ფრანგულენოვანი ქვეყნები
ფრანგულენოვანი ქვეყნები (ფრანკოფონური ქვეყნები, ფრანგ. pays francophones) — ქვეყნები, სადაც ფრანგულ ენას აქვს ოფიციალური სტატუსი და/ან სადაც მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი ფლობს მას. ასეთ ქვეყნებს მიეკუთვნება ფრანგული ენის ისტორიული განვითარების ტერიტორიები (საფრანგეთი და მისი ზოგიერთი მეზობელი რეგიონები: მონაკო, ლუქსემბურგი, ბელგიის ნაწილი და შვეიცარიის ნაწილი), ასევე საფრანგეთის და ბელგიის ყოფილი კოლონიები და დომინიონები.
ფრანკოფონიის საერთაშორისო ორგანიზაციის მონაცემებით, ფრანგული ენა ყოველდღიურ ცხოვრებაში გამოიყენება 212 მილიონი ადამიანის მიერ[1].
ქვეყანა | ენის სტატუსი | მოლაპარაკეთა რაოდენობა | შენიშვნა | ||
---|---|---|---|---|---|
პირველი ენა | მეორე ენა | ||||
ალჟირი | არაოფიციალური | 10 200 000 | დე ფაქტო სამუშაო ეროვნული ენა, უმაღლესი განათლების ენა. მოსახლეობის 20 %-ს შეუძლია იკითხოს და წეროს ფრანგულად | ||
ანდორა | არაოფიციალური | 4200 | 30 000 | დე ფაქტო სამუშაო ეროვნული ენა | |
ბელგია | ბრიუსელი | ოფიციალური ტერიტორიის ნაწილზე | 3 900 000 | 4 630 000 | ნიდერლანდურ ენასთან ერთად |
ვალონია | |||||
ბენინი | ოფიციალური | 16 700 | 739 000 | ისწავლება დაწყებით და საშუალო სკოლებში | |
ბურკინა-ფასო | ოფიციალური | 823 000 | ოფიციალური ენა განათლებაში | ||
ბურუნდი | ერთ-ერთი ოფიციალური | 2200 | 390 000 | რუანდა-ბურუნდიულ ენასთან ერთად. დე ფაქტო სამუშაო ეროვნული ენა. ისწავლება დაწყებით და საშუალო სკოლებში | |
ვანუატუ | ერთ-ერთი ოფიციალური | 6300 | 99 000 | ინგლისურ და ბისლამას ენებთან ერთად | |
გაბონი | ოფიციალური | 37 500 | 1 120 000 | განათლების ერთადერთი ენა | |
ჰაიტი | ერთ-ერთი ოფიციალური | 600 | 664 000 | ჰაიტიურ კრეოლთან ერთად | |
გვატემალა | ოფიციალური | 7300 | 361 000 | ენის ადგილობრივი ნაირსახეობა საკმაოდ ჰგავს კაჯუნის | |
გვინეა | ოფიციალური | 231 000 | |||
გვინეა | ოფიციალური | 2 000 000 | |||
გერნსი | არაოფიციალური | დე ფაქტო სამუშაო ეროვნული ენა | |||
კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა | ოფიციალური | 6 080 000 | ისწავლება საშუალო სკოლებში | ||
ჯერზი | არაოფიციალური | დე ფაქტო სამუშაო ეროვნული ენა | |||
ჯიბუტი | ერთ-ერთი ოფიციალური | 10 200 | 160 000 | არაბულ ენასთან ერთად | |
ინდოეთი | მოკავშირე ტერიტორია პონდიშერი | ოფიციალური ტერიტორიის ნაწილზე | 10 000 | ინგლისურთან, მალაიალამურთან, ტამილურთან, ტელუგურთან და ჰინდისთან ერთად | |
იტალია | ვალე-დ’აოსტა | ოფიციალური ტერიტორიის ნაწილზე | 100 000 | იტალიურთან ერთად | |
კამერუნი | ერთ-ერთი ოფიციალური | 2 950 000 | ინგლისურთან ერთად. უპირატესად რეგიონებში: ადამავა, აღმოსავლეთი, დასავლეთი, უკიდურესი ჩრდილოეთი, სანაპირო, ჩრდილოეთი, ცენტრალური და სამხრეთი | ||
კანადა | კვებეკი | ოფიციალური ტერიტორიის ნაწილზე | 7 300 000 | 2 070 000 | ინგლისურთან ერთად |
ნუნავუტი | ინგლისურთან და ინუკტიტუტთან ერთად | ||||
ნიუ-ბრანსუიკი | ინგლისურთან ერთად | ||||
ჩრდილო-დასავლეთი ტერიტორიები | ინგლისურთან, გვიჩინთან, დოგრიბთან, ინუკტიტუტთან, კრისთან, ჩიპევიანთან და სლეივთან ერთად | ||||
იუკონი | ინგლისურთან ერთად | ||||
კომორის კუნძულები | ერთ-ერთი ოფიციალური | 1700 | 312 000 | არაბულთან და კომორულთან ერთად. განათლების ენა, ყურანის სწავლების გარდა | |
კოტ-დ’ივუარი | ოფიციალური | 17 500 | 12 700 000 | ||
ლიბანი | არაოფიციალური | 16 600 | 667 000 | მოსახლეობის დაახლოებით 20 % ყოველდღიურად ხმარობს ფრანგულ ენას, მოსახლეობის დაახლოებით 65 %-ს შეუძლია იკითხოს და წეროს ფრანგულად. ზოგიერთი სახელმწიფო და კერძო უნივერსიტეტი განათლებას იძლევა ფრანგულ ენაზე. ისწავლება დაწყებით და საშუალო სკოლებში | |
ლუქსემბურგი | ერთ-ერთი ოფიციალური | 82 000 | 414 000 | ლუქსემბურგულთან და გერმანულთან ერთად. ისწავლება სკოლებში. უფრო მეტად იყენებენ ინტელექტუალები, პროფესიონალები, სახელმწიფო მმართველობის და ვაჭრობის სფეროს მუშაკები | |
მავრიკი | არაოფიციალური | 37 000 | 143 000 | ინგლისურთან და მავრიკიულ კრეოლურ ენასთან ერთად. ფართედ გამოიყენება ახალგაზრდების მიერ, მაშინ როდესაც ასაკში მყოფი ადამიანები უპირატესობას აძლევენ მავრიკიულ კრეოლურს | |
მავრიტანია | არაოფიციალური | 167 000 | არაბულთან ერთად | ||
მადაგასკარი | ერთ-ერთი ოფიციალური | 18 000 | 847 000 | მალაგასიურთან ერთად | |
მაიოტა | ოფიციალური | 54 000 | |||
მალი | ოფიციალური | 9000 | 1 110 000 | ისწავლება დაწყებით და საშუალო სკოლებში | |
მაროკო | არაოფიციალური | 80 000 | 4 150 000 | ქალაქ ფესში მაღალი საზოგადოების ბევრი ადამიანი არაბულის ნაცვლადе პირველი ენის სახით იყენებს ფრანგულს. | |
მარტინიკა | ოფიციალური | 9000 | 312 000 | გამოიყენება ადგილობრივ კრეოლურ ენასთან ერთად | |
მონაკო | ოფიციალური | 16 500 | 23 400 | ||
ნიგერი | ოფიციალური | 6000 | 1 260 000 | ||
ახალი კალედონია | ოფიციალური | 68 300 | 116 000 | ||
კონგოს რესპუბლიკა | ოფიციალური | 28 000 | 1 200 000 | სწავლების ერთადერთი ენა | |
რეუნიონი | ოფიციალური | 619 000 | 118 000 | ||
რუანდა | ერთ-ერთი ოფიციალური | 2300 | 609 000 | ინგლისურთან და რუანდას ენასთან ერთად | |
სეიშელის კუნძულები | ერთ-ერთი ოფიციალური | 4000 | 44 000 | ინგლისურთან და სეიშელის კრეოლურ ენასთან ერთად. იყენებენ ფრანგი კოლონისტების შთამომავლები | |
სენ-ბარტელმი | ოფიციალური | 6750 | არქაული დიალექტი, რომელიც XVII საუკუნის ფრანგულ ენას ჰგავს | ||
სენ-მარტენი | ოფიციალური | 3000 | გამოიყენება სახელმწიფო მმართველობაში და განათლებაში | ||
სენ-პიერი და მიკელონი | ოფიციალური | 6400 | |||
სენეგალი | ოფიციალური | 20 000 | 1 150 000 | ||
აშშ | ლუიზიანა | ოფიციალური ტერიტორიის ნაწილზე | 1 300 000 | ინგლისურთან ერთად | |
ტოგო | ოფიციალური | 3000 | 2 000 000 | გამოიყენება რელიგიაში და სახელმწიფო დაწესებულებებში | |
ტუნისი | არაოფიციალური | 11 000 | 6 360 000 | ||
უოლისი და ფუტუნა | ოფიციალური | 120 | 15 000 | ||
საფრანგეთი (მეტროპოლია) | ოფიციალური | 60 000 000 | |||
საფრანგეთის პოლინეზია | ოფიციალური | 35 000 | 208 000 | ისწავლება დაწყებით და საშუალო სკოლებში. ფართედ გამოიყენება ცხოვრების ყველა სფეროში | |
ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა | ერთ-ერთი ოფიციალური | 9000 | 945 000 | სანგოსთან ერთად. ფართედ გამოიყენება | |
ჩადი | ერთ-ერთი ოფიციალური | 3000 | 1 940 000 | არაბულთან ერთად | |
შვეიცარია | ბერნის კანტონი | ოფიციალური ტერიტორიის ნაწილზე | 1 820 000 | 2 070 000 | გერმანულთან ერთად |
ვალეს კანტონი | გერმანულთან ერთად | ||||
ვოს კანტონი | |||||
ჟენევის კანტონი | |||||
ნევშატელის კანტონი | |||||
ფრიბურის კანტონი | გერმანულთან ერთად | ||||
იურის კანტონი | |||||
ეკვატორული გვინეა | ერთ-ერთი ოფიციალური | 100 000 | ესპანურთან ერთად. ისწავლება დაწყებით და საშუალო სკოლებში. უფრო მეტად გამოიყენება ქალაქებში |
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- French. Ethnologue. Languages of the World. ციტირების თარიღი: 2015-11-25.
- The World Factbook. Central Intelligence Agency. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-09-05. ციტირების თარიღი: 2015-11-25.
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირება- ფრანკოფონები
- ფრანკოფონია
- ნიდერლანდების ენის კავშირი
- გერმანულენოვანი ქვეყნები
- პორტუგალენოვანი ქვეყნების თანამეგობრობა
- ლუზოფონები
- ანგლოფონები
- ანგლოსფერო
- ქვეყნების სია ინგლისურენოვანი მოსახლეობის რაოდენობის მიხედვით
- ქვეყნების და ტერიტორიების სია, სადაც ინგლისური ოფიციალური ენაა
- რუსოფონები
- ისპანიდადი
- რუმინოფონია
- იტალოფონია
- არაბული სამყარო
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ La langue française dans le monde 2014. Francophonie. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-10-10. ციტირების თარიღი: 2015-11-25.