მარტვილის მუნიციპალიტეტი

მარტვილის მუნიციპალიტეტი — მუნიციპალიტეტი საქართველოში, სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში. შეიქმნა 1930 წელს, 1936 წლის 3 სექტემბრიდან 1990 წლამდე გეგეჭკორის რაიონი ერქვა. 1963-66 წლებში გეგეჭკორის რაიონს შეერთებული ჰქონდა აბაშის რაიონი. ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი მარტვილი.

ადმინისტრაციული ერთეული
მარტვილის მუნიციპალიტეტი
დროშა გერბი
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარესამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
ადმ. ცენტრი	მარტვილი
კოორდინატები	42°24′53″ ჩ. გ. 42°22′44″ ა. გ.
ფართობი	880.6 კმ²
ოფიციალური ენა	ქართული ენა
მოსახლეობა	31 500  კაცი (2021)
სიმჭიდროვე	38,0 კაცი/კმ²
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 99,8 % რუსები 0,1 %
სარწმუნოებრივი შემადგენლობა	მართლმადიდებლები 99,31 %
სასაათო სარტყელი	UTC+04:00
ოფიციალური საიტი	https://martvili.gov.ge/
მარტვილის მუნიციპალიტეტი ვიკისაწყობში

გეოგრაფია

მარტვილის მუნიციპალიტეტი მდებარეობს დასავლეთ საქართველოს ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, ოდიშის ვაკეზე (სამხრეთი ნაწილი) და ეგრისის ქედის მთისწინეთში (ცენტრალური ნაწილი) და მის სამხრეთ კალთებზე (ჩრდილოეთი ნაწილი). ჩრდილოეთით ესაზღვრება ლენტეხის, აღმოსავლეთით ხონისა და ცაგერის, სამხრეთით — სენაკის და აბაშის, დასავლეთით ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტები.

მარტვილის ტერიტორიის სამხრეთ ნაწილი უჭირავს დაბლობს, რომელიც სამხრეთ-დასავლეთიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთისაკენ მაღლდება 60-დან 170 მეტრამდე. უმაღლესი ადგილი, ტეხურას სათავე მდებარეობს ზღვის დონიდან 3003 მეტრზე. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიას სამხრეთ-დასავლეთით გასდევს ასხის მთის მასივი, რომელიც მდიდარია კარსტული გამოქვაბულებით, ჩანჩქერებით, წიაღისეული საბადოებითა და საამშენებლო კირქვით. ლებარდეს, „ჩექოლასა“ და დვირის მთები მდიდარია სამკურნალო მინერალური წყლებით.

მდინარეთა ხეობები ნაპირებზე ქმნის რელიეფურ წარმონაქმნებს, მცირე მდინარისპირა ვაკეებს და ზეგნებს, სადაც ალუვიურ ნიადაგზე ბაღებია გაშენებული. მთის მასივები მდიდარია სხვადასხვა მცენარეთა და ცხოველთა უნიკალური ჯიშებით. კლიმატი ნოტიო სუბტროპიკულია. წყლის ძირითადი არტერიებია აბაშა, ინჩხია, ტეხურა.

მუნიციპალიტეტის ფართობია 880,6 კმ². შორის სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს უკავია 300 კვ.კმ. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მიედინება მდინარეები ტეხური და აბაშისწყალი, რომლებიც სათავეს იღებენ ეგრისის ქედზე. მთავარი წიაღისეული სიმდიდრეა სამშენებლო კირქვა, აგრეთვე მინერალური წყლები — ლებარდე, ჩეგოლა და სხვა.

მოსახლეობა

მოსახლეობის რიცხოვნობაა 33 463 კაცი (2014 წ.); სიმჭიდროვე — 38 კაცი კვ.კმ-ზე. მოსახლეობის 13 % ქალაქში ცხოვრობს, დანარჩენი სოფლებში. მუნიციპალიტეტში 75 დასახლებული პუნქტია: 1 ქალაქი და 74 სოფელი.

მოსახლეობის ეროვნული შემადგენელობა: 1) ქართველი - 99,6 % 2) რუსი - 0,1 % 3) სხვა დანარჩენი - 0,3 %

რაიონი/მუნიციპალიტეტი	1959 წ. აღწ.	1970 წ. აღწ.	1979 წ. აღწ.	1989 წ. აღწ.	1991'	2002 წ. აღწ.	2014 წ. აღწ.	2016'	2017'	2018'
მარტვილის	47 777	49 167	47 797	46 009	46 100	44 627	33 463	33 100	32 800	32 600

ადგილობრივი თვითმმართველობა

ადმინისტრაციული ერთეულები

ქალაქი — 1: მარტვილი;

• თემი: აბედათის, ბანძის, გაჭედილის, გურძემის, დიდი ჭყონის, დოშაყის, ვედიდკარის, თამაკონის, ინჩხურის, კიწიის, კურზუს, ლეხაინდრავოს, ნაგვაზავოს, ნახუნავოს, ნაჯახავოს, სალხინოს, სერგიეთის, ტალერის, ხუნწის;
• სოფელი — 1: ონოღია.

საკრებულო

პარტია		2017	2021	ამჟამინდელი საკრებულო
	ქართული ოცნება	19	15
	ნაციონალური მოძრაობა	10	11
	საქართველოსთვის		5
	ევროპელი სოციალისტები		4
	ევროპული საქართველო	4	1
	პატრიოტთა ალიანსი	3
	თავისუფლება	1
სულ		37	36

ეკონომიკა

ძირითადი დარგებია მეჩაიეობა, მარცვლეულის მეურნეობა, მეცხოველეობა და მეაბრეშუმეობა. მნიშვნელოვანია აგრეთვე მეხილეობა და მევენახეობა. მრეწველობა ძირითადად ემყარება ადგილობრივ სასოფლო-სამეურნეო ნედლეულსა და ჰიდროენერგორესურსებს. არის ჩაის და ღვინის ქარხნები. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე გადის ადგილობრივი მნიშვნელობის გზები.

• მანძილი თბილისამდე - 279 კმ
• მანძილი ზუგდიდამდე - 80 კმ
• უახლოესი პორტი ქალაქი ფოთი - 70 კმ
• უახლოესი რკინიგზის სადგური - ქ. აბაშა
• უახლოესი აეროპორტი - ქუთაისი, კოპიტნარი - 40 კმ

სოფლის მეურნეობა

მარტვილის მუნიციპალიტეტში სოფლის მეურნეობის ძირითადი დარგების მემარცვლეობა და მეცხოველეობა. სასოფლო-სამეურნეო სავარგული შეადგენს 37 613 ჰექტარს, მათ შორის 11 254 ჰა სახნავი მიწებია, 12 137 ჰა საძოვარი, მრავალწლიანი ნარგავები 4995 ჰა.

მემცენარეობიდან მნიშვენელოვანი ადგილი უკავია მარცვლეულ კულტურებს, კერძოდ: სიმინდს, სოიოსა და ლობიოს. მრავალწლიანი ნარგავებიდან - თხილსა და სუბტროპიკულ ხურმას. არსებობს დიდი რესურსი ჩაისა და ხილის წარმოებისათვის.

მარტვილის მუნიციპალიტეტი მდიდარია ბუნებრივი საშენი მასალებით, კირქვით.

საკურორტო და ტურიზმის რესურსები

მარტვილის მუნიციპალიტეტში მდებარეობს კურორტი ლებარდე. იგი ადგილობრივი მნიშვნელობის მთის კლიმატურ ბალნეოლოგიური კურორტია ეგრისის ქედზე. გამოირჩევა სხვადასხვა დასახელების მინერალური და მჟავე წყლებით. კურორტს ახასიათებს ზომიერად რბილი ზამთარი. ძირითადი სამკურნალო ფაქტორია: საშუალო მთის კლიმატი, ნახშირმჟავა მინერალური წყალი. სამედიცინო ჩვენება: სუნთქვისა და საჭმლის მომნელებელ ორგანოთა ქრონიკური დაავადებანი. საკურორტო სეზონი ივნისი-ოქტომბერი.

კულტურა

მუნიციპალიტეტში მოქმედებს 62 საჯარო და1 კერძო სკოლაა, 2 საშუალო პროფესიული სასწავლებელი, 21 ბიბლიოთეკა, 1 თეატრი და 1 მუზეუმი — მარტვილის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი.

ღირსშესანიშნაობანი

• თამაკონის ციხე
• აბედათის ციხესიმაგრე
• ნოღის ციხე
• მარტვილის მონასტერი - ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარი VII ს, ჩიქოვანების ეკლესია XII ს.
• ნახარებაოს წმ. გიორგის სახელობის ეკლესია XII ს. წმ. ანტონ ჭყონდიდელის საფლავი.
• ოფუცხოლე - დადიანების საბანაო ადგილი.
• სოფელი გაჭედილი - მოთენას მღვიმე - ისტორიული მღვიმე, ტბა, საბანაო ადგილები.
• სოფელი ბალდა - ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ეკლესია XIII ს. ბილიკი მთაში.
• ჩანჩქერი „ჟუჟღი“ - ჩანჩქერი ხავსიან კლდეზე. მდინარე აბაშის ხეობა, ბზის ტყე.
• „ონიორე“ - ჩანჩქერი მდინარე აბაშაზე, მდინარე აბაშის სათავე, კარვების გასაშლელი ადგილი.
• „ტობის“ მღვიმე (სოფ. ბალდა) – 234 მ სიმაღლის „ტობის“ ჩანჩქერი, ტბები, დარბაზები.
• სოფელი სალხინო - ღვთისმშობლის შობის სახელობის ეკლესია XVIII ს. დადიანების სასახლე, ისტორიული მარანი.
• მდ. წაჩხურუს ხეობა, „ხიზნების მღვიმე“ (ისტორიული მღვიმე-ნამოსახლარი).
• წაჩხურუს მთავარანგელოზის სახელობის ეკლესია XVIII ს. გადმოსახედი ადგილები, მდ. წაჩხურუს ხეობა.

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, თბ.. — გვ. ჯაოშვილი, ვ..

რესურსები ინტერნეტში

• ოფიციალური საიტი