აზერბაიჯანის ადმინისტრაციული დაყოფა

(გადამისამართდა გვერდიდან რაიონი (აზერბაიჯანი))

აზერბაიჯანი ადმინისტრაციულად იყოფა შემდეგ ქვესუბიექტებად:

ასევე რაიონები შემდეგ იყოფა მუნიციპალიტეტებად (Bələdiyyəsi).

გარდა ამისა, აზერბაიჯანი დაყოფილია 9 (ეკონომიკურ) რეგიონებად (İqtisadi Rayonlar).[1] მაგრამ, ეს არ არის ადმინისტრაციული დაყოფა. თითოეული რეგიონი შეიცავს რიგ რაიონებს. ნახიჩევანის ავტონომიური რესპუბლიკა ქმნის ცალკეულ, ქვეყნის მე-10 ეკონომიკურ რეგიონს.

რეგიონები და ავტონომიური რესპუბლიკა რედაქტირება

 
აზერბაიჯანის ეკონომიკური რეგიონები.
რუკაზე რეგიონი/ავტონომიური რესპუბლიკა ფართობი(კმ²) მოსახლეობა
1 აფშერონი 5 420 2 613 300
2 განჯა-ყაზახი 12 480 1 191 700
3 შაქი-ზაქათალა 8 969 543 400
4 ლენქორანი 6 140 926 500
5 ყუბა-ხაჩმაზი 6 960 498 400
6 არანი 23 375 1 893 036
7 ზემო ყარაბაღი 7 253,5 628 200
8 ქალბაჯარ-ლაჩინი 6 400 231 300
9 მთიანი შირვანი 6 060 287 800
10 ნახიჩევანი 5 550 414 900

ადმინისტრაციული დაყოფა რედაქტირება

აზერბაიჯანის მოსაზღვრე ტერიტორიები რედაქტირება

 
აზერბაიჯანის ადმინისტრაციული დაყოფა

მთიანი ყარაბაღის ტერიტორია ამჟამად წარმოადგენს აზერბაიჯანის რაიონებს: ხოჯავენდი, ხოჯალი, შუშა, ქალბაჯარის აღმოსავლეთი ნაწილი და ტერტერის დასავლეთი ნაწილი. საბჭოთა პერიოდში რეგიონი ცნობილი იყო, როგორც „მთიანი ყარაბაღის ავტონომიური ოლქი“, თუმცა, 1991 წლის 26 ნოემბერს, აზერბაიჯანის მილი მეჯლისმა გააუქმა მთიანი ყარაბაღის ავტონომიური სტატუსი. მას შემდეგ, მთიანი ყარაბაღის ავტონომიური ოლქის ტერიტორია ადმინისტრაციულად გაიყო ზემოთ აღნიშნული მიზეზების გამო.

მთიანი ყარაბაღის ომის შედეგად, ტერიტორიის დიდი ნაწილი მოექცა მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის და სომხეთის კონტროლის ქვეშ.[2] თვითაღიარებული მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა (მყრ) ასევე აკონტროლებს სამხრეთ-დასავლეთ აზერბაიჯანის დიდი ნაწილს, რომელიც არ შედის მთიანი ყარაბაღის რეგიონში. აზერბაიჯანის რაიონები, რომლებიც სრულად ან ნაწილობრივ იმყოფებიან მყრ-ს კონტროლის ქვეშ, აღნიშნულია სიაში. მყრ არ აღიარებს ამ ადმინისტრაციული დაყოფას და აქვს საკუთარი ადმინისტრაციული დაყოფის სისტემა.

რუკაზე რაიონი/ქალაქი აზერბაიჯანულად ადმ. ცენტრი ფართობი[3]
(კმ²)
მოსახლეობა[3]
(2011)
რეგიონი შენიშვნა
1 აფშერონის რაიონი Abşeron ხირდალანი 1 360 192 900 აფშერონი მოიცავს ბაქოს ანკლავს.
2 აღჯაბადის რაიონი Ağcabədi აღჯაბადი 1 760 124 000 არანი
3 აღდამის რაიონი Ağdam აღდამი 1 150 180 600 ზემო ყარაბაღი დასავლეთი ნაწილი დე ფაქტო მყრ-შია.
4 აღდაშის რაიონი Ağdaş აღდაში 1 050 100 600 არანი
5 აღსთაფის რაიონი Ağstafa აღსთაფა 1 500 81 400 განჯა-ყაზახი
6 აღსუს რაიონი Ağsu აღსუ 1 020 72 100 მთიანი შირვანი
7 შირვანი (ქალაქი) Şirvan 30 78 700 არანი 2008 წლის 24 აპრილამდე „ალი ბაირამლი“.
8 ასტარის რაიონი Astara ასტარა 620 98 300 ლენქორანი
9 ბაქო (ქალაქი) Bakı 2 130 2 092 400 აფშერონი მოიცავს 11 რაიონს
10 ბელაქანის რაიონი Balakən ბელაქანი 920 91 100 შაქი-ზაქათალა
11 ბარდის რაიონი Bərdə ბარდა 960 143 900 არანი
12 ბეილაგანის რაიონი Beyləqan ბეილაგანი 1 130 87 900 არანი
13 ბილიასუვარის რაიონი Biləsuvar ბილიასუვარი 1 400 90 300 არანი
14 ჯაბრაილის რაიონი Cəbrayıl ჯაბრაილი 1 050 72 700 ზემო ყარაბაღი
15 ჯალილაბადის რაიონი Cəlilabad ჯალილაბადი 1 440 196 500 ლენქორანი
16 დაშქესანის რაიონი Daşkəsən დაშქესანი 1 050 33 200 განჯა-ყაზახი
17 შაბრანის რაიონი Şabran შაბრანი 1 090 53 000 ყუბა-ხაჩმაზი 2010 წლამდე „დავაჩი“.
18 ფუზულის რაიონი Füzuli ფუზული 1 390 118 900 ზემო ყარაბაღი დასავლეთი ნაწილი დე ფაქტო მყრ-შია.
19 გადაბეის რაიონი Gədəbəy გადაბეი 1 290 95 000 განჯა-ყაზახი ესაზღვრება სომხეთის ანკლავს.
20 განჯა (ქალაქი) Gəncə 110 316 300 განჯა-ყაზახი
21 გორანბოის რაიონი Goranboy გორანბოი 1 760 96 200 განჯა-ყაზახი
22 გოქჩაის რაიონი Göyçay გოქჩაი 740 111 100 არანი
23 ჰაჯიყაბულის რაიონი Hacıqabul ჰაჯიყაბული 1 640 67 300 არანი
24 იმიშლის რაიონი İmişli იმიშლი 1 820 116 600 არანი
25 ისმაილის რაიონი İsmayıllı ისმაილი 2 060 80 900 მთიანი შირვანი
26 ქალბაჯარის რაიონი Kəlbəcər ქალბაჯარი 3 050 83 200 ქალბაჯარ-ლაჩინი
27 ქურდამირის რაიონი Kürdəmir ქურდამირი 1 630 105 700 არანი
28 ლაჩინის რაიონი Laçın ლაჩინი 1 840 70 900 ქალბაჯარ-ლაჩინი
29 ლენქორანის რაიონი Lənkəran ლენქორანი 1 540 209 900 ლენქორანი
30 ლენქორანი (ქალაქი) Lənkəran 70 83 300 ლენქორანი
31 ლერიქის რაიონი Lerik ლერიქი 1 080 76 400 ლენქორანი
32 მასალის რაიონი Masallı მასალი 720 202 500 ლენქორანი
33 მინგეჩაური (ქალაქი) Mingəçevir 130 97 800 არანი
34 ნაფთალანი (ქალაქი) Naftalan 30 9 100 განჯა-ყაზახი
35 ნეფთჩალის რაიონი Neftçala ნეფთჩალა 1 450 81 300 არანი
36 ოღუზის რაიონი Oğuz ოღუზი 1 220 40 900 შაქი-ზაქათალა
37 გაბალის რაიონი Qəbələ გაბალა 1 550 95 600 შაქი-ზაქათალა
38 კახის რაიონი Qax კახი 1 490 53 900 შაქი-ზაქათალა
39 ყაზახის რაიონი Qazax ყაზახი 700 90 800 განჯა-ყაზახი ორი ანკლავი სომხეთშია.
40 გობუსტანის რაიონი Qobustan გობუსტანი 1 370 41 100 მთიანი შირვანი
41 ყუბის რაიონი Quba ყუბა 2 580 155 600 ყუბა-ხაჩმაზი
42 გუბადლის რაიონი Qubadlı გუბადლი 800 36 700 ქალბაჯარ-ლაჩინი
43 გუსარის რაიონი Qusar გუსარი 1 540 89 300 ყუბა-ხაჩმაზი
44 საათლის რაიონი Saatlı საათლი 1 180 95 100 არანი
45 საბირაბადის რაიონი Sabirabad საბირაბადი 1 470 155 400 არანი
46 შაქის რაიონი Şəki შაქი 2 430 173 500 შაქი-ზაქათალა
47 შაქი (ქალაქი) Şəki 9 63 700 შაქი-ზაქათალა
48 სალიანის რაიონი Salyan სალიანი 1 790 124 900 არანი
49 შემახის რაიონი Şamaxı შემახა 1 610 93 700 მთიანი შირვანი
50 შამქორის რაიონი Şəmkir შამქორი 1 660 196 100 განჯა-ყაზახი
51 სამუხის რაიონი Samux სამუხი 1 450 54 600 განჯა-ყაზახი
52 სიაზანის რაიონი Siyəzən სიაზანი 700 38 400 ყუბა-ხაჩმაზი
53 სუმგაითი (ქალაქი) Sumqayıt 80 314 800 აფშერონი
54 შუშის რაიონი Şuşa შუშა 290 29 700 ზემო ყარაბაღი
55 შუშა (ქალაქი) Şuşa 5.5 4 100 ზემო ყარაბაღი
56 ტერტერის რაიონი Tərtər ტერტერი 960 98 400 ზემო ყარაბაღი
57 თოუზის რაიონი Tovuz თოუზი 1 900 160 700 განჯა-ყაზახი ესაზღვრება სომხეთის ანკლავს.
58 უჯარის რაიონი Ucar უჯარი 850 79 800 არანი
59 ხაჩმაზის რაიონი Xaçmaz ხაჩმაზი 1 050 162 100 ყუბა-ხაჩმაზი
60 ხანქენდი (ქალაქი) Xankəndi 8 55 200 ზემო ყარაბაღი დე-ფაქტო მყრ-ს დედაქალაქი, სახელად სტეფანაკერტი.
61 გოიგოლის რაიონი Göygöl გოიგოლი 1 030 58 300 განჯა-ყაზახი ძველად „ხანლარი“.
62 ხიზის რაიონი Xızı ხიზი 1 850 14 700 აფშერონი
63 ხოჯალის რაიონი Xocalı ხოჯალი 940 26 500 ზემო ყარაბაღი
64 ხოჯავენდის რაიონი Xocavənd ხოჯავენდი 1 460 42 100 ზემო ყარაბაღი
65 იარდიმლის რაიონი Yardımlı იარდიმლი 670 59 600 ლენქორანი
66 ევლახის რაიონი Yevlax ევლახი 1 540 119 600 არანი
67 ევლახი (ქალაქი) Yevlax 95 59 036 არანი
68 ზანგილანის რაიონი Zəngilan ზანგილანი 710 40 500 ქალბაჯარ-ლაჩინი
69 ზაქათალის რაიონი Zaqatala ზაქათალა 1 350 120 300 შაქი-ზაქათალა
70 ზარდაბის რაიონი Zərdab ზარდაბი 860 54 000 არანი
ჯამში 81 100 8 700 600

ნახიჩევანის ავტონომიური რესპუბლიკა რედაქტირება

 
ნახიჩევანის რაიონები

ნახიჩევანის ავტონომიური რესპუბლიკის შვიდი რაიონი და ერთი მუნიციპალიტეტი ჩამოთვლილია ქვემოთ.

რუკაზე რაიონი/ქალაქი აზერბაიჯანულად ადმ. ცენტრი ფართობი[3]
(კმ²)
მოსახლეობა[3]
(2011 est.)
შენიშვნა
1 ბაბექის რაიონი Babək ბაბექი 900 65 100 ადრე ცნობილი, როგორც ნახიჩევანი; 1991 ეწოდა ბაბექის პატივსაცემად.
2 ჯულფის რაიონი Culfa ჯულფა 1 000 42 600
3 კანგარლის რაიონი Kəngərli ქივრაქი 680 28 600 გამოეყო ბაბექის რაიონიდან 2004 წლის მარტში.
4 ნახიჩევანი (ქალაქი) Naxçıvan 130 84 700 გამოეყო ბაბექის რაიონიდან 1991 წელს.
5 ორდუბადის რაიონი Ordubad ორდუბადი 970 46 100 გამოეყო ჯულფასგან გასაბჭოების დროს.[4]
6 სადარაქის რაიონი Sədərək ჰეიდარაბადი 150 14 400 1990 წელს, ყარაბაღის ომის დროს, რაიონის ქარქის ანკლავი გადავიდა სომხეთის კონტროლის ქვეშ.
7 შაჰბუზის რაიონი Şahbuz შაჰბუზი 920 23 200 გამოეყო ბაბექის რაიონიდან გასაბჭოების დროს.[4]
8 შარურის რაიონი Şərur შარური 810 105 400 1990 წლამდე იყო ცნობილი, როგორც „ბაშ-ნორაშენი“.[4]
ჯამში 5 560 410 100

სქოლიო რედაქტირება

  1. "Azerbaijan Regions" დაარქივებული 2016-02-24 საიტზე Wayback Machine. , Regional Development Center in Azerbaijan.
  2. The CIA World Factbook. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-07-09. ციტირების თარიღი: 2016-07-10.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 "Territories, number, density of population and territorial units by economic and administrative regions of Azerbaijan Republic" დაარქივებული 2012-02-07 საიტზე Wayback Machine. , The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan.
  4. 4.0 4.1 4.2 Hewsen, Robert H. (2001) Armenia: A Historical Atlas. University of Chicago Press.