საქართველოს ძუძუმწოვრების სია
საქართველოს ძუძუმწოვრების სია — ჩამონათვალი, რომელიც ასახავს საქართველოს გეოგრაფიულ ტერიტორიაზე აღწერილ გარეულ ძუძუმწოვრებს.
საქართველოში ძუძუმწოვართა 80 სახეობაა, რომელთაგან ერთი გადაშენების კრიტიკულ ზონაში იმყოფება. ორი მათგანი გადაშენების პირასაა, ათი მოწყვლადი და ორი კი გადაშენებასის საფრთხესთან ახლოს მყოფი სახეობაა.[1]
შემდეგი აღნიშვნები გამოყენებულია თითოეული სახეობის ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირის განსაზღვრული დაცვის სტატუსის ხაზგასასმელად:
EX | Extinct | გადაშენებული |
EW | Extinct in the wild | ბუნებაში გადაშენებული |
CR | Critically endangered | კრიტიკულ საფრთხეში მყოფი |
EN | Endangered | საფრთხეში მყოფი |
VU | Vulnerable | მოწყვლადი |
NT | Near threatened | გადაშენების საფრთხესთან ახლოს მყოფი |
LC | Least concern | ყველაზე ნაკლები საფრთხის ქვეშ |
DD | Data deficient | არასრული მონაცემები |
რიგი: მღრღნელები
რედაქტირებამღრღნელები შეადგენენ ძუძუმწოვრების უდიდეს ნაწილს, ძუძუმწოვრების სრული რაოდენობის 40%-ზე მეტს.
- ქვერიგი: Hystricognathi
- ოჯახი: მაჩვზღარბასებრნი
- გვარი: Hystrix
- Hystrix indica, LC
- გვარი: Hystrix
- ოჯახი: მაჩვზღარბასებრნი
- ქვერიგი: Sciurognathi
- ოჯახი: ციყვისებრნი
- ქვეოჯახი: Sciurinae
- ტრიბა: Sciurini
- გვარი: ციყვი
- კავკასიური ციყვი, S. anomalus LC
- გვარი: ციყვი
- ტრიბა: Sciurini
- ქვეოჯახი: Xerinae
- ტრიბა: Marmotini
- გვარი: თრია
- კავკასიური თრია, S. musicus NT
- პატარა თრია, Spermophilus pygmaeus
- გვარი: თრია
- ტრიბა: Marmotini
- ქვეოჯახი: Sciurinae
- ოჯახი: ძილგუდასებრნი
- ოჯახი: მიწის კურდღლისებრნი
- ქვეოჯახი: Allactaginae
- გვარი: Allactaga
- ქვეოჯახი: Sicistinae
- გვარი: თაგვანა
- ჩრდილოეთის თაგვანა, Sicista betulina
- ყაზბეგური თაგვანა, Sicista kazbegica DD
- გვარი: თაგვანა
- ქვეოჯახი: Allactaginae
- ოჯახი: ბრუცასებრნი
- ქვეოჯახი: Spalacinae
- გვარი: Nannospalax
- ქვეოჯახი: Spalacinae
- ოჯახი: ზაზუნასებრნი
- ქვეოჯახი: ზაზუნები
- გვარი: Cricetus
- ევროპული ზაზუნა, C. cricetus CR არსებობა დაუდასტურებელია
- გვარი: საშუალო ზაზუნა
- ამიერკავკასიური ზაზუნა, Mesocricetus brandti
- გვარი: Cricetus
- ქვეოჯახი: მემინდვრიები
- გვარი: თოვლა მემინდვრია
- გუდაურული მემინდვრია, Chionomys gud
- თოვლა მემინდვრია, Chionomys nivalis
- რობერტის თოვლა მემინდვრია, Chionomys roberti
- გვარი: ბრუცუნა
- ამიერკავკასიური ბრუცუნა, Ellobius lutescens
- გვარი: რუხი მემინდვრია
- ჩვეულებრივი მემინდვრია, Microtus obscurus
- გვარი: პრომეთეს მემინდვრია
- პრომეთეს მემინდვრია, Prometheomys schaposchnikowi
- გვარი: თოვლა მემინდვრია
- ქვეოჯახი: ზაზუნები
- ოჯახი: თაგვისებრნი
- ქვეოჯახი: Murinae
- გვარი: Apodemus
- ზოლიანი მინდვრის თაგვი, Apodemus agrarius
- სტეპის მინდვრის თაგვი, Apodemus fulvipectus
- აღმოსავლური ფართოკბილიანი მინდვრის თაგვი, Apodemus mystacinus
- შავი ზღვის მინდვრის თაგვი, Apodemus ponticus
- ურალის მინდვრის თაგვი, Apodemus uralensis
- გვარი: პაწია თაგვი
- პაწია თაგვი, Micromys minutus
- გვარი: ვირთაგვა
- ყავისფერი ვირთხა, R. norvegicus LC introduced[2]
- გვარი: Apodemus
- ქვეოჯახი: Murinae
- ოჯახი: ციყვისებრნი
რიგი: კურდღლისნაირნი
რედაქტირება- ოჯახი: კურდღლისებრნი
- გვარი: კურდღელი
- რუხი კურდღელი, L. europaeus LC[3]
- გვარი: კურდღელი
რიგი: ზღარბისებრნი
რედაქტირება- ოჯახი: ზღარბისებრნი
- ქვეოჯახი: ნამდვილი ზღარბები
- გვარი: ევრაზიული ზღარბები
- სამხრეთული თეთრმკერდიანი ზღარბი, E. concolor LC
- გვარი: ევრაზიული ზღარბები
- ქვეოჯახი: ნამდვილი ზღარბები
რიგი: Soricomorpha (ბიგასებრნი, თხუნელასებრნი და კბილნაპრალასებრნი)
რედაქტირება- ოჯახი: ბიგასებრნი
- ქვეოჯახი: კბილთეთრა ბიგასებრნი
- გვარი: კბილთეთრა
- ორფერა ბიგა, C. leucodon
- მცირე კბილთეთრა ბიგა, C. suaveolens LC[4]
- გვარი: ფუღუსებრნი
- ფუღუ, Suncus etruscus LC
- გვარი: კბილთეთრა
- ქვეოჯახი: Soricinae
- ტრიბა: Nectogalini
- გვარი: Neomys
- გრძელთითა წყლის ბიგა, Neomys schelkovnikovi
- გვარი: Neomys
- ტრიბა: Soricini
- გვარი: Sorex
- Sorex minutus
- რადეს ბიგა, Sorex raddei
- Sorex volnuchini
- გვარი: Sorex
- ტრიბა: Nectogalini
- ქვეოჯახი: კბილთეთრა ბიგასებრნი
რიგი: ხელფრთიანები (ღამურები)
რედაქტირება- ოჯახი: ღამურასებრნი
- ქვეოჯახი: Myotinae
- გვარი: მღამიობი
- ქვეოჯახი: Vespertilioninae
- გვარი: Barbastella
- მაჩქათელა, B. barbastellus NT[9]
- აზიური მაჩქათელა, B. leucomelas LC
- გვარი: Eptesicus
- გვარი: Hypsugo
- გვარი: მეღამურა
- გიგანტური მეღამურა, N. lasiopterus NT[11]
- მცირე მეღამურა, N. leisleri LC[12]
- გვარი: Pipistrellus
- გვარი: Plecotus
- გვარი: Barbastella
- ქვეოჯახი: Miniopterinae
- გვარი: გრძელფრთიანა
- გრძელფრთიანი ღამურა, M. schreibersii VU[15]
- გვარი: გრძელფრთიანა
- ქვეოჯახი: Myotinae
- ოჯახი: ცხვირნალისებრნი
- ქვეოჯახი: ცხვირნალისებრნი
- გვარი: ცხვირნალისებრნი
- Rhinolophus euryale NT[16]
- Rhinolophus ferrumequinum LC[17]
- Rhinolophus hipposideros LC[18]
- მეჰელის ცხვირნალა, R. mehelyi VU[19]
- გვარი: ცხვირნალისებრნი
- ქვეოჯახი: ცხვირნალისებრნი
რიგი: ვეშაპისნაირნი
რედაქტირება- ქვერიგი: უკბილო ვეშაპები
- ოჯახი: ზოლიანი ვეშაპისებრნი
- გვარი: Balaenoptera
- ჩვეულებრივი მცირე ზოლიანი ვეშაპი, Balaenoptera acutorostrata LC[20]
- გვარი: Balaenoptera
- ოჯახი: ზოლიანი ვეშაპისებრნი
- ქვერიგი: კბილიანი ვეშაპები
- სუპეროჯახი: Platanistoidea
- ოჯახი: Phocoenidae
- გვარი: Phocoena
- ზღვის ღორი, Phocoena phocoena VU
- გვარი: Phocoena
- ოჯახი: დელფინისებრნი (marine dolphins)
- გვარი: Delphinus
- მოკლედინგა ჩვეულებრივი დელფინი, Delphinus delphis
- გვარი: Tursiops
- აფალინა, Tursiops truncatus DD
- გვარი: Delphinus
- ოჯახი: Phocoenidae
- სუპეროჯახი: Platanistoidea
რიგი: მტაცებლები
რედაქტირება- ქვერიგი: Feliformia
- ოჯახი: კატისებრნი, Felidae
- ქვეოჯახი: მცირე კატები, Felinae
- გვარი: კატა
- ლელიანის კატა, F. chaus LC[21]
- ტყის კატა, F. silvestris LC[22]
- კავკასიური ტყის კატა, F. s. caucasica
- გვარი: ფოცხვერი
- ფოცხვერი, L. lynx LC[23]
- კავკასიური ფოცხვერი, L. l. dinniki
- ფოცხვერი, L. lynx LC[23]
- გვარი: კატა
- ქვეოჯახი: დიდი კატები
- ქვეოჯახი: მცირე კატები, Felinae
- ოჯახი: აფთრისებრნი
- გვარი: აფთარი
- ზოლებიანი აფთარი, H. hyaena NT[25]
- გვარი: აფთარი
- ოჯახი: კატისებრნი, Felidae
- ქვერიგი: Caniformia
- ოჯახი: ძაღლისებრნი (ძაღლები, მელიები)
- ოჯახი: დათვისებრნი
- გვარი: დათვი
- მურა დათვი, U. arctos LC[29]
- გვარი: დათვი
- ოჯახი: ენოტისებრნი
- ოჯახი: კვერნისებრნი
- გვარი: Lutra
- გვარი: კვერნა
- თეთრყელა კვერნა, M. foina LC[31]
- ტყის კვერნა, M. martes LC[32]
- გვარი: Meles
- Meles canescens, NE
- გვარი: Mustela
- გვარი: Vormela
რიგი: წყვილჩლიქოსნები
რედაქტირება- ოჯახი: ძროხისებრნი
- ქვეოჯახი: ნამდვილი ანტილოპები
- ქვეოჯახი: Caprinae
- გვარი: Capra
- ნიამორი, C. aegagrus NT[38]
- დასავლეთკავკასიური ჯიხვი, C. caucasica EN[39]
- აღმოსავლეთკავკასიური ჯიხვი, C. cylindricornis NT[40]
- გვარი: Rupicapra
- გვარი: Capra
- ოჯახი: ირმისებრნი
- ქვეოჯახი: Capreolinae
- გვარი: შველი
- ევროპული შველი, C. capreolus LC[42]
- გვარი: შველი
- ქვეოჯახი: Cervinae
- გვარი: ირემი
- კეთილშობილი ირემი, C. elaphus LC[43]
- გვარი: ირემი
- ქვეოჯახი: Capreolinae
- ოჯახი: ღორისებრნი
- ქვეოჯახი: Suinae
- გვარი: ღორი
- გარეული ღორი, S. scrofa LC[44]
- გვარი: ღორი
- ქვეოჯახი: Suinae
ადგილობრივად გადაშენებული სახეობები
რედაქტირებაჩამოთვლილი სახეობები საქართველოში ადგილობრივად გადაშენებულია:
- აზიური ავაზა, Acinonyx jubatus [45]
- ლოსი, Alces alces[46]
- Bison bonasus caucasicus, კავკასიური ბიზონი
- გარეული ცხენი, Equus ferus[47]
- კანჯარი, Equus hemionus[48]
- თეთრმუცელა სელაპი, Monachus monachus[49]
- წაულა, Mustela lutreola[50]
- Panthera leo leo, Panthera leo[51]
- კასპიური ვეფხვი, Panthera tigris[52]
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- (ინგლისური) Animal Diversity Web. University of Michigan Museum of Zoology (1995–2006). ციტირების თარიღი: 22 May 2007
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ (ინგლისური) This list is derived from the UCN Red List which lists species of mammals and includes those mammals that have recently been classified as extinct (since 1500 AD). The taxonomy and naming of the individual species is based on those used in existing Wikipedia articles as of 21 May 2007 and supplemented by the common names and taxonomy from the IUCN, Smithsonian Institution, or University of Michigan where no Wikipedia article was available.
- ↑ Ruedas, L. (2016). „Rattus norvegicus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T19353A165118026.
- ↑ Hacklande, K.; Schai-Braun, S. (2019). „Lepus europaeus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T41280A45187424.
- ↑ Hutterer, R.; Amori, G.; Krystufek, B.; Yigit, N.; Mitsain, G. & Palomo, L.J. (2010). „Crocidura suaveolens“. IUCN Red List of Threatened Species. 2010: e.T29656A9511068.
- ↑ Paunović, M. (2019). „Myotis bechsteinii“. IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T14123A22053752.
- ↑ Juste, J. & Paunović, M. (2016). „Myotis blythii“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T14124A22053297.
- ↑ Piraccini, R. (2016). „Myotis emarginatus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T14129A22051191.
- ↑ Gazaryan, S.; Kruskop, S.V. & Godlevska, L. (2020). „Myotis nattereri“. IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e.T85733032A22052584.
- ↑ Piraccini, R. (2016). „Barbastella barbastellus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T2553A22029285.
- ↑ Hutson, A. M.; Spitzenberger, F.; Juste, J.; Aulagnier, S.; Palmeirim, J.; Paunovic, M. & Karatas, A. (2010). „Hypsugo savii“. IUCN Red List of Threatened Species. 2010: e.T44856A10955205.
- ↑ Hutson, A. M.; Alcaldé, J. T.; Juste, J.; Karataş, A.; Palmeirim, J. & Paunović, M. (2010). „Nyctalus lasiopterus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2010: e.T14918A4471682.
- ↑ Juste, J. & Paunović, M. (2016). „Nyctalus leisleri“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T14919A22016159.
- ↑ Hutson, A. M.; Spitzenberger, F.; Juste, J.; Aulagnier, S.; Palmeirim, J.; Karatas, A. & Paunovic, M. (2010). „Pipistrellus nathusii“. IUCN Red List of Threatened Species. 2010: e.T17316A6966886.
- ↑ Gazaryan, S.; Kruskop, S.V. & Godlevska, L. (2021) [errata version of 2020 assessment]. „Plecotus auritus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e.T85535522A195861341.
- ↑ Gazaryan, S.; Bücs, S. & Çoraman, E. (2021) [errata version of 2020 assessment]. „Miniopterus schreibersii“. IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e.T81633057A19585652.
- ↑ Juste, J. & Alcaldé, J. (2016). „Rhinolophus euryale“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T19516A21971185.
- ↑ Piraccini, R. (2016). „Rhinolophus ferrumequinum“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T19517A21973253.
- ↑ Taylor, P. (2016). „Rhinolophus hipposideros“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T19518A21972794.
- ↑ Alcaldé, J.; Benda, P. & Juste, J. (2016). „Rhinolophus mehelyi“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T19519A21974380.
- ↑ The Status of Cetaceans in the Black Sea and Mediterranean Sea
- ↑ Gray, T.N.E.; Timmins, R.J.; Jathana, D.; Duckworth, J.W.; Baral, H. & Mukherjee, S. (2016). „Felis chaus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T8540A50651463.
- ↑ Gerngross, P.; Ambarli, H.; Angelici, F.M.; Anile, S.; Campbell, R.; Ferreras de Andres, P.; Gil-Sanchez, J.M.; Götz, M.; Jerosch, S.; Mengüllüoglu, D.; Monterosso, P. & Zlatanova, D. (2022). „Felis silvestris“. IUCN Red List of Threatened Species. 2022: e.T181049859A181050999. doi:10.2305/IUCN.UK.2022-1.RLTS.T181049859A181050999.en. ციტირების თარიღი: 3 August 2022.
- ↑ Breitenmoser, U.; Breitenmoser-Würsten, C.; Lanz, T.; von Arx, M.; Antonevich, A.; Bao, W. & Avgan, B. (2015). „Lynx lynx“. IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T12519A121707666.
- ↑ 24.0 24.1 Stein, A.B.; Athreya, V.; Gerngross, P.; Balme, G.; Henschel, P.; Karanth, U.; Miquelle, D.; Rostro-Garcia, S.; Kamler, J. F.; Laguardia, A.; Khorozyan, I. & Ghoddousi, A. (2019). „Panthera pardus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T15954A160698029.
- ↑ AbiSaid, M. & Dloniak, S.M.D. (2015). „Hyaena hyaena“. IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T10274A45195080.
- ↑ Hoffmann, M.; Arnold, J.; Duckworth, J. W.; Jhala, Y.; Kamler, J. F. & Krofel, M. (2018). „Canis aureus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2018: e.T118264161A46194820.
- ↑ Boitani, L.; Phillips, M. & Jhala, Y. (2018). „Canis lupus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2018: e.T3746A119623865.
- ↑ Hoffmann, M. & Sillero-Zubiri, C. (2016). „Vulpes vulpes“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T23062A46190249.
- ↑ McLellan, B. N.; Proctor, M. F.; Huber, D. & Michel, S. (2017). „Ursus arctos“. IUCN Red List of Threatened Species. 2017: e.T41688A121229971.
- ↑ Roos, A.; Loy, A.; de Silva, P.; Hajkova, P. & Zemanová, B. (2015). „Lutra lutra“. IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T12419A21935287.
- ↑ Abramov, A.V.; Kranz, A.; Herrero, J.; Krantz, A.; Choudhury, A. & Maran, T. (2016). „Martes foina“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T29672A45202514.
- ↑ Herrero, J.; Kranz, A.; Skumatov, D.; Abramov, A.V.; Maran, T. & Monakhov, V.G. (2016). „Martes martes“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T12848A45199169.
- ↑ Reid, F.; Helgen, K. & Kranz, A. (2016). „Mustela erminea“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T29674A45203335.
- ↑ Maran, T.; Skumatov, D.; Abramov A. V. & Kranz, A. (2016). „Mustela eversmanii“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T29679A45203762.
- ↑ McDonald, R. A.; Abramov, A. V.; Stubbe, M.; Herrero, J.; Maran, T.; Tikhonov, A.; Cavallini, P.; Kranz, A.; Giannatos, G.; Kryštufek, B. & Reid, F. (2019). „Mustela nivalis“. IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T70207409A147993366.
- ↑ Abramov, A.V.; Kranz, A. & Maran, T. (2016). „Vormela peregusna“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T29680A45203971.
- ↑ IUCN SSC Antelope Specialist Group (2017). „Gazella subgutturosa“. IUCN Red List of Threatened Species. 2017: e.T8976A50187422.
- ↑ Weinberg, P. & Ambarli, H. (2020). „Capra aegagrus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e.T3786A22145942.
- ↑ Weinberg, P. (2020). „Capra caucasica“. IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e.T3794A22143809.
- ↑ Lortkipanidze, B. & Weinberg, P. (2020). „Capra cylindricornis“. IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e.T3795A91287260.
- ↑ Aulagnier, S.; Giannatos, G. & Herrero, J. (2008). „Rupicapra rupicapra“. IUCN Red List of Threatened Species. 2008: e.T39255A10179647.
- ↑ Lovari, S.; Herrero, J.; Masseti, M.; Ambarli, H.; Lorenzini, R. & Giannatos, G. (2016). „Capreolus capreolus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T42395A22161386.
- ↑ Lovari, S.; Lorenzini, R.; Masseti, M.; Pereladova, O.; Carden, R.F.; Brook, S.M. & Mattioli, S. (2018). „Cervus elaphus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2018: e.T55997072A142404453.
- ↑ Keuling, O. & Leus, K. (2019). „Sus scrofa“. IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T41775A44141833.
- ↑ Geptner, V. G., Sludskij, A. A. (1992) [1972]. "Cheetah, Pardus". Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola [Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part 2. Carnivora (Hyaenas and Cats)]. Washington DC: Smithsonian Institution and the National Science Foundation. pp. 702–733.
- ↑ Sipko, T.P. & Kholodova, M.V. (2009). „Fragmentation of Eurasian Moose populations during periods of population depression“. Alces. 45: 25–34. CiteSeerX 10.1.1.688.1148.
- ↑ Vereshchagin, Nikolaĭ Kuzʹmich (1967) The Mammals of the Caucasus. Israel Program for Scientific Translations, გვ. 1–816.
- ↑ Kaczensky, P.; Lkhagvasuren, B.; Pereladova, O.; Hemami, M. & Bouskila, A. (2020). „Equus hemionus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e.T7951A166520460.
- ↑ Karamanlidis, A. & Dendrinos, P. (2015). „Monachus monachus“. IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T13653A45227543.
- ↑ Maran, T.; Aulagnier, S.; Libois, R.; Kranz, A.; Abramov, A. & Wozencraft, C. (2010). „Mustela lutreola“. IUCN Red List of Threatened Species. 2010: e.T14018A4381596.
- ↑ Heptner, V. G.; Sludskii, A. A. (1992) [1972]. "Lion". Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola [Mammals of the Soviet Union, Volume II, Part 2]. Washington DC: Smithsonian Institution and the National Science Foundation. pp. 83–95. ISBN 978-90-04-08876-4.
- ↑ Heptner, V. G. & Sludskij, A. A. (1992) [1972]. "Tiger". Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola [Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part 2. Carnivora (Hyaenas and Cats)]. Washington DC: Smithsonian Institution and the National Science Foundation. pp. 95–202.