ბერკელიუმი
ქიმიური ელემენტი
ბერკელიუმი / Berkelium (Bk)
| |
|---|---|
| ელემენტის რიგითი ნომერი | 7 |
| მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა | |
| ატომის თვისებები | |
| ატომური მასა (მოლური მასა) |
მ. ა. ე. (გ/მოლი) |
| ატომის რადიუსი | 170 პმ |
| იონიზაციის ენერგია (პირველი ელექტრონი) |
კჯ/მოლი (ევ) |
| ელექტრონული კონფიგურაცია | [Rn]5f9 7s2 |
| ქიმიური თვისებები | |
| კოვალენტური რადიუსი | პმ |
| იონური რადიუსი | პმ |
| ელექტროუარყოფითობა (პოლინგის თანახმად) |
|
| ელექტროდული პოტენციალი | |
| ჟანგვის ხარისხი | |
| მარტივი ნივთიერებების თერმოდინამიკური თვისებები | |
| ნივთიერების სიმკვრივე | 14.78 გ/სმ³ |
| ხვედრითი თბოტევადობა | ჯ/(კ·მოლი) |
| თბოგამტარობა | ვტ/(მ·კ) |
| დნობის ტემპერატურა | 1259 კ |
| დნობის სითბო | კჯ/მოლი |
| დუღილის ტემპერატურა | 2900 კ |
| აორთქლების სითბო | კჯ/მოლი |
| მოლური მოცულობა | სმ³/მოლი |
| მარტივი ნივთიერების კრისტალური მესერი | |
| მესრის სტრუქტურა | |
| მესრის პერიოდი | Å |
| შეფარდება | |
| დებაის ტემპერატურა | კ |
| 97Bk 247 [Rn]5f9 7s2 ბერკელიუმი |
ბერკელიუმი, ბერკლიუმი (ლათ. Berkelium) — ხელოვნურად მიღებული რადიოაქტიური ქიმიური ელემენტი, განეკუთვნება აქტინოიდებს და მისი სიმბოლოა Bk. ნივთიერების ატომური ნომერია 97. ბერკელიუმი სინთეზირებულია ამერიკელი მეცნიერების გლენ სიბორგის, სტენლი ტომფსონისა და ალბერტ გიორსოს მიერ 1949 წელს, ციკლოტრონზე α-ნაწილაკებით ამერციუმის ჟანგის 241Am2O3 დასხივების შედეგად. სახელი ეწოდა სამეცნიერო კვლევითი ცენტრის — ქალაქ ბერკლის (კალიფორნია, აშშ) მიხედვით.
იზოტოპები და ვალენტობარედაქტირება
ცნობილია ბერკლიუმის იზოტოპები 243-250 მასური რიცხვებით. სხვა აქტინოიდებისგან განსხვავებით წყალხსნარებში ბერკლიუმი იცვლის ვალენტობას, ძირითადად კი 3-ვალენტოვანია.
ლიტერატურარედაქტირება
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, გვ. 323, თბ., 1977 წელი.
- Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements, 2nd, Butterworth-Heinemann. ISBN 0-08-037941-9. (ინგლისური)
- Holleman, Arnold F.; Wiberg, Nils (2007). Textbook of Inorganic Chemistry, 102nd, de Gruyter. ISBN 978-3-11-017770-1. (ინგლისური)
- Peterson, J. R.; Hobart, D. E. (1984). "The Chemistry of Berkelium", Advances in inorganic chemistry and radiochemistry. Academic Press, გვ. 29–64. DOI:10.1016/S0898-8838(08)60204-4. ISBN 0-12-023628-1. (ინგლისური)