საქართველოს დაცული ტერიტორიები

საქართველოს დაცული ტერიტორიები — საქართველოში დაცული ტერიტორიების დაარსებას დიდი ხნის ისტორია აქვს. პირველი დაცული ტერიტორია – ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი შეიქმნა ჯერ კიდევ 1912 წელს. ამჟამად კი დაცული ტერიტორიების საერთო ფართობი 600 490,04 ჰა, რაც ქვეყნის ტერიტორიის დაახლოებით 8.62 %-ია. დაცული ტერიტორიების დაახლოებით 75 % ტყით არის დაფარული. 2023 წლის მონაცემებით საქართველოში 14 სახელმწიფო ნაკრძალი, 13 ეროვნული პარკი, 24 აღკვეთილი, 40 ბუნების ძეგლი და 3 დაცული ლანდშაფტია.

საქართველოს დაცული ტერიტორიების რუკა

სახელმწიფო ნაკრძალი

ქობულეთის სახელმწიფო ნაკრძალი და აღკვეთილი

სახელმწიფო ნაკრძალი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN I კატეგორიას. საქართველოში 2023 წლის მონაცემებით 14 სახელმწიფო ნაკრძალია:

1. ბაბანეურის სახელმწიფო ნაკრძალი
2. ბაწარის სახელმწიფო ნაკრძალი
3. ბიჭვინთა-მიუსერას სახელმწიფო ნაკრძალი
4. ბორჯომის სახელმწიფო ნაკრძალი
5. ფსხუ-გუმისთის სახელმწიფო ნაკრძალი
6. ვაშლოვანის სახელმწიფო ნაკრძალი
7. თუშეთის სახელმწიფო ნაკრძალი
8. კინტრიშის სახელმწიფო ნაკრძალი
9. ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი
10. ლიახვის სახელმწიფო ნაკრძალი
11. მარიამჯვრის სახელმწიფო ნაკრძალი
12. რიწის სახელმწიფო ნაკრძალი
13. სათაფლიის სახელმწიფო ნაკრძალი
14. ქობულეთის სახელმწიფო ნაკრძალი

ეროვნული პარკი

ეროვნული პარკი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN II კატეგორიას. 2024 წლის მონაცემებით საქართველოში არსებობს შემდეგი ეროვნული პარკები:

1. ალგეთის ეროვნული პარკი
2. ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკი
3. ერუშეთის ეროვნული პარკი
4. ვაშლოვანის ეროვნული პარკი
5. თბილისის ეროვნული პარკი
6. თუშეთის ეროვნული პარკი
7. კინტრიშის ეროვნული პარკი
8. კოლხეთის ეროვნული პარკი
9. მაჭახელას ეროვნული პარკი
10. მტირალას ეროვნული პარკი
11. რაჭის ეროვნული პარკი
12. ფშავ-ხევსურეთის ეროვნული პარკი
13. ყაზბეგის ეროვნული პარკი
14. ჯავახეთის ეროვნული პარკი
15. ჭაჭუნას ეროვნული პარკი

ბუნების ძეგლი

ბუნების ძეგლი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN III კატეგორიას. 2014 წლის მონაცემებით საქართველოში 41 ბუნების ძეგლია:

1. აბანოს მინერალური ტბის ბუნების ძეგლი
2. ალაზნის ჭალის ბუნების ძეგლი
3. არწივის ხეობის ბუნების ძეგლი
4. ბალდის კანიონის ბუნების ძეგლი
5. ბირთვისის ბუნების ძეგლი
6. ბოდორნის კლდის სვეტების ბუნების ძეგლი
7. ბღერის მღვიმის ბუნების ძეგლი
8. გაბზარული ტბის ბუნების ძეგლი
9. გოდერძის ნამარხი ტყის ბუნების ძეგლი
10. დაშბაშის კანიონის ბუნების ძეგლი
11. დიდღელის მღვიმის ბუნების ძეგლი
12. თეთრი მღვიმის ბუნების ძეგლი
13. თრუსოს ტრავერტინების ბუნების ძეგლი
14. იაზონის მღვიმის ბუნების ძეგლი
15. მარტვილის კანიონის ბუნების ძეგლი
16. მდინარე აბაშის ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
17. მელოურის მღვიმის ბუნების ძეგლი
18. მუხურას ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
19. ნავენახევის მღვიმის ბუნების ძეგლი
20. ნაზოდელავოს მღვიმის ბუნების ძეგლი
21. ოკაცეს კანიონის ბუნების ძეგლი
22. ოკაცეს (კინჩხას) ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
23. ონიორეს ჩანჩქერისა და ტობის პირველი მღვიმის ბუნების ძეგლები
24. ოჩხომურის ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
25. პრომეთეს მღვიმის ბუნების ძეგლი
26. როშკის ლოდების ბუნების ძეგლი
27. საკაჟიას მღვიმის ბუნების ძეგლი
28. სამშვილდის კანიონის ბუნების ძეგლი
29. საწურბლიას მღვიმის ბუნების ძეგლი
30. სახიზარის კლდის ბუნების ძეგლი
31. სოლკოტას მღვიმის ბუნების ძეგლი
32. ტახტი-თეფას ბუნების ძეგლი
33. ტობის ჩანჩქერისა და არსენ ოქროჯანაშვილის მღვიმის ბუნების ძეგლები
34. ქეთერისის მინერალური ვოკლუზის ბუნების ძეგლი
35. ღლიანას მღვიმის ბუნების ძეგლი
36. ცუცხვათის მღვიმოვანის ბუნების ძეგლი
37. წყალწითელას ხეობის ბუნების ძეგლი
38. ხომულის მღვიმის ბუნების ძეგლი
39. ჯვრის უღელტეხილის ტრავერტინის ბუნების ძეგლი
40. ჯორწყუს მღვიმის ბუნების ძეგლი

აღკვეთილი

აღკვეთილი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN IV კატეგორიას. 2024 წლის მონაცემებით საქართველოს ტერიტორიაზე შემდეგი აღკვეთილებია:

1. ასას აღკვეთილი
2. აჯამეთის აღკვეთილი
3. ბუღდაშენის აღკვეთილი
4. გარდაბნის აღკვეთილი
5. თეთრობის აღკვეთილი
6. ილტოს აღკვეთილი
7. ივრის აღკვეთილი
8. კარწახის აღკვეთილი
9. კაცობურის აღკვეთილი
10. ლაგოდეხის აღკვეთილი
11. მადათაფის აღკვეთილი
12. ნეძვის აღკვეთილი
13. სათაფლიის აღკვეთილი
14. სულდის აღკვეთილი
15. ქობულეთის აღკვეთილი
16. ყორუღის აღკვეთილი
17. ცივ-გომბორის აღკვეთილი
18. ქცია-ტაბაწყურის აღკვეთილი
19. ჭაჭუნას აღკვეთილი
20. ხანჩალის აღკვეთილი
21. პონტოს მუხის აღკვეთილი
22. ფარავნის ტბის აღკვეთილი
23. საღამოს ტბის აღკვეთილი
24. აბულის ტბის აღკვეთილი

დაცული ლანდშაფტი

დაცული ლანდშაფტი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN V კატეგორიას. 2024 წლის მონაცემებით საქართველოში 3 დაცული ლანდშაფტია:

1. არაგვის დაცული ლანდშაფტი
2. თრუსოს დაცული ლანდშაფტი
3. თუშეთის დაცული ლანდშაფტი

იგეგმება

• ცენტრალური კავკასიონის დაცული ტერიტორია

რესურსები ინტერნეტში

• სსიპ დაცული ტერიტორიების სააგენტო
• დაცული ტერიტორიების კატეგორიები და ფართობები