ნობელიუმი

ნობელიუმი

102 No

[259]

5f14 7s2

ნობელიუმი (Nobelium) — ელემენტი 102, აქტინოიდების ოჯახის ხელოვნურად მიღებული რადიოაქტიური ქიმიური ელემენტი, ატომური ნომერი 102. პირველი ცნობა ამ ელემენტის ატომების მიღების შესახებ გამოაცხადა 1957 წელს სტოკჰოლმში (შვედეთი) მომუშავე მეცნიერთა ჯგუფმა, რომელმაც მას ნობელიუმი უწოდა ალფრედ ნობელის პატივსაცემად. მაგრამ შემდგომი გამოკვლევებით დადასტურდა, რომ სტოკჰოლმის ჯგუფის დასკვნები მცდარი იყო. პირველი დასაბუთებული ცნობები ელემენტ 102-ის შესახებ მიიღეს აშშ -ში. ელემენტი კვლევის პროცესშია და მის შესახებ ბევრი არაფერია ცნობილი.

ნობელიუმი, ₁₀₂No

ზოგადი თვისებები
ელემენტის ფერი	მოვერცხლისფრო-ცისფერი
სტანდ. ატომური მასა Ar, სტან.(No)	საყოველთაოდ მიღებული: [259]
ნობელიუმი პერიოდულ სისტემაში
წყალბადი ჰელიუმი ლითიუმი ბერილიუმი ბორი ნახშირბადი აზოტი ჟანგბადი ფთორი ნეონი ნატრიუმი მაგნიუმი ალუმინი სიცილიუმი ფოსფორი გოგირდი ქლორი არგონი კალიუმი კალციუმი სკანდიუმი ტიტანი ვანადიუმი ქრომი მანგანუმი რკინა კობალტი ნიკელი სპილენძი თუთია გალიუმი გერმანიუმი დარიშხანი სელენიუმი ბრომი კრიპტონი რუბიდიუმი სტრონციუმი იტრიუმი ცირკონიუმი ნიობიუმი მოლიბდენი ტექნეციუმი რუთენიუმი როდიუმი პალადიუმი ვერცხლი კადმიუმი ინდიუმი კალა სტიბიუმი ტელური იოდი ქსენონი ცეზიუმი ბარიუმი ლანთანი ცერიუმი პრაზეოდიმიუმი ნეოდიმიუმი პრომეთიუმი სამარიუმი ევროპიუმი გადოლიმიუმი ტერბიუმი დისპროზიუმი ჰოლმიუმი ერბიუმი თულიუმი იტერბიუმი ლუტეციუმი ჰაფნიუმი ტანტალი ვოლფრამი რენიუმი ოემიუმი ირიდიუმი პლატინა ოქრო Mercury (element) თალიუმი ტყვია ბისმუტი პოლონიუმი ასტატი რადონი ფრანციუმი რადიუმი აქტინიუმი თორიუმი პროტაქტინიუმი ურანი (ელემენტი) ნეპტუნიუმი პლუტონიუმი ამერიციუმი კიურიუმი ბერკელიუმი კალიფორნიუმი აინშტაინიუმი ფერმიუმი მენდელევიუმი ნობელიუმი ლოურენსიუმი რეზერფორდიუმი დუბნიუმი სიბორგიუმი ბორიუმი ჰასიუმი მეიტნერიუმი დარმშტადტიუმი რენტგენიუმი კოპერნიციუმი ნიჰონიუმი ფლეროვიუმი მოსკოვიუმი ლივერმორიუმი ტენესიუმი ოგანესონი Yb ↑ No ↓ (Uph) მენდელევიუმი ← ნობელიუმი → ლოურენსიუმი
ატომური ნომერი (Z)	102
ჯგუფი	(აქტინოიდები)
პერიოდი	პერიოდი 7
ბლოკი	f-ბლოკი
ელექტრონული კონფიგურაცია	[Rn] 5f14 7s2
ელექტრონი გარსზე	2, 8, 18, 32, 32, 8, 2
ელემენტის ატომის სქემა
ფიზიკური თვისებები
აგრეგეგატული მდგომ. ნსპ-ში	მყარი სხეული
დნობის ტემპერატურა	827 °C ​(1100 K, ​​1521 °F)
სიმკვრივე (ო.ტ.)	9.9 გრ/სმ3
ატომის თვისებები
ჟანგვის ხარისხი	+2, +3
ელექტრო­უარყოფითობა	პოლინგის სკალა: 1,3
იონიზაციის ენერგია	1: 639 კჯ/მოლ 2: 1254.3 კჯ/მოლ 3: 2605.1 კჯ/მოლ
სხვა თვისებები
მესრის სტრუქტურა	კუბური წახნაგცენტრირებული
მაგნეტიზმი	პარამაგნეტიკი
CAS ნომერი	10028-14-5
ისტორია
აღმოჩენილია	Joint Institute for Nuclear Research (1966)
ნობელიუმის მთავარი იზოტოპები
იზო­ტოპი გავრცე­ლება­დობა ნახევ. დაშლა (t1/2) რადიო. დაშლა პრო­დუქტი 253No syn 1.6 min 80% α 249Fm 20% β+ 253Md 254No syn 51 s 90% α 250Fm 10% β+ 254Md 255No syn 3.1 min 61% α 251Fm 39% β+ 255Md 257No syn 25 s 99% α 253Fm 1% β+ 257Md 259No syn 58 min 75% α 255Fm 25% ε 259Md <10% SF
ნობელიუმი ვიკისაწყობში •

ალფრედ ნობელი, ადამიანი ვის საპატივცემულოდაც ელემენტ 102-ს დაერქვა ნობელიუმი

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 456.