ფრიც ალბერტ ლიპმანი

ფრიც ალბერტ ლიპმანი
	გერმ. Fritz Albert Lipmann
დაბ. თარიღი	12 ივნისი, 1899
დაბ. ადგილი	კენიგსბერგი
გარდ. თარიღი	24 ივლისი, 1986 (87 წლის)
გარდ. ადგილი	პოუკიპზი
მოქალაქეობა	გერმანია; აშშ
საქმიანობა	ბიოქიმიკოსი, უნივერსიტეტის პროფესორი, ქიმიკოსი და ექიმი
მუშაობის ადგილი	ჰარვარდის უნივერსიტეტი და The Rockefeller University
ალმა-მატერი	კენიგსბერგის უნივერსიტეტი, ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი, ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტი, ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი და Collegium Fridericianum
ჯილდოები	ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში , ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, მეცნიერების ეროვნული მედალი, ალექსანდერ ფონ ჰუმბოლდტის სტიპენდია, ჰუმბოლდტის პრემია და სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი
	ფრიც ალბერტ ლიპმანი ვიკისაწყობში

ფრიც ალბერტ ლიპმანი (დ. 12 ივნისი, 1899, კენიგსბერგი ― გ. 24 ივლისი, 1986) — გერმანული წარმოშობის ამერიკელი ბიოქიმიკოსი, აშშ-ის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის (1950) და ლონდონის სამეფო საზოგადოების (1962) წევრი.

ბიოგრაფია რედაქტირება

1924 წელს დაამთავრა ბერლინის უნივერსიტეტი. 1939 წელს წავიდა ემიგრაციაში აშშ–ში. 1941 წლამდე მუშაობდა კორნელის, 1941-1949 წლებში ჰარვარდის უნივერსიტეტებში, 1949-1957 წლებში მასაჩუსეტსის ჰოსპიტალში. 1957 წლიდან კი როკფელერის ინსტიტუტში. იკვლევდა უჯრედში ნივთიერებათა ცვლას და ცილის ბიოსინთეზს. 1947 წელს მტრედის ნაღველიდან გამოყო და შეისწავლა A კოფერმენტის ქიმიური სტრუქტურა და ბიოლოგიური როლი. 1953 წელს მიიღო ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში.

ლიტერატურა რედაქტირება

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 249.
ფრიც ალბერტ ლიპმანი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Deutsche Nationalbibliothek Record #118728512 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>
↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1953 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>
↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 219.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q1982918_citetype_Q8513"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/118728512/_Record_#118728512]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Deutsche Nationalbibliothek Record #118728512 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb122756541_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_Hrsg.:_[[:ბროკჰაუზი|Bibliographisches_Institut_&_F._A._Brockhaus]],_[[:de:Wissen_Media_Verlag|Wissen_Media_Verlag]]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%25C3%25A8dies/gran-enciclop%25C3%25A8dia-catalana/EC-GEC-0037355.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q107343683">Munzinger_Personen<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 Munzinger Personen
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q23684016">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1953/summary/_The_Nobel_Prize_in_Physiology_or_Medicine_1953]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a></div>-7] The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1953 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>

[[https://www.nobelprize.org/uploads/2019/04/prize-amounts-2020.pdf_Table_showing_prize_amounts]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]],_2019.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a></div>-8] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q12139612_citetype_Q49848"_data-entity-id="Q111806251">[https://web.archive.org/web/20120114063626/http://royalsociety.org/uploadedFiles/Royal_Society_Content/about-us/fellowship/Fellows1660-2007.pdf_List_of_Royal_Society_Fellows_1660-2007]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ლონდონის_სამეფო_საზოგადოება|ლონდონის_სამეფო_საზოგადოება]]._—_გვ.&nbsp;219.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a></div>-9] List of Royal Society Fellows 1660-2007 — ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 219.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

ფრიც ალბერტ ლიპმანი
გერმ. Fritz Albert Lipmann

დაბ. თარიღი	12 ივნისი, 1899(1899-06-12)^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5] ^[6]
დაბ. ადგილი	კენიგსბერგი^[1]
გარდ. თარიღი	24 ივლისი, 1986(1986-07-24)^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5] ^[6] (87 წლის)
გარდ. ადგილი	პოუკიპზი^[1]
მოქალაქეობა	გერმანია აშშ
საქმიანობა	ბიოქიმიკოსი, უნივერსიტეტის პროფესორი, ქიმიკოსი და ექიმი
მუშაობის ადგილი	ჰარვარდის უნივერსიტეტი და The Rockefeller University
ალმა-მატერი	კენიგსბერგის უნივერსიტეტი, ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი, ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტი, ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი და Collegium Fridericianum
ჯილდოები	ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში^[7] ^[8], ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, მეცნიერების ეროვნული მედალი, ალექსანდერ ფონ ჰუმბოლდტის სტიპენდია, ჰუმბოლდტის პრემია და სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი^[9]
ფრიც ალბერტ ლიპმანი ვიკისაწყობში