პორტალი:დამწერლობა

რჩეული სტატია
ჰანგულზე დაწერილი გვერდი ჰუმნიმ ჯეონგ-ეუმიდან 나랏말ㅆ̖미-ს აქვს ტონური მახვილის ნიშანი
ჰანგულზე დაწერილი გვერდი ჰუმნიმ ჯეონგ-ეუმიდან 나랏말ㅆ̖미-ს აქვს ტონური მახვილის ნიშანი

ჰანგული (კორ. 한글), ალტ. ჩოსონგული (조선글) დამწერლობა არის კორეული ენის ანბანი, რომელმაც კორეაში ჩინეთიდან შემოსული არაანბანური ჰანჯა შეცვალა. ანბანი ფონეტიკურია, მაგრამ მას მარცვლოვანი დამწერლობის გავლენაც ეტყობა, რაც ასოების მარცვლოვან ბლოკებში გაერთიანებაში გამოიხატება. ანბანი 14 თანხმოვნისგან და 10 ხმოვნისგან შედგება.

ჰანგული მეცნიერთა ჯგუფმა 1443 წელს შექმნა ჯოსონის დინასტიის მეოთხე მეფის სეჯონგ დიდის დავალებით. მეფემ ახალი ანბანის საჭიროება იმით ახსნა, რომ კორეული ენა ჩინურისგან ძალიან განსხვავდებოდა და უბრალო ხალხს უჭირდა იეროგლიფების სწავლა. ახალი ანბანის შესწავლა ყველასთვის ხელმისაწვდომი უნდა გამხდარიყო. ჰანგული ფონეტიკური დამწერლობაა, ანუ ყოველ ბგერას თითო ასო შეესაბამება. ასოთა მოხაზულობა შემუშავდა სხვა დამწერლობებისგან დამოუკიდებლად. ანბანის შექმნის პროექტი დასრულდა 1446 წელს და გამოქვეყნდა დოკუმენტში სახელად "ჰუნმინ ჯონგუმ", რაც ნიშნავს "ხალხისთვის ბგერების სწორად გამოყენებაზე". სწორედ ამ დოკუმენტის სათაურიდან წარმოიშვა ანბანის სახელიც. სამხრეთ კორეაში ანბანის გამოსვლის დღეთ 9 ოქტომბერი ითვლება, ხოლო ჩრდილოეთ კორეაში - 15 იანვარი. ამ დღეს ჰანგულის დღეს აღნიშნავენ. (...სრულად)

იცოდით, რომ...
  • დღეს არსებული დამწერლობებიდან ჩინური ყველაზე ძველია. თავდაპირველად პიქტოგრამული იყო, შემდეგ კი პიქტოგრამები იეროგლიფებად გადაიქცა.
  • არაბული და ლათინური ყველაზე გავრცელებული დამწერლობებია მსოფლიოში.
  • ბერძნული პირველი ანბანია სადაც ხმოვნები შემოიღეს.
  • ფინიკიური დამწერლობა პირველი ანბანია მსოფლიოში.
  • სლავური დამწერლობა ბერძენმა კირილემ შექმნა, ამიტომ უწოდებენ მას სლავურ-კირილურს, ან უბრალოდ კირილიცას.
  • თანამედროვე 14 დაწერლობათგან სიძველით პირველ ოთხ ადგილს იკავებს ჩინური, ბერძნული, ლათინური და ებრაული. ქართული დამწერლობა მე-5 ადგილზეა . მას მოსდევს სირიული, არაბული, სომხური, ეთიოპიური, იაპონური,სლავურ-კირილური, ინდური, მონღოლური და კორეული.
კატეგორიები
დამწერლობებიაბუგიდაანბანური დამწერლობებიგრაფემები
დამწერლობებიაბუგიდაანბანური დამწერლობებიგრაფემები
დასაწერი სტატიები
სტატიები
თანამედროვე დამწერლობები

ანბანური დამწერლობები

კონსონანტური დამწერლობები

მარცვლოვანი

იეროგლიფური დამწერლობები

ძველი დამწერლობები

ანბანური

კონსონანტური

მარცვლოვანი

პიქტოგრაფული

რჩეული ფოტო

ქუფური - არაბული კალიგრაფიის ერთ-ერთი სახესხვაობა ნასხთან ერთად. ქუფური იხმარებოდა მეჩეთებზე ორნამენტული წარწერებისათვის, მონეტების ზედწერისათვის და ყურანია ხელნაწერებისათვის. ნასხს იყენებდნენ პაპირუსზე და ქაღალდზე საწერად. ნასხი საფუძვლად დაედო არაბულ სასტამბო და კომპიუტერულ შრიფტებს. არაბული ანბანი ისლამის გავრცელებასთან ერთად გავრცელდა მაჰმადიანურ სამყაროში და დღესაც ერთ–ერთ ყველაზე გავრცელებულ ანბანად ითვლება მსოფლიოში