ბეილაგანის რაიონი
ბეილაგანის რაიონი (აზერ. Beyləqan) — აზერბაიჯანის ერთ-ერთი რაიონი, მისი დედაქალაქია ბეილაგანი. დაარსდა 1939 წლის 24 ნოემბერს, 1939-1963 წლებში ჟდანოვის რაიონს უწოდებდნენ. 1963 წელს გაერთიანდა იმიშლის რაიონთან. სახელი „ბეილაგანი“ დაერქვა აზერბაიჯანის სსრ უზენაესი საბჭოს 1989 წლის დადგენილებით.
| ადმინისტრაციული ერთეული | ||
|---|---|---|
|
ბეილაგანის რაიონი აზერ. Beyləqan rayonu | ||
 | ||
| ქვეყანა |
 აზერბაიჯანი | |
| ადმ. ცენტრი | ბეილაგანი | |
| კოორდინატები | 39°44′00″ ჩ. გ. 47°34′00″ ა. გ. / 39.73333° ჩ. გ. 47.56667° ა. გ. | |
| მმართველი | Asif Aghayev | |
| დაარსდა | 24 იანვარი, 1939 | |
| ფართობი | 1131 კმ² | |
| მოსახლეობა | 135 000 (2005) | |
| სატელეფონო კოდი | 994 21 | |
| საფოსტო ინდექსი | 1200 | |
| საავტომობილო კოდი | 11 | |
| ოფიციალური საიტი | http://www.beyleqan-ih.gov.az/ | |
| ||
დედაქალაქმა ბეილაგანმა 1966 წელს მიიღო ქალაქის სტატუსი. რაიონი მოიცავს 42 დასახლებას, მათ შორის ერთი ქალაქია, 16 დასახლებული პუნქტი და 25 სოფელი. ბეილაგანის ოლქში არის საერთო ჯამში 37 მუნიციპალიტეტი. მისი სატელეფონო კოდია (+994) 21.[1]
ისტორია რედაქტირება
რაიონის სახელწოდება სხვადასხვა ისტორიულ წიგნშია ნახსენები. ერთ-ერთი მათგანი „გზები და ქვეყნები“ დაწერილია ნაილა ვალიხანლის მიერ. ძირითადი ისტორიული მნიშვნელოვანი სავაჭრო გზები მითითებულია ამ წიგნში. ამავდროულად, საბერძნეთიდან ბეილაგანისკენ მიმავალი მარშრუტი მიგვითითებს ამ ქალაქის მნიშვნელობაზე. წყაროების თანახმად, აბრეშუმის გზის დერბენტ-არდებილის მონაკვეთი ბეილაგანში გადიოდა. ქალაქის ვაჭრებმა კარგი ეკონომიკური მდებარეობის წყალობით ურთიერთობა დაამყარეს ჩინეთთან, ინდოეთთან, ირანთან, საქართველოსთან და ბიზანტიასთან.
ისტორიული წყაროებიდან ჩანს, რომ ბეილაგანი დაარსდა V საუკუნეში. XI საუკუნეში ქალაქი მთლიანად განადგურდა მონღოლთა დამპყრობლური ომების გამო. ბეილაგანის რეკონსტრუქცია თემურლენგის მიერ XIV საუკუნეში დაიწყო, მაგრამ მისი სიკვდილის შემდეგ შეწყდა. ბეილაგანის ძველი ნაწილი XVI საუკუნეში დაინგრა და მას შემდეგ აღარასოდეს აღუდგენიათ.[2]
გეოგრაფია რედაქტირება
კლიმატი რედაქტირება
„Köppen“–ის კლიმატის კლასიფიკაციით ბეილაგანს აქვს ნახევრადმშრალი კლიმატი, ცხელი ზაფხულითა და ზომიერი ზამთრით. კლიმატის ფორმირებაში მთავარ როლს თამაშობს გეოფიზიკური მდებარეობა. ტერიტორია მუდმივად ზარალდება ციკლონებითა და ჰაერის ნაკადებით, რომლებიც მოდის ტროპიკებისა და შუა აზიის ქვეყნებიდან. საშუალო წლიური ტემპერატურა 14 °C-ია. იანვრის საშუალო ტემპერატურა 1,8 °C, ხოლო ივლისისა 26 °C-ს შეადგენს.
ფლორა და ფაუნა რედაქტირება
ფლორისათვის დამახასიათებელია ნახევრად არიდული მცენარეები. მდინარე მტკვრის სანაპირო ზოლი მცირე ფართობზე დაფარულია ვერხვით, თუთით, კვიპაროსის ხეებით და ტუგაის ტყეებით.
გაზელი, მელა, გარეული ღორი, მგელი, ნაცრისფერი კურდღელი ამ რაიონისთვის დამახასიათებელი ცხოველებია. ტუგაის ტყეებში და ჭაობიან ადგილებში ასევე გვხვდება ზღარბი, გველები, ბუები და კოდალალები. ტბორებში ბინადრობენ იხვები და თოლიები.
მცენარეების და ცხოველების მრავალი ადგილობრივი სახეობა დაცულია აღგიოლის ეროვნულ პარკში, აქ განსაკუთრებით იცავენ გადამფრენ ფრინველებს.[3]
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- Links de interés para Beylagan, Azerbaiyana დაარქივებული 2019-10-13 საიტზე Wayback Machine.
- WikiTravel's Beylaqan website
- На сайте Azerbaijan დაარქივებული 2018-12-25 საიტზე Wayback Machine.
- Beyləqanin piirin sivusto
- Azerbaidjan: Territorial and administrative units დაარქივებული 2019-01-17 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Şəhərlərarası telefon kodları. Aztelekom İB. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მაისი 2018. ციტირების თარიღი: 19 August 2015. (აზერბაიჯანული)
- ↑ Tarixi - BEYLƏQAN RAYON Icra Hakimiyyəti. ციტირების თარიღი: 2018-07-14
- ↑ Coğrafi mövqeyi - BEYLƏQAN RAYON Icra Hakimiyyəti. ციტირების თარიღი: 2018-07-27