საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2024

(გადამისამართდა გვერდიდან 2024 წლის არჩევნები)
ეს არის გამოქვეყნებული ვერსია, შემოწმებული 26 ოქტომბერი 2024. არსებობს შემოუწმებელი რედაქტირება ფაილებში ან თარგებში.

საქართველოს შემდეგი საპარლამენტო არჩევნები დაგეგმილია 2024 წლის 26 ოქტომბერს.[3][4]

საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2024
საქართველოს დროშა
2020 ←
→ 2028

საქართველოს პარლამენტის 150 ადგილი
უმრავლესობის მოსაპოვებლად საჭიროა 76 ადგილი
  პირველი პარტია მეორე პარტია მესამე პარტია
 
ლიდერი ირაკლი კობახიძე თინა ბოკუჩავა მამუკა ხაზარაძე
პარტია ქართული ოცნება ნაციონალური მოძრაობა ლელო
ალიანსი ერთიანობა ძლიერი საქართველო
ბოლო არჩევნები 2020 2020 2020
ადგილები მანამდე 90 (2021 — 84) [1] 34 6 [2]

  მეოთხე პარტია მეხუთე პარტია
 
ლიდერი ნიკა გვარამია
ზურაბ ჯაფარიძე
ნიკა მელია
ელენე ხოშტარია
გიორგი გახარია
პარტია ახალი საქართველოსთვის
ალიანსი კოალიცია ცვლილებისთვის

უკანასკნელი საპარლამენტო არჩევნები ქვეყანაში 2020 წლის 31 ოქტომბერს ჩატარდა და მასში გამარჯვება „ქართულმა ოცნებამ“ მოახერხა, ხმათა 48,22%-ით.

2024 წელს საქართველოში იგეგმება საპრეზიდენტო არჩევნებიც, რომელშიც პირველად პრეზიდენტი აირჩევა ახალი სისტემით. საქართველოს პრეზიდენტს 300 წევრიანი საარჩევნო კოლეგია აირჩევს. კოლეგიაში შედის: საქართველოს პარლამენტის ყველა წევრი (150 დეპუტატი), აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს ყველა წევრი (20 დეპუტატი), აჭარის უმაღლესი საბჭოს ყველა წევრი (21 დეპუტატი) და 109 ადამიანი მუნიციპალიტეტების საკრებულოებიდან.

საარჩევნო სისტემა

რედაქტირება

2017 წლის 26 სექტემბერს პარლამენტმა მიიღო საკონსტიტუციო ცვლილებები, რომლის მიხედვითაც ქვეყანა 2024 წლისთვის 5%-იანი ბარიერის მქონე სრულად პროპორციულ საარჩევნო სისტემაზე გადადის.[5][6][7] წინარე სისტემით პარლამენტის 77 დეპუტატი პროპორციული სისტემითა და 5%-იანი ბარიერით, ხოლო 73 კი მაჟორიტარული სისტემით ირჩეოდა. 2020 წლის მეათე მოწვევის საპარლამენტო არჩევნები ქვეყანაში 1%-იანი ბარიერით, 120/30-ზე პროპორციით ჩატარდა.

2023 წლის 6 თებერვალს საქართველოს ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ მიიღო გადაწყვეტილება, რომლის მიხედვითაც 2024 წელს საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში ამომრჩეველთა თითქმის 90% კენჭისყრაში მონაწილეობას ელექტრონული ტექნოლოგიების გამოყენებით მიიღებს.[8]

2023 წლის 9 თებერვალს 88 ხმით 3-ის წინააღმდეგ საარჩევნო კოდექსში გენდერული კვოტების შესახებ ცვლილებები მესამე მოსმენით დაჩქარებული წესით მიიღო.[9] ცვლილებების ერთ-ერთი ინიციატორის, გივი მიქანაძის თქმით ცვლილება საარჩევნო კოდექსის 203-ე მუხლს შეეხო.

 
„მოქმედ კანონმდებლობაში საუბარია ამ კვოტების თაობაზე 2032 წლამდე. ჩვენ გვსურს, რომ ეს ვადა გადავწიოთ 2032 წლის ოქტომბრის ჩათვლით ჩასატარებელ არჩევნებთან მიმართებაში. ასევე, მოქმედი კანონით, როგორც პარლამენტიდან, ასევე საკრებულოდან ქალი დეპუტატის გასვლის შემთხვევაში, მას ანაცვლებს რიგით შემდეგი ქალი დეპუტატი, ხოლო მამაკაცის შემთხვევაში, მას ანაცვლებს მამაკაცი. გენდერული კვოტის გაზრდისა და ქალების პოლიტიკაში წახალისების მიზნით მიზანშეწონილად მიგვაჩნია, რომ მამაკაცის გასვლის შემთხვევაში მოხდეს მისი ჩანაცვლება არა მომდევნო მამაკაცით ავტომატურად, არამედ სიის მომდევო წევრით, რაც იძლევა იმის საშუალებას, რომ სიის მომდევნო წევრი იყოს ქალი დეპუტატი“

2023 წლის 15 ნოემბერს საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე შალვა პაპუაშვილი ეუთო-ს საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტს, პია კაუმას შეხვდა და გამოთქვა იმედი რომ საპარლამენტო ასამბლეა 2024 წლის არჩევნებს დააკვირდება.[10]

2024 წლის 4 აპრილს პარლამენტმა, საპარლამენტო უმრავლესობის და „გირჩის“ შეთანხმების შემდეგ, 85 ხმით 22-ის წინააღმდეგ საარჩევნო კოდექსში გენდერული კვოტების გაუქმებას დაჩქარებული წესით მხარი დაუჭირა.[11] იმავე წლის 18 აპრილს პრეზიდენტმა ცვლილებას ვეტო დაადო,[12] თუმცა 15 მაისს პარლამენტმა პრეზიდენტის ვეტო დაძლია.[13]

პოლიტიკური მოვლენები

რედაქტირება

2021 წლის 16 მარტს საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი ღარიბაშვილმა საქართველო-ევროკავშირის ასოცირების სხდომის შემდეგ საპარლამენტო არჩევნებთან დაკავშირებით შემდეგი კომენტარი გააკეთა:[14]

 
„ჩემი გადასაწყვეტი არ არის, რომ ჩატარდეს არჩევნები. ჩვენ 2020 ოქტომბერში გვქონდა თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნები და ყველა საერთაშორისო ორგანიზაციამ, მათ შორის, ODIHR-მა, საერთაშორისო დამკვირვებლებმა და ეუთომ ეს არჩევნები აღიარა როგორც კონკურენტუნარიანი, თავისუფალი და სამართლიანი. შესაბამისად, შემდეგომი საპარლამენტო არჩევნები საქართველოში 2024 წელს ჩატარდება.“

2023 წლის 20 ივლისს გაიმართა „გამარჯვების პლატფორმის“ პრეზენტაცია. ალიანსში „სტრატეგია აღმაშენებელი“ და „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“ გაერთიანდნენ.[15]

2023 წლის 21 ივლისს პარტიამ „საქართველოსთვის“ გამოაქვეყნა ინფორმაცია, რომლის მიხედვითაც არ გეგმავს გაერთიანებას არცერთ სხვა პარტიასთან.[16]

2023 წლის 6 სექტემბერს „გირჩი - მეტი თავისუფლებამ“ და „დროამ“ საარჩევნო გაერთიანების შექმნის შესახებ ოფიციალური განცხადება გააკეთეს.[17]

2023 წლის 12 ნოემბერს საქართველოს პრეზიდენტმა, სალომე ზურაბიშვილმა Radio France Internationale-ს ინტერვიუში მომავალი არჩევნები „მონოპარტიული სისტემიდან გამოსვლის შანსად“ შეაფასა.[18] 2023 წლის 15 ნოემბერს „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარემ, ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ 5%-იანი საარჩევნო ბარიერის დაწევა არ იგეგმება.[19]

2023 წლის 4 დეკემბერს „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“ ბათუმის საკრებულოს 7-მა წევრმა დატოვა.[20] 2023 წლის 5 დეკემბერს პარტია ზუგდიდში 17-მა წევრმა, მათ შორის საკრებულოს 14-მა დეპუტატმა დატოვა.[21] 2023 წლის 6 დეკემბერს ხობში პარტია 30-მდე წევრმა, მათ შორის 10-მა საკრებულოს წევრმა დატოვა.[22] პარტია დატოვა ჭიათურის საკრებულოს 5-მა დეპუტატმა.

2023 წლის 7 დეკემბერს „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ყოფილმა თავმჯდომარემ, ნიკა მელიამ პარტიის დატოვებისა და ახალი პოლიტიკური პარტიის შექმნის გეგმის შესახებ განაცხადა.[23] 2023 წლის 10 დეკემბერს პარტიის თბილისის რაიონული ორგანიზაცია 300-მდე წევრმა და 15-მა რაიონული ორგანიზაციის თავმჯდომარემ დატოვა.[24]

2023 წლის 12 დეკემბერს საქართველოს პრეზიდენტმა, სალომე ზურაბიშვილმა „რადიო თავისუფლებასთან“ ინტერვიუში დასმულ კითხვაზე ჩაერთვება თუ არა არჩევნებში რომელიმე ამპლუაში, მან უპასუხა:[25]

 
„თუ სასწორზე იქნება საქართველოს ევროპული მომავალი, ყველაფერს განვიხილავ“

2023 წლის 13 დეკემბერს საქართველოს პარლამენტმა მესამე მოსმენით, 79 ხმით მიიღო „ევროპელი სოციალისტების“ წევრის, ფრიდონ ინჯიას ინიცირებული კანონპროექტი, რომლის მიხედვითაც მოქალაქეებს არჩევნებში ხმის მიცემა არაელექტრონული, ე. წ. „ლამინირებული პირადობის მოწმობებით“ შეეძლებათ.[26]

2023 წლის 19 დეკემბერს თბილისში ბრიფინგი გამართა კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში ნატოს გენერალური მდივნის სპეციალურმა წარმომადგენელმა, ხავიერ კოლომინამ, სადაც იმედი გამოთქვა რომ „2024 წლის არჩევნებში რეალურ, ცოცხალ დემოკრატიულ პრაქტიკას ვნახავთ“.[27]

2023 წლის 30 დეკემბერს გაიმართა მმართველი პარტიის, „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველოს“ ყრილობა, სადაც ცნობილი გახდა ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში დაბრუნების შესახებ, რომელმაც პარტიაში საპატიო თავმჯდომარის თანამდებობა დაიკავა.[28][29]

2024 წლის 8 იანვარს პარტიამ „საქართველოსთვის“ გაავრცელა განცხადება, სადაც ცნობილი გახდა, რომ ისინი წარადგენდნენ ინიციატივას საკონსტიტუციო ცვლილების შესახებ, რომლის მიხედვითაც შეიცვლებოდა პრეზიდენტის არჩევის წესი და საქართველოს მომავალი პრეზიდენტი, საარჩევნო კოლეგიის ნაცვლად, კვლავ პირდაპირი წესით იქნებოდა არჩეული.[30]

2024 წლის 24 ივნისს სასტუმრო ქორთიარდ მარიოტში კონსერვატიული პარტიებისა და საზოგადოებრივი ორგანიზაციის ლიდერებმა ხელი მოაწერეს „საქართველოს პატრიოტთა ერთობის დეკლარაციას“. დეკლარაციაზე ხელი მოაწერა შემდეგმა პარტიებმა: „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი“, „კონსერვატიული მოძრაობა/ალტ-ინფო“, „ქართული იდეა“, „ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა“, კონსერვატიული (მონარქისტული) პარტია“ და „ეროვნული ერთიანობის პარტია“. კონსერვატიული პარტიები და ორგანიზაციები შეთანხმდნენ, რომ 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პატრიოტთა ალიანსის სიით მიეღოთ მონაწილეობა.[31]

2024 წლის 8 ივლისს ახალი პოლიტიკური პლატფორმის „ერთიანობა საქართველოს გადარჩენისთვის“ პრეზენტაცია გაიმართა. ახალ პლატფორმაში გაერთიანდნენ ნაციონალური მოძრაობა და სტრატეგია აღმშენებელი. 2024 წლის 17 აგვისტოს პლატფორმა „ერთიანობა - ნაციონალურ მოძრაობას“ პარტია „ევროპული საქართველო“ შეუერთდა. [32]

2024 წლის 9 ივლისს ცნობილი გახდა, რომ „ახალი“, „გირჩი - მეტი თავისუფლება“ და „დროა“ არჩევნებზე ერთიანი სიით მიიღებენ მონაწილეობას.[33] ამ გაერთიანებას „კოალიცია ცვლილებისთვის“ ეწოდა. 18 აგვისტოს კოალიციას შეუერთდნენ „რესპუბლიკური პარტია“ და ორგანიზაცია „აქტივისტები მომავლისთვის“.[34]

2024 წლის 16 ივლისს საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერმა, მამუკა მდინარაძემ განაცხადა რომ „ხალხის ძალა“ „ქართული ოცნების“ საარჩევნო სიაში იქნებოდა.[35]

2024 წლის 17 ივლისს ცნობილი გახდა, რომ „ლელო საქართველოსთვის“, „ხალხისთვის“ და მოძრაობა „თავისუფლების მოედანი“ არჩევნებისთვის გაერთიანდნენ.[36] ამ კოალიციას „ძლიერი საქართველო“ ეწოდა. 12 აგვისტოს კოალიციას პარტია „მოქალაქეებიც“ შეუერთდა.[37]

2024 წლის 25 სექტემბერს პარტიამ „გახარია - საქართველოსთვის” საარჩევნო სია წარადგინა. პარტიული სიის პრეზენტაციაზე ცნობილი გახდა, რომ გახარიას გუნდს „კონსერვატიული პარტიის“ თავმჯდომარე, ზვიად ძიძიგური შეუერთდა. ძიძიგური პარტიულ სიაში მეხუთე ნომრად ჩაწერეს.[38]

საქართველოს პარლამენტი 2023 წლის მდგომარეობით

რედაქტირება
პარტია მანდატების რაოდენობა
ქართული ოცნებახალხის ძალა (საპარლამენტო უმრავლესობა) 84
ფრაქცია „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“ - გაერთიანებული ოპოზიცია „ძალა ერთობაშია“ 20
საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „საქართველოსთვის“ 6
საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „რეფორმების ჯგუფი“ (სტრატეგია აღმაშენებელი, საქართველოს რესპუბლიკური პარტია, დამოუკიდებელი დეპუტატები) 4
საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „გირჩი“ 4
საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „ევროპელი სოციალისტები“ 4
საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „ლელო“ - პარტნიორობა საქართველოსთვის“ 2
საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „მოქალაქეები“ 2
საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „თავისუფლება“ 2
საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „ეროვნული და დემოკრატიული სახელმწიფოსთვის“ 2
საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „ევროოპტიმისტები“ 2

საპროტესტო გამოსვლები (2024)

რედაქტირება

15 აპრილიდან დაიწყო ქუჩის დემონსტრაციების სერია საქართველოს მასშტაბით, რისი მიზეზიც გახდა პარლამენტის მიერ „გარე გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ კანონის“ ახალი რედაქციის მხარდაჭერა. კანონი არასამთავრობო ორგანიზაციებს ავალდებულებს დარეგისტრირდნენ „უცხოური გავლენის აგენტებად“, თუ მათი საგარეო დაფინანსება მათი მთლიანი შემოსავლის 20 %-ზე მეტს შეადგენს. თბილისში პოლიციამ გამოიყენა წყლის ჭავლი და ცრემლსადენი გაზი საპროტესტო აქციების დასაშლელად

2024 წლის 11 ივლისს აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატის საგარეო საქმეთა კომიტეტმა „Megobari Act“ („ანგარიშვალდებულების, მედეგობისა და დამოუკიდებლობის ასაშენებლად საქართველოს შესაძლებლობების მობილიზებისა და გაძლიერების აქტი“) მიიღო, რომელსაც საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ „არამეგობრული აქტი“ უწოდა.[39]

გამოკითხვები

რედაქტირება

გამუქებული პარტიები ლახავენ 5%-იან ბარიერს.

თარიღი მასშტაბი ჩამტარებელი ქართული ოცნება ერთიანობა საქართვე-ლოსთვის კოალიცია ცვლილებისთვის ძლიერი საქართველო აპც-გირჩი სლპ პატრიოტთა ალიანსი არცერთი პარტია სხვები N/A უპირატესობა
ქართული ოცნება ხალხის ძალა ენმ სა ეს გირჩი-მთ დროა ახალი სრპ ლელო ხალხის-თვის თმ მოქალა-ქეები სპა კმ/ალტ-ინფო
12–21 ოქტ 2024 1,704 GORBI 60.2 15.4 2.9 9 3.3 2.8 2 1.9 2.5 44.8
11–20 ოქტ 2024 1,520 Savanta 35 16 8 19 9 3 2 3 5 16
1–18 ოქტ 2024 1,200 Edison Research 34 18 11 14 10 4 5 3 1 16
29 სექ–8 ოქტ 2024 1,561 Savanta 36 14 10 18 8 3 2 3 6 18
18–30 სექ 2024 1,700 GORBI 59.5 13.6 3.8 10.3 4.5 2.7 2.5 3.1 45.9
17–29 სექ 2024 1,200 Edison Research 33 19 11 13 12 4 4 3 1 14
10–22 სექ 2024 1,200 Edison Research 32 20 11.9 11.9 9.9 4.7 5 3.6 1 12
1–15 სექ 2024 1,200 Edison Research 32.3 20 10.5 10.9 9.3 6 5.1 3.6 2.3 12.3
29 აგვ–8 სექ 2024 1,000 Edison Research 34 19.2 10.6 9.1 9.8 5.9 5.1 3 3.3 14.8
24 ივლ
–4 აგვ 2024
1,700 GORBI 59.3 13.1 2.2 4.8 5.5 5.8 2.1 3 4.2 46.2
11–24 ივლ 2024 1,000 Edison Research 32.4 17.3 1.9 11.2 9.9 12.9 2.2 5.2 3.3 2.6 1.3 15.1
ივნ–ივლ 2024 2,000 ISSA 34.4 0.8 16.9 4.4 6.9 5.1 12.4 8 2.3 1.6 1.9 1.8 2.1 0.9 0.3 17.5
1–10 აპრ 2024 1,601 ISSA 37.4 0.6 18.8 2.3 5.2 1.7 13.8 0.4 4.7 1.8 2.2 1.7 2.7 0.6 2.2 3.9 18.6
11–18 მარ 2024 1,711 GORBI 60.4 12.6 4.5 3.7 3 1.6[] 4.7 0.6 1.4 0.6 0.9 6 47.8
1–22 დეკ 2023 1,500 Edison Research 36.6 2.5 21.5 0.7 8.8 5 6.7 3.7 1.7 2.9 4.7 1.7 3 0.5 15.1
20 ოქტ
–6 ნოე 2023
1,000 Edison Research 37 3 21 1 9 4 5 4 3 4 4 2 3 1 16
30 სექ–20 ოქტ 2023 1,212 GORBI 55 20 3 3 4 4 1 1 2 2 5 35
14 სექ–14 ოქტ 2023 1,200 IRI[] 25 1 16 <1 4 2 2 2 2 3 2 1 1 17 1 23 9
7–24 სექ 2023 1,500 Edison Research 37 3 22 1 10 4 4 4 2 4 4 1 3 <1 15
25 მაი–14 ივნ 2023 1,500 Edison Research 37 2 25 3 1 6 4 2 4 3 2 3 5 1 2 12
22 აპრ–7 მაი 2023 1,212 GORBI 53 19 4 2 2 3 2 2 1 3 2 7 34
4–23 მარ 2023 1,500 IRI[] 19 <1 14 2 1 3 3 1 2 2 2 2 2 <1 1 16 <1 27 5
17–30 ნოე 2022 2,024 GORBI 52 23 3 3 1 3 3 2 2 1 3 4 29
13 სექ–2 ოქტ 2022 1,500 IRI[] 25 12 1 3 3 2 1 2 1 2 2 2 1 17 2 23 13
4–24 მარ 2022 1,486 IRI[] 31 16 2 4 1 2 2 2 1 2 1 1 15 2 19 15
არჩევნები 2020 48.22 27.18 3.15 3.79 3.15 1.33 2.89 1.00 3.14 6.13 21.04

სარჩევნო დღე

რედაქტირება

აქტივობა

რედაქტირება
ამომრჩეველთა აქტივობა
დრო პროცენტი
10:00
  
9,27%
12:00
  
22,22%
15:00
  
41,62%
17:00
  
50,6%
20:00
  
58,9%

10:00 საათისთვის ამომრჩეველთა აქტივობამ 9,27 % (ანუ 324 197 ამომრჩეველი) შეადგინა.[40]

12:00 საათისთვის ამომრჩეველთა აქტივობამ 22,22 % (ანუ 776 726 ამომრჩეველი) შეადგინა.[41]

15:00 საათისთვის ამომრჩეველთა აქტივობამ 41,62 % (ანუ 1 454 837 ამომრჩეველი) შეადგინა.

17:00 საათისთვის ამომრჩეველთა აქტივობამ 50,6 % (ანუ 1 768 816 ამომრჩეველი) შეადგინა.

20:00 საათისთვის ამომრჩეველთა აქტივობამ 58,94 % (ანუ 2 060 412 ამომრჩეველი) შეადგინა.

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება

შენიშვნები

რედაქტირება
  1. პარტია „ახალი“ არ იყო პასუხებში მითითებული, პარტიის შედეგები ეფუძნება რესპონდენტების მიერ სპონტანურად გაცემულ პასუხებს.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 შედეგები ნაჩვენებია გადაუწყვეტელი ამომრჩევლების ალოკაციის გარეშე.
  1. „ქართული ოცნების“ სიაში არიან „ხალხის ძალის“ წევრები
  2. „ლელომ“ მიიღო 4 მანდატი, ხოლო „მოქალაქეებმა“ – 2
  3. PM: Next Parliamentary Elections Will Be Held in 2024 en-US (2021-03-16). ციტირების თარიღი: 2022-02-22
  4. Georgia's Central Election Commission reveals date, procedures for 2024 parliamentary vote. ციტირების თარიღი: 2024-01-30
  5. MPs Pass Constitutional Changes with First Reading (2017-06-23). ციტირების თარიღი: 2022-01-05
  6. „Parliament Approves Constitution on Final Reading“. Civil Georgia. 27 September 2017. ციტირების თარიღი: 27 September 2017.
  7. „Key Points of Newly Adopted Constitution“. Civil Georgia. 27 September 2017. ციტირების თარიღი: 27 September 2017.
  8. „90% of Voters Will Vote Electronically in 2024 Parliamentary Elections“. Civil Georgia. 6 February 2023. ციტირების თარიღი: 10 February 2023.
  9. „Parliament Approves Amendments on Gender Quotas“. Civil Georgia. 10 February 2023. ციტირების თარიღი: 10 February 2023.
  10. შალვა პაპუაშვილის შეხვედრა ეუთო-ს საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტთან
  11. „Parliament Abolishes Quotas for Women MPs“. Civil Georgia. 04 April 2024. ციტირების თარიღი: 04 April 2024. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  12. „President Vetoes Abolition of Quotas for Women MPs“. Civil Georgia. 18 April 2024. ციტირების თარიღი: 18 April 2024.
  13. „Parliament Overrides President's Veto on Abolition of Quotas for Women MPs“. Civil Georgia. 15 May 2024. ციტირების თარიღი: 15 May 2024.
  14. შემდეგომი საპარლამენტო არჩევნები საქართველოში 2024 წელს ჩატარდება — პრემიერი
  15. “გამარჯვების პლატფორმა”- ენმ და “სტრატეგია აღმაშენებელი” ალიანს ქმნიან
  16. პარტია „საქართველოსთვის“ აცხადებს, რომ 2024 წლის არჩევნებისთვის არცერთ პარტიასთან არ გაერთიანდება
  17. „გირჩი – მეტი თავისუფლება“ და „დროა“ საარჩევნო გაერთიანებას ქმნიან
  18. სალომე ზურაბიშვილი: „მომავალი არჩევნები ერთპარტიული სისტემიდან გამოსვლის შანსია“
  19. კობახიძე: ენმ-ს გარდა ყველა 5%-ს ქვემოთაა, არ ვაპირებთ ბარიერის დაწევას მათ სასარგებლოდ
  20. ბათუმის საკრებულოს 7-მა წევრმა "ნაციონალური მოძრაობა" დატოვა
  21. "ნაციონალური მოძრაობა" დატოვა პარტიის 17-მა წევრმა ზუგდიდში
  22. "ნაციონალური მოძრაობა" დატოვა პარტიის 30-მდე წევრმა ხობში
  23. ნიკა მელია „ნაციონალურ მოძრაობას“ ტოვებს და საკუთარი პარტიის შექმნის გეგმებზე საუბრობს
  24. ნაციონალური მოძრაობა თბილისის ორგანიზაციის წევრებმა დატოვეს
  25. Georgian President Says No EU Green Light Means A Win For Russia
  26. პარლამენტმა ე.წ. ლამინირებული პირადობებით ხმის მიცემაზე კანონპროექტი მე-3 მოსმენით მიიღო
  27. ხავიერ კოლომინა - ნატო-სთვის დემოკრატია ფუნდამენტურია, პრინციპული ღირებულება აქვს - იმედი გვაქვს, 2024 წლის არჩევნებში რეალურ, ცოცხალ დემოკრატიულ პრაქტიკას ვნახავთ
  28. ბიძინა ივანიშვილი პოლიტიკაში ოფიციალურად დაბრუნდა
  29. „ქართული ოცნების“ საპატიო თავმჯდომარედ ბიძინა ივანიშვილი აირჩიეს
  30. ბექა ლილუაშვილი : პრეზიდენტის პირდაპირი არჩევის წესი უნდა დაბრუნდეს
  31. „პატრიოტები“, „ალტ-ინფო“ და სხვა კონსერვატორები საარჩევნოდ გაერთიანდნენ
  32. პლატფორმა „ერთიანობა - ნაციონალურ მოძრაობას“ პარტია „ევროპული საქართველო“ შეუერთდა
  33. „ახალი“, „დროა“ და „გირჩი - მეტი თავისუფლება“ არჩევნებისთვის ერთიანდებიან
  34. რესპუბლიკური პარტია და "აქტივისტები მომავლისთვის" კოალიციას ცვლილებებისთვის შეუერთდნენ (2024-08-18). ციტირების თარიღი: 2024-09-14.
  35. საპარლამენტო არჩევნებზე "ხალხის ძალა" "ქართული ოცნების" სიაში იქნება
  36. „ლელო“, ანა დოლიძე და „თავისუფლების მოედანი“ საარჩევნოდ გაერთიანდნენ (2024-07-17). ციტირების თარიღი: 2024-07-21.
  37. პოლიტიკურ გაერთიანებას „ძლიერი საქართველო“ „ალეკო ელისაშვილი-მოქალაქეები" შეუერთდა (2024-08-12). ციტირების თარიღი: 2024-08-12.
  38. პარტიამ „გახარია - საქართველოსთვის” საარჩევნო სია წარადგინა - პარტიას შეუერთდნენ ზვიად ძიძიგური და დიმიტრი ცქიტიშვილი
  39. ირაკლი კობახიძე - სამწუხაროა, რომ აქტს, რომელსაც ჰქვია „მეგობარი აქტი“, ვერავითარ შემთხვევაში ვერ ვუწოდებთ მეგობრულს, არამეგობრულ აქტს ეწოდება „მეგობარი აქტი“
  40. 10:00 საათზე ამომრჩევლის აქტივობა 9.27%-ია. tabula.ge (2024-10-26). ციტირების თარიღი: 26 ოქტომბერი, 2024.
  41. 12:00 საათზე ამომრჩევლის აქტივობა 22.22%-ია. tabula.ge (2024-10-26). ციტირების თარიღი: 26 ოქტომბერი, 2024.