რობერტ კოქს მერტონი (დ. 31 ივლისი, 1944 ) — ამერიკელი ეკონომისტი, ნობელის პრემიის ლაურეატი ეკონომიკის მეცნიერებაში და მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტის სლოუნის მენეჯმენტის სკოლის პროფესორი. ცნობილია მისი პიონერული წვლილისთვის უწყვეტი ფინანსების საკითხში, განსაკუთრებით ბლექ-შოულზ-მერტონის მოდელის შემუშავებისათვის. 1993 წელს მერტონმა დააარსა ფონდი გრძელვადიანი კაპიტალის მენეჯმენტი.

რობერტ მერტონი
მშობლიური სახელი Robert Carhart Merton
დაბ. თარიღი 31 ივლისი, 1944(1944-07-31)[1] [2] [3] (79 წლის)
დაბ. ადგილი ნიუ-იორკი, ნიუ-იორკი
მოქალაქეობა აშშ
საქმიანობა ეკონომისტი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მოღვაწეობის სფერო ეკონომიკა, ფინანსები და asset pricing
დამსაქმებელი ჰარვარდის უნივერსიტეტი, მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი, MIT Sloan School of Management, Dimensional Fund Advisors და Long-Term Capital Management
საერთაშორისო ორგანიზაცი(ებ)ის წევრობა მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია, ხელოვნებისა და მეცნიერების ამერიკული აკადემია და ეკონომეტრიკის საზოგადოება[4]
გავლენა მოახდინეს
ჯილდოები ნობელის პრემია ეკონომიკაში[5], The Kolmogorov Lecture and Medal, ეკონომეტრიკის საზოგადოების წევრი[4] , ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი, ჰონგ-კონგის ჩინური უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი და honorary doctor of HEC Paris
ალმა-მატერი კალიფორნიის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი, მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი, კოლუმბიის საინჟინრო და გამოყენებითი მეცნიერებების სკოლა და Harvard Business School
სამეცნიერო ხელმძღვანელი პოლ სამუელსონი
დოქტორანტი Jonathan E. Ingersoll[6] , James Flaude Gammill[6] , Gerard Ivan Gennotte[6] , Mark Latham[6] , Emerson Philip Jones[6] , Eric Richard Rosenfeld[6] , Scott Phillip Mason[6] და Marshall Barry Goldman[6]
სახელგანთქმული ნამუშევარი Black–Scholes model

1997 წელს მაირონ შოულზთან ერთად მიანიჭეს ნობელის პრემია ეკონომიკურ მეცნიერებებში „წარმოებული ფასიანი ქაღალდების ღირებულების განსაზღვრის ახალი მეთოდისთვის“.

ბიოგრაფია რედაქტირება

მერტონი დაიბადა ნიუ – იორკში, ებრაელი მამის [7] სოციოლოგი რობერტ კ. მერტონისა და დედის, სუზან კარჰარტის ოჯახში. დედა "სამხრეთ ნიუ-ჯერსის სამხრეთ-ამერიკული მეთოდისტის / კვაკერთა ოჯახიდან" იყო.[8] ის გაიზარდა ჰასტინგსი-ჰადსონში, ნიუ–იორკი. მან მოიპოვა ბაკალავრის ხარისხი სამეცნიერო მათემატიკის ინჟინერიაში კოლუმბიის უნივერსიტეტის ინჟინერიისა და გამოყენებითი მეცნიერების სკოლიდან. კალიფორნიის ტექნოლოგიის ინსტიტუტისგან მიიღო მეცნიერების მაგისტრის ხარისხი და ეკონომიკის დოქტორის წოდება მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტიდან 1970 წელს პოლ სამუელსონის ხელმძღვანელობით. შემდეგ შეუერთდა მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტის სლოუნის მენეჯმენტის სკოლის ფაკულტეტს, სადაც ასწავლიდა 1988 წლამდე.[9] შემდგომში მერტონი გადავიდა ჰარვარდის უნივერსიტეტში, სადაც იყო ბიზნესის ადმინისტრირების პროფესორი 1988 წლიდან 1998 წლამდე. იგი იყო 1998–2010 წლებში ჯონ და ნითი მაკარტურის უნივერსიტეტის პროფესორი. ის მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის სლოუნის მენეჯმენტის სკოლას შეუერთდა 2010 წელს, სადაც ის გახდა ემერიტუსი.

კარიერა რედაქტირება

რობერტ მერტონი არის მენეჯმენტის სკოლის დამსახურებული პროფესორი საფინანსო საკითხებში მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის სლოუნის მენეჯმენტის სკოლაში. ის არის გრძელვადიანი კაპიტალის მენეჯმენტის ფონდის მუდმივი მეცნიერი, სადაც მან შეიმუშავა შემდეგი თაობის საპენსიო მენეჯმენტის გადაწყვეტის სისტემა, რომელიც ეხება ტრადიციულ განსაზღვრულ სარგებელსა და განსაზღვრულ შენატანურ გეგმებთან დაკავშირებულ ხარვეზებს. მერტონი არის ემერიტუსი ჰარვარდის უნივერსიტეტში. იგი იყო ჯორჯ ფიშერ ბეიკერის ბიზნესის ადმინისტრირების პროფესორი (1988–98) და ჯონ და ნითი მაკარტურის უნივერსიტეტის პროფესორი (1998–2010) ჰარვარდის ბიზნესის სკოლაში. იგი ადრე მსახურობდა სლოუნის სკოლის საფინანსო ფაკულტეტზე 1970 წლიდან 1988 წლამდე. მერტონმა 1997 წელს მიიღო ეკონომიკის მეცნიერებებში ალფრედ ნობელის პრემია, „წარმოებული ფასიანი ქაღალდების ღირებულების განსაზღვრის ახალი მეთოდისათვის“. ის არის ამერიკის ფინანსთა ასოციაციის პრეზიდენტი, მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის წევრი და ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის თანამშრომელი. იგი თვრამეტი უნივერსიტეტიდან იღებს საპატიო ხარისხს.

პირადი ცხოვრება რედაქტირება

მერტონი დაქორწინდა ჯუნ როუზზე 1966 წელს. ისინი დაშორდნენ 1996 წელს. მათ სამი შვილი ჰყავთ: ორი ვაჟი და ერთი ქალიშვილი.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება