ფირდაუს ხისამიტდინოვა

ბაშკირელი ენათმეცნიერი

ფირდაუს გილმიტდინის ასული ხისამიტდინოვა (ბაშკ. Фирҙәүес Ғилметдин ҡыҙы Хисаметдинова, დ. 1 იანვარი, 1950, რეხმეტოვო) — ბაშკირელი ენათმეცნიერი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა დოქტორი (1993 წ.), სახელმწიფო და საზოგადოებრივი მოღვაწე, რუსეთის ფედერაციის მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე (2008 წ.), რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის უფის სამეცნიერო ცენტრის ისტორიის, ენისა და ლიტერატურის ინსტიტუტის დირექტორი (2005-2015 წწ.), ბაშკირეთის რესპუბლიკის მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი (2016 წ.).

ფირდაუს ხისამიტდინოვა
ბაშკ. Фирҙәүес Ғилметдин ҡыҙы Хисаметдинова
დაბ. თარიღი 1 იანვარი, 1950(1950-01-01)
დაბ. ადგილი რეხმეტოვო
გარდ. თარიღი 2 ოქტომბერი, 2023(2023-10-02)[1](73 წლის)
გარდ. ადგილი უფა[1]
მოქალაქეობა  სსრკ
 რუსეთი
საქმიანობა მეცნიერი
მუშაობის ადგილი რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის უფის სამეცნიერო ცენტრის ისტორიის, ენისა და ლიტერატურის ინსტიტ და ბაშკირეთის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი ბაშკირეთის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტი
სამეცნიერო ხარისხი ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი
ჯილდოები რუსეთის ფედერაციის მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე, მეგობრობის ორდენი, Order of Salavat Yulayev და Merited Scientist of the Republic of Bashkortostan

ბიოგრაფია რედაქტირება

ფირდაუს გილმიტდინის ასული ხისამიტდინოვა დაიბადა 1950 წლის 1 იანვარს, აბზელილოვოს რაიონის სოფელ რეხმეტოვოში.

1970 წელს დაასრულა ბელორეცკის პედაგოგიური სასწავლებელი, ხოლო 1974 წელს ბაშკირეთის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტი. 1976 წელს ჩააბარა საბჭოთა კავშირის მეცნიერებათა აკადემიის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის ასპირანტურაში.

1978 წლიდან 1985 წლამდე მუშაობდა რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის უფის სამეცნიერო ცენტრის ისტორიის, ენისა და ლიტერატურის ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერ-თანამშრომლად. 1980 წელს წარმატებით დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია, ხოლო 1993 წელს — სადოქტორო დისერტაცია და მიიღო პროფესორის წოდება.

1985 წლიდან ასწავლის ბაშკირეთის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტში. 1987 წლიდან 1992 წლამდე ხელმძღვანელობდა ბაშკირული ენის კათედრას, ხოლო შემდეგ გახდა ბაშკირეთის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტის ბაშკირული ფილოლოგიის ფაკულტეტის დეკანი.

1994-1999 წლებში იყო ბაშკირეთის რესპუბლიკის პირველი მოწვევის ყურულთაის დეპუტატი[2]. 1996-1998 წლებში იყო ბაშკირეთის რესპუბლიკის ქალთა კავშირის თავმჯდომარე.

1995 წლის მარტიდან 1998 წლამდე იყო ბაშკირეთის სახალხო განათლების მინისტრი[3]. განათლების მინისტრმა მოახდინა ბაშკირეთის რესპუბლიკის განათლების სისტემის ანალიზი, გამოიყენა რუსეთის სხვა სუბიექტებისა და საზღვარგარეთის ქვეყნების გამოცდილება და 1999-2003 წლებში ჩამოაყალიბა ბაშირეთის რესპუბლიკის განათლების განვითარების კონცეფცია[4].

1998 წელს კვლავ დაიწყო მუშაობა რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის უფის სამეცნიერო ცენტრის ისტორიის, ენისა და ლიტერატურის ინსტიტუტში დირექტორის მოადგილედ, ხოლო 2005 წლიდან დაინიშნა მის დირექტორად.

2000-2003 წლებში იყო ბაშკირეთის ქლთა საზოგადოებისა და ბაშკირების მსოფლიო ყურულთაის ქალთა კომისიის ხელმძღვანელი.

გამოქვეყნებული აქვს დაახლოებით 200 სამეცნიერო და სამეცნიერო-მეთოდური ნაშრომი, მონოგრაფიები, ლექსიკონები და სტატიები[5].

სქოლიო რედაქტირება

  1. 1.0 1.1 Bashinform / V. A. Valerevich — 1992.
  2. Профиль на официальном сайте Академии наук РБ. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-02-22. ციტირების თარიღი: 2017-05-27.
  3. Общество башкирских женщин РБ[მკვდარი ბმული]
  4. Биография на официальном сайте ИИЯЛ. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-04-20. ციტირების თარიღი: 2017-05-27.
  5. Профиль на официальном сайте УНЦ РАН. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-04. ციტირების თარიღი: 2017-05-27.