კონკორდი

კონკორდი (ფრანგ. Aérospatiale-BAC Concorde ან Concorde) — ტურბორეაქტიული ძრავის მქონე ზებგერითი სამგზავრო თვითმფრინავი, რომელიც გამოიყენებოდა (აქტიური იყო) 1976 წლიდან 2003 წლამდე. კონკორდი ერთ-ერთია იმ ორი ზებგერითი ტრანსპორტიდან, რომლებიც კომერციულ მომსახურებაში შევიდნენ (მეორე რუსული წარმოების ტუპოლევ ტუ 144 იყო). ანგლო-ფრანგული ხელშეკრულების თანახმად კონკორდი ორმა კომპანიამ Aérospatiale-მ და British Aircraft Corporation-მ ერთობლივი მუშაობის შედეგად შექმნეს, წარმოების მხრივაც ეს ორი კომპანია აწარმოებდა კონკორდს. მაღალი სიჩქარის გამო თვითმფრინავი მალევე გახდა პოპულარული, კონკორდს ბგერის სიჩქარეზე ორჯერ სწრაფად შეეძლო ფრენა და მისი მაქსიმალური სიჩქარე 2.04 მახი იყო. თვითმფრინავს 92-დან 128-მდე მგზავრის გადაყვანა შეეძლო, პირველი გაფრენა კი 1969 წლის 2 მარტს შეასრულა, 1976 წლის 21 იანვრიდან მომსახურებაში მიიღეს, კონკორდი 27 წლის მანძილზე ასრულებდა კომერციულ ფრენებს.

კონკორდი
Air France-ის კონკორდი
ფუნქცია	ზებგერითი ტრანსპორტი
წარმოება	დიდი ბრიტანეთი  საფრანგეთი
შემქმნელი	BAC (დღეს BAe და BAE Systems) Sud Aviation (დღეს Airbus Group და Aérospatiale)
პირველი გაფრენა	2 მარტი, 1969
წარდგენა	21 იანვარი, 1976
ჩამოწერა	24 ოქტომბერი, 2003 (ჩამოწერის თარიღი) 26 ნოემბერი, 2003 (ბოლო გარფერა)
სტატუსი	მოხსნილია ფრენებიდან
მომხმარებლები	Air France British Airways Singapore Airlines Braniff International Airways
წარმოების წელი	1965–1979
რაოდენობა	20
პროგ. ღირებულება	£1.3 მილიარდი
ღირებულება	£23 მილიონი 1977 წელს £125 მილიონი 2015 წელს

კონკორდი 001, 2 მარტი, 1969

სხვადასხვა დანიშნულების ადგილებში ფრენასთან ერთად, კონკორდი რეგულარულად ასრულებდა ტრანსატლანტიკურ ფრენებს ლონდონის ჰითროუს აეროპორტიდან და შარლ დე გოლის აეროპორტიდან ჯონ ფიცჯერალდ კენედის საერთაშორისო აეროპორტამდე, ვაშინგტონ დალესის საერთაშორისო აეროპორტამდე და გრენტლი ადამსის საერთაშორისო აეროპორტამდე. ამ მარშრუტებს კონკორდი სხვა სამგზავრო თვითმფრინავებთან შედარებით ნახევარ დროში ასრულებდა. მხოლოდ 20 კონკორდი აიგო, კონკორდის განვითარება საკმაოდ სერიოზულ ეკონომიკურ ზარალთან იყო დაკავშირებული. Air France-მ და British Airways-მა კონკორდების შესაძენად მნიშვნელოვანი სამთავრობო სუბსიდიები მიიღეს. კონკორდი 2003 წლის 26 ნოემბერს ჩამოწერეს (მოხმარებიდან ამოიღეს). მისი ჩამოწერა სხვადასხვა მიზეზბმა განაპირობეს, 2000 წელს პარიზში მომხდარმა კატასტროფამ, 2001 წლის 11 სექტემბრის ტერორისტული აქტებმა, ასევე Aérospatiale-სა და British Aircraft Corporation-ის შთამომავალი ფირმის Airbus-ის გადაწყვეტილებამ, რომლის თანახმადაც მათ კონკორდის ტექნიკური მხარდაჭერა შეწყვიტეს.

არსებული მოდელები

ქარხნული №	სარეგისტრაციო №	ფრენები		ნაფრენი საათები	ამჟამინდელი მდებარეობა	ქვეყანა
		პირველი	ბოლო
001	F-WTSS (პროტოტიპი)	2 მარტი 1969	19 ოქტომბერი 1973	812	კოსმოსური მუზეუმი, ლე-ბურჟე, პარიზი	საფრანგეთი
002	G-BSST (პროტოტიპი)	9 აპრილი 1969	4 მარტი 1976	836	სამხედრო საჰაერო ძალების მუზეუმი, იოვილტონი	ინგლისი
101 (01)	G-AXDN (საცდელი)	17 დეკემბერი 1971	20 აგვისტო 1977	575	ომის საიმპერიო მუზეუმი, ლონდონი	ინგლისი
101 (02)	F-WTSA (საცდელი)	10 იანვარი 1973	20 მაისი 1976	656	მუზეუმი დელტა, Paris-Orly, პარიზი	საფრანგეთი
201	F-WTSB	6 დეკემბერი 1973	19 აპრილი 1985	909	აეორობუსის შტაბ-ბინა, ტულუზა	საფრანგეთი
202	G-BBDG	13 დეკემბერი 1974	24 დეკემბერი 1981	1.282	ბრუკლენდსის მუზეუმი, ვეიბრიჯი	ინგლისი
203	F-BTSC (F-WTSC)	31 იანვარი 1975	25 ივლისი 2000	11.989	ჩამოვარდა პარიზში, 2000 წელს (რეისი 4590)	ჩამოვარდა
204	G-BOAC	27 თებერვალი 1975	31 ოქტომბერი 2003	22.260	მანჩესტერის აეროპორტი, რინგვეი	ინგლისი
205	F-BVFA	27 ოქტომბერი 1976	12 ივნისი 2003	17.824	აკემ-ი, Washington Dulles-ის აეროპორტი, ვირჯინია	აშშ
206	G-BOAA	5 ნოემბერი 1975	12 აგვისტო 2000	22.786	ფრენის საერთაშორისო მუზეუმი, ედინბურგი	შოტლანდია
207	F-BVFB	6 მარტი 1976	24 ივნისი 2003	14.771	ავტო და ტექნიკის მუზეუმი, ზინსჰაიმი	გერმანია
208	G-BOAB	18 მაისი 1976	15 აგვისტო 2000	22.297	ჰითროუს აეროპორტი, ლონდონი	ინგლისი
209	F-BVFC	9 ივლისი 1976	27 ივნისი 2003	14.332	აეორობუსის შტაბ-ბინა, ტულუზა	საფრანგეთი
210	G-BOAD	25 აგვისტო 1976	10 ნოემბერი 2003	23.397	საზღვაო, საჰაერო და კოსმოსური მუზეუმი, ნიუ-იორკი	აშშ
211	F-BVFD	10 თებერვალი 1977	27 მაისი 1982	5.821	1994 წელს დაშალაეს ლე-ბურჟეს აეროპორტში	დაშალეს
212	G-BOAE	17 მარტი 1977	17 ნოემბერი 2003	23.376	გრენტლი ადამსის აეროპორტი, კრაისტ ჩარჩი	ბარბადოსი
213	F-BTSD (F-WJAM)	26 ივნისი 1978	14 ივნისი 2003	12.974	ავიაციის და კოსმონავტიკის მუზეუმი, ლე-ბურჟე	საფრანგეთი
214	G-BOAG (G-BFKW)	21 აპრილი 1978	5 ნოემბერი 2003	16.239	ავიაციის მუზეუმი, სიეტლი, ვაშინგტონი	აშშ
215	F-BVFF (F-WJAN)	26 დეკემბერი 1978	11 ივნისი 2000	12.420	შარლ დე გოლის აეროპორტი, პარიზი	საფრანგეთი
216	G-BOAF (G-BFKX)	20 აპრილი 1979	26 ნოემბერი 2003	18.257	ფილტონის აეროდრომი, ბრისტოლი	ინგლისი

რესურსები ინტერნეტში

• British Airways Concorde page
• Design Museum (UK) Concorde page
• Heritage Concorde preservation group site
• Concorde Legacy site დაარქივებული 2017-10-15 საიტზე Wayback Machine.