ვიკიპედია

BRICS

BRICS (Brazil, Russia, India, China, South Africa; ძვ. სახელწოდება — BRIC) — აკრონიმი, რომელიც ასოცირდება ხუთი სწრაფადგანვითარებადი ქვეყნის სახელწოდებასთან. წარმოადგენს, თანასწორობის პრინციპზე შექმნილ ხუთი ქვეყნის (ბრაზილია, რუსეთი, ინდოეთი, ჩინეთი, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა) სახელმწიფოთაშორის გაერთიანებას.

BRICS

შეიქმნა 16 ივნისი, 2009
ტიპი სახელმწიფოთაშორისი გაერთიანება
წევრები

  5 წევრი ქვეყანა
  3 კანდიდატი ქვეყანა
  10 მსურველი, რომელთანაც დიალოგი მიმდინარეობს

9 წევრი
3 კანდიდატი
10 მსურველი
ატარებს სახელს BRIC, ბრაზილია, რუსეთი, ინდოეთი, ჩინეთი და სარ
BRICS რუკა
BRICS რუკა
http://infobrics.org/

სახელწოდება რედაქტირება

2001 წელს ტერმინ-აკრონიმი „BRIC“ პირველად გამოიყენა, ამერიკული საფინანსო-საინვესტიციო კომპანიის „გლობალ საქსის“ გლობალური ეკონომიკის კვლევების განყოფილების ხელმძღვანელმა ჯიმ ო'ნილმა, მშპ-ის მოცულობით ყველაზე დინამიურად ზრდადი ოთხი ძირითადი ქვეყნის ბრაზილიის, რუსეთის, ჩინეთისა და ინდოეთის აღსანიშნავად[1].

ალტერნატიული განსაზღვრებით სწრაფადგანვითარებადი ქვეყნები, როგორც „აგური“ (ინგლ. brick), უნდა გამხდარიყო საშენი მასალა მომავალი გლობალური ეკონომიკის მშენებლობისათვს.

2010 წელს ორგანიზაციის სახელწოდება მასში დამატებული ახალი წევრის სახმრეთ აფრიკის რესპუბლიკის შედეგად გადაკეთდა, როგორც „BRICS“.

2022 წელს გამართულ BRICS-ის XIV სამიტზე წარმოდგენილი იყო BRICS გაფართოებული შემადგენლობით, რომელსაც „BRICS+“ ეწოდა.

ისტორია რედაქტირება

BRIC-ის ფარგლებში პრაქტიკული ურთიერთქმედება დაიწყო 2006 წლის 21 სექტემბერს, როდესაც რუსეთის პრეზიდენტის ვლადიმერ პუტინის ინიციატივით, ამ ფორმატში საგარეო საქმეთა მეთაურების პირველი შეხვედრა გაიმართა ნიუ-იორკში გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიის ფარგლებში. მისი შედეგი იყო მონაწილეთა მიერ მრავალმხრივი ოთხმხრივი თანამშრომლობის განვითარებით დაინტერესების დადასტურება[2].

მეორე შეხვედრა BRIC-ის ქვეყნების საგარეო საქმეთა მინისტრების დონეზე კვლავ გაიმართა გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიის ფარგლებში ნიუ-იორკში 2007 წლის 24 სექტემბერს. იქ გადაწყდა ყოველწლიურად მოწყობილიყო საგარეო ურთიერთობათა სააგენტოების ხელმძღვანელების ყოველწლიური სრულმასშტაბიანი შეხვედრები თითოეულ ქვეყანაში, ამოქმედებულიყო საკონსულტაციო მექანიზმი საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილეების დონეზე, ასევე დამყარებულიყო რეგულარული კონტაქტები საელჩოებისა და მუდმივი მისიების მეშვეობით. მრავალმხრივი დიპლომატიის ძირითადი პუნქტები, პირველ რიგში, ნიუ-იორკში. ამრიგად, საფუძველი ჩაეყარა ოთხმხრივი თანამშრომლობის მუდმივ განხორციელებას საგარეო საქმეთა სამინისტროს მეშვეობით.

2008 წლის 9 ივლისს, იაპონიაში დიდი რვიანის მოვლენების მიღმა, რუსული მხარის ინიციატივით, გაიმართა ოთხი ქვეყნის ლიდერების მოკლე შეხვედრა, რომელზეც ისინი შეთანხმდნენ BRIC-ის სრულმასშტაბიანი სამიტის მომზადებაზე.

გარდა საგარეო საქმეთა სამინისტროს შორის კონტაქტებისა, დამყარდა დიალოგი ფინანსთა სამინისტროებს შორის. 2008 წლის 7 ნოემბერს სან-პაულოში, დიდი ოცეულის ფინანსური ღონისძიებების წინა დღეს, გაიმართა ოთხი ქვეყნის ფინანსური დეპარტამენტების ხელმძღვანელების პირველი შეხვედრა შეთანხმებული იქნა ერთობლივი კომუნიკე, რომელშიც გამოიკვეთა საერთო მიდგომები მსოფლიო ეკონომიკის პრობლემებთან დაკავშირებით. მათ შორის გლობალური ფინანსური კრიზისის დაძლევის მიზეზები და გზები. მიღწეულ იქნა შეთანხმება BRIC-ის ქვეყნების ფინანსთა მინისტრების რეგულარული შეხვედრების, ასევე მათ მოადგილეებს შორის კონტაქტების შესახებ.

ოთხმხრივი დიალოგის განვითარებაში მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა სანქტ-პეტერბურგის მთავრობის ინიციატივამ, რომელმაც 2008 წლის მაისში მოაწყო საერთაშორისო კონფერენცია „BRIC: გარღვევა 21-ე საუკუნის გლობალურ ეკონომიკაში“ წარმომადგენლების მონაწილეობით. ბრაზილიის (რიო-დე-ჟანეირო), ინდოეთის (მუმბაი) და ჩინეთის (შანხაი და ცინგდაო) დაძმობილებული ქალაქების სანქტ-პეტერბურგის მუნიციპალური ხელისუფლებისა და წამყვანი უნივერსიტეტების. ბალა, მიღწეულ იქნა შეთანხმება მსგავსი კონფერენციების ყოველწლიურად ჩატარებაზე.

მსოფლიო განვითარებისა და ოთხმხრივი თანამშრომლობის აქტუალური საკითხების არაფორმალური განხილვის მიზნით, შეიქმნა BRIC-ის ქვეყნების საზოგადოების ფორუმი. 2008 წლის 8-9 დეკემბერს მოსკოვში გაიმართა პირველი კონფერენცია „BRIC-ის ქვეყნები მსოფლიოს პოლიტიკურ რუკაზე: ახალი გამოწვევები“ ოთხი ქვეყნის პოლიტიკური ცენტრებისა და საგარეო საქმეთა სამინისტროების წარმომადგენლების მონაწილეობით.

BRIC-ის I სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRIC-ის I სამიტი.

2009 წლის 16 ივნისს რუსეთის ქალაქ ეკატერინბურგში შედგა BRIC-ის პირველი სამიტი[3][4][5].

BRICS-ის 2009 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი ლუის ინასიუ ლულა და სილვა,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი დიმიტრი მედვედევი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი მანმოჰან სინგჰი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე ჰუ ძინტაო[6].

სამიტის ფარგლებში შედგა ორი შეხვედრა: თავდაპირველად ვიწრო წრეში, შემდეგ კი გაიმართა მოლაპარაკებები დელეგაციის წევრთა თანდასწრებით. დიმიტრი მედვედევმა BRIC-ის სახელმწიფოთა სახელით გააკეთა განცხადება[7].

 
„ჩვენ, ბრაზილიის ფედერაციული რესპუბლიკის, რუსეთის ფედერაციის, ინდოეთის რესპუბლიკისა და ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ლიდერებმა, 2009 წლის 16 ივნისს ეკატერინბურგში შეხვედრაზე განვიხილეთ გლობალურ ეკონომიკაში არსებული მდგომარეობა და სხვა აქტუალური პრობლემები. მსოფლიო განვითარება, ასევე BRIC-ის ფარგლებში თანამშრომლობის შემდგომი გაძლიერების პერსპექტივები.“

აღნიშნულის გარდა სამიტზე მიღებულ იქნა ორი განცხადება:

  • BRIC-ის სახელმწიფოთა ლიდერების ერთობლივი 16 პუნქტიანი განცხადება[8];
  • BRIC-ის წევრ სახელმწიფოთა ერთობლივი განცხადება გლობალური სასურსათო უსაფრთხოების შესახებ[9].

BRIC-ის II სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRIC-ის II სამიტი.

2010 წლის 15 — 16 აპრილს ბრაზილიის ქალაქ ბრაზილიაში შედგა BRIC-ის მეორე სამიტი[10][11].

BRICS-ის 2010 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი ლუის ინასიუ ლულა და სილვა,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი დიმიტრი მედვედევი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი მანმოჰან სინგჰი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე ჰუ ძინტაო.

სამიტის დასასრულს BRIC-ის წევრებმა გააკეთეს შემდეგი განცხადება:

 
„ჩვენ, ბრაზილიის ფედერაციული რესპუბლიკის, რუსეთის ფედერაციის, ინდოეთის რესპუბლიკისა და ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ლიდერები, შევიკირბეთ 2010 წლის 15 აპრილს ქალაქ ბრაზილიაში, რათა განგვეხილა საერთაშორისო პოლიტიკის ძირითადი საკითხები, ასევე კონკრეტული ნაბიჯები BRIC-ის ფარგლებში თანამშრომლობისა და კოორდინაციის ხელშესაწყობად.“

ასევე ხელი მოეწერა რიგ საერთაშორისო ხელშეკრულებებს, რომლებიც ეხებოდა: კრიზისის შედეგების გადალახვასა და ახალი ფინანსური წესრიგის დამყარებას. დიდი უფლებები მიენიჭათ ისეთ საერთაშორისო ორგანიზაციებს, როგორებიცაა მსოფლიო ბანკი და საერთაშორისო სავალუტო ფონდი[12].

პირველი გაფართოება რედაქტირება

2010 წლის 12 ნოემბერს სეულში შემდგარ G20-ს სამიტზე სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკამ გამოხატა წევრობის სურვილი. 21 დეკემბერს რუსეთის პრეზიდენტის დიმიტრი მედვედევისა და ინდოეთის პრემიერმინისტრის მანმოჰან სინგჰის საერთო განცხადებით დადებითად გადაწყდა მეხუთე წევრის დამატება, ხოლო 24 დეკემბერს დასტური მიღებულ იქნა ჩინეთის მხრიდანაც.

BRICS-ის III სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის III სამიტი.

2011 წლის 13 — 14 აპრილს ჩინეთის ქალაქ სანიაში შედგა BRICS-ის მესამე სამიტი[13][14].

BRICS-ის 2011 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი დილმა რუსეფი,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი დიმიტრი მედვედევი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი მანმოჰან სინგჰი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე ჰუ ძინტაო,
  5.   სარ — პრეზიდენტი ჯეიკობ ზუმა.

სამიტზე ოფიცილაურად შედგა ჯგუფში მეხუთე წევრის — სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის დამატება. BRICS-ის მორიგ შეხვედრაზე გადაწყდა რუსეთის ფედერაციის გაწევრიანება მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში და ლივიური საკითხის მშვიდობიანი მოგვარება.

სამიტის დასასრულს ხელი მოეწერა 32 პუნქტიან დეკლარაციასა და სამოქმედო გეგმას[15].

 
„ჩვენ, ბრაზილიის ფედერაციული რესპუბლიკის, რუსეთის ფედერაციის, ინდოეთის რესპუბლიკის, ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკისა და სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის სახელმწიფოთა და მთავრობის მეთაურები, 2011 წლის 14 აპრილს შევიკრიბეთ BRICS-ის ლიდერების შეხვედრაზე სანიაში.

ბრაზილიის, რუსეთის, ინდოეთის და ჩინეთის სახელმწიფოთა და მთავრობათა მეთაურები მიესალმებიან სამხრეთ აფრიკის შესვლას BRICS-ში და გამოთქვამენ იმედს ფორუმის ფარგლებში სამხრეთ აფრიკასთან დიალოგისა და თანამშრომლობის გაძლიერების შესახებ.

საერთო მიზნისა და მშვიდობის, უსაფრთხოების, განვითარებისა და თანამშრომლობის ძლიერი საერთო სურვილის ხედვამ გააერთიანა BRICS-ის ქვეყნები, რომელთა მოსახლეობა თითქმის 3 მილიარდი ადამიანია სხვადასხვა კონტინენტზე. BRICS ცდილობს მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანოს კაცობრიობის განვითარებასა და უფრო თანასწორი და სამართლიანი სამყაროს შექმნაში.“

14 აპრილს ქვეყნები შეთანხმდნენ ეკონომიკურ თანამშრომლობაზე ეროვნული ვალუტების გამოყენებით[16].

BRICS-ის IV სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის IV სამიტი.

2012 წლის 28 — 29 მარტს ინდოეთის დედაქალაქ ნიუ-დელიში შედგა BRICS-ის მეოთხე სამიტი[17].

BRICS-ის 2012 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი დილმა რუსეფი,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი დიმიტრი მედვედევი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი მანმოჰან სინგჰი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე ჰუ ძინტაო,
  5.   სარ — პრეზიდენტი ჯეიკობ ზუმა.

სამიტის თემა: „BRICS პარტნიორობა გლობალური სტაბილურობის, უსაფრთხოებისა და კეთილდღეობისთვის“.

შეხვედრა გლობალური ეკონომიკის პრობლემებს, ანტიკრიზისულ ღონისძიებებს, ასევე სირიისა და ირანის ირგვლივ არსებული სიტუაციის მოგვარების პრობლემას მიეძღვნა. მხარეებმა ასევე განიხილეს ერთობლივი განვითარების ბანკის შექმნის შესაძლებლობა და მათი საფონდო ბაზრების დაახლოების მექანიზმები. რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა სამიტზე ისაუბრა BRICS-ის სტრატეგიული მიზნის ხედვაზე. ეს, რუსეთის ლიდერის თქმით, არის "BRICS-ის ეტაპობრივი ტრანსფორმაცია მსოფლიო ეკონომიკისა და პოლიტიკის ყველაზე მნიშვნელოვან საკითხებზე ურთიერთქმედების სრულფასოვან მექანიზმად". ახალი განვითარების ბანკის შექმნის იდეა, უპირველეს ყოვლისა, ნიშნავს ევროსა და დოლარის ეტაპობრივ უარყოფას ქვეყნებს შორის ანგარიშსწორებაში და ითვალისწინებს ეროვნული ვალუტების გამყარების პროცესს. BRICS-ის ქვეყნების ლიდერებმა თავიანთ ფინანსთა მინისტრებს დაავალეს ამ ინიციატივის მიზანშეწონილობისა და სიცოცხლისუნარიანობის შესწავლა. შეიქმნება ერთობლივი სამუშაო ჯგუფი და პრეზიდენტები მოხსენებას სამხრეთ აფრიკაში მომავალ სამიტზე მიიღებენ. სამიტის შედეგად ხელი მოეწერა ერთობლივ დეკლარაციას და სამოქმედო გეგმასაც.

BRICS-ის V სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის V სამიტი.

2013 წლის 26 — 27 მარტს სამხრეთ აფრისკის რესპუბლიკის ქალაქ დურბანში შედგა BRICS-ის მეხუთე სამიტი[18].

BRICS-ის 2013 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი დილმა რუსეფი,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი მანმოჰან სინგჰი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი ჯეიკობ ზუმა.

სამიტის თემა: „BRICS და აფრიკა: პარტნიორობა განვითარების, ინტეგრაციისა და ინდუსტრიალიზაციისთვის“.

სამიტის შედეგად გამოქვეყნდა ეტეკვინის დეკლარაცია და ეტეკვინის სამოქმედო გეგმა. დეკლარაცია აფასებს მსოფლიოში არსებულ პოლიტიკურ და ეკონომიკურ ვითარებას, ასახავს BRICS-ის ქვეყნების საერთო მიდგომებს მრავალმხრივი თანამშრომლობის აქტუალურ საკითხებზე. სამოქმედო გეგმა განსაზღვრავს BRICS-ის მუშაობას მომავალი წლისთვის და ასევე მოიცავს ურთიერთქმედების ახალ პერსპექტიულ სფეროებს.

BRICS-ის ლიდერების თანდასწრებით ხელი მოეწერა შეთანხმებებს „მწვანე ეკონომიკის“ სფეროში თანამშრომლობის, ინფრასტრუქტურული პროექტების თანადაფინანსების შესახებ აფრიკაში და დეკლარაციას BRICS ბიზნეს საბჭოს შექმნის შესახებ.

ასევე გამოცხადდა დეკლარაციის ხელმოწერა BRICS-ის ქვეყნების საექსპერტო ცენტრების კონსორციუმის შექმნისა და BRICS-ის ქვეყნების ერთობლივი სტატისტიკური პუბლიკაციის გამოქვეყნების შესახებ.

სამიტის დაწყებამდე გაიმართა სამუშაო საუზმე ბრაზილიის, რუსეთის, ინდოეთის, ჩინეთისა და სამხრეთ აფრიკის ლიდერებს შორის ბიზნეს საზოგადოების წარმომადგენლებთან.

იმავე დღეს BRICS-ის ლიდერები აფრიკის სახელმწიფოების მეთაურებს შეხვდნენ. შეხვედრის დროს რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა აღნიშნა, რომ BRICS-ის ქვეყნები ერთობლივად იცავენ აფრიკისა და გარდამავალი ეკონომიკის მქონე სხვა ქვეყნების უფლებებსა და ინტერესებს, მხარს უჭერენ თავიანთი როლისა და გავლენის გაზრდას გლობალური მმართველობის სისტემაში, განსაკუთრებით საერთაშორისო ფინანსურ და ეკონომიკურ ორგანიზაციებში.

BRICS-ის VI სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის VI სამიტი.

2014 წლის 15 — 16 ივლისს ბრაზილიის ფედერაციული რესპუბლიკის ქალაქებში ფორტალეზასა და ბრაზილიაში შედგა BRICS-ის მეექვსე სამიტი.

BRICS-ის 2014 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი დილმა რუსეფი,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი ჯეიკობ ზუმა.

მოწვეული სხვა ქვეყნის ლიდერები:

სამიტის თემა: „ინკლუზიური ზრდა: მდგრადი გადაწყვეტილებები“.

ღონისძიების შედეგად BRICS-ის ლიდერებმა ხელი მოაწერეს ფორტალეზას დეკლარაციას, შეთანხმებას ახალი განვითარების ბანკის შექმნის შესახებ და შეთანხმებას BRICS-ის ქვეყნების პირობითი სავალუტო რეზერვების ფონდის შექმნის შესახებ.

კერძოდ, განისაზღვრა განვითარების ბანკის მაქსიმალური საწესდებო კაპიტალი 100 მილიარდი დოლარი, ამ თანხის ნახევრის განაწილება BRICS-ის ქვეყნებს შორის იგეგმება.

ხელმოწერილი დოკუმენტების მიხედვით, შექმნილ პირობით ვალუტათა ფონდს (BRICS სარეზერვო ფონდი) სსფ-ის მსგავსი ფუნქციები ექნება: საჭიროების შემთხვევაში, ფონდი ფინანსურ დახმარებას გაუწევს BRICS-ის იმ ქვეყნებს, რომლებსაც აქვთ პრობლემები საგადასახდელო ბალანსთან დაკავშირებით. ფონდის კაპიტალი 100 მილიარდი დოლარი იქნება. თითოეული ქვეყნის წვლილი შეესატყვისება მისი ეკონომიკის ზომას, ხოლო BRICS-ის ცენტრალური ბანკები შეინარჩუნებენ თავიანთ წილებს ოქროსა და სავალუტო რეზერვების შემადგენლობაში, ხოლო ფინანსური დახმარების გამოყოფა გაჭირვებული BRICS-ის წევრისთვის დაკავშირებული იქნება შესაბამისთან. სავალუტო ფონდის პროგრამა. ანუ, თითოეულმა ქვეყანამ, რომელიც გადაწყვეტს დახმარებისთვის მიმართოს, უნდა დაასაბუთოს თავისი განაცხადი იმით, რომ მას აქვს პრობლემები სავალუტო ბაზრებზე ზეწოლის ან ეროვნული ვალუტის მკვეთრი გაუფასურების გამო. აღსანიშნავია, რომ BRICS-ის ქვეყნები იტოვებენ უფლებას არ მიიღონ მონაწილეობა ფონდის ფორმირებაში.

BRICS-ის VII სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის VII სამიტი.

2015 წლის 8 — 10 ივლისს რუსეთის ქალაქ უფაში შედგა BRICS-ის მეშვიდე სამიტი[19].

BRICS-ის 2015 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი დილმა რუსეფი,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი ჯეიკობ ზუმა.

მოწვეული სხვა ქვეყნის ლიდერები:

სამიტის თემა: „BRICS-ის პარტნიორობა - ძლიერი ფაქტორი გლობალურ განვითარებაში“.

BRICS-ის სამიტის ყველაზე მნიშვნელოვანი შედეგი იყო ახალი განვითარების ბანკის შექმნა 100 მილიარდი დოლარის კაპიტალით. რუსეთის ინიციატივით მიღებულ იქნა BRICS-ის ქვეყნების ეკონომიკური პარტნიორობის სტრატეგია 2020 წლამდე, რომელიც ეხება სახელმწიფოებს შორის ურთიერთქმედების გაფართოებას როგორც სოციალურ-ეკონომიკური თვალსაზრისით, ასევე საგარეო პოლიტიკაში.

სამიტზე ხელი მოეწერა უფას დეკლარაციას და სამოქმედო გეგმას, რომლის მიხედვითაც დაინიშნა კურსი BRICS-ის ფარგლებში ეროვნულ ვალუტაში ვაჭრობაზე გადასვლისთვის. განიხილება ეკონომიკური სარტყლის „აბრეშუმის გზის“ სტრატეგიის განხორციელება. ლიდერებმა გაეროს და სსფ-ის რეფორმის დაჩქარება მოითხოვეს. ამერიკული გამოცემის Counter Punch-ის ცნობით, უფას სამიტი გარდამტეხი იყო, რის შემდეგაც აშშ-ის გავლენა სხვა სახელმწიფოებზე საგრძნობლად შემცირდება.

სამიტის მონაწილეებმა არ გვერდი აუარეს აქტუალურ საერთაშორისო პრობლემებს: ირანის ბირთვული პროგრამის ირგვლივ შექმნილი ვითარება, კრიზისი საბერძნეთში, საერთაშორისო ტერორიზმი, ასევე კონფლიქტი უკრაინის აღმოსავლეთში.

BRICS-ის VIII სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის VIII სამიტი.

2016 წლის 15 — 16 ოქტომბერს ინდოეთის გოას შტატში შედგა BRICS-ის მერვე სამიტი[29].

BRICS-ის 2016 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი მიშელ ტემერი,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი ჯეიკობ ზუმა.

სამიტის თემა: „საპასუხო, ინკლუზიური და კოლექტიური გადაწყვეტილებების შექმნა“.

სამიტის დღის წესრიგში არის BRICS-ში, როგორც ერთ-ერთ ძირითად საერთაშორისო ასოციაციაში სტრატეგიული პარტნიორობის გაძლიერება და ამ ფორმატში მულტიდისციპლინური თანამშრომლობის განვითარება.

გარდა ამისა, განიხილეს საერთაშორისო ტერორიზმთან ბრძოლისა და სირიაში სიტუაციის მოგვარების, მსოფლიო ეკონომიკისა და ფინანსების სტაბილურობის გაზრდის, გლობალური მმართველობის არქიტექტურის გაუმჯობესების საკითხები.

სამიტის შედეგად BRICS-ის ქვეყნების ლიდერებმა მიიღეს არაერთი დოკუმენტი, კერძოდ, გოას დეკლარაცია და მისი განხორციელების სამოქმედო გეგმა.

მიღებულ დოკუმენტებს შორის არის ასევე დებულება BRICS-ის ქვეყნების საბაჟო თანამშრომლობის კომიტეტის შესახებ და ურთიერთგაგების მემორანდუმებს შორის დიპლომატიურ აკადემიებს შორის და BRICS-ის ქვეყნების სოფლის მეურნეობის კვლევის პლატფორმის შექმნის შესახებ.

BRICS-ის IX სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის IX სამიტი.

2017 წლის 4 — 5 სექტემბერს ჩინეთის ქალაქ სიამენში შედგა BRICS-ის მეცხრე სამიტი[30][31].

BRICS-ის 2017 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი მიშელ ტემერი,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი ჯეიკობ ზუმა.

მოწვეული სხვა ქვეყნის ლიდერები:

სამიტის თემა: „BRICS: პარტნიორობის გაძლიერება ნათელი მომავლისთვის“.

სამიტის დღის წესრიგშია მჭიდრო ურთიერთქმედების ჩამოყალიბება, პრაქტიკული თანამშრომლობის გაღრმავება ყველა სფეროში, გლობალური გამოწვევების ეფექტური გადაჭრა და მსოფლიო ეკონომიკური ზრდის ხელშეწყობა, გლობალური მმართველობისა და საერთაშორისო ურთიერთობების განვითარება დემოკრატიის პრინციპებზე დაფუძნებული.

დღის წესრიგში განსაკუთრებული ადგილი დაეთმო განვითარებადი ბაზრების და განვითარებადი ქვეყნების მქონე სახელმწიფოების როლს. ჩინეთმა აიღო ინიციატივა BRICS-ის, როგორც გლობალური ასოციაციის განვითარებისთვის. „BRICS plus“-ის კონცეფცია, რომელიც 2017 წლის დასაწყისში გამოაცხადა ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ვანგ იიმ, გულისხმობს BRICS-ის „მეგობრების წრის“ ჩამოყალიბებას, რომელიც ურთიერთქმედებს „ხუთთან“ არა სამიტიდან სამიტამდე. როგორც ადრე ხდებოდა "outreach" ფორმატში, მაგრამ მუდმივად, რითაც შეიქმნა ახალი ქსელური კავშირი BRICS-ის ქვეყნებთან. სამიტზე სიამენში "BRICS plus" ფორმატში მიწვეული იყვნენ ისეთი ქვეყნები, როგორიცაა ეგვიპტე, მექსიკა, გვინეა, ტაილანდი და ტაჯიკეთი.

სიამენის სამიტზე ლიდერებმა ასევე განიხილეს ისეთი აქტუალური გლობალური საკითხები, როგორიცაა ტრადიციული და არატრადიციული საფრთხეები საერთაშორისო უსაფრთხოებისთვის, სამხედრო ინტერვენციები და ეკონომიკური სანქციები და გაეროს, მათ შორის უშიშროების საბჭოს გადაუდებელი რეფორმა.

სამიტის შემდეგ BRICS-ის ქვეყნების ლიდერებმა ხელი მოაწერეს სიამენის დეკლარაციას.

BRICS-ის X სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის X სამიტი.

2018 წლის 25 — 27 ივლისს სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის ქალაქ იოჰანესბურგში შედგა BRICS-ის მეათე სამიტი[32].

BRICS-ის 2018 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი მიშელ ტემერი,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი სირილ რამაფოსა.

სამიტის თემა: „BRICS აფრიკაში: თანამშრომლობა ინკლუზიური ზრდისა და საერთო კეთილდღეობისთვის მეოთხე ინდუსტრიული რევოლუციის ეპოქაში“.

ვიწრო ფორმატში შეხვედრის წინ, დელეგაციების წევრების მონაწილეობის გარეშე, სი ძინპინგი და ვლადიმერ პუტინი რაღაცაზე ანიმაციურად საუბრობდნენ.

სამიტის დღის წესრიგში შედის ახლო აღმოსავლეთი, ბირთვული უსაფრთხოება, გლობალური ეკონომიკა, ციფრული ეპოქის შესაძლებლობები და გამოწვევები, ასევე სტრატეგიული პარტნიორობის საკითხები.

დღის წესრიგში განსაკუთრებული ადგილი დაეთმო სესიას, რომელიც გაიმართა აფრიკის სახელმწიფოების წარმომადგენლებთან და მრეწველობისა და რეგიონული ასოციაციების ხელმძღვანელებთან ერთად. მათ შორისაა არგენტინა, როგორც G20-ის თავმჯდომარე, თურქეთი, როგორც ისლამური თანამშრომლობის ორგანიზაციის ხელმძღვანელი. სამიტზე სულ 12 ქვეყანა იყო წარმოდგენილი.

იოჰანესბურგის სამიტზე ლიდერებმა აღიარეს, რომ მრავალმხრივი სავაჭრო სისტემა უპრეცედენტო გამოწვევების წინაშე დგას. სახელმწიფოები ხაზს უსვამენ ღია გლობალური ეკონომიკის მნიშვნელობას. მხარეები შეთანხმდნენ, ებრძოლონ პროტექციონიზმს პოლიტიკაში, სატარიფო საფრთხეებს და დაადასტურეს თანასწორობისა და დემოკრატიის პრინციპებისადმი ერთგულება.

გარდა ამისა, ხუთი ქვეყნის ლიდერებმა ხაზი გაუსვეს გაეროს სამშვიდობო ოპერაციების მნიშვნელოვან როლს საერთაშორისო მშვიდობისა და უსაფრთხოების შენარჩუნების საქმეში, ასევე შესაბამის წვლილზე BRICS-ის ქვეყნების ამ სფეროში. BRICS-ის ქვეყნები აღიარებენ გაეროში სამშვიდობო საკითხებზე ასოციაციის წევრებს შორის კავშირებისა და თანამშრომლობის შემდგომი ინტენსიფიკაციის აუცილებლობას და ამ კონტექსტში ცალკე გამოიყოფა სამხრეთ აფრიკის ინიციატივა შექმნას BRICS სამუშაო ჯგუფი სამშვიდობო საკითხებზე.

სამიტის შემდეგ BRICS-ის ქვეყნების ლიდერებმა ხელი მოაწერეს იოჰანესბურგის დეკლარაციას.

BRICS-ის XI სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის XI სამიტი.

2019 წლის 13 — 14 ნოემბერს ბრაზილიის ქალაქ ბრაზილიაში შედგა BRICS-ის მეთერმეტე სამიტი[33].

BRICS-ის 2019 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი ჟაირ ბოლსონარუ,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი სირილ რამაფოსა.

სამიტის თემა: „BRICS: ეკონომიკური ზრდა ინოვაციური მომავლისთვის“.

ხუთი დინამიურად განვითარებადი ქვეყნის ლიდერები შეიკრიბნენ ბრაზილიის საგარეო საქმეთა სამინისტროს შტაბ-ბინაში - Itamaraty Palace, რათა შეაჯამეს ბრაზილიის BRICS-ის თავმჯდომარეობის შედეგები. მათ გამოთქვეს სურვილი გააგრძელონ ასოციაციის ფარგლებში თანამშრომლობის გაღრმავება ხალხთა კეთილდღეობისა და კეთილდღეობის უზრუნველსაყოფად, ასევე ხუთ ქვეყანას შორის ტრადიციული მეგობრული კავშირების განმტკიცების მიზნით და გადასცეს ესტაფეტა რუსეთს, რომელიც გახდება BRICS-ის დღის წესრიგის სრული მფლობელი 2020 წლის 1 იანვრიდან.

ბრაზილიამ მთავარ პრიორიტეტებად გამოავლინა სამეცნიერო, ტექნიკური და ინოვაციური თანამშრომლობა, ციფრული ეკონომიკა, ორგანიზებული დანაშაულისა და ფულის გათეთრების წინააღმდეგ ბრძოლა, BRICS ინსტიტუტებს შორის თანამშრომლობის გაძლიერება, კერძოდ, ბიზნეს საბჭოსა და BRICS-ის ახალი განვითარების ბანკი.

ბრაზილიის პრეზიდენტობამ წამოიწყო რიგი მნიშვნელოვანი მეცნიერების, ტექნოლოგიებისა და ინოვაციების (STI) ინიციატივები, როგორც ეკონომიკური ზრდის ერთ-ერთი მთავარი მამოძრავებელი ძალა. სექტემბერში, BRICS-ის ქვეყნების მეცნიერების, ტექნოლოგიებისა და ინოვაციების მინისტრებმა მხარი დაუჭირეს რუსეთის წინადადებებს გლობალური კვლევის მოწინავე ინფრასტრუქტურის ქსელისთვის ციფრული პლატფორმის შემუშავების შესახებ, ვირტუალური პლატფორმის ფორმირება ფოტონიკის სფეროში მეცნიერებს შორის კომუნიკაციისთვის (BRICS). ვირტუალური ფოტონიკის ინსტიტუტი). ), BRICS-ის ქვეყნების მასალების მეცნიერებისა და ნანოტექნოლოგიის ქსელური ცენტრის შექმნა (ინგლ. BRICS Network Center for Materials Science and Nanotechnology) და კვლევითი გემების გამოყენება რუსეთიდან და BRICS ქვეყნებიდან ერთობლივი პროექტებისთვის. არქტიკისა და ანტარქტიდის ქვეყნების მიერ ორგანიზებული ექსპედიციების ფარგლებში. დამტკიცდა BRICS-ის ახალი არქიტექტურა მეცნიერების, ტექნოლოგიებისა და ინოვაციების სფეროში, რომლის მიზანია NTI-ის სფეროში ერთობლივი საქმიანობის გააქტიურება. BRICS-ის ქვეყნების ინსტიტუტის „მომავლის ქსელების“ შესწავლის საბჭოს პირველი სხდომა გაიმართა.

სამიტის შედეგად BRICS-ის ქვეყნების ლიდერებმა ხელი მოაწერეს ბრაზილიის დეკლარაციას.

BRICS-ის XII სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის XII სამიტი.

2020 წლის 21 — 23 ივლისს BRICS-ის მეთორმეტე სამიტმა COVID-19-ის პანდემიის გამო რუსეთის რესპუბლიკის დედაქალაქ მოსკოვში შეხვედრის მაგივრად ვიდეოკონფერენციის სახით ჩაიარა[34].

BRICS-ის 2020 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი ჟაირ ბოლსონარუ,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი სირილ რამაფოსა.

სამიტის თემა: „BRICS პარტნიორობა გლობალური სტაბილურობის, საერთო უსაფრთხოებისა და ინოვაციური ზრდისთვის“.

BRICS-ის წევრი ქვეყნების სახელმწიფოთა და მთავრობების მეთაურებმა გაცვალეს მოსაზრებები ხუთმხრივი თანამშრომლობის მდგომარეობისა და პერსპექტივების შესახებ, შეაჯამეს რუსეთის BRICS-ის თავმჯდომარეობის შედეგები მიმდინარე წელს. ლიდერებმა მიმოიხილეს საერთაშორისო დღის წესრიგის აქტუალური საკითხები, ასევე გადაამოწმეს პოზიციები G20-ის მოახლოებულ სამიტთან დაკავშირებით 21-22 ნოემბერს.

სამიტის შედეგად მიღებულ იქნა მოსკოვის დეკლარაცია, რომელიც ასახავს ხუთი სახელმწიფოს კონსოლიდირებულ მიდგომებს ასოციაციის შემდგომი განვითარების მიმართ, ასევე BRICS ეკონომიკური პარტნიორობის სტრატეგიას 2025 წლამდე პერიოდისთვის და BRICS ანტიტერორისტული სტრატეგია.

BRICS-ის XIII სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის XIII სამიტი.

2021 წლის 9 სექტემბერს BRICS-ის მეცამეტე სამიტმა COVID-19-ის პანდემიის გამო ინდოეთის რესპუბლიკის დედაქალაქ ნიუ-დელიში შეხვედრის მაგივრად ვიდეოკონფერენციის სახით ჩაიარა[35].

BRICS-ის 2021 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი ჟაირ ბოლსონარუ,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი სირილ რამაფოსა.

BRICS-ის წევრი ქვეყნების სახელმწიფოთა და მთავრობების მეთაურებმა გაცვალეს მოსაზრებები ხუთმხრივი თანამშრომლობის მდგომარეობისა და პერსპექტივების შესახებ, შეაჯამეს წელს ინდოეთის BRICS-ის თავმჯდომარეობის შედეგები. ლიდერებმა საერთაშორისო დღის წესრიგის აქტუალური საკითხები განიხილეს.

სამიტის შედეგად მიღებულ იქნა დელის დეკლარაცია, რომელიც ასახავს ხუთი სახელმწიფოს კონსოლიდირებულ მიდგომებს ასოციაციის შემდგომი განვითარების მიმართ, ასევე BRICS-ის ანტიტერორისტული სტრატეგია.

BRICS-ის XIV სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის XIV სამიტი.

2022 წლის 23 — 24 ივნისს BRICS-ის მეთოთხმეტე სამიტმა COVID-19-ის პანდემიის გამო ჩინეთის დედაქალაქ პეკინში შეხვედრის მაგივრად ვიდეოკონფერენციის სახით ჩაიარა[36].

BRICS-ის 2022 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი ჟაირ ბოლსონარუ,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი სირილ რამაფოსა.

სამიტის თემა: „სტრატეგიული პარტნიორობის განვითარება ასოციაციის ფარგლებში“.

BRICS-ის წევრი ქვეყნების სახელმწიფოთა და მთავრობების მეთაურებმა გაცვალეს მოსაზრებები ხუთმხრივი თანამშრომლობის მდგომარეობისა და პერსპექტივების შესახებ, შეაჯამეს წელს ჩინეთის BRICS-ის თავმჯდომარეობის შედეგები. ლიდერებმა საერთაშორისო დღის წესრიგის აქტუალური საკითხები განიხილეს. ფორუმის დღის წესრიგი დღეს ყველაზე აქტუალური საკითხებით იყო სავსე: ენერგეტიკული უსაფრთხოების უზრუნველყოფა, გლობალური ეკონომიკის მდგრადი განვითარების ხელშეწყობა, ციფრული ეკონომიკაში თანამშრომლობის დამყარება, მწვანე დღის წესრიგის ხელშეწყობა, ინდუსტრიის მოდერნიზაცია და ახალი სატრანსპორტო და ლოგისტიკური ჯაჭვების შექმნა.

ღონისძიების შედეგად მიღებულ იქნა BRICS-ის XIV სამიტის პეკინის დეკლარაცია.

მეორე გაფართოება რედაქტირება

2022 წლის 19 მაისს ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ვანგ იიმ შესთავაზა BRICS ჯგუფის გაფართოება, რომელშიც ამჟამად შედის ბრაზილია, რუსეთი, ინდოეთი, ჩინეთი და სამხრეთ აფრიკა[37].

2022 წლის 27 ივნისს არგენტინამ[38] და ირანმა[39] განაცხადეს BRICS-ში გაწევრიანების შესახებ.

2022 წლის 14 ივლისს BRICS-ის საერთაშორისო ფორუმის პრეზიდენტმა პურნიმუ ანანდმა გამოაცხადა თურქეთის, ეგვიპტისა და საუდის არაბეთის სურვილი გახდნენ BRICS-ის წევრები[40].

2022 წლის 7 ნოემბერს ალჟირმა შეიტანა ოფიციალური განცხადება BRICS ჯგუფში გაწევრიანების შესახებ[41].

BRICS-ის XV სამიტი რედაქტირება

  მთავარი სტატია: BRICS-ის XV სამიტი.

2023 წლის 22 — 24 აგვისტოს სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის ქალაქ იოჰანესბურგში შედგა BRICS-ის მეთხუთმეტე სამიტი. სამიტზე, ჰააგაში 2023 წლის 17 მარტს სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მიერ დაპატიმრების ორდერის გაცემის გამო არ გამოცხადდა ვლადიმერ პუტინი[42][43]. იგი მას მხოლოდ დისტანციურად, ონლაინ ესწრებოდა[44]. სამიტზე, რუსეთის ფედერაციას ფიზიკურად საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი წარმოადგენდა.

BRICS-ის 2023 წლის შემადგენლობა:

  1.   ბრაზილია — პრეზიდენტი ჟაირ ბოლსონარუ,
  2.   რუსეთი — პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი,
  3.   ინდოეთი — პრემიერ-მინისტრი ნარენდრა მოდი,
  4.   ჩინეთი — თავმჯდომარე სი ძინპინი,
  5.   სარ — პრეზიდენტი სირილ რამაფოსა.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. ↑ O'Neill, Jim (30 November 2001). „Building Better Global Economic BRICs“ (PDF). Global Economics Paper No. 66 (66). Goldman Sachs & Co. ციტირების თარიღი: 10 December 2013. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  2. ↑ Первая министерская встреча группы БРИК прошла в штаб-квартире ООН
  3. ↑ Саммит БРИК открылся в Екатеринбурге
  4. ↑ Первый саммит Брик. Екатеринбург დაარქივებული 2009-06-19 საიტზე Wayback Machine. .
  5. ↑ First summit for emerging giants. BBC News (2009-06-16). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-02-02. ციტირების თარიღი: 2009-06-16.
  6. ↑ BRIC demands more clout, steers clear of dollar talk. Reuters (2009-06-26). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-02-17. ციტირების თარიღი: 2009-06-16.
  7. ↑ Заявление для прессы по итогам заседания глав государств группы БРИК დაარქივებული 2009-06-28 საიტზე Wayback Machine. .
  8. ↑ Совместное заявление лидеров стран БРИК დაარქივებული 2009-06-27 საიტზე Wayback Machine. .
  9. ↑ Текст Заявления на сайте Президента РФდაარქივებული 2009-06-28 საიტზე Wayback Machine. .
  10. ↑ Саммит БРИК начался в Бразилии
  11. ↑ Второй саммит БРИК в Бразилии. РИА Новости. ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  12. ↑ В Бразилии завершил работу саммит БРИК: итоги и соглашения. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-18. ციტირების თარიღი: 2010-04-16.
  13. ↑ В Китае открылся саммит стран БРИКС
  14. ↑ Cаммит стран БРИКС в Китае. РИА Новости. ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  15. ↑ Декларация, принятая по итогам саммита БРИКС (г.Санья, о.Хайнань, Китай, 14 апреля 2011 года). Президент России. ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  16. ↑ Страны БРИКС договорились о взаимном кредитовании в национальных валютах. Интерфакс (2011-04-14). ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  17. ↑ В Нью-Дели открылся саммит БРИКС
  18. ↑ Заседание лидеров БРИКС началось в южноафриканском Дурбане
  19. ↑ Открылся саммит БРИКС 2015 в Уфе
  20. ↑ В Уфу прибыл Президент Республики Армения Серж Саргсян. www.bashinform.ru (2015-07-09). ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  21. ↑ В Уфу прибыл Президент Афганистана Ашраф Гани Ахмадзай. www.bashinform.ru (2015-07-09). ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  22. ↑ Александр Лукашенко примет участие в саммитах ШОС и БРИКС. TUT.BY (2015-07-06). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-11-15. ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  23. ↑ Президент Ирана Хасан Роухани прибыл в Уфу на саммиты БРИКС и ШОС. RT на русском. ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  24. ↑ 24.0 24.1 В Уфу прибыли Нурсултан Назарбаев и Ислам Каримов. vesti.ru. ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  25. ↑ Мадина Шералиева. (2015-07-09) Алмазбек Атамбаев вылетит на саммиты БРИКС и ШОС после похорон брата. K-News. ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  26. ↑ Президент Монголии прибыл в Уфу на саммиты БРИКС и ШОС. РИА Новости (20150709T0903+0300Z). ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  27. ↑ В Уфу прибыл Премьер-министр Пакистана Наваз Шариф. www.bashinform.ru (2015-07-09). ციტირების თარიღი: 2019-11-15.
  28. ↑ Эмомали Рахмон принял участие в неформальной встрече лидеров БРИКС, ШОС и ЕАЭС. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-07-13. ციტირების თარიღი: 2015-08-05.
  29. ↑ В Гоа официально открылся саммит БРИКС
  30. ↑ В Сямэне открылся саммит лидеров стран БРИКС
  31. ↑ დღეს „BRICS-ის“ სამიტი იწყება. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-10-27. ციტირების თარიღი: 2022-10-27.
  32. ↑ Юбилейный саммит БРИКС открылся в Йоханнесбурге
  33. ↑ Бразильский саммит БРИКС 2019 – Итоги, критика, сравнения. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-10-24. ციტირების თარიღი: 2022-10-24.
  34. ↑ XII BRICS summit
  35. ↑ XIII BRICS summit
  36. ↑ XIV BRICS summit
  37. ↑ Китай предложил расширить БРИКС
  38. ↑ В Кремле приветствовали желание Аргентины вступить в БРИКС
  39. ↑ Иран подал заявку на вступление в БРИКС
  40. ↑ В БРИКС заявили о возможном членстве Турции, Египта и Саудовской Аравии
  41. ↑ Р. И. А. Новости. (20221107T1758) Алжир подал официальную заявку на вступление в БРИКС. ციტირების თარიღი: 2022-11-07
  42. ↑ Situation in Ukraine: ICC judges issue arrest warrants against Vladimir Vladimirovich Putin and Maria Alekseyevna Lvova-Belova. International Criminal Court (2023-03-17). ციტირების თარიღი: 2023-03-18
  43. ↑ Международный уголовный суд в Гааге выдал ордер на арест Владимира Путина. Meduza (2023-03-17). ციტირების თარიღი: 2023-03-17
  44. ↑ Лидеры «пятерки» поддержали расширение блока на открытом заседании 15-го саммита БРИКС
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=BRICS&oldid=4644811“-დან