ასპინძის მუნიციპალიტეტი

ასპინძის მუნიციპალიტეტი, ოფიციალურად სსიპ „ასპინძის მუნიციპალიტეტი“ (ს/ნ. 223105155; რეგ. თარიღი — 29 ნოემბერი, 2006) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული სამხრეთ საქართველოში, სამცხე-ჯავახეთის მხარეში. ადმინისტრაციული ცენტრი — დაბა ასპინძა.

ადმინისტრაციული ერთეული
ასპინძის მუნიციპალიტეტი
დროშა გერბი
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	სამცხე-ჯავახეთის მხარესამცხე-ჯავახეთის მხარე
ადმ. ცენტრი	ასპინძა
კოორდინატები	41°34′26″ ჩ. გ. 43°15′22″ ა. გ.
მერი	როსტომ მაგრაქველიძე
ფართობი	825 კმ²
ოფიციალური ენა	ქართული ენა
მოსახლეობა	10 372 კაცი (2014)
სიმჭიდროვე	12,57 კაცი/კმ²
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 86,4 % სომხები 13,3 %
სარწმუნოებრივი შემადგენლობა	მართლმადიდებლები 74,8 % მუსლიმები 11,6 % გრიგორიანები 9,5 % კათოლიკეები 2,3 %
სასაათო სარტყელი	UTC+04:00
სატელეფონო კოდი	(364)
საფოსტო ინდექსი	0500–0599
ასპინძის მუნიციპალიტეტი ვიკისაწყობში

ასპინძის ციხე დაბა ასპინძაში

ეკლესია ხვილიშა, VII საუკუნე

ისტორია

1917 წლამდე ტფილისის გუბერნიის ახალციხის მაზრაში შედიოდა, 1921 წლიდან — ახალციხის მაზრაში ტოლოშის რაიონის სახელით, 1930 წლიდან — ცალკე ტოლოშის რაიონია, 1933 წლიდან დაერქვა ასპინძის რაიონი. მუნიციპალიტეტის სამხრეთი საზღვარი ემთხვევა საქართველო-თურქეთის სახელმწიფო საზღვარს.

ბუნება

მდებარეობს ახალციხის ქვაბულის აღმოსავლეთ ნაწილში, ჩრდილოეთიდან შემოსაზღვრულია თრიალეთის მთების კალთებით, სამხრეთიდან — ერუშეთის მთების კალთებით. ტერიტორია შეადგენს 825 კვ.კმ-ს, მათ შორის სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს უკავია 540 კვ.კმ. მუნიციპალიტეტის მთავარი მდინარეა მტკვარი. მისის შენაკადებია: ფარავანი, ოთა, ოშორა და სხვები. სოფელ ნაქალაქევში მდებარეობს წუნდის ტბა.

ასპინძის მუნიციპალიტეტი მდიდარია სასარგებლო წიაღისეულით:

• ბაზალტი — საყუდაბელი, ორგორა, ტოლოში, ძველი, ხერთვისი, ხიზაბავრა, სარო;
• მარმარილო და დიატომიტი — ჭობარეთი;
• ტუფი — ვარგავი, ძველი;
• ანდეზიტი — ხიზაბავრა, სარო;
• ტეშენიტი — ნაქალაქევი, ტოლოში;
• ვულკანური წიდა — ორგორა, ძველი;
• თერმული და რადიოაქტიური წყლები — ასპინძა, ნაქალაქევი.

მოსახლეობა

აღწერის მონაცემები

აღწერის წელი	მოსახლეობა
1989	13 262
2002	13 106
2014	10 372
2021	10 600

ადგილობრივი თვითმმართველობა

ადმინისტრაციული ერთეულები

მუნიციპალიტეტის ადგილობრივი თვითმმართველობის უმაღლესი ორგანოა საკრებულო, აღმასრულებელ ხელისუფლებას ახორციელებს მერი. მუნიციპალიტეტიში შექმილია 12 ტერიტორიული ერთეული, ესენია:

1. ადმინისტრაციული ერთეული ასპინძა — დაბა ასპინძა, ივერია;
2. ადმინისტრაციული ერთეული აწყვიტა — აწყვიტა;
3. ადმინისტრაციული ერთეული დამალა — დამალა;
4. ადმინისტრაციული ერთეული თოკი — ვარგავი, თოკი;
5. ადმინისტრაციული ერთეული იდუმალა — იდუმალა, ოშორა;
6. ადმინისტრაციული ერთეული ორგორა — ორგორა, საყუდაბელი;
7. ადმინისტრაციული ერთეული ოთა — ოთა;
8. ადმინისტრაციული ერთეული რუსთავი — რუსთავი;
9. ადმინისტრაციული ერთეული ტოლოში — გელსუნდა, ტოლოში, ხერთვისი;
10. ადმინისტრაციული ერთეული ძველი — ძველი, ჭობარეთი;
11. ადმინისტრაციული ერთეული ნაქალაქევი — ვარძია, ზემო ვარძია, თმოგვი, მირაშხანი, ნაქალაქევი, ფია;
12. ადმინისტრაციული ერთეული ხიზაბავრა — ნიჯგორი, სარო, ხიზაბავრა.

საკრებულო

პარტია		2017	2021	ამჟამინდელი საკრებულო
	ქართული ოცნება	22	22
	ნაციონალური მოძრაობა	1	6
	ევროპული საქართველო	2	1
	ლელო		1
	პატრიოტთა ალიანსი	2
სულ		27	30

ეკონომიკა

სოფლის მეურნეობის ძირითადი დარგებია მიწათმოქმედება, მეხილეობა, მეცხოველეობა. მრეწველობა სუსტადაა განვითარებული და უმთავრესად ადგილობრივი დანიშნულებისაა. აქ არის ადგილობრივი მნიშვნელობის ორი ბალნეოლოგიური კურორტი: ასპინძა და ნაქალაქევი, ასევე ტურისტული ბაზა „ვარძია“.

კულტურა

მუნიციპალიტეტში 22 საჯარო სკოლაა, 24 ბიბლიოთეკა, 2 თეატრი და 2 მუზეუმი (მხარეთმცოდნეობის).

ღირსშესანიშნაობანი

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ასპინძის მუნიციპალიტეტი

ასპინძის მუნიციპალიტეტში შემორჩენილია ქართული ხუროთმოძღვრების მრავალი ძეგლი, მათ შორის აღსანიშნავია: ვარძია, ზედა ვარძია, ვანის ქვაბები, თავკვეთურა, თმოგვის ციხე, ზედა თმოგვი, ხერთვისის ციხე, ხვილიშა, ჩიხორისი, შორეთი, ოთის ციხე, ოშორის ეკლესია, ჩიტიკიბე, ღართა, ყიზილდერესი, ვარნეთი, ძველი, წუნდა, კოხტასთავი, ბერისხევი, ბერთაყანა, ქარზამეთი, ალანძიის ეკლესია, გავეთი, გიორგიწმინდის ეკლესია, ოლოდა, სარო.

ლიტერატურა

• ს. ჯიქია. გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი. წიგნი III. გამოკვლევა. თბილისი, 1958