ჯოზეფ სტიგლიცი
ამ სტატიას გრამატიკის, სტილისა და მართლწერის გასწორება სჭირდება. |
ყურადღება: ეს სტატია/სექცია შეიცავს ფრაგმენტებს, რომლებიც არ იცავს მიუკერძოებლობის პრინციპს. |
ჯოზეფ სტიგლიცი (ინგლ. Joseph Stiglitz; დ. 9 თებერვალი, 1943) — ამერიკელი ეკონომისტი. ნობელის პრემიის ლაურეატი ეკონომიკაში (2001) ასიმეტრიული ინფორმაციით ბაზრის ანალიზისთვის. სწავლობდა ამჰერსტის კოლეჯში, ჩიკაგოს უნივერსიტეტსა და მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტში, სადაც მიიღო დოქტორის ხარისხი. კოლუმბიის უნივერსიტეტის პროფესორი.
დაჯილდოებულია ჯონს ბეიტს კლარკის მედლით (1979). როკტენვალდის პრემიის ლაურეატი (1998). აშშ-ის პრეზიდენტის ეკონომიკური კონსულტანტების საბჭოს თავმჯდომარე (1995—1997). მსოფლიოს ბანკის შეფ-ეკონომისტი (1997—2000).
დაიბადა შარლოტ და ნიტანიელა სტეგლიცების ებრაულ ოჯახში. მეუღლე — ჟურნალისტი და რედაქტორი ანია შიფრინი. ჯოზეფ ე.სტიგლიცი-2001 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი ეკონომიკის დარგში და უნივერსიტეტის პროფესორი. იგი დაუღალავად ამსხვრევდა მსოფლიო საზოგადოებაში გავრცელებულ მითებს გლობალიზაციისა და თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკის სიკეთის შესახებ.ამ საკითხს სტიგლიცი ათობით წიგნში, სტატიებსა თუ ნაშრომებში აანალიზებდა.მსოფლიო ბანკის ყოფილი ვიცე-პრეზიდენტი( აღნიშნულ თანამდებობას 1997-2000 წლებში იკავებდა) და ეკონომიკის მრჩეველთა საბჭოს თავმჯდომარე კლინტონის პრეზიდენტობის პერიოდში, კარგად იცნობდა საერთაშორისო ეკონომიკური ორგანიზაციების სტრუქტურას, მათი ფუნქციონირების მექანიზმსა და კრიტიკასაც არ ერიდებოდა. „როდესაც ერი კრიზისშია, საერთაშორისო სავალუტო ფონდი მართვის სადავეებს იღებს ხელში და ერს სისხლის უკანასკნელ წვეთსაც გამოსწოვს. ცეცხლს იქამდე უკეთებენ, სანამ ქვაბი სიმხურვალისგან არ აფეთქდება.მათ ხალხისთვის სასიკვდილო განაჩენი გამოაქვთ; საერთოდ არ აღელვებთ, ადამიანი იცოცხლებს თუ მოკვდება". სტიგლიცის გამონათქვამი მსოფლიო სავალუტო ფონდის შესახებ, 2001.ციტატა მოყვანილია გრეგ პალასტის წიგნიდან "საუკეთესო დემოკრატია,რომელიც შეგიძლიათ ფულით იყიდოთ". " ის ფაქტი მაღელვებს, რომ მდიდარი ქვეყნები გლობალიზაციას ღარიბი ხალხის ხარჯზე ავითარებენ". სტიგლიცის წიგნიდან "როგორ უნდა იმუშაოს გლობალიზაციამ", 2006 " როგორც ჩანს,უმჯობესია,იყო მეწველი ძროხა ევროკავშირში, ვიდრე ღარიბი კაცი განვითარებად ქვეყნებში" სტიგლიცის წიგნიდან" როგორ უნდა იმუშაოს გლობალიზაციამ",2006(ევროკავშირში რძის მწარმოებელთათვის განკუთვნილ სუბსიდიებზე). "ფარისევლობაა განუვითარებელი ქვეყნების დახმარებაზე პრეტენზია განაცხადო და იმავდროულად,აიძულო ისინი,საკუთარი ბაზრები ინდუსტრიული ქვეყნების საქონელს დაუთმონ. შესაბამისად,დაიცვა ინდუსტრიული ქვეყნების ბაზრები,რაც მდიდრებს კიდევ უფრო ამდიდრებს და ღარიბებს სრულიად აღატაკებს". წიგნიდან" გლობალიზაცია და მისი თანმდევი უკმაყოფილება",2002. "ბანკებისთვის კომპენსაციის გადასახდელად არსებობს ფული,განათლებისა და ჯანდაცვის სისტემის გასაუმჯობესებლად-არა". გაზეთი público,2007 წლის 18 ოქტომბერი. "გლობალიზაციამ ხელსაყრელი გარემო შეუქმნა ბილ გეიტსს,მაგრამ არა მოსახლეობის უმრავლესობას". გაზეთი pùblico, 2007 წლის 18 ოქტომბერი.
ბიოგრაფია
რედაქტირებაჯოზეფ ე. სტიგლიცი არის ამერიკელი ეკონომისტი და პროფესორი კოლუმბიის უნივერსიტეტში. ის ასევე არის მაღალი დონის საექსპერტო ჯგუფის თანათავმჯდომარე OECD– ს ეკონომიკური საქმიანობის და სოციალური პროგრესების გაზომვისა და რუზველტის ინსტიტუტის მთავარი ეკონომისტი. ეკონომიკაში ნობელის პრემიის (2001) და ჯონ ბეითს კლარკის მედლის მფლობელი, არის მსოფლიო ბანკის ყოფილი ვიცე-პრეზიდენტი და მთავარი ეკონომისტი, ასევე ყოფილი წევრი და (აშშ-ს პრეზიდენტის) საბჭოს თავმჯდომარე. 2000 წელს სტიგლიციმ დააფუძნა ინიციატივა პოლიტიკის დიალოგისთვის, მოსაზრება საერთაშორისო განვითარების შესახებ, რომელიც დაფუძნებულია კოლუმბიის უნივერსიტეტში. იგი 2001 წლიდან არის კოლუმბიის ფაკულტეტის წევრი და 2003 წელს მიიღო ამ უნივერსიტეტის უმაღლესი აკადემიური წოდება (უნივერსიტეტის პროფესორი). 2011 წელს სტიგლიცი ჟურნალმა Time- მა დაასახელა, როგორც მსოფლიოს 100 ყველაზე გავლენიანი ადამიანი. ცნობილია თავისი პიონერული მუშაობის შესახებ ასევე ასიმეტრიული ინფორმაციის შესახებ. სტიგლიცის ნაშრომში ყურადღება გამახვილებულია შემოსავლის განაწილებაზე, რისკზე, კორპორატიულ მმართველობაზე, საჯარო პოლიტიკაზე, მაკროეკონომიკასა და გლობალიზაციაზე. ის არის მრავალი წიგნის ავტორი, ასევე რამდენიმე ბესცელერი წიგნის შემქმნელი.
ჯოზეფ ე. სტიგლიცი დაიბადა ინდოეთში ქალაქ გარიში, 1943 წელს. ამჰესტის კოლეჯის კურსდამთავრებული, მან მიიღო დოქტორის წოდება 1967 წელს და ის გახდა სრული პროფესორი იელში 1970 წელს. ის ასწავლიდა პრინსტონში, სტენფორდში, MIT- ში და იყო პროფესორი და ოქსფორდის ყველა კოლეჯის თანამშრომელი. ის ახლა ნიუ – იორკის კოლუმბიის ტუნივერსიტეტის პროფესორია. ის ასევე არის რუზველტის ინსტიტუტის მთავარი ეკონომისტი. 2001 წელს, მას მიენიჭა ნობელის პრემია ეკონომიკაში, ბაზრების ასიმეტრიული ინფორმაციის გაანალიზებისთვის.
სტიგლიცი იყო ეკონომიკური მრჩეველთა საბჭოს წევრი 1993-95 წლებში, კლინტონის ადმინისტრაციის დროს, ხოლო 1995-97 წლებში CEA– ს თავმჯდომარე იყო. ის გახდა 1997-2000 წლებში მსოფლიო ბანკის მთავარი ეკონომისტი და უფროსი ვიცე-პრეზიდენტი. 2008 წელს მას საფრანგეთის პრეზიდენტმა ნიკოლას სარკოზი/ნიკოლ სარკოზმა სთხოვა თავმჯდომარე ყოფილიყო ეკონომიკური შესრულების გაზომვისა და სოციალური პროგრესის გაზომვის კომისიაში, სადაც გამოაქვეყნა თავისი დასკვნა 2009 წლის სექტემბერში. ის ახლა OECD– ს ხელმძღვანელობს მაღალი დონის საექსპერტო ჯგუფს, რომელიც ცდილობს ამ იდეების წინსვლას. 2009 წელს იგი დაინიშნა გაეროს გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად, საერთაშორისო საფინანსო და სავალუტო სისტემის რეფორმირების საკითხთა ექსპერტთა კომისიის თავმჯდომარედ,სადაც ასევე გამოაქვეყნა მოხსენება 2009 წლის სექტემბერში (გამოქვეყნებულია როგორც სტიგლიცის ანგარიში). კრიზისის შემდეგ მან მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ახალი ეკონომიკური აზროვნების ინსტიტუტის (INET) შექმნის საქმეში.
მან დიდი წვლილი შეიტანა მაკროეკონომიკისა და ფულადი თეორიის, ეკონომიკის განვითარებისა და ვაჭრობის თეორიის, საზოგადოებრივი და კორპორაციული ფინანსების, სამრეწველო ორგანიზაციისა და სოფლის ორგანიზაციის თეორიების, კეთილდღეობის ეკონომიკის და შემოსავლისა და სიმდიდრის განაწილების თეორიებში.
ბოლო თხუთმეტი წლის განმავლობაში მან დაწერა საკმაოდ პოპულარული წიგნების სერია, რომლებმაც უდიდესი გავლენა მოახდინეს გლობალური დებატების ფორმირებაში. მისი წიგნი გლობალიზაცია და მისი უკმაყოფილება (2002) თარგმნილია 35 ენაზე. ამ წიგნში მან ჩამოაყალიბა გლობალიზაციის მართვის გზა, განსაკუთრებით საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტების შესახებ. ორ შემდეგ ნაწილში მან წარმოადგინა ალტერნატივა: სამართლიანი ვაჭრობა ყველასათვის (2005 წელს, ენდრიუ ჩარტონთან ერთად) და გლობალიზაციის სამუშაოების გაკეთება (2006). The Roaring Nineties (2003) -ში მან განმარტა. ამავდროულად, მონეტარული ეკონომიკის ახალი პარადიგმისკენ (2003 წ. ბრიუს გრინვალდთან ერთად) განმარტა მიმდინარე მონეტარული პოლიტიკის ცდომილებებმა, დაადგინა გადაჭარბებული ფინანსური ურთიერთდამოკიდებულების რისკი და ხაზი გაუსვა საკრედიტო ხელმისაწვდომობის მთავარ როლს. თავისუფალი ვარდნა: ამერიკა, თავისუფალი ბაზრები და მსოფლიო ეკონომიკის ჩაძირვა (2010) უფრო დაწვრილებით დაფიქსირდა დიდი რეცესიის წარმოშობის საწყისებში, ასახულია პოლიტიკის მთელი რიგი, რაც გამოიწვევს ძლიერი აღდგენა და სწორად იწინასწარმეტყველა, რომ თუ ეს პოლიტიკა არ განხორციელდებოდა სავარაუდოდ, ავარიის გახანგრძლივებულ პერიოდში შევიდოდით. სამი ტრილიონი დოლარის ომი: ერაყის კონფლიქტის ნამდვილი ღირებულება (2008, ჰარვარდის უნივერსიტეტის ლინდა ბილმთან ერთად), დაეხმარა ამ ომების შესახებ დებატების შედგენას, ამ კონფლიქტების უზარმაზარი ხარჯების ხაზგასმით. მისი უახლესი წიგნებია ”უთანასწორობის ფასი: როგორ საფრთხეს უქმნის დღევანდელი დაყოფა საზოგადოების მომავალს”. სასწავლო საზოგადოების შექმნა: ზრდის, განვითარების და სოციალური პროგრესის ახალი მიდგომა. ბრიუს რომელმაც გამოსცა Columbia University Press- ის მიერ 2014 წელს;
სტიგლიცის ნაშრომი ფართოდ იქნა აღიარებული. მის ჯილდოებს შორის 40-ზე მეტი საპატიო დოქტორანტია, მათ შორის კემბრიჯის და ოქსფორდის უნივერსიტეტებიდან. 2010 წელს მას მიენიჭა პრესტიჟული Loeb პრიზი ჟურნალისტიკისთვის.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- ჯოზეფ სტიგლიცი დაარქივებული 2014-06-27 საიტზე Wayback Machine. — კოლუმბიის უნივერსიტეტის საიტი
- ჯოზეფ სტიგლიცი — ნობელის პრემიის საიტი
- ჯოზეფ სტიგლიცი — ენციკლოპედია ბრიტანიკა
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Becker E. U.N. Study Finds Global Trade Benefits Are Uneven // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2004. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
- ↑ Two Ways to Find Mediocrity in Food // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2009. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
- ↑ At Long Last, Environmental Supplement to GDP Takes Shape // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2009. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
- ↑ The Innovation Enigma // HuffPost — ნიუ-იორკი: 2014.
- ↑ Stiglitz J. E. The Anatomy of a Murder: Who Killed America's Economy? // Crit. Rev. / J. Friedman — Routledge, Taylor & Francis, 2009. — Vol. 21, Iss. 2-3. — P. 329–339. — ISSN 0891-3811; 1933-8007 — doi:10.1080/08913810902934133
- ↑ India warning on globalisation // BBC News Online — 2006.
- ↑ Hoffman R. LinkedIn // LinkedIn — 2003.
- ↑ Where Do Bankers Smile? On The Davos Party Circuit // Forbes / S. Forbes — NYC: Forbes, 2009. — ISSN 0015-6914
- ↑ JSTOR — 1995.
- ↑ Fellows Directory
- ↑ www.nasonline.org
- ↑ https://www.amacad.org/person/joseph-eugene-stiglitz
- ↑ NNDB — 2002.
- ↑ https://racef.es/es/academicoscorrespondiente-extranjero/his-excellency-dr-joseph-e-stiglitz
- ↑ https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/current
- ↑ 17.00 17.01 17.02 17.03 17.04 17.05 17.06 17.07 17.08 17.09 Mathematics Genealogy Project — 1997.