რენოდოს პრემია მიენიჭა. 2008 წელს გახდა ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატურაში, როგორც „პოეტური თავგადასავლებისა და გონებრივი ექსტაზის ავტორი, მმართველი ცივილიზაციისა და ადამიანობის მკვლევარი“.[17]

ჟან-მარი გუსტავ ლე კლეზიო
ფრანგ. J. M. G. Le Clézio
დაბადების თარიღი 13 აპრილი, 1940(1940-04-13)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] (84 წლის)
დაბადების ადგილი ნიცა[1]
საქმიანობა მწერალი[11] , მთარგმნელი[11] , რომანისტი, ესეისტი[11] , საბავშვო მწერალი, ჟურნალისტი[11] და უნივერსიტეტის პროფესორი
ენა ფრანგული ენა
მოქალაქეობა  საფრანგეთი[13]
 მავრიკი
ალმა-მატერი ბრისტოლის უნივერსიტეტი, ექს-მარსელის უნივერსიტეტი, ნიცის სოფია ანტიპოლისის უნივერსიტეტი, University of Provence - Aix-Marseille I და University of Côte d'Azur
პერიოდი 2008
Magnum opus ოქმი და დესერტი
ჯილდოები ნობელის პრემია ლიტერატურაში[14] [15] , საპატიო ლეგიონის ორდენის ოფიცერი, პრინც პიერის პრემია, სტიგ დაგერმანის პრემია, რენოდოს პრემია და პოლ მორანის დიდი ლიტერატურული პრემია
მეუღლე Jémia Le Clézio
შვილ(ებ)ი Anna Jean[16]

ბიოგრაფია

რედაქტირება

ლე კლეზიოს მამა ეთნიკურად ბრეტონელი და მავრიკში დაბადებული იყო, სადაც მისი წინაპრები XVIII საუკუნეში გადასახლდნენ, დედა კი ფრანგი იყო და ნიცაში, ლაჟვარდოვან ნაპირზე დაიბადა. ორივენი წარმოშობით მორბიანიდან იყვნენ.[18]

ლე კლეზიო 1940 წლის 13 აპრილს ნიცაში დაიბადა, რა დროსაც მისი მამა ბრიტანულ არმიაში, ნიგერიაში მსახურობდა.[19] იგი სოფელ როკბიერში გაიზარდა. 1948 წელს ლე კლეზიო დედასთან და ძმასთან ერთად ნიგერიაში გადასახლდა. ნაწილობრივ ავტობიოგრაფიულია მისი 1991 წლის რომანი „Onitsha“, ხოლო 2004 წლის ესეში იგი ნიგერიაში გატარებულ ბავშვობასა და მშობლებთან ურთიერთობას იხსენებს.

ლე კლეზიო 1958-1959 წლებში ბრისტოლის უნივერსიტეტში სწავლობდა.[20] 1964 წელს მან ექს-ან-პროვანსის უნივერსიტეტის დოქტორის ხარისხი მოიპოვა. მისი სადისერტაციო ნაშრომის თემა ანრი მიშოს შემოქმედება იყო.[21]

ლონდონსა და ბრისტოლში რამდენიმეწლიანი ცხოვრების შემდეგ, ლე კლეზიო აშშ-ში გადავიდა, სადაც მასწავლებლად დაიწყო მუშაობა. 1967 წელს იგი ტაილანდში სამხედრო სამსახურს იხდიდა, თუმცა ბავშვთა პროსტიტუციის გაპროტესტების გამო იგი ქვეყნიდან გააძევეს და მექსიკაში გააგზავნეს. 1970-1974 წლებში ლე კლეზიო პანამაში ემბერა-ვოუნაანის ტომის წევრებთან ერთად ცხოვრობდა. 1975 წელს იგი მაროკოელ ჟემია ჟანზე დაქორწინდა. 1990 წლიდან წყვილი ალბუკერკში, ნიუ-მექსიკოში, მავრიკსა და ნიცაში ცხოვრობს.[22]

1883 წელს ლე კლეზიომ პერპინიანის უნივერსიტეტში მექსიკის კოლონიურ ისტორიაზე სადოქტორო დისერტაცია დაიცვა.[23] 2007 წელს იგი სამხერთ კორეაში, ქალთა უნივერსიტეტში ფრანგულ ენასა და ლიტერატურას ასწავლიდა.[24][25] 1913 წლის ნოემბრიდან მწერალი ნანკინის უნივერსიტეტის პროფესორია.[26]

ლიტერატურული კარიერა

რედაქტირება

ლე კლეზიომ პირველი აღიარება 23 წლის ასაკში რომანით „Le Procès-Verbal“ (დაკითხვა) მოიპოვა, რომელმაც მას რენოდოს პრემია მოუტანა. რომანი ასევე გონკურის პრემიის ნომინანტთა მოკლე სიაში მოხვდა.[27] მას შემდეგ მწერალმა 30-ზე მეტი წიგნი გამოაქვეყნა. მისი შემოქმედება მოთხრობებს, რომანებს, ესეებს, ინდიელთა მითოლოგიის ორ თარგმანსა და რამდენიმე საბავშვო წიგნს მოიცავს.

1980 წელს ლე კლეზიო პოლ მორანდის სახელობის პრემიის პირველი ლაურეატი გახდა, რომელიც მას საფრანგეთის აკადემიამ რომანისთვის „უდაბნო“ გადასცა.[28] 1994 წლის ფრანგული ლიტერატურული ჟურნალის, Lire-ის გამოკითხვის შედეგების მიხედვით, მკითხველთა 13 პროცენტს ლე კლეზიო საუკეთესო ცოცხალ ფრანგულენოვან მწერლად მიაჩნია.[29]

2008 წელს ლე კლეზიოს მიენიჭა ნობელის პრემია ლიტერატურაში. შვედეთის აკადემიამ მისი შემოქმედება დაახასიათა, როგორც „პოეტური თავგადასავალი და გონებრივი ექსტაზი.“ მწერალმა ნობელის პრემიის მისაღებ სიტყვაში სიღარიბეზე ისაუბრა.[30] მისი ლექციის სათაური იყო „პარადოქსების ტყეში“.[31]

ბიბლიოგრაფია

რედაქტირება

რომანები

რედაქტირება
  • უდაბნო (1980)
  • რევოლუციები (2003)
  • ალმა (2017)

მოთხრობები და ნოველები

რედაქტირება
  • გაზაფხული და წელიწადის სხვა დრონი (1989)

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. 1.0 1.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118570692 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  2. SNAC — 2010.
  3. Nationalencyklopedin — 1999.
  4. Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  5. BD Gest'
  6. ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  7. GeneaStar
  8. Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
  9. AlKindi
  10. Babelio — 2007.
  11. 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 The Fine Art Archive — 2003.
  12. Munzinger Personen
  13. LIBRISNational Library of Sweden, 2016.
  14. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2008/
  15. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  16. https://gw.geneanet.org/wikifrat?lang=fr&pz=honore+gabriel&nz=de+riqueti+de+mirabeau&p=jemia&n=jean
  17. nobel prize in literature 2008.
  18. Tahourdin, Adrian (21 April 2006). „A Frenchman and a Geographer“. 5th paragraph. London: review is taken from the TLS. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 სექტემბერი 2011. ციტირების თარიღი: 9 December 2008. ციტატა: „"Le Clézio's family were originally from Morbihan on the west coast of Brittany. At the time of the Revolution, one of his ancestors, who had refused to enlist in the Revolutionary Army because they had insisted he cut his long hair, fled France with the intention of reaching India, but disembarked on Mauritius, and stayed there“
  19. della Fazia Amoia, Alba (2009). Multicultural Writers Since 1945. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group, გვ. 313–318. ISBN 978-0-313-30688-4. 
  20. Jean-Marie Gustave Le Clézio wins Nobel Prize. University of Bristol (10 October 2008). ციტირების თარიღი: 2008-11-07.
  21. Marshall, Bill; Cristina Johnston. France and the Americas. ABC-CLIO, 2005. ISBN 1-85109-411-3. p.697
  22. Pollard, Niklas; Estelle Shirbon (9 October 2008). „Nomadic writer wins Nobel prize“. International Herald Tribune. ციტირების თარიღი: 2008-10-09.
  23. Le Clézio, La Conquista divina de Michoacán. Fondo de Cultura Económica
  24. Lee Esther (2 January 2008). „Acclaimed French author praises Korean literature“. JoongAng Daily.
  25. Yonhap News (9 ოქტომბერი 2008). „ko:한국과 각별한 인연 가진 르클레지오“. Dong-a Ilbo (Korean). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 დეკემბერი 2008.
  26. Nobel Laureate Le Clézio Officially Joins Nanjing University (Nov 6, 2013). დაარქივებულია ორიგინალიდან — აგვისტო 2, 2020. ციტირების თარიღი: ივნისი 27, 2020.
  27. Bremner, Charles (9 October 2008). „Jean-Marie Gustave Le Clezio wins the 2008 Nobel Literature Prize“. Times Online. London. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-06-16. ციტირების თარიღი: 2008-10-09. ციტატა: „Le Clézio, who was born in Nice and has lived in England, New Mexico and South Korea, said that he was touched by the honour. He mentioned his British father, a surgeon, and his childhood in Mauritius and Nigeria. "I was born of a mix, like many people currently in Europe," he said.“
  28. Tahourdin, Adrian (21 April 2006). „A Frenchman and a geographer“. 5th paragraph. London: review is taken from the TLS. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 სექტემბერი 2011. ციტირების თარიღი: 9 December 2008. ციტატა: „"Le Clezio received the Academie Francaise's Grand Prix Paul Morand in 1980 for Desert, a novel that revealed a move towards a more expansive and lyrical style. The book has a dual narrative. The first, dated 1909–10, chronicles the tragic fate of a Tuareg clan fleeing across Morocco from their French and Spanish colonial oppressors ("les chrétiens")".“
  29. Maurice : Source d'Inspiration pour le Prix Nobel de Littérature, Jean-Marie Gustave Le Clézio (Lire, "Le Clézio N° 1" , 1994, 22s. ) French. Portail Ocean Indie. modéré par CEDREFI (14 October 2008). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 November 2012. ციტატა: „Prix du plus grand écrivain francophone du magazine Lire“ ციტირების თარიღი: 12 December 2008.
  30. Lea, Richard (8 December 2008). „Le Clézio uses Nobel lecture to attack information poverty“. London: guardian.co.uk home. ციტირების თარიღი: 14 December 2008.
  31. The Nobel Foundation 2008. (7 December 2008) The Nobel Foundation 2008. Nobel Lecture. The Nobel Foundation 2008. ციტირების თარიღი: 11 December 2008.