ხიზი
ხიზი (აზერ. Xızı) — ქალაქი აზერბაიჯანში, ხიზის რაიონის ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს ბაქოდან 104 კმ-ში. ხიზი მოსახლეობის რაოდენობით (1600 კაცი) აზერბაიჯანში 66-ე ადგილზეა.
| ქალაქი | |
|---|---|
|
ხიზი აზერ. Xızı | |
 | |
| ქვეყანა |
 აზერბაიჯანი |
| რაიონი | ხიზი |
| კოორდინატები | 40°54′40″ ჩ. გ. 49°04′10″ ა. გ. / 40.91111° ჩ. გ. 49.06944° ა. გ. |
| ცენტრის სიმაღლე | 745 მეტრი |
| მოსახლეობა | 1 588 |
| სასაათო სარტყელი | UTC+04:00 |
  | |
ქალაქი ხიზი მდებარეობს კავკასიონის ქედის სამხრეთ კალთაზე — სამურის სამხრეთ კალთიდან დევეჩამდე გაშლილ ფენაზე. მთები დაბალია, უმაღლესი წერტილი ზღვის დონიდან 958 მეტრზეა — მთა სარაკუ და 2203 მეტრი — დუბრალის მთა. რამდენიმე რაიონში მთის ფერდობები გამოიყენება ზამთრის, ზოგი კი ზაფხულის საძოვრებად.[1]
მოსახლეობა რედაქტირება
1921 წლის აზერბაიჯანის სასოფლო-სამეურნეო აღწერის შედეგების მიხედვით, სოფელ ხიზში ცხოვრობდა 803 კაცი (167 კომლი), ძირითადად თათები.
ღირსშესანიშნაობები რედაქტირება
ქალაქიდან არც თუ ისე შორს შეიქმნა დასასვენებელი ზონა „ჯანნეტ ბაგი“. ხიზიდან 8 კილომეტრში არის კიდევ ერთი დასასვენებელი ზონა — ყიზილგაზმა. ქალაქის ისტორიული ღირსშესანიშნაობებიდან აღსანიშნავია აზერბაიჯანული დრამის დამაარსებლის, ჯაფარ ჯაბარლისა და აზერბაიჯანელი პოეტის, მიქაილ მუშფიგის სახლ-მუზეუმები.[2]
ხიზი ცნობილია ხალიჩების ქსოვით. ხიზის ხალიჩები ბაქოს აზერბაიჯანული ხალიჩების ჯგუფს მიეკუთვნება. როგორც წესი, ხალიჩის შუა ნაწილი იყოფა უჯრედებად დიდი უჯრედების სახით, დანარჩენი კი იალქნებით იფარება. ხალიჩებზე ასევე გამოსახულია სიცოცხლის ხე და გეომეტრიული ნიმუშები.
კულტურაში რედაქტირება
ცნობილია სიმღერა „ხიზი დაგლარი“, შექმილი კომპოზიტორ ალაკბარ თაგიევის მუსიკასა და ჰაფიზ ბახიშის ტექსტზე.
ხიზში მიმდინარეობდა საბჭოთა მხარტვრული ფილმის „უთავო მხედრის“ გადაღებების ნაწილი.[3]
გამოჩენილი ადამიანები რედაქტირება
- ჯაფარ ჯაბარლი — მწერალი და დრამატურგი.
- ჯაბირ ნოვრუზი — პოეტი, აზერბაიჯანის სახალხო პოეტი.
- ნიზამი რამზი — აზერბაიჯანული ფოლკლორული კულტურის (მეიხანა) მოღვაწე.
- მიქაილ მუშფიგი — აზერბაიჯანელი პოეტი.
- რაფაილ ოზთურქ დაღლი — მწერალი, პოეტი, ისტორიკოსი.
- ზულეიხა შირინოვა — მწერალი და სცენარისტი.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ GoMap. Хызы, Азербайджан. gomap.az. ციტირების თარიღი: 2018-10-22.
- ↑ „10 незабываемых мест в азербайджанском Хызы: «агатовые» горы, таинственный Бешбармаг и молоканский Алтыагач“ (რუსული). moscow-baku.ru.
- ↑ Как в Азербайджане появился штат Техас: караван Пойндекстера в горах Хызы, или Всадник без головы. trend.az (2021-06-29). ციტირების თარიღი: 2022-05-10.