საქართველოს დაცული ტერიტორიები
საქართველოს დაცული ტერიტორიები — საქართველოში დაცული ტერიტორიების დაარსებას დიდი ხნის ისტორია აქვს. პირველი დაცული ტერიტორია – ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი შეიქმნა ჯერ კიდევ 1912 წელს. ამჟამად კი დაცული ტერიტორიების საერთო ფართობი 600 490,04 ჰა, რაც ქვეყნის ტერიტორიის დაახლოებით 8.62 %-ია. დაცული ტერიტორიების დაახლოებით 75 % ტყით არის დაფარული. 2023 წლის მონაცემებით საქართველოში 14 სახელმწიფო ნაკრძალი, 13 ეროვნული პარკი, 24 აღკვეთილი, 40 ბუნების ძეგლი და 3 დაცული ლანდშაფტია.
სახელმწიფო ნაკრძალი რედაქტირება
სახელმწიფო ნაკრძალი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN I კატეგორიას. საქართველოში 2023 წლის მონაცემებით 14 სახელმწიფო ნაკრძალია:
- ბაბანეურის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ბაწარის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ბიჭვინთა-მიუსერას სახელმწიფო ნაკრძალი
- ბორჯომის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ფსხუ-გუმისთის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ვაშლოვანის სახელმწიფო ნაკრძალი
- თუშეთის სახელმწიფო ნაკრძალი
- კინტრიშის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ლიახვის სახელმწიფო ნაკრძალი
- მარიამჯვრის სახელმწიფო ნაკრძალი
- რიწის სახელმწიფო ნაკრძალი
- სათაფლიის სახელმწიფო ნაკრძალი
- ქობულეთის სახელმწიფო ნაკრძალი
ეროვნული პარკი რედაქტირება
ეროვნული პარკი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN II კატეგორიას. 2023 წლის მონაცემებით საქართველოში 13 ეროვნული პარკია:
- ალგეთის ეროვნული პარკი
- ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკი
- ვაშლოვანის ეროვნული პარკი
- თბილისის ეროვნული პარკი
- თუშეთის ეროვნული პარკი
- კინტრიშის ერვონული პარკი
- კოლხეთის ეროვნული პარკი
- მტირალას ეროვნული პარკი
- ყაზბეგის ეროვნული პარკი
- ჯავახეთის ეროვნული პარკი[1]
- მაჭახელას ეროვნული პარკი[2]
- ფშავ-ხევსურეთის ეროვნული პარკი
- ერუშეთის ეროვნული პარკი
ბუნების ძეგლი რედაქტირება
ბუნების ძეგლი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN III კატეგორიას. 2014 წლის მონაცემებით საქართველოში 41 ბუნების ძეგლია:
- არწივის ხეობა
- თეთრი მღვიმე[3]
- იაზონის მღვიმე[3]
- ნაგარევის მღვიმე[3]
- ნავენახევის მღვიმე[3]
- ოკაცეს კანიონი[3]
- ბალდის კანიონი[3]
- ოკაცეს ჩანჩქერი[3]
- საკაჟიის მღვიმე[3]
- ტახტითეფას ტალახის ვულკანები
- ყუმისთავის მღვიმე[3]
- ცუცხვათის მღვიმოვანი[3]
- წყალწითელას ხეობა[3]
- ხომულის მღვიმე[3]
- ჯუმას ყურე
- გაბზარული ტბა[3]
- საწურბლიას მღვიმე[3]
- სოლკოტას მღვიმე[3]
- დიდღელის მღვიმე[3]
- მელოურის მღვიმე[3]
- ბღერის მღვიმე[3]
- ღლიანას მღვიმე[3]
- აბანოს მინერალური ტბის ბუნების ძეგლი
- თრუსოს ტრავერტინების ბუნების ძეგლი
- ონიორეს ჩანჩქერისა და ტობის პირველი მღვიმის ბუნები ძეგლები
- ტობის ჩანჩქერისა და არსენ ოქროჯანაშვილის მღვიმის ბუნების ძეგლები
- მოთენას მღვიმის ბუნების ძეგლი
- ჯორწყუს მღვიმის ბუნების ძეგლი
- ოჩხომურის ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
- ნაზოდელავოს მღვიმის ბუნების ძეგლი
- მდინარე აბაშის ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
- მარტვილის კანიონის ბუნების ძეგლი
- გოდერძის ნამარხი ტყის ბუნების ძეგლი
- დაშბაშის კანიონის ბუნების ძეგლი
- სამშვილდის კანიონის ბუნების ძეგლი
- მუხურის ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი
- ბოდორნის კლდის ბუნების ძეგლი
- სახიზარის კლდის ბუნების ძეგლი
- ჯვრის უღელტეხილის ტრავერტინის ბუნების ძეგლი
- ქეთერისის მინერალური ვოკლუზის ბუნების ძეგლი
- ბირთვისის ბუნების ძეგლი
აღკვეთილი რედაქტირება
აღკვეთილი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN IV კატეგორიას. 2019 წლის მონაცემებით საქართველოში 20 აღკვეთილია:
- აჯამეთის აღკვეთილი
- გარდაბნის აღკვეთილი
- ილტოს აღკვეთილი
- ივრის აღკვეთილი
- კაცობურის აღკვეთილი
- ლაგოდეხის აღკვეთილი
- ნეძვის აღკვეთილი
- ქობულეთის აღკვეთილი
- ყორუღის აღკვეთილი
- ჭაჭუნის აღკვეთილი
- ხანჩალის ტბის აღკვეთილი [4][5]
- ბუღდაშენის ტბის აღკვეთილი [4][5]
- კარწახის ჭაობის აღკვეთილი [4][5]
- სულდის ჭაობის აღკვეთილი [4][5]
- მადათაფის ტბის აღკვეთილი[4][5]
- ასას აღკვეთილი
- თეთრობის აღკვეთილი
- ქცია-ტაბაწყურის აღკვეთილი
- სათაფლიას აღკვეთილი
- პონტოს მუხის აღკვეთილი
დაცული ლანდშაფტი რედაქტირება
დაცული ლანდშაფტი არის დაცული ტერიტორიის ერთ-ერთი სახე, რომელსაც მინიჭებული აქვს სპეციალური სტატუსი. შეესაბამება IUCN V კატეგორიას. 2014 წლის მონაცემებით საქართველოში 2 დაცული ლანდშაფტია:
იგეგმება რედაქტირება
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ ჯავახეთის ეროვნული პარკი შეიქმნა
- ↑ მაჭახელას ეროვნული პარკი ოფიციალურად დაფუძნდა
- ↑ 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15 3.16 3.17 3.18 „იმერეთის მღვიმეების დაცული ტერიტორიების შექმნისა და მართვის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 ჯავახეთის ეროვნული პარკი შეიქმნა
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 კანონი ჯავახეთის დაცული ტერიტორიების შექმნისა და მართვის შესახებ
- ↑ ცენტრალური კავკასიონის გეგმარებითი დაცული ტერიტორიები. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-07-21. ციტირების თარიღი: 2011-05-04.