1 იანვარი

1 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის პირველი დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 364 დღე (ნაკიან წელში - 365). მსოფლიოს ბევრ ქვეყანაში 1 იანვარი არის ახალი წლის დღე.

დღის მოვლენები

ძვ. წ. 154 : ძველ რომში წლიური კონსულატის დღე პირველ იანვარზე გადმოიტანეს.
ძვ. წ. 104 : რომაელმა კონსულმა გაიუს მარიუსმა ჩამოიყვანა რომში ნუმიდიის დატყვევებული მეფე იუგურტუ.
ძვ. წ. 45 : იულიუსის კალენდარი შევიდა ძალაში.
404 : გლადიატორთა ბოლო შეჯიბრი შედგა რომში.
630 : წინასწარმეტყველი მუჰამედი თავისი ჯარით მექასკენ დაიძრა, რომელსაც უბრძოლველად აიღებს.
1622 : პაპის კანცელარია იღებს გადაწყვეტილებას ახალ წლად პირველი იანვარი გამოცხადდეს.
1673 : რეგულარული საფოსტო სამსახური დაიწყო ნიუ-იორკსა და ბოსტონს შორის.
1801 : ირლანდიის აჯანყების ჩახშობა, პარლამენტის გაუქმება.
1804 : ჰაიტი საფრანგეთისგან დამოუკიდებლობას აცხადებს.
1853 : აბრაამ ლინკოლნმა ზანგების დამოუკიდებლობის მანიფესტი გამოსცა.
1857 : თბილისში გამოდის აღდგენილი ჟურნალი „ცისკარი“.
1886 : ინგლისმა დაიპყრო ბირმა.
1887 : დიდი ბრიტანეთის დედოფალი ვიქტორია ინდოეთის იმპერატორად ცხადდება.
1912 : ნანკინში ჩინეთის რესპუბლიკის გამოცხადება.
1925 : ნორვეგიის დედაქალაქს ქრისტიანიას დაერქვა ოსლო.
1935 : თურქეთში უქმდება ტიტულები და შემოდის გვარები.
1942 : ვაშინგტონში 26 სახელმწიფო ხელს აწერს გაერთიანებული ერების დეკლარაციას, რითაც ატლანტიკურ ქარტიაში მოყვანილ პრინციპებს შეუერთდნენ - ანტიჰიტლერული კოალიციის ერთ-ერთ ძირითად დოკუმენტს.
1946 : იაპონიის იმპერატორი ჰიროჰიტო უარს ამბობს ღვთიურ სტატუსზე.
1948 : პირველი სამოქალაქო რეისი განხორციელდა ლონდონის ჰიზროუს აეროპორტიდან.
1948 : იტალიამ მიიღო კონსტიტუცია.
1951 : გაიხსნა თელ-ავივის საფონდო ბირჟა.
1952 : იორდანიაში, მეფე თალალის ინიციატივით, ლიბერალური კონსტიტუცია შევიდა ძალაში.
1956 : სუდანმა დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
1959 : ფიდელ კასტრომ ჩამოაგდო კუბის დიქტატორი ბატისტა.
1970 : იუნიქსის ეპოქის დასაბამი
1973 : დიდი ბრიტანეთი, ირლანდია და დანია შეუერთდნენ ევროკავშირს.
1983 : ARPANET-მა ძირითადი ოქმი NCP-ს მაგივრად TCP/IP გახადა, რამაც ინტერნეტის შექმნა განაპირობა.
1993 : ჩეხოსლოვაკია გაიყო ორ სახელმწიფოდ: ჩეხეთად და სლოვაკეთად.
1998 : ევროპის ცენტრალური ბანკი შეიქმნა.
1999 : რიგ ევროპულ ქვეყნებში საბანკო ანგარიშსწორებისათვის შემოღებულ იქნა ევრო.
2002 : მიმოქცევაში გაუშვეს ევროს ბანკნოტები.
2007 : კვიპროსი და მალტა ევროზონას შეუერთდნენ, რითაც ამ კლუბის წევრთა რაოდენობამ 15 შეადგინა.
2008 :
- ჩინეთის პროვინცია შანდუნის ქალაქ ჟუჩენთან აღმოაჩინეს დინოზავრების გაქვავებული ნარჩენების მსოფლიოში უდიდესი სამარხი.
- სლოვაკეთი ევროზონის მე-16 წევრი ქვეყანა გახდა.
2009 :
- ნორვეგიელი ჭადრაკის გროსმეისტერი მაგნუს კარლსენი ფიდეს 2010 წლის იანვრის რეიტინგის სიის ყველაზე ახალგაზრდა წევრი გახდა.
- გაიხსნა საეა–ჩინეთის თავისუფალი სავაჭრო ზონა, მსოფლიოს უდიდესი თავისუფალი სავაჭრო ზონა მოსახლეობის მიხედვით.
2010 : ნორვეგიელი ჭადრაკის გროსმეისტერი მაგნუს კარლსენი ფიდეს 2010 წლის იანვრის რეიტინგის სიის ყველაზე ახალგაზრდა წევრი გახდა.
- 2010 - დასავლეთ პაკისტანში თვითმკვლელი ტერორისტის მიერ ფრენბურთის მატჩის მსვლელობისას მოწყობილ აფეთქებას 95 ადამიანი ემსხვერპლა და 100 - ზე მეტი - დაშავდა.
2011 :
- აფეთქებამ კოპტური ეკლესიის წინ ალექსანდრიაში, ეგვიპტეში, 21 ადამიანი იმსხვერპლა და 70 დააშავა.
- გერმანიამ, ინდოეთმა, კოლუმბიამ, პორტუგალიამ და სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკამ ორი წლით დაიკავეს გაეროს უშიშროების საბჭოს არამუდმივი წევრის ადგილი.
- ესტონეთი შეუერთდა ევროზონას და გახდა ბალტიისპირეთის პირველი სახელმწიფო, რომელმაც ევრო ოფიციალურ ვალუტად შემოიღო, კრონის სანაცვლოდ.
2012 :
- აზერბაიჯანი, გვატემალა, მაროკო, პაკისტანი და ტოგო აირჩიეს გაეროს უშიშროების საბჭოს არამუდმივ წევრებად.
- საერთაშორისო კრიტიკის მიუხედავად უნგრეთის ახალი კონსტიტუცია ძალაში შევიდა.
2013 : ავსტრალია, არგენტინა, ლუქსემბურგი, რუანდა და სამხრეთი კორეა გაეროს უშიშროების საბჭოს არამუდმივ წევრებად აირჩიეს.
2014 : ლატვია ევროზონის რიგით მე-18 წევრი გახდა.
2015 : ლიეტუვა ევროზონის რიგით მე-19 წევრი გახდა.
2016 : ეგვიპტე, იაპონია, სენეგალი, უკრაინა და ურუგვაი გაეროს უშიშროების საბჭოს არამუდმივი წევრები გახდნენ.
2017 : სტამბოლში ღამის კლუბზე თავდასხმის შედეგად 39 ადამიანი დაიღუპა.
2025 : ბულგარეთი და რუმინეთი შენგენის ზონის წევრები გახდნენ.

ამ დღეს დაბადებულნი

ძვ. წ. 69 : სუინინი — იაპონიის იმპერატორი (გ. 70)
1431 : ალექსანდრე VI — რომის პაპი 1492–1503 წლებში (გ. 1503)
1467 : სიგიზმუნდ I — პოლონეთის მეფე (გ. 1548)
1484 : ულრიხ ცვინგლი— შვეიცარიელი საეკლესიო და პოლიტიკური მოღვაწე (გ. 1531)
1557 : იშტვან ბოჩკაი — უნგრელი დიდებული (გ. 1606)
1750 : კრისტოფ ჰაბერლანდი — ლატვიელი არქიტექტორი (გ. 1803)
1803 : მანუელ ფელიპე დე ტოვარი — ვენესუელელი პოლიტიკური მოღვაწე (გ. 1866)
1814 : ჰუნ სიუ-ჩიუანი — ჩინელი მხედართმთავარი (გ. 1864)
1823 : შანდორ პეტეფი — უნგრელი პოეტი, რევოლუციონერ-დემოკრატი (გ. 1849)
1826 : იაკობ ალხაზიშვილი — ქართველი სამხედრო მოღვაწე (გ. 1896)
1853 :სტეფანე (კარბელაშვილი) — ქართველი საეკლესიო და საზოგადო მოღვაწე (გ. 1936)
1854 : ჯეიმზ ფრეიზერი — ინგლისელი ანთროპოლოგი
1863 : პიერ დე კუბერტენი — ფრანგი საზოგადო მოღვაწე
1864 : ალფრედ ფილიპსონი — გერმანელი გეოგრაფი და გეოლოგი
1869 : ვახტანგ მუსხელიშვილი — ქართველი ექიმი
1872 : ხუან ხოსე ესტრადა — ნიკარაგუელი პოლიტიკოსი
1873 : მარიანო ასუელა — მექსიკელი მწერალი
1883 : ჰატოიამა იტირო — იაპონიის პოლიტიკური მოღვაწე
1883 : ნოე ხომერიკი — ქართველი პოლიტიკოსი
1886 : არტემ იაშვილი — ქართველი პუბლიცისტი და სამხედრო მოღვაწე
1887 : დიმიტრი უზნაძე — ქართველი ფსიქოლოგი
1887 : ვილჰელმ კანარისი — გერმანელი ადმირალი
1888 : ვალენტინ გიგინეიშვილი — ქართველი გეოფიზიკოსი
1893 : პავლე ინგოროყვა — ქართველი ლიტერატურათმცოდნე
1892 : მანუელ როხასი — ფილიპინელი პოლიტიკოსი
1894 : როდიონ ქორქია — ქართველი მწერალი
1895 : ედგარ ჰუვერი — ამერიკელი სახელმწიფო მოღვაწე
1897 : აზიზ ალიევი — აზერბაიჯანის სახელმწიფო მოხელე და მეცნიერი
1901 : გაბრიელი (ჩაჩანიძე) — საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის მღვდელთმთავარი
1902 : ივანე ნანუაშვილი — ქართველი სამხედრო მოღვაწე
1909 : დანა ენდრიუსი — ამერიკელი კინომსახიობი
1909 : სტეპან ბანდერა — უკრაინული ნაციონალისტური მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი
1912 : ხერტეკ ანჩიმაა-ტოკა — ტუველი და საბჭოთა სახელმწიფო მოღვაწე
1912 : ვიქტორ ჩხიკვაძე — ქართველი იურისტი
1915 : ბრანკო ჩოპიჩი — იუგოსლავი მწერალი
1919 : ჯერომ სელინჯერი — ამერიკელი მწერალი
1919 : სირ ალ-ხათიმ ალ-ხალიფა — სუდანის სახელმწიფო მოღვაწე
1921 : მეგი წულუკიძე — ქართველი მსახიობი
1924 : ჟაკ ლე გოფი — ფრანგი ისტორიკოს-მედიევისტი
1924 : ფრანსისკო მასიას ნგემა — ეკვატორული გვინეის პირველი პრეზიდენტი
1925 : იური ვარდიმიადი — ქართველი ფეხბურთელი
1927 : ვერნონ სმითი — ამერიკელი ეკონომისტი
1927 : ელგუჯა მაღრაძე — ქართველი მწერალი
1930 : ვლადიმერ ასათიანი — სოციალისტური შრომის გმირი
1930 : ჯაფარ ნიმეირი — სუდანის სახელმწიფო მოღვაწე
1933 : ვალერიან გომელაური — ქართველი საბჭოთა არმიის გენერალ-მაიორი
1933 : ჯანო ჯანელიძე — ქართველი პოეტი
1933 : ჯონდო ჯაფარიძე — ქართველი მეცნიერი
1939 : მიშელ მერსიე — ფრანგი მსახიობი.
1939 : ალი მაჰდი მუჰამადი — სომალის პოლიტიკური და სამხედრო მოღვაწე
1940 : რევაზ მიშველაძე — ქართველი მწერალი და ნოველისტი
1940 : მერსად ბერბერი — ბოსნიელი მხატვარი
1941 : აბდიქასიმ სალად ჰასანი — სომალის პოლიტიკოსი
1942 : გიორგი წერეთელი — ქართველი ეკონომისტი
1942 : ალასან უატარა — კოტ-დ’ივუარის პოლიტიკური მოღვაწე
1943 : მუჰამედ მაჰმუდ ულდ აჰმედი ლული — მავრიტანიის სახელმწიფო მოღვაწე
1944 : აბდულ ჰამიდი — ბანგლადეშის პოლიტიკური და სახელმწიფო მოღვაწე
1944 : ომარ ალ-ბაშირი — სუდანის მოქმედი პრეზიდენტი
1945 : ვახტანგ ჭელიძე — ქართველი ფეხბურთელი
1946 : ლევან გიორგაშვილი — ქართველი მათემატიკოსი
1947 : ლეონიდ ლაკერბაია — სეპარატისტული აფხაზეთის ე.წ. პრემიერ-მინისტრი
1947 : კახი ასათიანი — ქართველი ფეხბურთელი
1947 : მირიან შველიძე — ქართველი მხატვარი
1948 : დევლეთ ბაჰჩელი — თურქი პოლიტიკოსი
1950 : ფირდაუს ხისამიტდინოვა — ბაშკირელი ენათმეცნიერი
1951 : სალვა კიირი — სამხრეთი სუდანის პოლიტიკური მოღვაწე
1952 : ჰულუსი აქარი — თურქეთის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის 29-ე უფროსი
1952 : შეიხი ჰამად ბინ ხალიფა ალ-თანი — კატარის ამირა
1953 :ალი აბასოვი — აზერბაიჯანის რესპუბლიკის კომუნიკაციებისა და ინფორმაციული ტექნოლოგიების მინისტრი
1954 : მიხეილ ქურდიანი — ქართველი ფილოლოგი
1954 : ვახტანგ რჩეულიშვილი — ქართველი ბიზნესმენი
1955 : ალექსანდრე ჩიგოგიძე — ქართველი მათემატიკოსი
1957 : რამაზ შენგელია — ქართველი ფეხბურთელი
1959 : აზალი ასუმანი — კომორის პრეზიდენტი
1961 : მირიან მირიანაშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი და იურისტი
1964 : გაგიკ ბეგლარიანი — სომეხი პოლიტიკოსი
1968 : დავორ შუკერი — ხორვატი ყოფილი ფეხბურთელი
1969 : ვერნ ტროიერი — ამერიკელი მსახიობი
1957 : რამაზ შენგელია — ქართველი ფეხბურთელი
1972 : ლილიან ტურამი — ფრანგი ვეტერანი ფეხბურთელი
1973 : მინდია ხითარიშვილი — ქართველი კომპოზიტორი
1975 : ეიჩირო ოდა — მანგაკა
1976 : კახაბერ ქოიავა — ქართველი გეოლოგი
1977 : აქსელ პატრისიო ფერნანდო ვიტევინი — არგენტინელი მომღერალი და კომპოზიტორი
1977 : ლაშა ბუღაძე — ქართველი მწერალი
1978 : ბერათ ალბაირაქი — თურქი პოლიტიკოსი
1982 : დავიდ ნალბანდიანი — არგენტინელი ყოფილი პროფესიონალი ჩოგბურთელი
1984 : რაფა ჯორდა — ესპანელი ფეხბურთელი
1987 : ნანა ძაგნიძე — ქართველი მოჭადრაკე
1988 : ანტონი სკრიბე — ფრანგი ფეხბურთელი
1989 : ადამ ოქრუაშვილი — ქართველი ძიუდოისტი
1989 : გიორგი ქავთარაძე — ქართველი ფეხბურთელი
1991 : ალექსანდრე ივანიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
1992 : ნური კალანდარიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
1992 : ჯეკ უილშერი — ინგლისელი ფეხბურთელი
1992 : გიორგი ჩელებაძე — ქართველი ფეხბურთელი
1994 : ბექა ციკოლია — ქართველი ფეხბურთელი
1995 : Poppy — ამერიკელი მომღერალი
1996 : გიორგი კილასონია — ქართველი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

379 : ბასილი დიდი — ქრიატიანული ეკლესიის მოღვაწე
1515 : ლუი XII (საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე
1894 : ჰერცი, ჰაინრიხ რუდოლფ — გერმანელი ფიზიკოსი
1934 : ვასერმანი, იაკობ — გერმანელი მწერალი
1953 : ჰენკ უილიამსი — ამერიკელი მომღერალი
2012 : იაფა იარკონი — ებრაელი (ისრაელი) მომღერალი ქალი
2015 : ულრიხ ბეკი — გერმანელი სოციოლოგი
2015 : ამარ ქარამი — ლიბანის პრემიერ-მინისტრი 1990-1992 და 2004-2005 წლებში (დ. 1934)

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

„ღირსისა მამისა ჩვენისა გიორგი მწერლისა და ძმისა მისისა საბასი, ხახულელთა (XI); მოწამისა ბონიფანტესი (290); მოწამეთა: ილია, პროვოსი და არის ეგვიპტელთა (308); მოწამეთა: პოლიევქტისა და ტიმოთე დიაკონისა (IV); წმ. ბონიფანტე მოწყალისა, ფერენტიელი ეპისკოპოსისა (VI); წმ. გრიგოლისა, ომირიტელი ეპისკოპოსისა (დაახ. 552).“

აგრეთვე:
- ჰაიტი: ეროვნული დღესასწაული.
- ახალი წელი: მსოფლიო დღესასწაული.

იხილეთ აგრეთვე

სხვა თვეები:

<<	იანვარი					>>
ორშ	სამ	ოთხ	ხუთ	პარ	შაბ	კვი
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31
2025