ემილ ფიშერი

ემილ ფიშერი
	გერმ. Hermann Emil Fischer
დაბ. თარიღი	9 ოქტომბერი, 1852
დაბ. ადგილი	აისკირხენი
გარდ. თარიღი	15 ივლისი, 1919 (66 წლის)
გარდ. ადგილი	ბერლინი, გერმანია
დასაფლავებულია	ვანდეიას სასაფლაო
მოქალაქეობა	გერმანიის იმპერია
საქმიანობა	ბიოქიმიკოსი, ქიმიკოსი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი	ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი, ვიურცბურგის უნივერსიტეტი, ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი, ერლანგენ-ნიურნბერგის უნივერსიტეტი და სტრასბურის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	ბონის უნივერსიტეტი და სტრასბურის უნივერსიტეტი
განთქმული მოსწავლეები	ოსკარ პილოტი, ოტო დილსი, ადოლფ ოტო რეინჰოლდ ვინდაუსი, ლუდვიგ კნორი, ფრიც პრეგლი და ოტო ვარბურგი
სამეცნიერო ხარისხი	პროფესორი
მეუღლე	Agnes Gerlach
ჯილდოები	ფარადეის ლექციის პრიზი, ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, ნობელის პრემია ქიმიაში , ელიოტ კრესონის მედალი , ჰელმჰოლცის მედალი, კოთენიუსის მედალი, ბავარიის მაქსიმიალიანის ორდენი სამეცნიერო და სახელოვნებო მიღწევებისათვის, დევის მედალი , სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი და ბელის მედალი
	ემილ ფიშერი ვიკისაწყობში

ემილ ჰერმან ფიშერი (დ. 9 ოქტომბერი, 1852, აისკირხენი — გ. 15 ივლისი, 1919, ბერლინი), გერმანელი ქიმიკოსი და ბიოქიმიკოსი.

ბიოგრაფია

1874 წელს დაამთავრა სტრასბურგის უნივერსიტეტი. ადოლფ ბაიერის მოწაფე. მიუნხენის (1879 წლიდან), ერლანგენის (1882 წლიდან), ვიურცბურგისა (1855 წლიდან) და ბერლინის (1892-1919) უნივერსიტეტების პროფესორი. 1875 წლებში დაასინთეზა ფენილჰიდრაზინი, რომელსაც იყენებდა მონოსაქარიდებისა და სხვათა შესასწავლად. შეისწავლა პურინული ფუძეების აგებულება, რაც საფუძვლად დაედი ისეთი მნიშვნელოვანი ნაერთების სინთეზს, როგორიცაა კოფეინი, თეობრომინი, ადენინი, გუანინი (1897) და სხვა. 1903 წელს დაასინთეზა დიეთილბარბიტურმჟავა, 1890 წელს - შაქრები. 1894 წელს ფერმენტები გამოიყენა როგორც ბიოკატალიზატორები ქიმიური ნაერთების სინთეზისათვის. 1899 წელს დაიწყო მუშაობა ცილების ქიმიაში. მის მიერ შემუშავებული ამინმკავების ეთერული ანალიზის მეთოდის გამოყენებით ფიშერმა შეძლო ცილების დაშლის პროდუქტების შესწავლა. აღმოაჩინა ვალინი, პროლინი (1901) და სხვა. პეტერბურგის მეცნიერებათა აკადემიის უცხოელი წევრ-კორესპონდენტი (1899). ნობელიის პრემია (1902).

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 337.

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118691155 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Hermann Emil Fischer — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>
↑ ^7.0 ^7.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>
↑ Académie nationale de médecine
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107213173"></a>
↑ Emil Hermann Fischer / B. Delmas, R. Mathis — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q673718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2926731"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55740543"></a>
↑ ^10.0 ^10.1 www.accademiadellescienze.it
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>
↑ ესტონური ვიკიპედია — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q200060"></a>
↑ The Nobel Prize in Chemistry 1902 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>
↑ https://www.fi.edu/en/laureates/emil-fischer
↑ Award winners : Davy Medal
↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 122.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/118691155/_Record_#118691155]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118691155 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q43229_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q1868372">[http://www.biografischportaal.nl/persoon/76351363_Hermann_Emil_Fischer]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2009.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Hermann Emil Fischer — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%C3%A8dies/gran-enciclop%C3%A8dia-catalana/EC-GEC-0027083.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q3407324">[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Proleksis_enciklopedija]],_[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Opća_i_nacionalna_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2009.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q1789619"><i_class="wef_low_priority_links">[[:hr:Dalibor_Brozović|Brozović&nbsp;D.]],_[[:hr:Tomislav_Ladan|Ladan&nbsp;T.]]</i>_[[:ხორვატული_ენციკლოპედია|Hrvatska_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:hr:Leksikografski_zavod_Miroslav_Krleža|LZMK]],_1999._—_9272&nbsp;გვრ.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a></div>-7] 7.0 ^7.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q107213173">[[:d:Q107213173|Académie_nationale_de_médecine]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107213173"></a></div>-8] Académie nationale de médecine
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107213173"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q55740543">[http://cths.fr/an/prosopo.php?id=119087_Emil_Hermann_Fischer]<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:d:Q2926731|B.&nbsp;Delmas]],_[[:d:Q673718|R.&nbsp;Mathis]]_—_2009.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q673718"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2926731"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55740543"></a></div>-9] Emil Hermann Fischer / B. Delmas, R. Mathis — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q673718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2926731"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55740543"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q107212659">www.accademiadellescienze.it<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a></div>-10] 10.0 ^10.1 www.accademiadellescienze.it
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q10876391"_data-entity-id="Q200060">ესტონური_ვიკიპედია<span_class="wef_low_priority_links">_—_2002.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q200060"></a></div>-11] ესტონური ვიკიპედია — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q200060"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q23684016">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1902/summary/_The_Nobel_Prize_in_Chemistry_1902]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a></div>-12] The Nobel Prize in Chemistry 1902 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>

[[https://www.nobelprize.org/uploads/2019/04/prize-amounts-2020.pdf_Table_showing_prize_amounts]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]],_2019.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a></div>-13] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>

[[https://www.fi.edu/en/laureates/emil-fischer_https://www.fi.edu/en/laureates/emil-fischer]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-14] ttps://www.fi.edu/en/laureates/emil-fischer

[[https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=1021770356&single=true_Award_winners_:_Davy_Medal]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-15] Award winners : Davy Medal

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q12139612_citetype_Q49848"_data-entity-id="Q111806251">[https://web.archive.org/web/20120114063626/http://royalsociety.org/uploadedFiles/Royal_Society_Content/about-us/fellowship/Fellows1660-2007.pdf_List_of_Royal_Society_Fellows_1660-2007]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ლონდონის_სამეფო_საზოგადოება|ლონდონის_სამეფო_საზოგადოება]]._—_გვ.&nbsp;122.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a></div>-16] List of Royal Society Fellows 1660-2007 — ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 122.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

ემილ ფიშერი
გერმ. Hermann Emil Fischer

დაბ. თარიღი	9 ოქტომბერი, 1852(1852-10-09)^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5] ^[6] ^[7] ^[8] ^[9]
დაბ. ადგილი	აისკირხენი^[10]
გარდ. თარიღი	15 ივლისი, 1919(1919-07-15)^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5] ^[6] ^[7] (66 წლის)
გარდ. ადგილი	ბერლინი, გერმანია^[1] ^[10]
დასაფლავებულია	ვანდეიას სასაფლაო
მოქალაქეობა	გერმანიის იმპერია
საქმიანობა	ბიოქიმიკოსი, ქიმიკოსი^[11] და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი	ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი, ვიურცბურგის უნივერსიტეტი, ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი, ერლანგენ-ნიურნბერგის უნივერსიტეტი და სტრასბურის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	ბონის უნივერსიტეტი და სტრასბურის უნივერსიტეტი
განთქმული მოსწავლეები	ოსკარ პილოტი, ოტო დილსი, ადოლფ ოტო რეინჰოლდ ვინდაუსი, ლუდვიგ კნორი, ფრიც პრეგლი და ოტო ვარბურგი
სამეცნიერო ხარისხი	პროფესორი
მეუღლე	Agnes Gerlach
ჯილდოები	ფარადეის ლექციის პრიზი, ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, ნობელის პრემია ქიმიაში^[12] ^[13] , ელიოტ კრესონის მედალი^[14] , ჰელმჰოლცის მედალი, კოთენიუსის მედალი, ბავარიის მაქსიმიალიანის ორდენი სამეცნიერო და სახელოვნებო მიღწევებისათვის, დევის მედალი^[15] , სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი^[16] და ბელის მედალი
ემილ ფიშერი ვიკისაწყობში