პოლონური ენა

პოლონური ენა (პოლონურად język polski ან polszczyzna) — პოლონელების ენა, მიეკუთვნება დასავლეთსლავური ენების ჩრდილოურ ჯგუფს და წარმოადგენს ინდოევროპულ ენათა ოჯახის ერთ-ერთ ქვეჯგუფს.

პოლონური ენა Język polski Polszczyzna
გავრცელებულია	პოლონეთი, ბელარუსი, უკრაინა, ჩეხეთი, ლიტვა
მოლაპარაკეთა რაოდენობა	43 მლნ.
ოფიციალური სტატუსი	პოლონეთი  ევროკავშირი არეგულირებს: პოლონური ენის საბჭო
ლინგვისტური კლასიფიკაცია	ინდოევროპული ოჯახი: სლავური დასავლეთსლავური პოლონური
დამწერლობის სისტემა	ლათინური ანბანის პოლონური ვარიანტი
ენის კოდები	ISO 639-1: pl ISO 639-2: pol ISO/FDIS 639-3: pol
ვიკისივრცე
ენის თარგი	{{Lang-pl}}
ვიკისივრცეში არის ვიკიპედია — პოლონური ენა

პოლონური ანბანი

ცენტრალური აღმოსავლეთ ევროპის ენები და დიალექტები (პოლონური ენის მეტ-ნაკლები გავრცელების არეალი აღნიშნულია მუქი მწვანე ფერით)

დასავლეთსლავური ენების ამ (ჩრდილოურ) ჯგუფს ლეხური, ან ლახური ენების ჯგუფსაც უწოდებენ. პოლონური ენათესავება კაშუბურ, ჩეხურ, სლოვაკურ და სორბულ ენებს. ეს უკანასკნელი (სორბული ენა) კი წარმოადგენს გერმანიაში მცხოვრებ ეროვნულ უმცირესობათა ენას. 38 მილიონ პოლონურად მოლაპარაკეს ემატება დაახლ. 15–18 მლნ. საზღვარგარეთ მცხოვრები. პოლონურენოვანი მოსახლეობის დიდი რიცხვი მოდის უპირველეს ყოვლისა რუსეთზე, ლიტვაზე, ბელარუსზე, უკრაინაზე და ყოფილი სსრკ-ს ტერიტორიაზე წარმოქმნილ თუ აღმდგარ სხვა სახელმწიფოებზე, ასევე ჩეხეთზე. პოლონელთა საკმაოდ მოზრდილი რაოდენობა ცხოვრობს კანადაში, ირლანდიაში, არგენტინასა და ავსტრალიაში. რიცხობრივად მნიშვნელოვანი პოლონური ეროვნული უმცირესობაა შეერთებულ შტატებში, სადაც დაახლ. 6–10 მლნ. პოლონელი უნდა ცხოვრობდეს. პოლონელები ცხოვრობენ ასევე გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში, ბრაზილიასა და საფრანგეთში.

პოლონურ ენას აქვს დიალექტები: დიდპოლონური (ველიკოპოლსკი), მცირე პოლონური (მალოპოლსკი), მაზოვური, სილეზიური ან შლეზიური და კაშუბური. ეს უკანასკნელი მხოლოდ პოლონეთშია მიჩნეული დიალექტად, ხოლო პოლონეთის საზღვრებს გარეთ მცხოვრები და მოღვაწე სლავისტები, პოლონისტები კაშუბურს ცალკე ენად განიხილავენ.

პოლონური ენის ისტორიული განვითარების ყველაზე გავრცელებული (მიღებული) პერიოდიზაციაა:

1. ძველპოლონური - 1500 წლამდე,

2. საშუალოპოლონური - XVI ს.-დან XVIII ს.-ის მეორე ნახევრამდე,

3. ახალპოლონური - XVIII ს.-ის მეორე ნახევრიდან.

პოლონური დამწერლობა ლათინურ ანბანს ემყარება. უძველესი წერილობითი ძეგლია „სვენტოქშის ქადაგებანი“, რომელიც XIV ს-ის შუა წლებით თარიღდება.

ფონეტიკა

პოლონური ენის შესწავლის უცხოელ მსურველთ ეს ენა თავისი სირთულით ჯერ კიდევ ორთოგრაფიისა და ორთოეპიის წესების დაუფლებისას გაუჩენს საზრუნავს. პოლონური ენის ფონეტიკა და ფონოლოგია ხასიათდება მრავალმხრივობით, კომპლექსურობით და გასაოცარი დიფერენცირებულობით, რომელიც ერთ რთულ სისტემად შეიკვრის.

ანბანი

(აქ და მთელს ტექსტში, თანხმოვნის შემდეგ დასმული არქაულ-ქართული ჲ-ს მეშვეობით აღვნიშნავთ თანხმოვნის დარბილებას.)

1. პოლონური ენა გამოიყენებს ლათინურ ანბანის 32 ასო-ნიშანს:

a, ą, b, c, ć, d, e, ę, f, g, h, i, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, s, ś, t, u, w, y, z, ź, ż.

ე.წ. პოლონურ დანამატს წარმოადგენს დიაკრიტიკული ნიშნებით განვრცობილი შემდეგი ასოები: ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż.

ასო-ნიშნები q, v და x არ აქვს პოლონურს და მათ გამოყენებენ უცხო წარმომავლობის საკუთარ სახელებში.

2. ცალკეული ბგერები გადმოიცემა ორი ასო-ნიშნისაგან შემდგარი ასოთშეთანხმებების მეშვეობით:

ა) i-სთან შეთანხმებები (შესაძლებელია მხოლოდ ხმოვნების წინ.): si – [შჲ], zi – [ჟჲ ], ci – [ჩჲ], ni – [ნჲ] იმავე ბგერებს წარმოადგენენ, როგორსაც ś – [შჲ], ź – [ჟჲ], ć – [ჩჲ], ń – [ნჲ]; ასევე dz – [ჯჲ] და dź – [ჯჲ] წარმოადგენს ერთსადაიმავე ბგერას.

pi, bi, fi, wi, mi, ki, gi ასევე hi და ch წარმოადგენენ პალატალიზებულ შესატყვისებს ბგერებისა p, b, f, w, m, k, g ასევე h-სა და ch-სი.

ბ) ასოთშეთანხმებები z-სთან: sz - [შ], cz - [ჩ] არის s და c თანხმოვნების ალვეოლარული შესატყვისები; rz – [ჟ] შეესაბამება თანხმოვან ż-სთან [ჟ] ანდა ასოთშეთანხმება sz-სთან [შ].

გ) ასოთშეთანხმება d-სთან გამოიყენება მღიერი თანხმოვნებისათვის: dz-[ძ], dź-[ჯ], dż-[ჯ]

დ) ch და h ერთი და იმავე ბგერის ორი გრაფიკული ვარიანტია.

ხმოვნები

3. პოლონური არ განასხვავებს გრძელ და მოკლე ხმოვნებს. პოლონური ხმოვნების კლასიფიკაცია შემდეგი კრიტერიუმების მიხედვით ხდება:

ა) ენის ჩართულობის მიხედვით არტიკულაციის პროცესში, ანუ იმის მიხედვით, თუ ენის რომელი ნაწილი – წინა თუ უკანა ენაა ჩაბმული არტიკულაციის პროცესში.

ბ) პირის ღრუს ღიაობის მიხედვით არტიკულაციის პროცესში, ანუ იმის მიხედვით, როგორაა ღია პირის ღრუ – ფართოდ, საშუალოდ თუ ვიწროდაა გაღებული არტიკულირებისას.

გ) ცხვირის ღრუს ჩართულობის მიხედვით არტიკულაციის პროცესში, ანუ იმის მიხედვით, წარმოთქმა ნაზალურია (ცხვირისმიერი) თუ ორალური (პირისმიერი).

ვიწრო ღიაობის ორალური წინაენისმიერი i/y და უკანაენისმიერი u/(ó) ხმოვნები .

საშუალო ღიაობის ორალური წინაენისმიერი e და უკანაენისმიერი o ხმოვნები.
საშუალო ღიაობის ნაზალური ხმოვნები წინაენისმიერი ę და უკანაენისმიერი ą.

ფართო ღიაობის ორალური ხმოვანი მხოლოდ ერთია a.

4. ორალური (პირისმიერი) ხმოვნები e, a, o დაახლოებით ქართულის მსგავსად წარმოითქმის e როგორც სიტყვაში „ეს“, a როგორც სიტყვაში „არა“, o როგორც სიტყვაში ორი, ხოლო ხმოვანი u კი როგორც „უმი“; მიუხედავად იმისა, რომ ეს ბგერა ძირითადად გრაფიკული u-თი გამოიხატება, არის შემთხვევები, როცა იგი ხმოვან o-ს უთმობს ადგილს და ასე ვიღებთ დიაკრიტიკული გაფორმების ასო-ნიშანს ó, რომელიც წარმოითქმის როგორც ქართული უ (მაგ.; pokój [პოკუჲ] <=> pokoje [პოკოჲე]).

ხმოვნების i-სა და y-ს წარმოთქმა (არტიკულაცია) განსხვავდება ერთმანეთისაგან: i-ს წარმოთქვამთ როგორც ქართულ ი-ს, ხოლო y ხმოვნის წარმოსათქმელად კი ენას მინიმალურად ავწევთ, საარტიკულაციო აპარატს მოვამზადებთ ქართული ბგერა ე-ს წამოსათქმელად, მაგრამ არ წარმოვთქვამთ მას, არამედ ვაფიქსირებთ პირს მოლოდ ამ მდგომარეობაში თითქოს მას წარმოვთქვამდეთ და ვამბობთ ი-ს. სხვა სლავური ენებიდან y ძალიან ჰგავს რუსულ ы-ს. i ყოველთვის რბილი თანხმოვნების შემდეგ გვხვდება პოლონურში, ხოლო y ყოველთვის მაგარ თანხმოვნებს მოსდევს. გარდა ამისა, y-თი არასდროს არ იწყება პოლონური სიტყვა, i-თი კი საკმაოდ ხშირად.

5. ნაზალური (ცხვირისმიერი) ხმოვნები პირისმიერი ხმოვნებისთვის დამახასიათებელი თვისებების გარდა დამატებით ცხვირისმიერ არტიკულაციასაც ითავსებენ, რომელიც ხორციელდება წარმოსათქმელი ხმოვნის გაჟღერებისას რბილი სასის დაწევით.

თანხმოვნები

6. პოლონურ თანხმოვანთა კლასიფიკაცია ხდება შემდეგი კრიტერიუმების საფუძველზე:

ა) არტიკულაციის ადგილი (ანუ ლაბიალურია, დენტალური, ალვეოლარული, პალატალური და ველარული თანხმოვანი).

ბ) არტიკულაციის გვარობა (ანუ ექსპლოზივები, სპირანტები, ალვეოლარები, პალატალები, ნაზალური და ლიკვიდური სპირანტები).

გარდა თანხმოვნებისა პოლონურს აქვს ასევე ორი ნახევარხმოვანი: j და ł (ეს უკანასკნელი ძალიან ჰგავს ქართულ უ-ს, მაგრამ ბევრი ფონეტისტი ამ ბგერას კიდევ უფრო ამსგავსებს ინგლისურ w-ს, თავისი მკვეთრადგამოხატული ბილაბიალურობისა გამო.)

ექსპლოზივები

ყრუ ექსპლოზივები:

ლაბიალური ↓

მაგარი: p.

რბილი: pi.

დენტალური: t.

ალვეოლარული: არ არსებობს.

პალატალური: არ არსებობს.

ველარული ↓

მაგარი: k.

რბილი: ki.

მჟღერი ექსპლოზივები:

ლაბიალური ↓

მაგარი: b.

რბილი: bi.

დენტალური: d.

ალვეოლარული: არ არსებობს.

პალატალური: არ არსებობს.

ველარული ↓

მაგარი: g.

რბილი: gi.

სპირანტები

ყრუ სპირანტები:

ლაბიალური ↓

მაგარი: f.

რბილი: fi.

დენტალური: s.

ალვეოლარული: sz / rz.

პალატალური: ś / si.

ველარული ↓

მაგარი: h / ch.

რბილი: hi / chi.

მჟღერი სპირანტები:

ლაბიალური ↓

მაგარი: w.

რბილი: wi.

დენტალური: z.

ალვეოლარული: ż / rz.

პალატალური: ź / zi.

ველარული ↓

მაგარი: არ არსებობს.

რბილი: არ არსებობს.

აფრიკატები

ყრუ აფრიკატები:

ლაბიალური ↓

მაგარი: არ არსებობს.

რბილი: არ არსებობს.

დენტალური: c.

ალვეოლარული: cz.

პალატალური: ć / ci.

ველარული ↓

მაგარი: არ არსებობს.

რბილი: არ არსებობს.

მჟღერი აფრიკატები:

ლაბიალური ↓

მაგარი: არ არსებობს.

რბილი: არ არსებობს.

დენტალური: dz.

ალვეოლარული: dż.

პალატალური: dź / dzi.

ველარული ↓

მაგარი: არ არსებობს.

რბილი: არ არსებობს.

სონანტები

ცხვირისმიერი სონანტები:

ლაბიალური ↓

მაგარი: m.

რბილი: mi.

დენტალური: n.

ალვეოლარული: არ არსებობს.

პალატალური: ń / ni.

ველარული ↓

მაგარი: არ არსებობს.

რბილი: არ არსებობს.

ლიკვიდა სონანტები:

ლაბიალური ↓

მაგარი: არ არსებობს.

რბილი: არ არსებობს.

დენტალური: არ არსებობს.

ალვეოლარული: r, l.

პალატალური: არ არსებობს.

ველარული ↓

მაგარი: არ არსებობს.

რბილი: არ არსებობს.

ნახევარხმოვნები

ყრუ და მჟღერი ნახევარხმოვნები არ არსებობს.

ლაბიალური ↓

მაგარი: არ არსებობს.

რბილი: არ არსებობს.

დენტალური: არ არსებობს.

ალვეოლარული: არ არსებობს.

პალატალური: j.

ველარული ↓

მაგარი: ł(u).

რბილი: არ არსებობს.

თანხმოვანთა წარმოთქმის ზოგი თავისებურებანი

7. თანხმოვანთა ორთოეპია.

p, t, k: ყრუ არა ასპირირებული თანხმოვნები.

b, d, g: მჟღერი თანხმოვნები.

f, s, sz: ყრუ სპირანტები.

h/ch: ყრუ სპირანტი.

w, z, ż/rz: მჟღერი სპირანტები.

c, cz: ყრუ აფრიკატები.

dz, dż: მჟღერი აფრიკატები.

m, n, l: შესაბამება ქართულ ბგერებს.

r: ალვეოლარული წინაენისმიერი ბგერა.

j: ნახევარხმოვანი.

ł/u: ნახევარხმოვანი. ბილაბიალური ლ.

ś/si, ź/zi: პალატალური სპირანტები.

ć/ci: აფრიკატები (სპირანტების არტიკულაციის ადგილის მიხედვით.)

dź/dzi: შეესაბამება ś/si, ź/zi.

ń: პალატალური ნაზალი; დენტალურ n-სთან ისეთივენაირია, როგორც ś/si ბგერა-ასო s-სთან.

პალატალიზებული თანხმოვნები

8. პოლონური ენა იცნობს ლაბიალური და ველარული თანხმოვნების ორ, პალატალიზებულ და არაპალატალიზირებულ რიგს.

1. პალატალიზებული თანხმოვნები: pi, bi, fi, wi, mi, ki, gi, hi/chi.

2. არაპალატარიზებული თანხმოვნები: p, b, f, w, m, k, g, h/ch.

პალატალიზებულ თანხმოვნებს რთული არტიკულაცია აქვთ. გარდა ძირითადი არტიკულაციისა, რომელიც შესაბამის არაპალატალიზულ თანხმოვნებს ტიპურად ახასიათებს (როგორიცაა ორივე, ზედა და ქვედა ტუჩის ნაწილების დახურვა, ან ურთიერთმიახლოვება: p, b, m;), ქვედა ტუჩის მიახლოვება წინა კბილებთან: f, w; ენის ზურგის მიახლოვება რბილ სასასთან: k, g, h/ch), კიდევ ერთი დამატებითი არტიკულაცია ხორციელდება: ენის შუა ნაწილის აწევა მაგარი სასის მიმართულებით. პალატალიზებულ ველარებს არაპალატალიზებულთა მიმართ რამდენადმე წინ წაწეული საარტიკულიო ადგილი აქვთ.

პოლონურ ენაში პალატალიზებულ და არაპალატალიზებულ თანხმოვანთა დიფერენცირება აუცილებულია, რადგან მთელ რიგ შემთხვევებში მხოლოდ ამ განსხვავების საფუძველზეა შესაძლებელი ორი სხვადასხვა მნიშვნელობის მქონე სიტყვის (მაგრამ მეტად მსგავსი ჟღერადობის სიტყვაფორმის) ერთმანეთისაგან გარჩევა.

მაგ.; pasek („ქამარი“, „სარტყელი“) – piasek („ქვიშა“), bada (ის (გამო)იკვლევს; „გამოკვლევა“) – biada! (ვაიმე!), wał („ვეშაპი“) – wiał („ბერვა“, „ფრიალი“), mały („პატარა“, „მცირე“) – miały (მათ ჰქონდათ; „ქონა“, „ყოლა“), szafę [szafe] („კარადა“ ბრალდებით ბრუნვაში = კარადას), szafie („კარადა“ მიცემითში, ან ლოკატივში), drogę [droge] („გზა“ ბრალდებით ბრუნვაში = გზას), drogie („ძვირი“).

თანხმოვანთა მართლწერის წესები

9. პალატალური თანხმოვნები გრაფიკულად შემდეგნაირად გამოისახება:

ა) ś, ź, ć, dź, ń.

თუ ეს ასო-ნიშნები სიტყვის ბოლოში, ან თანხმოვნების წინ დგას.

მაგ.; ktoś (ვინმე), maź (საცხი, საპოხი), dać (მიცემა), chodź! (მოდი!), dłoń (ხელისგული), groźny (საშიში), ćma (ღამის პეპელა), dźięk (ბგერა), państwo (სახელმწიფო);

ბ) si, zi, ci, dzi, ni.

ხმოვნების წინ გარდა ხმოვან i-ისა.

მაგ.; siano (თივა), ziarno (პურის კაკალი), cień (ჩრდილი), dzielo (საქმე, საქციელი, ნახელავი), tonie (დამხრჩვალი);

გ) რაკი ხმოვან i-ის წინ მხოლოდ პალატალური, ან პალატალიზებული თანხმოვნები შეიძლება შეგვხვდეს, თანხმოვნების პალატალურობა i-ის წინ ცალკე გრაფიკულად არ აღინიშნება. ასეთი სიტყვები ერთი პალატალური თანხმოვნით იწყება ხოლმე.

მაგ.; siny (ლურჯი), zima (ზამთარი), cichy (წყნარი), dziwny (უცნაური, ახირებული), nic (არაფერი).

10. პალატალური თანხმოვნები მხოლოდ ხმოვნების წინ გვხვდება და ისინი შემდეგნაირი ასოთშეთანხმებებით გადმოიცემა:

ა) ხმოვნების წინ (გარდა i-სა) pi, bi, fi, wi, ki, gi, hi/chi.

გვხვდება ისეთ სიტყვებში როგორიცაა მაგ,; pies (ძაღლი), biały (თეთრი), fiołek (ია), wiem (ვიცი), miasto (ქალაქი), kiedy (როდის), giąć (მოღუნვა, მოხრა რაიმესი), hiena (აფთარი).

ბ) ხმოვანი i-ს წინ თანხმოვნების პალატალიზაცია ცალკე არ აღინიშნება.

მაგ,; pisać (წერა, წერდე რამეს), bić ((და)რტყმა), film (ფილმი), wina (დანაშაული), mit (მითი, მითოსი), kino (კინო), ginąć (გარდაცვალება), historia (ისტორია), Сhiny (ჩინეთი).

პალატალური თანხმოვნები

თანხმოვნების წინ და სიტყვის ბოლოს: ś, ź, ć, dź, ń

ხმოვნების წინ გარდა i-სა: si, zi, ci, dzi, ni

i-ს წინ: s, z, c, dz, n

პალატალიზირებული თანხმოვნები

თანხმოვნების წინ და სიტყვის ბოლოს: –

ხმოვნების წინ გარდა i-სა: pi, bi, fi, wi, mi, ki, gi, hi / chi

i-ს წინ: p, b, f, w, m, k, g, h / ch

11. სპირანტი ż / rz გადმოიცემა შემდეგი ასო-ნიშნების მეშვეობით:

ა) ż-ს მეშვეობით მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ის მოცემული სიტყვის სხვა ფორმებში, ან მონათესავე სიტყვებში g-თი, z-თი, მაშასადამე თანხმოვნებით ź / zi-თ ჩანაცვლდება.

მაგ.;

ბ)

12.

13.

14.

მორფოლოგია

მეტყველების ნაწილები

პოლონური ენა განასხვავებს 10 მეტყველების ნაწილს.
ესენია;

1. არსებითი სახელი

მაგ.; dom (სახლი), ryba (თევზი), okno (ფანჯარა);

2. ზედსართავი სახელი

მაგ.; dobry (კარგი, კეთილი), czarny (შავი), mały (პატარა, მცირე);

3. ნაცვალსახელი

მაგ.; ja (მე), nasz (ჩვენი), który (რომელი, რომელიც);

4. რიცხვითი სახელი

მაგ.; dwa (ორი), pierwszy (პირველი), obaj (ორივე);

5. ზმნა

მაგ.; iść (წა-/მი-/მო-/სვლა), siedzieć (ჯდომა), zrobić (ქმნა, კეთება);

6. ზმნიზედა

მაგ.; dobrze (კარგად, სასიკეთოდ), mało (მცირედ), po polsku (პოლონურად)

7. წინდებული

მაგ.; na (-ზე), przez (-ის წინ), w (-ში);

8. კავშირი

მაგ.; i (და), ale (მაგრამ), bo (რადგან, რამეთუ, რაკი);

9. ნაწილაკი

მაგ.; tak (ასე, ისე), nie (არა), оb (თუ, ან);

10. შორისდებული,

მაგ.; hej! (ჰეი!), och! (ოხ!), be! (თფუი!)

არსებითი სახელი

არსებითი სახელის რიცხვი

პოლონურ ენაში განასხვავებენ არსებითი სახელის ორ რიცხვს: მხოლობითსა და მრავლობით რიცხვებს. გრამატიკული რიცხვის ფორმები პოლონურში იწარმოება შემდეგნაირად: მხოლობითი რიცხვის დაბოლოებებს ჩაანაცვლებენ მრავლობითი რიცხვის დაბოლოებებით. მაგ.; poeta (პოეტი) - poeci (სახელობითი ბრუნვა, მრავლობითი რიცხვი), okno - okna, kobieta - kobiety.

ის სიტყვები, რომლებიც წინადადებაში არსებით სახელთან არიან დაკავშირებული, შეუთანხმდებიან ამ არსებით სახელს რიცხვში. მაგ.; ten wysoki dom stoi na wzgórzu. (ეს მაღალი სახლი მაღლობზე დგას.) და... მრავლობითში იქნება te wysokie domy stoją na wzgórzu. (ზედმიწევნითი თარგმანი: ესენი მაღ(ა)ლები სახლები დგანან მაღლობზე.)

პოლონურში, ისევე როგორც ქართულში მოიპოვება არსებითი სახელები, რომლებიც ან მხოლოდ მხოლობით რიცხვში გამოიყენებიან, ანდა მხოლოდ მრავლობითში.

ბრუნვები

1. Mianownik (სახელობითი ბრუნვა, ანუ ნომინატივი) ↓

სახელობითი ბრუნვა უპასუხებს კითხვებს: kto? co? (ვინ? რა?)

2. Dopełniacz (ნათესაობითი ბრუნვა, ანუ გენიტივი) ↓

ნათესაობითი ბრუნვა უპასუხებს კითხვებს: kogo? czego? (ვისი? რისი?)

3. Celownik (მიცემითი ბრუნვა, ანუ დატივი) ↓

მიცემითი ბრუნვა უპასუხებს კითხვებს: komu? czemu? (ვის? რას?)

4. Biernik (ბრალდებითი ბრუნვა, ანუ აკუზატივი) ↓

ბრალდებითი ბრუნვა უპასუხებს კითხვებს: kogo? co? (ვინ? ვის? რა? რას?)

5. Narzędnik (მოქმედებითი ბრუნვა, ანუ ინსტრუმენტალი) ↓

ბრალდებითი ბრუნვა უპასუხებს კითხვებს: (z) kim? / (z) czym? (ვინ? ვის? რა? რას?)

6. Míejscownik (ადგილობითი ბრუნვა, ანუ ლოკატივი) ↓

ადგილობითი ბრუნვა უპასუხებს კითხვებს: o kim? / o czym? (ვიზე? ვის შესახებ? რაზე? რის შესახებ?)

7. Wołacz (წოდებითი ბრუნვა, ანუ ვოკატივი) ↓

წოდებითი ბრუნვა ქართულის მსგავსად მიმართვისას გამოიყენება.

ზედსართავები, ნაცვალსახელები, რიცხვითი სახელები და მიმღეობები, რომლებიც არსებით სახელებს განსაზღვრებად უდგანან, შეუთახმდებიან მას ბრუნვაში. მაგ.; twój ojciec czyta (მამაშენი კითხულობს), widziałem twojego ojca (მამაშენი (და)ვ(ი)ნახე).

ბრუნება

ზოგიერთი პოლონური სიტყვა და გამოთქმა

Pan (მიმართვის ფორმა) – ბატონო.

Pani (მიმართვის ფორმა) – ქალბატონო.

Tak. – დიახ.

Nie. – არა.

Proszę. – გეთაყვა. გთხოვთ.

Dzień dobry. – გამარჯობა.

Dobry wieczór. – საღამო მშვიდობისა.

Do widzenia. – ნახვამდის.

Dobranoc. – ღამე მშვიდობისა.

Do zobaczenia wkrótce. – მომავალ შეხვედრამდე.

Cześć. – (ფამილარული მისალმება) სალამი.

Cześć. – (ფამილარული დამშვიდობება) ნახვამდის.

Dobrze. – კარგი. კეთილი.

W porządku. – (ყველაფერი) რიგზეა.

Jak się masz? Jak się Pan / Pani ma? – როგორ ხარ? როგორ ბრძანდებით?

Dziękuję (bardzo). – (დიდი) მადლობა.

Proszę (bardzo). – პასუხი მადლობაზე.

Nie ma za co. – (პასუხი მადლობაზე) არაფრის.

Przepraszam. – მაპატიეთ.

Nic nie szkodzi. – არა უშავს.

Zgadzam się. – გეთანხმები(თ).

Czy mówi Pan / Pani po angielsku (po niemiecku, po hiszpańsku)? – საუბრობთ ინგლისურად (გერმანულად, ესპანურად)?

Znam polski tylko trochę. – მხოლოდ ცოტას ვსაუბრობ პოლონურად.

Mówię bardzo słabo po polsku. – პოლონურად ძალიან ცუდად ვსაუბრობ

Nie rozumiem. – არ მესმის. ვერ ვიგებ.

Rozumiem. – მესმის. გასაგებია.

Proszę mi to napisać. – გთხოვთ დამიწეროთ.

Proszę mówić wolniej. – გთხოვთ უფრო ნელა ილაპარაკოთ.

რიცხვები

0 – zero (IPA: ˈzɛrɔ)

1 – jeden (წარმოთქმა )

2 – dwa (წარმოთქმა )

3 – trzy (წარმოთქმა )

4 – cztery (წარმოთქმა )

5 – pięć (წარმოთქმა )

6 – sześć (წარმოთქმა )

7 – siedem (წარმოთქმა )

8 – osiem (წარმოთქმა )

9 – dziewięć (წარმოთქმა )

10 – dziesięć (წარმოთქმა )

20 – dwadzieścia (წარმოთქმა )

30 – trzydzieści წარმოთქმა )

40 – czterdzieści (წარმოთქმა )

50 – pięćdziesiąt (წარმოთქმა )

60 – sześćdziesiąt (IPA: ˌʃɛɕˈʥ̑ɛ̇ɕɔ̃nt)

70 – siedemdziesiąt (IPA: ˌɕɛdɛ̃mʲˈʥ̑ɛ̇ɕɔ̃nt)

80 – osiemdziesiąt (წარმოთქმა )

90 – dziewięćdziesiąt (წარმოთქმა )

100 – sto (წარმოთქმა )

იხილეთ აგრეთვე

• დასავლეთსლავური ენები
• სლავური ენები
• სლავები
• აღმოსავლეთსლავური ენები
• სამხრეთსლავური ენები
• სლავისტიკა
• ინდოევროპული ენები

რესურსები ინტერნეტში

• (პოლონური) Gramatyka języka polskiego დაარქივებული 2010-12-28 საიტზე Wayback Machine.
• (პოლონური) Mapa dialektów polskich
• (პოლონური) Wortal poświęcony językowi polskiemu
• (პოლონური) Forum przyjaciół języka polskiego