ჯაბრაილის რაიონი
ჯაბრაილის რაიონი (აზერ. Cəbrayıl rayonu) — დე-იურე ადმინისტრაციული ერთეული აზერბაიჯანის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში. დე-ფაქტოდ ეს ტერიტორია 1993 წლიდან 2020 წლამდე კონტროლდებოდა არაღიარებული მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის მიერ, რაც აღნიშნულია გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციებში.[2][3] 2020 წლის ომის შედეგად, აზერბაიჯანმა სრული კონტროლი დაიბრუნა რაიონზე.
| რაიონი | ||
|---|---|---|
|
ჯაბრაილის რაიონი აზერ. Cəbrayıl rayonu | ||
.jpg) | ||
| ქვეყანა |
 აზერბაიჯანი | |
| მუნიციპალიტეტი | ზემო ყარაბაღის რეგიონი | |
| ადმ. ცენტრი | ჯაბრაილი | |
| კოორდინატები | 39°18′00″ ჩ. გ. 47°00′00″ ა. გ. / 39.30000° ჩ. გ. 47.00000° ა. გ. | |
| დაარსდა | 1930 | |
| ფართობი | 1 050 კმ² | |
| ოფიციალური ენა | აზერბაიჯანული ენა | |
| მოსახლეობა | 80 800[1] | |
| სატელეფონო კოდი | +994 118 | |
| საფოსტო ინდექსი | AZ 1400 | |
| საავტომობილო კოდი | 14 | |
| ოფიციალური საიტი | http://www.cabrail-ih.gov.az/ | |
| ||
ადმინისტრაციული ცენტრი ქალაქი ჯაბრაილია.
მოკლე ისტორია
რედაქტირება1841 წელს ჯაბრაილის ტერიტორია კასპიის რეგიონის დაქვემდებარებაში იყო ცენტრით შემახაში, ხოლო 1846 წელს — შუშის რაიონის. 1873 წელს ჯაბრაილი და მისი მიმდებარე ტერიტორიები გამოეყო შუშის მაზრას, ხოლო ჯაბრაილის მაზრა შეიქმნა ელიზავეტოპოლის პროვინციის ნაწილში. იმ დროისთვის მაზრის ტერიტორია 2922.6 კმ² იყო, ხოლო მოსახლეობა 66,360 კაცი[4]. მაზრა მოიცავდა ამჟამინდელ ჯაბრაილის, ფიზულის, ხოჯავენდის, გუბადლისა და ზანგელანის რაიონებს. 1905–1918 წლებში მაზრას ეწოდებოდა კარაგინის მაზრა.
1930 წლის 8 აგვისტოს შეიქმნა აზერბაიჯანის სსრ-ის ჯაბრაილის რაიონი.
1993 წლის აგვისტოს ბოლოს, სომხური შეიარაღებული ძალების საომარი მოქმედებების დაწყების შედეგად, აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები იძულებულნი გახდნენ დაეტოვებინათ რეგიონის ტერიტორია, რომელიც დღემდე არის არაღიარებული მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის კონტროლის ქვეშ, და ადმინისტრაციულად შედის გადრუტსის რაიონში[5].
გეოგრაფია
რედაქტირებამდებარეობს მცირე კავაკსიის სამხრეთ-აღმოსავლეთით. სამხრეთით ესაზღვრება ირანის ისლამურ რესპუბლიკას, სამხეთ-დასავლეთით ზანგელანის რაიონს, დასავლეთით გუბადლის რაიონს, ჩრდილოეთით ხოჯავენდის, აღმოსავლეთით ფუზულის რაიონს. ცენტრი — ქალქი ჯაბრაილი. რაიონის ფართობია 1050 კვ.კმ.