პორტალი:ენა

ინდექსი · ძიება · კატეგორიები · რჩეული სტატიები და პორტალები · ყველა თემა

გეოგრაფია · ისტორია · კულტურა · მეცნიერება · რელიგია · საზოგადოება · საქართველო · სპორტი · ხელოვნება

კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება ენის პორტალში

ზოგადი მიმოხილვა

რჩეული სტატია წმინდა კირილე და მეთოდე ბულგარული ენა (ბულგარულად – Български език) მიეკუთვნება ინდოევროპულ ენათა სლავური ოჯახის სამხრეთსლავურ ჯგუფს. ბულგარულს მრავალი დიალექტი აქვს. ისინი თავის მხრივ ცალკეულ კილო–კავებად იყოფა. ბულგარულთან ყველაზე ახლო მდგომი ენა არის მაკედონური. ამ ორი ენის დიალექტები ქმნის ერთგვარ ენობრივ კონტინუუმს. თვით ბულგარეთში ბევრი მაკედონურს არც კი აღიარებს ცალკე ენად და მას ბულგარულის დიალექტებს მიათვლის. ბულგარულს საერთო არაფერი აქვს ე.წ. პროტობულგარულთან, რომელიც მეცნიერთა მტკიცებით თურქულ ენათა ჯგუფს მიეკუთვნება, ხოლო ზოგ მეცნიერთა თეორიების მიხედვით კი პროტობულგარული ჩრდილოაღმოსავლეთ ირანულ ენათა ჯგუფს უნდა მიეკუთვნოს. თანამედროვე ბულგარული ენა არის პირდაპირი მემკვიდრე ძველი ბულგარული ენისა, რომელსაც სამეცნიერო ლიტერატურაში სხვადასხვა სახელი აქვს, მაგრამ ძირითადად მაინც სამი სახელი – ძველბულგარული, ძველი საეკლესიო სლავური და ძველი სლავურია გავრცელებული. (...სრულად.)

ენათა ჯგუფები, ცალკეული ენები, ფილოლოგიური დარგები ქართველური ენები: ქართული ენა - სვანური ენა - ზანური ენა - ლაზური ენა - მეგრული ენა - ქართველოლოგია - კავკასიოლოგია აფხაზურ-ადიღური ენები აფხაზურ-აბაზური ენები: აფხაზური ენა - აბაზური ენა ადიღური ენები: ადიღეური ენა (დასავლეთჩერქეზული) - ყაბარდოული ენა (აღმოსავლეთ-ჩერქეზული ენა) უბიხური ენა † ნახურ-დაღესტნური ენები: - ჩეჩნური ენა - ინგუშური ენა ინდოევროპული ენები - ინდოევროპეისტიკა - გერმანიკული ენები - გერმანისტიკა - გერმანული ენა - ინგლისური ენა - ანგლისტიკა - ნიდერლანდური ენა - შვედური ენა - აფრიკაანსი - დანიური ენა - ნორვეგიული ენა - იდიში - იდისტიკა რომანული ენები - რომანისტიკა - ლათინური ენა - ფრანგული ენა - იტალიური ენა - ესპანური ენა - პორტუგალიური ენა - რუმინული ენა - კატალანური ენა - გალისიური ენა - ოქსიტანური ენა - სარდინიული ენა - სიცილიური ენა - ვენეციური ენა - ვალონური ენა სლავური ენები - სლავისტიკა აღმოსავლეთსლავური ენები - აღმოსავლეთსლავისტიკა - რუსული ენა - რუსისტიკა - უკრაინული ენა - უკრაინისტიკა -ბელორუსული ენა - ბელორუსისტიკა დასავლეთსლავური ენები - დასავლეთსლავისტიკა - პოლონური ენა - პოლონისტიკა - კაშუბური ენა - სორბული ენა - ჩეხური ენა - ბოჰემისტიკა - სლოვაკური ენა - სლოვაკისტიკა სამხრეთსლავური ენები - სამხრეთსლავისტიკა - ძველი საეკლესიო სლავური ენა - ბულგარული ენა - ბულგარისტიკა - მაკედონური ენა - სერბულ–ხორვატული ენა - სერბო-ხორვატისტიკა - სლოვენური ენა - სლოვენისტიკა - აღმოსავლეთმცოდნეობა სემიტური ენები - სემიტოლოგია - არაბული ენა - არაბისტიკა - ისლამოლოგია - ებრაული ენა - ჰებრაისტიკა - არამეული ენა - არამეისტიკა - აქადური ენა - ასურული ენა ირანული ენები - ირანისტიკა - სპარსული ენა (ფარსი) - ტაჯიკური ენა - ოსური ენა - დარი (ენა) - პაშტუ - ბელუჯური ენა - ქურმანჯი თურქული ენები - ოსმალური ენა - ოსმანისტიკა - თურქული ენა - თურქოლოგია - აზერბაიჯანული ენა - უზბეკური ენა -ოსმანისტიკა - თურქოლოგია - ყაზახური ენა - უიღურული ენა - თურქმენული ენა - ყირგიზული ენა - ჩუვაშური ენა - ჩუვაშური ენა - ყაშხაიური ენა - თათრული ენა მანჯურიულ-ტუნგუსური ენები - ევენური ენა - ნანაი (ენა) - მანჯურიული ენა - ოროყენული ენა ალათაური ენები - მონღოლური ენა - ბურიატული ენა - ყალმუხური ენა - ორდოსული ენა - ლირატული ენა - დაგურული ენა - შირა-იუგურული ენა - დუნსიანური ენა - ბაოანური ენა - მონგორული ენა ფინურ-უგრული ენები - ფინური ენა - ესტონური ენა - უნგრული ენა გრეცისტიკა - ახალი ბერძნული ენა - მიკენურ-ბერძნული ენა - კოინე - საშუალო ბერძნული ენა - ბიზანტინისტიკა სომხური ენა - ძველი სომხური ენა (გრაბარი) - აღმოსავლეთსომხური ენა - დასავლეთსომხური ენა - არმენოლოგია ილირიული ენა იაპონური ენა - იაპონოლოგია - იაპონური დიალექტები - აინუური ენა - რანგაკუ ჩინური ენა - სინოლოგია - ტიბეტოლოგია კორეული ენა – კორეისტიკა ინდური ენები - ინდოლოგია - სანსკრიტი - ჰინდი ენა - ურდუ ენა - გუჯარათი - პენჯაბური ენა - ორია (ენა) - ნეპალური ენა - ბენგალური ენა აფრიკანისტიკა - ეგვიპტური ენები - ადრე ეგვიპტური ენა - ძველი ეგვიპური ენა - საშუალო ეგვიპტური ენა -ახალი ეგვიპტური ენა - დემოტური ენა - კოპტური ენა - ეგვიპტოლოგია - ბერბერული ენები - ეთიოპისტიკა ვიეტნამური ენა - ავსტრონეზისტიკა - ტაის ენა - თაიისტიკა - ბირმული ენა - ფილიპინური ენები - ქმერული ენა - მალაიური ენა

ენის სტრუქტურა გრამატიკა: სიტყვის ფორმაცვალებადობა; ბრუნება, უღლება – ფუნქციონალური გრამატიკა – სქესი – გრამატიკა – უღლება – კონგრუენცია (გრამატიკა) – კონიუნქტივი – რიცხვი – პლურალი – ზინგულარი – ორობითი რიცხვი – წყვილობითი რიცხვი – ტრიალი – კვადრალი – მსხვრეული მრავლობითი – სუბიექტ-ობიექტის დანაწევრება – გერმანული ენის გრამატიკული ცნება-ტერმინები დრო: მომავალი დრო – იმპერფექტი – პერფექტი – პლუსკვამპერფექტი – პრეზენსი – პრეტერიტუმი კილო: იმპერატივი – ინდიკატივი – კონიუნქტივი – ოპტატივი მეტყველების ნაწილები: ზმნა – სახელი/არსებითი სახელი – ზედსართავი სახელი – ზმნიზედა – არტიკლი – კონიუნქცია/სუბიუნქცია – წინდებული – ნაცვალსახელი – პარტიციპი – პარტიკლი – შორისდებული ბრუნვა/ბრუნება : აბლატივი – ადესივი – აკუზატივი – ალატივი – დატივი – დებიტივი - ელატივი – ერგატივი – გენიტივი – ილატივი – ინესივი – ინსტრუქტივი – ინსტრუმენტალისი – ლოკალი – ლოკატივი – ნარატივი – ნომინატივი – პარტიტივი – ვოკატივი წინადადების წევრები: სუბიექტი – პრედიკატი – ობიექტი – გარემოება სიტყვათა მარაგი: მკვიდრი სიტყვა – უცხო სიტყვა – ნასესხობა – ბარაბარიზმი – ინტერაციონალიზმი – ეგზოტიზმი – კალკი – სიტყვა-ჰიბრიდი – წლის არასიტყვა – პალინდრომი – ნეოლოგიზმი – არქაიზმი სპეციალური ენები: ტექნიკური ენა – კანაკური – ფსევდოლათინური – ლინგვა ფრანკა – საკრალური ენები - მონადირეთა ჟარგონი – რესტრინგული კოდი – პირველი ენის შესწავლა: ტიტინი – ძუძუთა ბავშვის ენა – პირველი ენა – ენის ჰოლოფრასტული აგებულება - ბავშვური ენა მეორე ენის შესწავლა: უცხო ენა – პირველი ენა – დედა ენა – ენის გაკვეთილი – ბილინგვალიზმი ნიშანთა სისტემები: ანბანი – ჩინური დამწერლობა – კოდი – იეროგლიფი – პიქტოგრამა – და სხვა... დაუხარისხებელი სტატიები: ეპიგრაფიკა – ი-პრაიმი – მეტათეზა – მართლწერის რეფორმა – მართლწერის რეფორმა (1996) – სემიოტიკური სამკუთხედი – სიგნიფიკატი – ენობრივი პურიზმი – ენის სიწმინდე – თარგმანის სირთულეები – ომონიმია – ანტონიმია – სინქრონია – დიაქრონია – პალატალიზაცია – სუპინუმი – პრეფიქსი – სუფიქსი – ტრანსფიქსი – ცირკუმფიქსი – ცირკუმფლექსი – პოსტფიქსი

ენათა ოჯახები და ტიპოლოგია

მეცნიერებები ენის შესახებ ზოგადი ენათმეცნიერება — ძველი ფილოლოგია — გამოყენებითი ენათმეცნიერება — კომპიუტერული ლინგვისტიკა — დესკრიპტული ლინგვისტიკა — დიალექტოლოგია — დისკურსის ანალიზი — ეთნოლინგვისტიკა — ეტიმოლოგია — ევროლინგვისტიკა — გრამატიკა — ისტორიული ლინგვისტიკა — ლექსიკოლოგია — მორფოლოგია — ონომასიოლოგია — ონომასტიკა - პალეოლინგვისტიკა — ფილოლოგია — ფონეტიკა — ფონოლოგია — პრაგმატიკა — ფსიქოლინგვისტიკა — კვანტიტატური ლინგვისტიკა — სამართლის ენათმეცნიერება — რიტორიკა — სემანტიკა — სემასიოლოგია — სემიოტიკა — სოციოლინგვისტიკა — ენის ისტორია — ენის ფილოსოფია — ენის სტატისტიკა — ენათმეცნიერება — ენობრივი აღზრდა, სამეტყველო ხელოვნება — სტილისტიკა — სინტაქსი — ტექსტის ლინგვისტიკა — თარგმანის ლინგვისტიკა — შედარებითი ენათმეცნიერება

გამოჩენილი ენათმეცნიერები გიორგი ახვლედიანი (1887-1973) — გიორგი წერეთელი (1904-1973) — არნოლდ ჩიქობავა (1898-1985) — აკაკი შანიძე (1887-1987) — ქეთევან ლომთათიძე (1911-2007) — თამაზ გამყრელიძე (1929) — ბაქარ გიგინეიშვილი (1933) — ნიკო მარი (1864-1934) — დავით იმნაიშვილი (1914-1978) — სერგი ჟღენტი (1912 ―1963) — მიხეილ ჭაბაშვილი (1916—1996) — ელენე ბაბუნაშვილი (1925) — ვუკოლ ბერიძე (1883-1963) — სოლომონ იორდანიშვილი (1898-1953) — კონა გიგინეიშვილი (1902―1976) — ივანე გიგინეიშვილი (1909―1982) — შოთა შათირიშვილი (1921-1999) — ზურაბ აბაშიძე (1951) — ჯონ ოსტინი (1911-1960) — ფრანც ბოპი (1791-1867) — კარლ ბიულერი (1879-1963) — ნოამ ჩომსკი (1928) — კონრად დუდენი (1829-1911) — გოტლობ ფრეგე (1884-1925) — პოლ გრისი (1913-1988) — იაკობ გრიმი (1785-1863) — ვილჰელმ გრიმი (1786-1859) — ლუის ჰიელმსლევი (1899-1965) — რომან იაკობსონი (1896-1982) — პაულ ლორენცენი (1915-1994) — მარტინ ლუთერი (1483-1546) — ჩარლზ პირსი (1839-1914) — სტივენ პინკერი (1954) — სილვესტრ დე სასი (1758-1838) — ფერდინანდ დე სოსიური (1857-1903) — ჯონ სირლი (1932) — ნიკოლაი ტრუბეცკოი (1890-1938) — კარლ ფრიდრიხ ფილჰელმ ვანდერი (1803-1879) — ბენჯამინ ლი ვორფი (1897-1941) — ლუდვიგ ვიტგენშტაინი (1889-1951) — ლუდვიკ ლეიზერ ზამენჰოფი (1859-1917)

რიტორიკული ფიგურები ალეგორია - ალიტერაცია - ანაკოლუთი - ანაფორა - ანტითეზა - აპოსიოპეზა - ასონანსი - ასინდეტონი - გემინაცია - ელიფსისი - ემფაზისი - ეპიფორა - ეპითეტონი, ეპითეტი - ევფემიზმი - ზევგმა - იგავი - ირონია - კატაქრეზა - კონტრადიქციო ინ ადიექტო - კორექცია - ლიტოტესი - მეტაფორა - მეტონიმია - ნეოლოგიზმი - ონომატოპოეზია - ოქსიმორონი - პარაბოლა - პარადოქსონი - პარალელიზმი - პარენთეზა - პარონომაზია - პერსონიფიკაცია - პლეონაზმი - პოლისინდეტონი - რეპეტიცია - რიტორიკული კითხვა - სინესთეზია - სინეკდოქა - სინონიმია - ტავტოლოგია - ქიაზმა - ჰენდაიდიოინი - ჰიპერბატონი - ჰიპერბოლა - ჰისტერონ-პროტერონი - სხვა...

რა არის პორტალი? | იხილეთ ყველა პორტალი თემატურ საძიებელში