9 ოქტომბერი

9 ოქტომბერი — გრიგორიანული კალენდრის 282-ე დღე (ნაკიან წლებში – 283-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 83 დღე.

დღის მოვლენები

კეპლერის სუპერნოვა

ვაშინგტონის მონუმენტი

კეპლერის სუპერნოვა

1238 : ხაიმე I არაგონელი ვალენსიის სამეფოს აფუძნებს.
1446 : ჰანგული ანბანი გამოქვეყნდა კორეაში.
1604 : სუპერნოვა 1604 - უახლესი ზეახალი ვარსკვლავის წარმოქმნა ირმის ნახტომის გალაქტიკაში.
1701 : იელის უნივერსიტეტს ქარტია მიენიჭა ოლდ-სეიბრუკში, კონექტიკუტი.
1776 : მამა ფრანცისკო პალო სან-ფრანცისკო დე ასისის მისიას აფუძნებს დღევანდელი სან-ფრანცისკოს ადგილზე, კალიფორნია.
1874 : მსოფლიო საფოსტო კავშირი შეიქმნა ბერნის ხელშეკრულებით.
1888 : ვაშინგტონის მონუმენტი გაიხსნა.
1934 : მკვლელობა მარსელში - მოკლეს იუგოსლავიის მეფე ალექსანდრე I და ლუი ბარტუ, საფრანგეტის საგარეო საქმეთა მინისტრი.
1962 : უგანდა რესპუბლიკად გამოცხადდა.
1967 : დატყვევებიდან ერთ დღეში ჩე გევარა დახვრიტეს ბოლივიაში რევოლუციის მოწყობის მცდელობისთვის.
1970 : კხმერების რესპუბლიკა გამოცხადდა კამბოჯაში.
1989 : საბჭოთა კავშირის ოფიციალური საინფორმაციო სააგენტო ვორონეჟში ამო-ს (UFO) ჩამოფრენის შესახებ აკეთებს განცხადებას.
2004 : ავღანეთში პირველად ჩატარდა დემოკრატიული არჩევნები.
2007 : ალბერ ფერი და პეტერ გრიუნბერგი 2007 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები გახდნენ ფიზიკის დარგში გიგანტური მაგნიტური წინაღობის აღმოჩენისთვის.
2008 :
- უკრაინის პრეზიდენტმა ვიქტორ იუშენკომ ქვეყნის პარლამენტი დაითხოვა და ვადამდელი არჩევნები დანიშნა.
- ფრანგი მწერალი ჟან-მარი გუსტავ ლეკლეზიო ნობელის პრემიის ლაურეატი გახდა ლიტერატურის დარგში.
2009 : აშშ-ის პრეზიდენტი ბარაკ ობამა ნობელის მშვიდობის პრემიის ლაურეატი გახდა.
2013 : მარტინ კარპლუსი, მაიკლ ლევიტი და არე ვერშელი ქიმიის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატები გახდნენ.
2014 : ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატურის დარგში პატრიკ მოდიანო გახდა.
2015 :
- ტუნისის ეროვნული დიალოგის კვარტეტი მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატი გახდა.
- ენგუს დიტონი ეკონომიკის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატი გახდა.
2017 : ნობელის პრემიის ლაურეატი ეკონომიკის დარგში ამერიკელი რიჩარდ ტალერი გახდა.
2019 : ჯონ გუდენაფი (აშშ), სტენლი უიტინგემი (დიდი ბრიტანეთი) და აკირა იოშინო (იაპონია) ქიმიის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატები გახდნენ.
2020 : ნობელის მშვიდობის პრემიის ლაურეატი მსოფლიო სასურსათო პროგრამა გახდა.
2024 : ნობელის პრემია ქიმიაში დევიდ ბეიკერს, ჯონ ჯამპერს (ორივე აშშ) და დემის ჰასაბისს (გაერთიანებული სამეფო) მიენიჭათ.

ამ დღეს დაბადებულნი

კამილ სენ-სანსი

ჯონ ლენონი

1201 : სორბონი, რობერ დე — ფრანგი ფილოსოფოსი, სორბონის უნივერსიტეტის დამაარსებელი.
1261 : დიონისიუსი — პორტუგალიის მეფე
1328 : პეტრე I — კიპროსის მეფე
1547 : მიგელ დე სერვანტესი — ესპანელი მწერალი
1757 : შარლ X (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე (გ. 1836)
1835 : კამილ სენ-სანსი — ფრანგი კომპოზიტორი, პიანისტი, ორგანისტი და დირიჟორი
1843 : ნიკო ნიკოლაძე — პუბლიცისტი, კრიტიკოსი, რევოლუციონერ-დემოკრატი
1852 : ფიშერი, ჰერმან ემილ — გერმანელი ქიმიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
1874 : რერიხი, ნიკოლოზ — რუსი მხატვარი, არქეოლოგი და მოგზაური
1879 : ლაუე, მაქს ფონ — გერმანელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
1888 : ბუხარინი, ნიკოლაი — რუსეთის პოლიტიკური მოღვაწე (გ. 1938)
1892 : ანდრიჩი, ივო — ხორვატიელი მწერალი (გ. 1975)
1899 : ივანე გოკიელი — ქართველი კომპოზიტორი
1926 : ევგენი ევსტიგნეევი — საბჭოთა და რუსი მსახიობი
1933 : მანსფრედი, პეტერ — ბრიტანელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
1940 : ჯონ ლენონი — ბრიტანელი მუსიკოსი და კომპოზიტორი. ჯგუფ „The Beatles-ის“ სოლისტი (გ. 1980)
1946 : ჩილერი, ტანსუ — თურქეთის პრემიერ-მინისტრი 1993-1996
1957 : ვიტალი დარასელია — ქართველი ფეხბურთელი, თბილისის დინამოსა და სსრკ-ის ნაკრების წევრი (გ. 1982)
1964 : გილერმო დელ ტორო — მექსიკელი კინორეჟისორი, სცენარისტი, პროდიუსერი, რომანების ავტორი
1966 : დეივიდ კამერონი — ბრიტანელი პოლიტიკოსი, გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი 2010-2016 წლებში
1969 : სტივ მაკ-კუინი — ინგლისელი რეჟისორი, მსახიობი და სცენარისტი
1975 : შონ ლენონი — ამერიკელი მომღერალი, კომპოზიტორიი მუსიკოსი. ჯონ ლენონისა და იოკო ონოს შვილი
1981 : ვანიკო თარხნიშვილი — ქართველი მსახიობი და ტელეწამყვანი
1996 : ბელა ჰადიდი — პალესტინურ-ნიდერლანდული წარმოშობის ამერიკელი მოდელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1047 : კლიმენტ II — რომის პაპი
1390 : ხუან I — კასტილიის მეფე
1841 : კარლ შინკელი — გერმანელი არქიტექტორი, ფერმწერი და გრაფიკოსი (დ.1781)
1924 : ვალერი ბრიუსოვი — რუსი პოეტი და კრიტიკოსი
1926 : ვასო აბაშიძე — ქართველი მსახიობი.
1934 : ალექსანდრე I — იუგოსლავიის მეფე
1943 : ზეემანი, პიტერი — ჰოლანდიელი ფიზიკოსი
1950 : დიმიტრი უზნაძე — ქართველი ფსიქოლოგი (დ.1886)
1950 : ჰარტმანი, ნიკოლაი — გერმანელი ფილოსოფოსი (დ.1882)
1958 : პიუს XII — რომის პაპი (დ.1876)
1967 : ჩე გევარა — არგენტინელი რევოლუციონერი (დ. 1928).
1974 : ოსკარ შინდლერი — გერმანელი ბიზნესმენი, მეორე მსოფლიო ომის დროს 1100 ებრაელი გადაარჩინა
1990 : ბორის პაიჭაძე — ქართველი ფეხბურთელი (დ. 1915)
2001 : ჰერბერტ როსი — ამერიკელი კინოსა და თეატრის რეჟისორი
2010 : მორის ალე — ფრანგი ეკონომისტი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
2016 : ანჯეი ვაიდა — პოლონელი რეჟისორი და სცენარისტი
2017 : ჟან როშფორი — ფრანგი მსახიობი

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
- მიცვალება წმიდისა მოციქულისა და მახარებელისა იოანე ღვთისმეტყველისა
- დღესასწაული ივერიის ღვთისმშობლის ხატისა, რომელიც ჩამოსვენდა საქართველოში ათონის ივერთა მონასტერიდან
- ტიხონი
აგრეთვე:
- სამხრეთი კორეა : ჰანგულის დღე (აღნიშნავენ კორეული ანბანის „ჰანგულის“ შექმნას)
- აშშ : ლეიფ ერიკსონის დღე

იხილეთ აგრეთვე

სხვა თვეები:

<<	ოქტომბერი					>>
ორშ	სამ	ოთხ	ხუთ	პარ	შაბ	კვი
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31
2025