ვიკიპედია

გაბრიელა მისტრალი

ლუისა დე მარია დელ პერპეტუო სოკორო გოდოი ალკაიაგა ან ლუისა გოდოი ალკაიაგა, ცნობილია ფსევდონიმით გაბრიელა მისტრალი (დ. 7 აპრილი, 1889, ვიკუნია, ჩილე — გ. 10 იანვარი, 1957, ნიუ-იორკი, აშშ) — ჩილელი პოეტი, პედაგოგი, დიპლომატი და ქალთა უფლებების დამცველი. 1945 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია ლიტერატურაში „ძლიერი ემოციებით შთაგონებული ლირიკული პოეზიისთვის, რომელმაც მისი სახელი მთელ ლათინურამერიკულ სამყაროში იდეალისტური მისწრაფებების სიმბოლოდ აქცია“.[15] პოეტი პირველი ლათინოამერიკელი ნობელიანტია.

გაბრიელა მისტრალი
დაბადების თარიღი 7 აპრილი, 1889(1889-04-07)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10]
დაბადების ადგილი Vicuña
გარდაცვალების თარიღი 10 იანვარი, 1957(1957-01-10)[1] [2] [3] [5] [6] [7] [8] [9] [10] (67 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ჰემპსდეტი[11]
დასაფლავებულია Tumba de Gabriela Mistral
ფსევდონიმი Gabriela Mistral
საქმიანობა პოეტი, დიპლომატი, მასწავლებელი და მწერალი[12]
ენა ესპანური ენა
მოქალაქეობა  ჩილე
ალმა-მატერი Escuela Normal № 1 de Santiago
ჟანრი პოეზია
ჯილდოები ნობელის პრემია ლიტერატურაში[13] [14] , ლიტერატურის ეროვნული პრემია[12] და საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალერი
მეუღლე
ნათესავ(ებ)ი Juan Miguel Godoy Mendoza
ხელმოწერა
საიტი gabrielamistral.uchile.cl

გაბრიელა მისტრალის ფსევდონიმი მისი საყვარელი პოეტების, გაბრიელე დ’ანუნციოს და ფრედერიკ მისტრალის სახელებიდან მომდინარეობს.

პოეტის ნაშრომები ემოციური სიძლიერით გამოირჩევა. მისი შემოქმედების ძირითადი თემები ბუნება, სიყვარული, ღალატი, სევდა, მოგზაურობა, ბავშვებისადმი სიყვარული და ევროპული გავლენით ჩამოყალიბებული ლათინოამერიკული იდენტობაა.

გაბრიელა მისტრალი ლესბოსელი იყო,[16] 2007 წელს გამოქვეყნდა მისი სასიყვარულო მიმოწერა დორის დანთან.[17]

პოეტი გამოსახულია 5 000 პესოიან ბანკნოტზე.

ადრეული ცხოვრება

რედაქტირება
 
გაბრიელა მისტრალი ახალგაზრდობაში

გაბრიელა მისტრალი დაიბადა 1889 წლის 7 აპრილს ჩილეს ქალაქ ვიკუნიაში,[18] ხოლო გაიზარდა ანდების ერთ-ერთ პატარა სოფელში, სადაც დაწყებითი განათლება მიიღო. მისი მამა, ხუან ვილიანუევა და უფროსი და, ემელინა მოლინა სკოლაში ასწავლიდნენ. ოჯახს ფინანსურ სიდუხჭირესთან უწევდა ბრძოლა, რის გამოც 15 წლის მისტრალი უკვე სკოლაში მუშაობდა.[18] იმ პერიოდში ჩილეში დიდი იყო მასწავლებლებზე მოთხოვნა, ამიტომ სკოლაში მუშაობის დაწყება ნებისმიერ მსურველს შეეძლო.

1904 წელს მისტრალმა ადგილობრივ გაზეთებში თავისი ლექსების გამოქვეყნება დაიწყო, მათ შორის იყო „ოცნებები“, „ინტიმური წერილი“ და „ზღვასთან“. პოეტი სხვადასხვა ფსევდონიმებს იყენებდა. იმ ფსევდონიმის გამოყენება, რომლითაც დღესაა ცნობილი, მან 1908 წლიდან დაიწყო.

1909 წელს მისტრალის პირველმა სიყვარულმა, რომელიო ურეტამ თავი მოიკლა. პირადმა ტრაგედიამ პოეტს „სიკვდილის სონეტების“ დაწერა შთააგონა, რომელმაც 1914 წელს ეროვნულ ლიტერატურულ კონკურსში პირველი ადგილი მოუტანა.[18]

1922 წელს მისტრალმა პირველი წიგნი, „სასოწარკვეთილი“ გამოაქვეყნა. ეს იყო ლექსთა კრებული, რომელიც რელიგიის, ბუნების, ბავშვებისადმი სიყვარულის, მორალის თემებს მოიცავდა და ასევე პოეტის დანაკარგით გამოწვეულ მტკივნეულ განცდებსაც ასახავდა. კრიტიკოსებმა წიგნს მოდერნისტული უწოდეს. 1924 წელს მისტრალმა მეორე წიგნი, „სინაზე“ გამოაქვეყნა.

საერთაშორისო საქმიანობა

რედაქტირება
 
გაბრიელა მისტრალი 1950-იან წლებში

მისტრალს საერთაშორისო სტატუსი ჩილეში დაბრუნების საშუალებას არ აძლევდა, ამიტომ დიპლომატიური მოღვაწეობის დაწყების შემდეგ მან მთელი დარჩენილი ცხოვრება სამშობლოს გარეთ გაატარა.

1925 წელს მისტრალი ერთა ლიგაში ლათინური ამერიკის წარმომადგენლად მიიწვიეს. 1926-1932 წლებში პოეტი იტალიასა და საფრანგეთში ცხოვრობდა. იგი ესწრებოდა ქალთა და პედაგოგთა კონფერენციებს ევროპასა და აშშ-ში. ამასთანავე ეწეოდა ჟურნალისტურ საქმიანობას. აქვეყნებდა სტატიებსა და ესეებს ესპანურენოვან გაზეთებსა და ჟურნალებში. კითხულობდა ლექციებს აშშ-სა და ლათინურ ამერიკაში. 1930-1931 წლებში კოლუმბიის უნივერსიტეტში მოწვეული ლექტორი იყო, ხოლო 1931-1933 წლებში პუერტო-რიკოს უნივერსიტეტში კონფერენციებს ატარებდა. მისტრალი სხვადასხვა დროს მოგზაურობდა კარიბის ზღვის აუზის ქვეყნებში, ბრაზილიაში, ურუგვაიში, არგენტინასა და სხვა ქვეყნებში.

1932 წლიდან მისტრალი ჩილეს კონსული იყო ნეაპოლში, მადრიდში, ლისაბონში, ნიცაში, ლოს-ანჯელესში, ნიუ-იორკში, სანტა-ბარბარასა და რაპალოში. მადრიდში მუშაობისას მისტრალს პერიოდულად საქმიანი ურთიერთობა ჰქონდა პაბლო ნერუდასთან, ჩილელ კონსულთან და მწერალთან, რომელიც 1971 წელს გახდა ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატურაში.[19] მისტრალი ერთ-ერთი პირველი მწერალი იყო, რომელმაც ნერუდას ნაშრომების მნიშვნელობა და ორიგინალურობა შეამჩნია. იგი იმ სკოლის დირექტორი იყო, რომელშიც ნერუდა სწავლობდა.[20]

პოეტის მომდევნო ლექსთა კრებული „Tala“ 1938 წელს ბუენოს-აირესში გამოქვეყნდა. წიგნის გაყიდვებით მიღებული თანხა ესპანეთის სამოქალაქო ომის შედეგად დაობლებული ბავშვების დახმარებას მოხმარდა.

1945 წელს მისტრალს მიენიჭა ნობელის პრემია ლიტერატურაში „ძლიერი ემოციებით შთაგონებული ლირიკული პოეზიისთვის, რომელმაც მისი სახელი მთელ ლათინურამერიკულ სამყაროში იდეალისტური მისწრაფებების სიმბოლოდ აქცია“. მას ნობელის პრემია შვედეთის მეფე გუსტავ V-მ გადასცა. პოეტი პირველი ლათინოამერიკელი და მეხუთე ქალი ნობელიანტია. 1951 წელს მან ჩილეს ეროვნული ლიტერატურული პრემია მიიღო.

მისტრალმა სიცოცხლის ბოლო წლები ნიუ-იორკის შტატში გაატარა. 67 წლის პოეტი პანკრეასის სიმსივნით 1957 წლის 10 იანვარს გარდაიცვალა. ჩილეში, სადაც მთავრობამ სამდღიანი გლოვა გამოაცხადა, მის გადმოსვენებას ასობით ათასი ადამიანი დაესწრო.

შემოქმედება

რედაქტირება
  • სიკვდილის სონეტები (1914)
  • სასოწარკვეთილი (1922)
  • Lecturas para Mujeres (1923)
  • Ternura (1924)
  • Nubes Blancas y Breve Descripción de Chile (1934)
  • Tala (1938)
  • Antología (1941)
  • Lagar (1954)
  • Recados Contando a Chile (1957)
  • Poema de Chile (1967, გამოქვეყნდა სიკვდილის შემდეგ)

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
 

სქოლიო

რედაქტირება
  1. ↑ 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. ↑ 2.0 2.1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3.0 3.1 SNAC — 2010.
  4. ↑ Discogs — 2000.
  5. ↑ 5.0 5.1 Eesti biograafiline andmebaas ISIK
  6. ↑ 6.0 6.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  7. ↑ 7.0 7.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  8. ↑ 8.0 8.1 GeneaStar
  9. ↑ 9.0 9.1 Babelio — 2007.
  10. ↑ 10.0 10.1 Munzinger Personen
  11. ↑ https://culturadigital.udp.cl/dev/wp-content/uploads/2022/07/LN_1957_01_11.pdf
  12. ↑ 12.0 12.1 Premio Nacional de Literatura
  13. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1945/mistral-facts.html
  14. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  15. ↑ nobel prize in literature 1945.
  16. ↑ „Gabriela Mistral: poeta y lesbiana“. El Tiempo. 7 June 2003. ციტირების თარიღი: 23 June 2017.
  17. ↑ Sächsische Zeitung [online] - Kultur: „... in dir ist mein Zentrum“
  18. ↑ 18.0 18.1 18.2 „Gabriela Mistral — Brittanica“. ციტირების თარიღი: 2020-06-26.
  19. ↑ nobel prize in literature 1971.
  20. ↑ Eisner, Mark (2018) Neruda: The Poet's Calling. New York: Ecco, გვ. 59. ISBN 9780062694201. 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=გაბრიელა_მისტრალი&oldid=4084067“-დან