გაჭედილი
გაჭედილი — სოფელი საქართველოში, სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის მარტვილის მუნიციპალიტეტში, თემის ცენტრი (სოფლები: გაჭედილი, პირველი ბალდა, მეორე ბალდა, მესამე ბალდა, პატარა თამაკონი, სკურდი). მდებარეობს ოდიშის ვაკეზე, მდინარე აბაშის მარჯვენა სანაპირო, ზღვის დონიდან 240 მეტრი, მარტვილიდან 8 კმ, სენაკიდან 48 კმ.
| სოფელი | |
|---|---|
|
გაჭედილი მეგრ. გოჭკადილი | |
 გაჭედილის კანიონი | |
| ქვეყანა |
 საქართველო |
| მხარე | სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე |
| მუნიციპალიტეტი | მარტვილის მუნიციპალიტეტი |
| თემი | გაჭედილი |
| კოორდინატები | 42°28′05″ ჩ. გ. 42°22′15″ ა. გ. / 42.46806° ჩ. გ. 42.37083° ა. გ. |
| ცენტრის სიმაღლე | 240 მ |
| ოფიციალური ენა | ქართული ენა |
| მოსახლეობა | 427[1] კაცი (2014) |
| ეროვნული შემადგენლობა | ქართველები 100 % |
| სასაათო სარტყელი | UTC+4 |
| სატელეფონო კოდი | +995 |
.svg)   | |
დემოგრაფია რედაქტირება
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 427 ადამიანი.
| აღწერის წელი | მოსახლეობა | კაცი | ქალი |
|---|---|---|---|
| 2002[2] | 573 | 272 | 301 |
| 2014[1] |  427 |
213 | 214 |
კანიონი რედაქტირება
სოფელ გაჭედილის კანიონი მდებარეობს მდინარე აბაშაზე. კანიონის სიგრძეა 2400 მ, ხოლო ჩაჭრის სიღმე – 20-40 მ. კანიონის შუა ნაწილში 12 მ სიმაღლის ჩანჩქერია.
კანიონში ინახება 75 მილიონი წლის წინ დედამიწაზე მცხოვრები ცხოველების გაქვავებული ძვლები, რითაც ის მსოფლიოში მესამე აღმოჩენაა, რომლის ტერიტორიაზეც პრეისტორიული ხანის ცხოველების ნაშთები ერთად დიდი რაოდენობთაა წარმოდგენილი. ეს აღმოჩენა 2010 წლის ივლისში ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტთან არსებული დედამიწის შემსწავლელ მეცნიერებათა ინსტიტუტის სტუდენტთა და მაგისტრანტთა საველე-სასწავლო პრაქტიკის დროს გაკეთდა. აგვისტოში ილიას უნივერსიტეტმა საველე დაზვერვითი ექსპედიცია მოაწყო, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს პალეონტოლოგებმა ვიაჩესლავ ჩხიკვაძემ და ვასილ გაბუნიამ. ამ ექსპედიციების შემდეგ გაკეთდა განცხადება, რომ გაჭედილში, მდინარე აბაშის ხეობაში დინოზავრის ორი ნატერფალი აღმოჩნდა[3]. სოფელ გაჭედილის კანიონი 2010 წლის 4 ოქტომბერს ნაკრძალად გამოცხადდა[4]. 2011 წელს ილიას უნივერსიტეტმა ხელმეორედ მოაწყო რამდენიმე საკვლევი ექსპედიცია გაჭედილის კანიონში. კანიონის ზოგიერთ მღვიმეში აღმოჩნდა უძველესი ადამიანის არსებობის ნაშთები, მათი ძვლები, ნასუფრალი. გარდა ამისა, ნაპოვნია ცხოველთა გადაშენებული სახეობების ძვლებიც, მათ შორის მღვიმის დათვისა და ბიზონის ნაშთები. ექპედიიციის ერთ-ერთი მონაწილის, ვასილ გაბუნიას თქმით, კანიონში აღმოჩენილი ნაკვალევი დინოზავრის ნაფეხურების მსგავსია, თუმცა ამაზე გადაჭრით საუბარი ძნელია, მანამ, სანამ არ მოხდება კვლევა და შესწავლა აღმოჩენილი მასალებისა[5].
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ 1.0 1.1 მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 7 ნოემბერი, 2016.
- ↑ საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II
- ↑ სენსაციური აღმოჩენა მარტვილში, გაზეთი რეზონანსი
- ↑ მარტვილის რაიონში ხეობა ნაკრძალად გამოცხადდა[მკვდარი ბმული]. რუსთავი 2.com 4 ოქტომბერი, 2010.
- ↑ დინოზავრის ნაკვალევზე მარტვილის ექსპედიციის სიახლეები, 24 საათი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-23. ციტირების თარიღი: 2011-07-19.