მარი გელ-მანი (ინგლ. Murray Gell-Mann; დ. 15 სექტემბერი, 1929, ნიუ-იორკი — გ. 24 მაისი, 2019, სანტა-ფე)[22]ამერიკელი ფიზიკოსი. დაამთავრა მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტი (1951). ჩიკაგოს ე. ფერმის სახელობის ბირთვულ გამოკვლევათა ინსტიტუტის პროფესორი (1953-დან). უმთავრესი შრომები აქვს ველის კვანტურ თეორიაში, ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკაში, ბირთვულ ფიზიკაში. ავტორია ფუნდამენტური შრომებისა ელემენტარული ნაწილაკების სისტემატიკაში. 1969 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია.

მარი გელ-მანი
ინგლ. Murray Gell-Mann
დაბ. თარიღი 15 სექტემბერი, 1929(1929-09-15)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
დაბ. ადგილი ქვემო მანჰეტენი
გარდ. თარიღი 24 მაისი, 2019(2019-05-24)[10] [11] [3] [4] [5] [6] [8] [9] [12] (89 წლის)
გარდ. ადგილი სანტა-ფე[13]
დასაფლავებულია Red Butte Cemetery[12]
მოქალაქეობა  აშშ
საქმიანობა არამხატვრული მწერალი, ფიზიკოს-თეორეტიკოსი, მკვლევარი და ფიზიკოსი[14]
მუშაობის ადგილი ჩიკაგოს უნივერსიტეტი და კალიფორნიის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი
ალმა-მატერი Yale College, მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი, იელის უნივერსიტეტი, Columbia Grammar & Preparatory School და Jonathan Edwards College
განთქმული მოსწავლეები Kenneth G. Wilson და Sidney Coleman
მეუღლე J. Margaret Dow და Marcia Southwick
ჯილდოები გუგენჰაიმის სტიპენდია[15] , ნობელის პრემია ფიზიკაში[16] [17] , წლის ჰუმანისტი, უილიამ პროქტერის პრემია სამეცნიერო მიღწევებისთვის, ჰელმჰოლცის მედალი, ჯონ კარტის პრემია, ფრანკლინის მედალი, რიხტმაიერის მემორიალური პრემია[18] , ამერიკის ფიზიკის საზოგადოების წევრი, დენი ჰაინემანის პრიზი მათემატიკურ ფიზიკაში[19] , ალბერტ აინშტაინის მედალი, Fellow of Pakistan Academy of Sciences, სკეპტიკური კვლევის კომიტეტის წევრი, ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი, სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი[20] , ერნესტ ორლანდო ლოურენსის პრემია[21] , Honorary doctorate of the University of Florida, კემბრიჯის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, კოლუმბიის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, ოქსფორდის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, honorary doctor of the University of Chicago და იელის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი
ხელმოწერა
საიტი tuvalu.santafe.edu/~mgm

ლიტერატურა

რედაქტირება
  1. Гелл-Ман Марри // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. SNAC — 2010.
  3. 3.0 3.1 გუგენჰაიმის მუზეუმი — 1937.
  4. 4.0 4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  5. 5.0 5.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  6. 6.0 6.1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  7. Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  8. 8.0 8.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedijaLZMK, 1999. — 9272 გვრ.
  9. 9.0 9.1 Munzinger Personen
  10. tweet — 2006.
  11. Murray Gell-Mann, Who Peered at Particles and Saw the Universe, Dies at 89 — 2019.
  12. 12.0 12.1 Find a Grave — 1996.
  13. https://www.nytimes.com/2019/05/24/obituaries/murray-gell-mann-died-.html
  14. Czech National Authority Database
  15. Guggenheim Fellows database
  16. The Nobel Prize in Physics 1969Nobel Foundation.
  17. Table showing prize amountsNobel Foundation, 2019.
  18. https://aapt.org/Programs/awards/richtmyer.cfm
  19. Dannie Heineman Prize for Mathematical PhysicsAmerican Physical Society.
  20. List of Royal Society Fellows 1660-2007ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 135.
  21. https://science.osti.gov/lawrence/Award-Laureates
  22. Johnson, George (May 24, 2019). „Murray Gell-Mann, Who Peered at Particles and Saw the Universe, Dies at 89“. Obituaries. The New York Times. ISSN 0362-4331. ციტირების თარიღი: May 24, 2019.