პორტალი:ტრანსპორტი/შესავალი

ტრანსპორტი (ლათ. trans - გადაღმა, და portare - ზიდვა) — ერთობლიობა საშუალებების, რომელთა დანიშნულება ადამიანების, ტვირთის და ინფორმაციის ერთი ადგილიდან მეორეში გადატანაა. სატრანსპორტო ინდუსტრია სამ მთავარ კომპონენტად იყოფა: ინფრასტრუქტურად, მანქანებად და მართვად. ტრანსპორტთან დაკავშირებული თემები იხილეთ დეტალურად ამ კრებულში:                      სატრანსპორტო საშუალებები...  მოტორიზებული ტრანსპორტი ლოკომოტივი ფიქსირებული: ლოკომოტივი, რელსების ავტობუსი, ტრამვაი, მატარებელი, ფუნიკულიორი, ბაგირგზა, მონორეილი, ტრანსრაპიდი, ლიფტი, ბუგელის ამწე, ტელეკაბინა საგზაო: ავტობუსი, ავტომობილი, მოტოციკლი, მოტოპედი, თოვლმავალი, მინიბუსი, რატრაკი, სატვირთო, საიდკარი, ტაქსი, ტროლეიბუსი, ფორმულა 1 საზღვაო: გემი, ლაინერი, ბატო-მუში, თბომავალი, ბორანი, ბარჟა, პენიში, ბუქსირი, სატვირთო გემი, კონტეინერმზიდი, ნავთობის ტანკერი, ქიმიური ტანკერი, მოტორიანი ნავი, წყალქვეშა ფრთებიანი გემი, გლისერი, იახტა, ტრაულერი, კაბელგამყვანი გემი, აეროგლისერი, ეკრანოპლანი, მანქანა-ამფიბია, ნავი საჰაერო: თვითმფრინავი, ავიალაინერი, ჰიდროთვითმფრინავი, ვერტმფრენი, რაკეტმზიდი, კოსმოსური რაკეტა, მრავალჯერადი კოსმოსური ხომალდი, ორბიტული სადგური, სამეურნეო და სამშენებლო: სასოფლო-სამეურნეო ტრაქტორი, მარცვლისამღები კომბაინი, საინჟინრო მანქანა, თოვლმწმენდი, სარწყავი მანაქანა Avion américain F-4 Phantom სამხედრო: ჯიპი, ჯავშნიანი მანქანა, ტანკი, კრეისერი, სახაზო გემი, გამანადგურებელი, ტორპედოს კატერი, ნაღმოსანი, ავიამზიდი, შვეულმფრენმზიდი, წყალქვეშა ნავი, სამხედრო თვითმფრინავი, ავიაგამანადგურებელი, ბომბდამშენი სატვირთო; მისაბმელი, ვაგონი, ნახევარმისაბმელი, ქარავანი, მარხილი, არაბა, რულოტი, ტვირთამწე არამოტორიზებული მანქანები საზღვაო; ვინდსერფინგი, აფროსანი ნავი, დინგი, მონოკოკი, კატამარანი, ტრიმარანი, კანოე, კაიაკი, ზღვის კაიაკი, კანოტი, სამაშველო ნავი, გალეა საჰაერო; დელტაპლანი, პლანერი, პარაშუტი, პარაპენტი, აეროსტატი, საჰაერო ბურთი მიწისზედა; ველოსიპედი, ველომობილი, მონოციკლი, ტანდემი, სეგვეი, ბორბლიანი სავარძელი, ტროტინეტი, სკუტერი, როლერი, ფეხსაცმელი, თოვლსაცმელი, ლუჟი, თხილამური, სნოუბორდი, სერფინგის დაფა, დილიჟანსი, ციგა განსაკუთრებული მანქანები საგზაო; Bagger 288, Bugatti Type 41, მუხლუხოიანი ტრანსპორტერი, Jamais Contente, Liebherr T 282B, Thrust SSC, ფოლკსვაგენი ხოჭო სარკინიგზო; ბიგ-ბოი (ლოკომოტივი), მალარდი (ლოკომოტივი), TGV, მაგლევი საზღვაო; ბატისკაფი, Blue Marlin, ნიმიცი (ავიამზიდი), ტაიფუნის კლასის წყალქვეშა ნავი, Kon-Tiki, თომას ლოუსონი (გემი), დედოფალი მერი 2 საჰაერო; A380, ან-225, AV-8B Harrier, Bombardier B-2, Blackbird SR-71, კონკორდი, F-22 Raptor, Mil Mi-12, U2, X-15, ცეპელინი კოსმოსური; Ariane V, MIR, აპოლოს მთვარის მოდული, კოსმოსური შატლი, მთვარის როვერი, სატურნ V, SSI                      ტრანსპორტის ინფრასტრუქტურა...  სამშენებლო Pont du Gard (France) სტრუქტურები: ტრანსპორტის ინფრასტრუქტურა სარკინიგზო კონსტრუქციები, ავიაკომპანია, საგზაო ქსელი, გზა, სარკინიგზო ქსელი, სანავიგაციო ქსელი, საჰაერო სივრცე ხელოვნური კონსტრუქციები; ხიდი, ვიადუკი, გვირაბი, შუქურა, წყალგამყოფი, შლუზი, გემთამწე, წყლის კოშკი, აკვედუკი, საინჟინრო ხელოვნების ნიმუშები მოწყობილობა და ადგილები: ვერფი, შოსე, ტროტუარი, ველოსიპედის ბილიკი, ხელოვნური განათება, ავტოსადგომი, სარკინიგზო ლიანდაგი, ქარხანა ღირსშესანიშნავი: პანამის არხი, სუეცის არხი, კონფედერაციის ხიდი, ლა-მანშის გვირაბი, მიიოს ვიადუკი კომუნიკაცია და ნიშნები Feux de signalisation piétonne (Allemagne) ტრანსპორტის გავრცელების ქსელი; სატელეკომუნიკაციო ქსელი, სატელეფონო ქსელი, წყალქვეშა საკომუნიკაციო კაბელი, საკაბელო ტელევიზია, რადიოკომუნიკაცია, ხელოვნური თანამგზავრი, სატრანსპორტო კვანძი, სადგური, გამანაწილებელი სადგური, ნავსადგური, აეროდრომი, აეროპორტი, გამანაწილებელი ქსელი ინდიკაციისა და მიმართვის ელემენტები; ავტომაგისტრალი, ცალმხრივი მოძრაობა, გზა, ქუჩა, არხი, რკინიგზა, ნავთობსადენი, გაზსადენი, კანალიზაცია, წყალსადენი, კაბელი, ოპტიკური ბოჭკო, სიგნალიზაცია, საგზაო შუქნიშანი, საგზაო ნიშანი, სარკინიგზო შუქნიშანი, შუქურა                      პროფესია და პიროვნებები...  პროფესიები Docker (ou débardeur) aux Pays-Bas. აერონავტიკაში; მფრინავი, ავიადისპეჩერი, სტიუარდი, ავიამექანიკოსი, მფრინავი-გამომცდელი, რკინიგზაში; მეისრე, მატარებლის გამცილებელი, ლოკომოტივის მემანქანე, კონდუქტორი, კონტროლიორი, ლოკომოტივის მექანიკოსი, საზღვაოში; ადმირალი, კაპიტანი, დოკერი, მარინები, მეზღვაური, შტურმანი, პორტის ოფიცერი, ლოცმანი, სუბმარინერი, საგზაოში; სასწრაფო სამედიცინო ტექნიკოსი, ავტობუსის მძღოლი, სატვირთო მანქანის მძღოლი, ავტომექანიკოსი, საგზაო პატრული, ორგანიზაციები Airbus, Boeing, Bombardier Inc., N.A.S.A., S.N.C.F. გამოჩენილი პიროვნებები Carl Benz (1844-1929), un des pionniers de l'automobile. აერონავტიკაში; კლემენტ ადერი, ალბერტ სკოტ კროსფილდი, სტივ ფოსეტი, ჩარლზ ლინდბერგი, ძმები მონგოლფიერები, ბერტრან პიკარი, ძმები რაიტები, ფერდინანდ ფონ ცეპელინი კოსმონავტიკაში; ნილ არმსტრონგი, ვერნერ ფონ ბრაუნი, იური გაგარინი, რობერ გოდარი, სერგეი კოროლიოვი რკინიგზაში; ფულჟენს ბიენვენიუ, ჯონ ფოულერი, ფრენკ სპრაგი, რიჩარდ ტრევიტიკი საზღვაოში; როალდ ამუნდსენი, ჟან კაბო, ჟაკ კარტიე, ქრისტეფორე კოლუმბი, ჯეიმზ კუკი, ჟაკ-ივ კუსტო, ხუან სებასტიან ელკანო, ვასკო და გამა, შარლ ბუვე დე ლოზიე, ფერნანდო მაგელანი, არისტოტელე ონასისი, რენე დე ლა სალი, ამერიგო ვესპუჩი საგზაოში; ჯოვანი ანგელი, კარლ ბენცი, ეტორე ბუგატი, კოლინ ჩაპმენი, ნიკოლა კუნიო, გოტლიბ დაიმლერი, უილიამ დურანი, ენზო ფერარი, ჰენრი ფორდი, ედუარ მიშლენი, ფერდინანდ პორშე, ლუი რენო, კეროლ შელბი სხვები; ჟოზეფ-არმან ბომბარდიე, ისამბარდ ბრუნელი, რუდოლფ დიზელი                      ტრანსპორტი და საზოგადოება...  ტრანსპორტი და საზოგადოება Ford T სასწრაფო დახმარების მანქანა პირველ მსოფლიო ომში დანიშნულება: საგზაო მოძრაობა, სასწრაფო დახმარება, სამხედრო ტრანსპორტი, სატვირთო გადაზიდვები, ინტერმოდალური ტრანსპორტი, საფოსტო ტრანსპორტი, მოსახლეობის მობილურობა, სატრანსპორტო კანონმდებლობა საერთაშორისო ორგანიზაციები: ACEA, საჰაერო ტრანსპორტის საერთაშორისო ასოციაცია, მსოფლიოს გზების ასოციაცია, საერთაშორისო საავტომობილო ფედერაცია, სამოქალაქო ავიაციის საერთაშორისო ორგანიზაცია, საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაცია, რკინიგზების საერთაშორისო კავშირი, საზოგადოებრივი ტრანსპორტის საერთაშორისო კავშირი, ავტოინჟინერთა საზოგადოება ტრანსპორტის კულტურა La Coccinelle, héroïne d'une série de films français ისტორია; აერონავტიკის ქრონოლოგია, ავტომობილის ქრონოლოგია, რკინიგზის ქრონოლოგია, საჰაერო ტრანსპორტი, სარკინიგზო ტრანსპორტი, საზღვაო ტრანსპორტი, საგზაო ტრანსპორტი, კოსმოსური ტრანსპორტი, გზები, ამერიკის აღმოჩენა, რომაული გზა, აბრეშუმის დიდი გზა ტრანსპორტი და გარემო; ჰიბრიდი ავტომობილი, უემისიო მანქანა, ალტერნატიული საწვავის მანქანა, ელექტრომობილი, ევრო-5, ბიოსაწვავი, სპორტ-უტილიტი მანქანების კრიტიკა, საზოგადოებრივი ტრანსპორტი, საგზაო ტრანსპორტის ეკოლოგიური ზეგავლენა                      რეგულირების სისტემა...  რეგულაცია ბრიტანეთის საგზაო კოდექსის პირველი გამოცემა 1913 წ. ტრანსპორტის რეგულირება, ტახოგრაფი, საზგაო მოძრაობის წესები, ორენოვანი საგზაო ნიშნები, გადაზიდვების შეთანხმება, ავტომანქანების ტექნიკური ინსპექცია, მართვის მოწმობა, საავტომობილო ნომერი უსაფრთხოება საგზაო შემთხვევა ტრანსპორტის უსაფრთხოება, შავი ყუთი, კრაშ-ტესტი, საგზაო-ტექნიკური მომსახურება, პერსონალური უსაფრთხოების სისტემა, ფლამანი, საგზაო მოძრაობის უსაფრთხოება, საავიაციო უსაფრთხოება, საზღვაო უსაფრთხოება ავარია, აქსიდენტოლოგია, საგზაო-სატრანსპორტო შემთხვევა, პირველადი საგზაო დახმარება, საგზაო ტრავმატოლოგია, საჰაერო კატასტროფა, საზღვაო კატასტროფა, გემის ჩაძირვა                      ტექნიკური ასპექტები...  ენერგია Pompe à pétrole საწვავის ელემენტი, განახლებადი ენერგია, ქარის ენერგია, მზის ენერგია, ელექტრობა, საწვავი, წვა, მჟანგავი ელემენტი, ნახშირი ნახშირწყლები: ნავთობი, ბენზინი, დიზელი, ნავთი, მაზუთი, ბიოსაწვავი, ეთანოლი, HVB, პროპელანტი, ერგოლი, მეთანი, პროპანი, ბუტანი, გათხევადებული ნავთობის გაზი, წყალბადი, ორჟანგი, ნახშირწყლები ორიენტაცია: კარტოგრაფია, ტოპონიმიკა, ატლასი, კოორდინატების სისტემა, გრძედი, განედი, შემაღლება, კომპასი, სექსტანტი, სემაფორი, რადარი, რადიონავიგაცია, სატელიტური ნავიგაციის სისტემა, GPS, გალილეო, GLONASS, ნავიგაცია, გეოლოკალიზაცია, ორიენტაცია მექანიკა საფრენი მანქანის მონახაზი ლეონარდო და ვინჩის მიერ კაროსერი, აეროდინამიზმი, ჰიდროდინამიზმი, საქარე მინა მექანიკა და მოტორიზაცია: ტრანსმისია, მოკიდების სისტემა, სანთელი, ძრავი, გამონაბოლქვი, გაგრილების სისტემა, რადიატორი, ვენტილატორი, რეზერვუარი, აკუმულატორი, კარბურატორი, ორთქლის ტუმბო, პისტონი, დიფერენციალი, მოდება, დიზელის ძრავი, ორთქლის მანქანა, დაშბორდი, სუსპენზია, პნევმატიკა, მიმართვა, ბორბალი, ბოგი, მუხლუხო, მექანიკური მუხრუჭი, დისკი, ღერძი, ბამპერი, შასი, კაპოტი გემები, თვითმფრინავები და სხვა მანქანები: წყალმზომი ნავი, აფრა, კიჩო, შტურვალი, ფრთა, პროპელერი, როტორი, ვარირებადი ფრთა სხვა კატეგორიები...