გრიფინები

(გადამისამართდა გვერდიდან მეოჯახე)
ვიკიპედიის რედაქტორების გადაწყვეტილებით, სტატიას „გრიფინები“ მინიჭებული აქვს რჩეული სტატიის სტატუსი. გრიფინები ვიკიპედიის საუკეთესო სტატიების სიაშია.

გრიფინები“ (ინგლ. Family Guy, წარმოთქმა: [ˈfæm.(ə)l.i gaɪ]; სიტყვასიტყვით — მეოჯახე) — სეთ მაკფარლეინის შექმნილი ამერიკული ანიმაციური სიტკომი ტელეარხ Fox Broadcasting Company-სთვის. სიუჟეტი ვითარდება გრიფინების უბედურ ოჯახში[1][2], რომელიც შედგება პიტერ და ლოის გრიფინებისგან. მათ ჰყავთ სამი შვილი: კრისი, მეგი და სტიუი. გარდა ამისა, სახლში არის ანთროპომორფიზმული ძაღლი ბრაიანი. სიტკომის მოქმედებები ვითარდება როდ-აილენდის შტატის გამოგონილ ქალაქ კუაჰოგში. ეპიზოდებში შემქმნელები ხშირად ეხებიან სხვადასხვა საკამათო და „მტკივნეულ“ თემებს, როგორებიცაა პოლიტიკა, რასიზმი, მონათმფლობელობა, ფემინიზმი, ჭარბწონიანობა და სხვა.

გრიფინები
Family Guy

სერიალის ლოგო
ჟანრი სიტკომი
შავი იუმორი
ავტორი სეთ მაკფარლეინი
შეიმუშავა Fuzzy Door Productions
20th Century Fox Television
გახმოვანება სეთ მაკფარლეინი
ალექს ბორშტეინი
ლეისი ჩებერტი
სეთ გრინი
მილა კუნისი
მაიკ ჰენრი
თემის კომპოზიტორი უოლტერ მერფი
კომპოზიტორ(ებ)ი უოლტერ მერფი
რონ ჯონსი
ქვეყანა აშშ
ენა ინგლისური
სეზონი 15
სერია 289
ეპიზოდი (ეპიზოდების სია)
წარმოება
აღმასრულებელი პროდიუსერ(ებ)ი სეთ მაკფარლეინი (1999–)
დევიდ ცუკერმანი (1999–2003)
დენიელ პალადინო (2001-02
დევიდ გუდმანი (1999–)
კრის შერიდანი (2005-12)
დენი სმითი (2008-)
მარკ ჰენტენმანი (2009-)
ალექს სულკინი (2011-)
უელესლი უაილდი (2011-)
პროდიუსერ(ებ)ი შენონ სმითი
იულიუს შარპი
კარა ვალოუ
ხანგრძლივობა 20-23 წუთი
კომპანია
დისტრიბუტორი
  • 20th Television (სეზონები 1-18)
  • Disney–ABC Domestic Television (სეზონები 19–)
ეთერი
ჩვენების ფორმატი

480i (SDTV) (1999—2002, 2005—2010)

720p (HDTV) (2010-
ეთერში 31 იანვარი, 1999 — დღემდე
ქრონოლოგია
წინა ლარი და სტივი
დაკავშირებული შოუები კლივლენდის შოუ
რესურსები ინტერნეტში
საიტი

სეთ მაკფარლეინს გრიფინების შექმნის იდეა ჯერ კიდევ კოლეჯში გაუჩნდა, მაგრამ მის რეალიზაციას ის მხოლოდ თავისი პირველი ანიმაციური პროექტების, „ლარის ცხოვრება“ და „ლარი და სტივის“ შემდეგ შეუდგა. ამ ანიმაციური ფილმების მთავარი პერსონაჟები, ლარი და მისი ძაღლი სტივი მაკფარლეინმა ბრაიანად და პიტერად გადააკეთა. 1998 წლის 15 მაისს მან შვიდწუთიანი საპილოტო ეპიზოდი გადაიღო და თავისი იდეა ტელეარხ Fox-ის ხემძღვანელობას წარუდგინა. ხემძღვანელობას იდეა მოეწონა — პროექტმა დაფინანსება მიიღო. 2002 წელს პროექტი შეაჩერეს, მაგრამ, ტელეარხ Fox-ის ხემძღვანელობამ 2004 წელს, DVD დისკების კარგი გაყიდვების და „Adult Swim“-ზე მაღალი რეიტინგის გამო გრიფინების გაგრძელება გადაწყვიტა.

სერიალი 16-ჯერ იყო ნომინირებული ემის პრაიმ-ტაიმის პრემიაზე (გრიფინებმა ოთხჯერ გაიმარჯვა) და 11-ჯერ პრემია ენიზე (სამი გამარჯვება). 2009 წელს სერიალი ნომინირებული იყო „ემის“ პრემიაზე კატეგორიაში „საუკეთესო კომედიური სერიალი“. ფლინტსტოუნების შემდეგ, (1961 წ.) სერიალი გახდა მეორე ანიმაციური პროექტი, რომელიც ამ კატოგორიაზე იქნა ნომინირებული. გრიფინები არაერთხელ შერაცხეს საკულტო სერიალად[3][4][5], მაგრამ, ამავე დროს, სერიალს ხშირად აკრიტიკებენ. კრიტიკოსების აზრით, გრიფინები ბევრი რამით ჰგავს მულტიპლიკაციურ სერიალ სიმფსონებს.

სერიალის წარმატების პარალელურად გამოშვებული იქნა მასთან დაკავშირებული სათამაშოები, წიგნები, კომიქსები, DVD და Blu-ray დისკები, ვიდეო თამაშები და პინბოლის ავტომატი. 2011 წელს დადასტურდა ინფორმაცია, რომ მიდიოდა მუშაობა გრიფინების სრულმეტრაჟიან ვერსიაზე, ხოლო 2009 წლის 27 სექტემბერს შედგა სერიალის „სპინოფის“ (ინგლ. Spinoff) პრემიერა.

სერიალის ისტორია და შექმნა

შექმნა

 
გრიფინების შემქმნელი სეთ მაკფარლეინი.

მაკფარლეინს გრიფინების შექმნის იდეა ჯერ კიდევ 1995 წელს გაუჩნდა, როდესაც ის როდ-აილენდის დიზაინის სკოლაში სწავლობდა. მისი სადიპლომო ნამუშევარი იყო მოკლემეტრაჟიანი ანიმაციური ფილმი ლარის ცხოვრება[6]. ანიმაციურმა ფილმა დადებითი გავლენა მოახდინა ანიმაციური სტუდიის Hanna-Barbera-ს ხელმძღვანელობაზე, რის გამოც მათ მაკფარლეინს სამსახური შესთავაზეს[7]. 1997 წელს გამოვიდა ანიმაციური ფილმის სიკველი, მოკლემეტრაჟიანი ანიმაციური ფილმი ლარი და სტივი, რომელშიც ნაჩვენები იყო შუა ასაკში მყოფი მამაკაცისა და მისი ინტელექტუალი ძაღლის ურთიერთობა. პირველად ის საბავშვო არხის Cartoon Network-ის ეთერში 1997 წლის 5 თებერვალს გამოჩნდა[8]. იმ დროისათვის მაკფარლეინი 23 წლის იყო. ანიმაციურმა ფილმმა შეძლო კომპანია 20th Century Fox-ის ხემძღვანელობის ყურადღების მიქცევა, რის გამოც მათ მაკფარლეინს სერიალის შექმნა შესთავაზეს, რომელიც ამ პერსონაჟების ცხოვრებაზე იქნებოდა დაფუძნებული[9]. პრეზენტაციისთვის მაკფარლეინს 50 000 ამერიკული დოლარი გამოუყვეს. ექვსთვიანი მუშაობის შემდეგ, სეთმა კომპანიას დასრულებული პროექტი — გრიფინები წარუდგინა[10].

ახალმა სერიალმა ძველის რამდენიმე განსაკუთრებული ნიშანი შეინარჩუნა. კერძოდ, ლარი და სტივი გახდენ პიტერისა და ბრაიანის პერსონაჟების პროტოტიპები.[11] მაკფარლეინი ხუმრობდა, რომ ამ ორ ანიმაციურ ფილმს შორის განსხვავება ის იყო, რომ პირველის პრემიერა სტუდენტთა საერთო საცხოვრებელში შედგა, ხოლო მეორეს პრემიერა სუპერ ბოულის ტრანსლაციის შემდეგ. გრიფინებისთვის შთაგონებას მაკფარლეინი იღებდა ისეთი სერიალებისგან, როგორებიცაა სიმფსონები, ყველაფერი ოჯახში, ლარი სანდერსის შოუ[12]. გარდა ამისა, მაკფარლეინის აზრით, გარკვეული გავლენა იქონია შაბათს ნაჩვენებმა საშინელებათა ჟანრიის ანიმაციურმა ფილმებმა, როგორებიცაა ფონდი და ბანდა — ბედნიერი დღეები; რუბიკი — გასაოცარი კუბიკი[13].

თავიდან პროექტი უნდა გაეშვათ MADtv-ზე, მაგრამ გეგმები შეიცვალა, როდესაც აღმოჩნდა, რომ MADtv-ს ანიმაციური ფილმისთვის საკმარისი თანხა არ გააჩნდა[14]. ამის შემდეგ მაკფარლეინმა გრიფინები Fox-ის ხემძღვანელობას წარუდგინა[15]. შვიდწუთიანმა სადემონსტრაციო ვერსიამ მათზე დადებითი შთაბეჭდილება დატოვა[16]. მაკფარლეინის აღიარებით, ფაქტი, რომ Fox-ი მზად იყო სერიალის წარმოების დასაწყებად მან დედამისისგან გაიგო, რომელმაც ინტერნეტში წაიკითხა, რომ ტელეარხმა გრიფინების 13 ეპიზოდი იყიდა[14].

სცენარი

 
გრიფინების ყოფილი სცენარისტი მეტ ვეიცმანი (მარცხნივ) და ყოფილი პროდიუსერი და სცენარისტი მაიკ ბარკერი.

მულტსერიალის ეპიზოდის შექმნას დაახლოებით ათი თვე სჭირდებოდა, რადგანაც ანიმაცია იხატებოდა ხელით. ამის გამო შოუს სცენარში ვერ ხვდებოდა დისკუსიები აქტუალურ თემებზე სამხრეთის პარკისგან განსხვავებით, რომლის შექმნასაც დაახლოებით სამი კვირა სჭირდებოდა[17]. პირველ სცენარისტებს, რომლებიც გრიფინებზე მუშაობდნენ, ამგვარი გამოცდილება ადრე არასდროს ჰქონიათ — ადრე ისინი სიტკომებზე მუშაობდნენ.[18].

მაკფარლეინი 1940-იანების დრამატული რადიოდადგმების დიდი მოყვარული იყო. ერთ-ერთმა იმდროინდელმა დადგმამ, „სასპენსმა“, რომელიც საშიში სახელებით გამოდიოდა, მაკფარლეინს შთაგონება მისცა — გრიფინები ყოველი ეპიზოდი საშიში სახელით გამოდიოდა, რამაც მაკფარლეინს ისეთი ეპიზოდების შექმნის შთაგონება მისცა, როგორებიცაა სიკვდილს აქვს ჩრდილი და გონება სიკვდილზე მაღლა დგას. პირველი ოთხი ეპიზოდის შემდეგ, სერიების ასეთ დასახელებაზე უარი თქვეს. მუშაობის პირველ თვეებში სცენარისტებს თავიანთი ოთახი არ გააჩნდათ და მათ გორათა მეფის ჯგუფთან ერთ ოთახში უწევდათ მუშაობა[19].

სცენარისტების 2007-2008 წლების გაფიცვის დროს Fox-მა სერიალის ორი ეპიზოდი მაკფარლეინის თანხმობის გარეშე გამოუშვა[20], თუმცა, იურიდიულად კომპანიას ამის უფლება ჰქონდა[21]. გაფიცვა 2008 წლის 12 თებერვალს დასრულდა.

პირველი ეპიზოდები და ეთერიდან მოხსნა

გრიფინების პირველი ეპიზოდის, Death has a shadow-ის პრემიერა 1999 წლის 31 იანვარს, სუპერ ბოულის შემდეგ შედგა. პრემიერას ოცმა მილიონმა ადამიანმა უყურა და გარკვეული უთანხმოებებიც გამოიწვია[22]. მეორე ეპიზოდი 1999 წლის 11 აპრილს, სიმფსონებისა და საიდუმლო მასალებს შორის გამოვიდა[16]. პირველი სეზონის დასასრულისთვის გრიფინები ნილსენის რეიტინგში 33-ე ადგილს იკავებდა 12 მილიონი მაყურებლით[23]. მეორე სეზონი დაიწყო 1999 წლის 23 სექტემბერს ახალი განრიგით: ამიერიდან სერიალი ხუთშაბათს, 21 საათზე გავიდოდა ეთერში. გრიფინები ცდილობდა ტელეარხ NBC-ის შოუ ფრეიზერისთვის კონკურენციის გაწევას, თუმცა, მათი რეიტინგი მკვეთრად დაეცა. სამთვიანი შესვენების შემდეგ სერიალი ეთერში 2000 წლის 7 მარტს, ახალი დროით დაბრუნდა (სამშაბათი, 20:30). გრიფინებს კონკურენციას უწევდა ინტელექტუალური შოუ „ვის უნდა გახდეს მილიონერი?“[16], რომელიც ნილსენის რეიტინგში პირველ სამ ადგილს იკავებდა. ამავე რეიტინგში მაკფარლეინის სერიალი 114-ე ადგილზე იყო ექვსმილიონიანი აუდიტორიით[24].

მეორე და მესამე სეზონების დროს შოუ ხშირად გადიოდა იმ დროს, როდესაც ის წესით ეთერში არ უნდა ყოფილიყო. ამან კიდევ უფრო დააგდო რეიტინგები[25]. 2002 წლის 15 მაისს ტელეარხმა წარადგინა შემოდგომის ტელეპროგრამები და „გრიფინები“ მათ შორის არ იყო[16]. იმავე წელს ანიმაციური ფილმის ჩვენება ოფიციალურად შეჩერდა.

წარმატება და ჩვენების განახლება

ჩვენების შეჩერების შემდეგ Fox-მა ანიმაციური ფილმის საავტორო უფლების გაყიდვა სცადა, მაგრამ, დაინტერესებული ტელეარხების პოვნა ვერ მოხერხდა. საბოლოოდ, ანიმაციური ფილმი Cartoon Network-მა თითქმის უფასოდ შეიძინა[26]. გრიფინების განმეორებითი ტრანსლაცია Adult Swim-ის ღამის ბლოკში 2003 წლის 20 აპრილს შედგა. მაშინ სერიალის აუდიტორიამ 239%-ით მოიმატა[16] და ბლოკში ყველაზე წარმატებული გახდა. იმავე წელს, ოღონდ ოდნავ ადრე, 15 აპრილს, Fox-მა სერიალის 28 ეპიზოდი DVD-ზე გამოუშვა. შოუ უცაბედად კულტურული ფენომენი გახდა: პირველ თვეს გაიყიდა 400 000 დისკი[16]. მალევე გაყიდული ეგზემპლარების რაოდენობამ 2,2 მილიონს მიაღწია[27]. გრიფინები 2003 წელს DVD დისკზე ყველაზე გაყიდვადი ტელესერიალი გახდა. გარდა ამისა, პოპულარობით სერიალს მხოლოდ Comedy Central-ის შანელის შოუმ გაუსწრო[28]. გრიფინების ამაღლებული რეიტინგის გამო Fox-ში მისი წარმოების გაგრძელების გადაწყვეტილება მიიღეს. 2003 წლის ნოემბერში ცნობილი გახდა, რომ ტელეკომპანია სერიალის 35 ახალი ეპიზოდის გამოშვებას აპირებდა[29].

მაკფარლეინმა სამწლიანი შესვენება სასარგებლოდ მიიჩნია, რადგან ანიმაციური შოუები ჩვეულებრივ, შესვენების გარეშე მიდიან და სეზონის ბოლოს მაყურებელს მხოლოდ მობეზრებულ თემაზე ესმის ხუმრობები, რაც სცენარისტების ტვინის „გადაწვაზე“ მიუთითებს. მაკფარლეინი ამბობდა, რომ შოუს შემქმნელებმა ანიმაციური ფილმის და მისი პერსონაჟების შენარჩუნება სცადეს და ცდილობდნენ არ გადაეხვიათ კურსისთვის, რომელსაც შოუს დახურვამდე მიყვებოდნენ[30]. აღდგენილი შოუს პირველი ეპიზოდის აუდიტორიამ 11,85 მილიონი ადამიანი შეადგინა[31].

გახმოვანება და მსახიობები

სეთ მაკფარლეინი სერიალის სამ მთავარ გმირს: პიტერს, ბრაინს და სტიუის ახმოვანებდა[32]. პიტერის ხმის შთაგონება მისთვის დაცვის წევრის ხმა იყო, რომელიც მან ჯერ კიდევ როდ-აილენდის დიზაინის სკოლაში მოისმინა[33]. სტიუის ხმა დაფუძნებულია ინგლისელი მსახიობ რექს ჰარისონის ხმაზე[34], რომელსაც იგი ფილმ ჩემი მშვენიერი ლედიში იყენებდა[35]. გარდა ამისა, მაკფარლეინი ახმოვანებდა სხვა ეპიზოდურ გმირებს, როგორებიც არიან გლენ ქუაგმაირი[32], ტომ ტაკერი[36] და კარტერ პიუტერშმიდტი[37]. ცნობილია, რომ ბრაინის როლის კასტინგზე იყო უილიამ მეისი[38].

ალექს ბორშტეინი ახმოვანებს ლოის გრიფინს, ტრიშა ტაკანავას, ლორეტ ბრაუნსა და ბარბარა პიუტერშმიდტს[39]. ბორშტეინს პილოტური გამოშვების გახმოვანება მაშინ შესთავაზეს, როდესაც ის MADtv-ში მუშაობდა. ამავე დროს ის მონაწილეობდა სცენურ დადგმაში ქალაქ ლოს-ანჯელესში. ალექსი იქ წითურთმიან დედას თამაშობდა, რომლის პერსონაჟი მან თავისი ბიძაშვილისგან დააკოპირა. ამავე ხმით ის ახმოვანებდა ლოისს[39][40]. ცნობილია, რომ ბორშტეინი იყო მეოთხე და მეხუთე ეპიზოდის უფროსი პროდიუსერი[41].

სეთ გრინი ახმოვანებს კრის გრიფინს და ნეილ გოლდმანს[42][43]. გრინი ყვებოდა, რომ კასტინგის დროს ის ბუფალო ბილის ხმით ლამარაკობდა[44][45].

ლეის ჩებერტი ახმოვანებდა მეგ გრიფინს 1999-2000 წლებში, 2000 წლიდან კი როლი მილა კუნისს ერგო[42]. ცნობილია, რომ პილოტურ გამოშვებაში მეგი რეიჩელ მაკფარლეინის ხმით ლაპარაკობდა, ხოლო სპეციალური ეპიზოდისთვის „Don't make me over“, სადაც მეგი მღეროდა, მის როლზე ტარა სტონგი მიიწვიეს[46].

მაიკ ჰენრი ახმოვანებს კლივლენდ ბრაუნს, კლივლენდ ბრაუნ უმცროსს, ჰერბერტს და სხვა მეორეხარისხოვან პერსონაჟებს[47][48]. ჰენრიმ მაკფარლეინი ჯერ კიდევ დიზაინის სკოლაში გაიცნო და შესთავაზა სწავლის დასრულების შემდეგ, კონტაქტის შენარჩუნება. თავიდან, მაკფარლეინმა ჰენრი სცენარისტად მიიწვია, მაგრამ შემდეგ მაიკლ კლივლენდის პერსონაჟი შექმნა და მისი გახმოვანება დაიწყო. კლივლენდის ხმის შთაგონების წყაროდ იქცა კაცის ხმა, რომელთანაც ერთხელ ჰენრი კალათბურთს თამაშობდა. კაცი „მერილენდის“ მაგივრად მერლინს ამბობდა. ჰერბერტის ხმის მაგალითად ჰენრის შთაგონება გახდა მოხუცი კაცი, რომელსაც იგი პროდუქტების მაღაზიაში შეხვდა. ჰენრი გამხმოვანებელთა სიაში მეხუთე სეზონიდან ჩაირიცხა[48].

მსახიობთა შემადგენლობა
           
სეთ მაკფარლეინი ალექს ბორშტეინი სეთ გრინი მილა კუნისი მაიკ ჰენრი პატრიკ უორბერტონი
პიტერ გრიფინი, სტიუ გრიფინი, ბრაიან გრიფინი, გლენ ქუაგმაირი, ტომ ტაკერი, კატერ პიუტერშმიდტი, დოქტორი ელმერ ჰარტმანი და სხვა. ლოის გრიფინი, ლორეტა ბრაუნი, ბარბარა პიუტერშმიდტი, ტრიშა ტაკანავა და სხვა. კრის გრიფინი, ნილ გოლდმანი და სხვა. მეგ გრიფინი კლივლენდ ბრაუნი, ჰერბერტი, კონსუელა და სხვა ჯო სუონსონი

მეორეხარისხოვანი პერსონაჟების გამხმოვანებლები:

  • ჯო სუონსონი — პატრიკ უობერტსონი[49]
  • მერი ადამ ვესტი — ადამ ვესტი[50]
  • ბონი სუონსონი — ჯენიფერ ტილი[51]
  • ჯონი ბრენანი — მორტი გოლდმანი[52]
  • დაიან სიმონსი — ლორი ალანი[53]
  • ოლი უილიამსი და მოსამართლე — ფილ ლიამარი[54]
  • ჯონათან უიდი — კარლოს ალაზრავკი[55]
  • სიკვდილი — ადამ კაროლი[56]/ნორმ მაკდონალდი[57]

ანიმატორი ბუტჩ ჰარტმანი ახმოვანებს ბევრ ეპიზოდურ პერსონაჟს[58], ხოლო სცენარისტი დენი სმითი ახმოვანებს ისეთ მეორე ხარისხოვან პერსონაჟს, როგორიც არის გიგანტური წიწილა ერნი[59].

სერიალი ხშირად იწვევს ცნობილ ადამიანებს. ძირითადად, ისინი თავის თავს ახმოვანებენ ხოლმე, მაგრამ კამეოსგან განსხვავებით, მოწვეული სტუმრის როლი შეიძლება მხოლოდ რამდენიმე წამით გაგრძელდეს. მხოლოდ რამდენიმე მოწვეულმა სტუმარმა გაახმოვანა პერსონაჟი მთელი ეპიზოდის განმავლობაში. მაგალითად, ეპიზოდში „Not All Dogs Go to Heaven“ თავიანთივე თავის გახმოვანებაში მიიღეს მონაწილეობა ვარსკვლავური გზა: შემდეგი თაობის პერსონაჟებმა: პატრიკ სტიუარტმა, ჯონათან ფრეიკსმა, ბრენტ სპაინერმა, ლევარ ბარტონმა, გეიტს მაკფადენმა, მაიკლ დორნმა, უილ უიტონმა, მარინა სირტისმა და დენიზ კროსბიმ.

აღმასრულებელი პროდიუსერები

მაკფარლეინი სერიალის აღმასრულებელი პროდიუსერი და შემოქმედებითი კონსულტანტი მთელი მისი არსებობის განმავლობაში იყო[60]. სერიალის პირველი აღმასრულებელი პროდიუსერები ასევე იყვნენ დევიდ ცუკერმანი და დევიდ პრიტჩარდი. სიტკომის შექმნაში დროის სხვადასხვა მონაკვეთებში მონაწილეობდნენ ისეთი აღმასრულებელი პროდიუსერები, როგორებიც არიან დენიელ პალადინო, კარა ვალოუ და დენი სმითი. დევიდ გუდმანი სერიალში შევიდა როგორც პროდიუსერის შემცვლელი (თანაპროდიუსერი) მესამე სეზონის დროს, მაგრამ, საბოლოოდ, აღმასრულებლის როლი დაიკავა. ხშირად ასეთი ტიპის სერიალებში აღმასრულებელი პროდიუსერები მუშაობენ როგორც „შოურანერები“ (ინგლ. Showrunner) — ისინი, ვინც მთავარი სცენარისტები არიან და წარმოების პროცესს ხელმძღვანელობენ.

პერსონაჟები და მოქმედების ადგილი

 
გრიფინების ოჯახი, მარცხნიდან: ბრაიანი, ლოისი, სტიუ, კრისი და მეგი

სერიალის სიუჟეტი მოგვითხრობს პიტერ გრიფინის (კათოლიკე ამერიკელის, რომელსაც გამოკვეთილი როდ-აილენდური აქცენტი აქვს)[61] თავგადასავლებზე. ის დაქორწინებულია ლოისზე — დიასახლისსა და მუსიკის მასწავლებელზე. მას აქვს ახალი ინგლისის გამოკვეთილი აქცენტი, ხოლო დაიბადა და გაიზარდა მდიდარ პიუტერშმიდტთა ოჯახში.[62] პიტერს და ლოისს ჰყავთ სამი შვილი: მოზარდი მეგი, რომელმაც ვერ მოახერხა სასკოლო საზოგადოებაში ინტეგრაცია. მას ხშირად დასცინიან და იგნორირებენ, მათ შორის, ოჯახის წევრებიც; ჭარბწონიანი მოზარდი კრისი, რომელიც ქცევითა და მანერებით მამას ჰგავს; ბოროტმოქმედი ჩვილი სტიუი, რომლის სექსუალური ორიენტაცია გაურკვეველია და რომელსაც ზრდასრული ადამიანის მანერები გააჩნია. გრიფინებთან ცხოვრობს ანთროპომორფული ძაღლი ბრაიანი, რომელიც სვამს მარტინის და ლაპარაკობს კიდეც, თუმცა, მიუხედავად ამისა, ინარჩუნებს ცხოველის მანერებს.[63]

სერიალი ძირითადად ვითარდება გამოგონილ ქალაქ კუაჰოგში (პროვიდენსი, როდ-აილენდის შტატი). აქვე სწავლობდა თვითონ მაკფარლეინი. ამან გავლენა იქონია გრიფინების საცხოვრებელი ადგილის არჩევაზე. სერიალში სახლების სახურავების ქვეშ პროვიდენსში არსებული შენობების დანახვაც შეიძლება.[64] მაკფარლეინი ხშირად იყენებს როდ-აილენდის ნამდვილი ადგილების და ცნობილი ადამიანების სახელებს, როგორც, მაგალითად, პოტაკეტი და ბადი ჩიანჩი. ადგილობრივ ტელეარხთან ინტერვიუში მაკფარლეინმა განაცხადა, რომ კუაჰოგის მოდელი იყო ქალაქი კრენსტონი (როდ-აილენდის შტატი).[65]

განსაკუთრებული დეტალები

იუმორი

სერიალი იყენებს ე.წ. „ამოჭრილი იუმორის“ ტექნიკას.[66] ერთ ეპიზოდში შეიძლება იყოს შვიდი-რვა ამოჭრა, რომელთა უმრავლესობას საერთო არაფერი აქვს სიუჟეტთან.[67]

გრიფინებში ხშირია თვით ირონია. ყველაზე ხშირი გამოვლინებები არის ხუმრობები თვითონ Fox-ზე, ასევე არის შემთხვევები, როდესაც „მეოთხე კედლის“ გატეხვის შემდეგ, პერსონაჟები მაყურებლებთან საუბრობენ. მაგალითად, ეპიზოდ „North by North Quahog“-ში პიტერი დასცინის გრიფინების ჩვენების შეჩერებას და შოუებს, რომლებსაც მის მაგივრად აჩვენებდნენ.[68][69]

სერიალში ხშირად ხუმრობენ მტკივნეულ და საკამათო თემებზე: პოლიტიკა, მონობა, ინვალიდობა, ფემინიზმი, ჭარბწონიანობა,[70] რელიგია,[71] პედოფილია, რასიზმი, სექსიზმი, სექსუალური თემები[72] და სხვა. გრიფინებს შეიძლება ვერ გადაურჩეს ვერც ცნობილი პიროვნება.[73] ზოგიერთ პერსონაჟს გააჩნია თავისი განსაკუთრებული ფრაზები და გამოთქმები, მაგალითად, ქუაგმაირის „Giggity giggity goo!“ და პიტერის „Holy crap!“[74]

Road-to ეპიზოდები

„Road to“ არის განსაკუთრებული ეპიზოდების სერია,[75] რომლებიც არის პაროდიები ფილმებზე „Road to..“ (ქართ. გზა რაღაც მიმართულებით). ამ ეპიზოდებში ცენტრალური პერსონაჟები არიან სტიუი და ბრაიანი, რომლებიც, სიუჟეტის მიხედვით, ხვდებიან სხვა სახელმწიფოებში, სამეცნიერო-ფანტასტიკურ ან კიდევ ზებუნებრივ ადგილებში. სერიები ასევე ცნობილია მუსიკალური ნომრებით.[76] პირველი ასეთი ეპიზოდი გამოვიდა 2000 წლის 30 მაისს, ბოლო — 2013 წლის 19 მაისს.[77]

რეაქცია და გავლენა

წარმატება

გრიფინები საკმაოდ წარმატებულია კრიტიკოსთა შორის. მაგალითად, კეტრინ სეიპმა National Review-დან სერიალს „უხამსო, მაგრამ ძალიან სასაცილო“ უწოდა.[78] კერინ ჯეიმზმა ნიუ-იორკ ტაიმზი-დან გრიფინები ძალიან სატირულ ოჯახად ჩათვალა.[79] 2009 წლის 21 აპრილს სერიალმა დაიმსახურა „კვირის შოუს“ ტიტული, რომელიც მას „The Sydney Morning Herald“-მა მიანიჭა. გარდა ამისა, ამავე ჟურნალმა „გრიფინებს“ „პოპ-კულტურული შედევრი“ უწოდა.[80] The Seattle Times-ის რედაქტორმა ფრეიზერ მურმა სერიალი შერეულად შეაფასა: მან სერიალი სულელურად, მაგრამ ამავე დროს გონებამახვილ და დროდადრო გასაოცრად შეაფასა. ამას მან გენიალურისა და სასაცილოს მარჯვე ნარევი უწოდა. ნენსი ფრანკლინის აზრით (ნიუ-იორკერი), გრიფინებმა სიმფსონებს ბევრად აჯობა.[81] 2009 წელს შოუ გახდა ყველაზე პოპულარული საიტ Hulu-ზე.[82] საიტ IGN-ის რედაქციამ განაცხადა, რომ არ უნახია მეორე ტელეკომედია, რომელსაც შეუძლია ამდენი სიცილის გამოწვევა ნახევარი საათის განმავლობაში.[83] ჟურნალ Empire-ის რედაქციამ განაცხადა, რომ შოუსადმი ამგვარი სიყვარულის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ „მასში არაფერი წმინდა არ არის“.[84]

არაერთ ცნობილ სახეს უღიარებია, რომ ის გრიფინების თაყვანისმცემელია. მაგალითად, რობერტ დაუნი უმცროსმა სერიალის შემქმნელებს დაურეკა და ჰკითხა, რითი შეეძლო ეპიზოდის შექმნაში დახმარებოდა, რადგანაც მისი შვილი სერიალის დიდი ფანატი იყო. საბოლოოდ, დაუნისთვის სპეციალური პერსონაჟიც შექმნეს.[85] სერიალის თაყვანისმცემლები ასევე არიან დუეინ ჯონსონი,[86] რიანა[87] და ბრიტნი სპირსი.[88] ცნობილია, რომ ბრიტნი სპირსი ეპიზოდური როლის პრეტენდენტიც კი იყო, მაგრამ, საბოლოოდ მაკფარლეინმა უარი თქვა ამ იდეაზე[89] რათა არ მოეწყო „ომი“ South Park-თან, სადაც ადრე ბრიტნის დასცინოდნენ.

2008 წელს პიტერ გრიფინი რესტორან „Subway“-ს სარეკლამო სახეც იყო.[90]

ჯილდოები, ნომინაციები და რეიტინგები

სერიალი და მისი შემქმნელები თექვსმეტჯერ (მათ ოთხჯერ გაიმარჯვეს) იქნენ ნომინირებულნი პრაიმ-ტაიმის პრემია „ემიზე“. 2009 წელს გრიფინები „საუკეთესო კომედიურ ფილმზე“ იყო ნომინირებული[91] (გრიფინები გახდა პირველი ანიმაციური სერიალი ფლინტსტოუნების შემდეგ, რომელიც ამ პრემიაზე იყო ნომინირებული).[71] სიტკომი „ენის პრემიის“ ნომინანტი თერთმეტჯერ გახდა,[92][93][94][95][96][97] მათგან სამჯერ მოიგო.[94][96] გრიფინები ნომინირებული იყო ბევრ სხვა პრემიაზეც.

„IGN“-მა სერიალს „100 საუკეთესო ანიმაციური ფილმის სიაში“ მეშვიდე ადგილი მიაკუთვნა;[98] სერიალი მეექვსე ადგილზე გავიდა სიაში „პრაიმ-ტაიმში ტრანსლირებული 25 საუკეთესო ანიმაციური ფილმი“;[99] 24-ე ადგილზე — „ყველა დროის ყველაზე სასაცილო ტელეშოუებში“;[100] ჟურნალმა Empire-მა სერიალი სიაში „ყველა დროის 50 უდიდესი ტელეშოუ“ მე-12 ადგილზე დააყენა.[101] 2005 წელს ბრიტანულმა ტელეარხმა Channel 4 მაყურებლის არჩევანზე დაფუძნებული „100 უდიდესი ანიმაციური ფილმის სია“ შეადგინა, რომელზეც გრიფინები მე-5 ადგილზე გავიდა.[102] 2007 წელს TV Guide-მა შეადგინა „ისტორიაში ყველაზე საკულტო შოუების სია“, რომელშიც გრიფინები მე-15 ადგილზე გავიდა.[103]

მიმოხილვა

რეიტინგები

სეზონი ეპიზოდები დროის ინტერვალი (აღმოსავლეთ დროის სარტყელი) (ჩრდილოეთი ამერიკა) სეზონის პრემიერა სეზონის ფინალი საეთერო სეზონი რანგი მაყურებლები
(მილიონებში)
თარიღი მაყურებლები
(მილიონებში)
თარიღი მაყურებლები
(მილიონებში)
1 7 კვირა 8:30 31, იანვარი, 1999 22.01[104] 16 მაისი, 1999 არ არის 1998–99 33 12.80
2 21 ხუთშაბათი 9:00 23 სექტემბერი, 1999 არ არის 1 აგვისტო, 2000 არ არის 1999–2000 114 6.32
3 22 ხუთშაბათი 8:00 11 ივლისი, 2001 არ არის 9 ნოემბერი, 2003 არ არის 2001–02 125 4.50
4 30 კვირა 9:00 1 მაისი, 2005 11.85[105] 21 მაისი, 2006 7.88[106] 2005–06 68 7.90
5 18 10 სექტემბერი, 2006 9.93[107] 20 მაისი, 2007 9.15[108] 2006–07 71 7.20
6 12 23 სექტემბერი, 2007 10.86[109] 4 მაისი, 2008 7.68[110] 2007–08 84 7.94
7 16 28 სექტემბერი, 2008 9.20[109] 17 მაისი, 2009 7.33[111] 2008–09 69 7.56
8 21 27 სექტემბერი, 2009 10.17[112] 20 ივნისი, 2010 6.13[113] 2009–10 53 7.56
9 18 26 სექტემბერი, 2010 9.41[114] 22 მაისი, 2011 5.85[115] 2010–11 56 7.66
10 23 25 სექტემბერი, 2011 7.69[116] 20 მაისი, 2012 5.35[117] 2011–12 70 7.30
11 22 30 სექტემბერი, 2012 6.55[118] 19 მაისი, 2013 5.16[119] 2012–13 63 6.94
12 21 კვირა 9:00
(ეპიზოდები 1–11)
კვირა 8:30
(ეპიზოდები 12–21)
29 სექტემბერი, 2013 5.20[120] 18 მაისი, 2014 3.85[121] 2013–14 78 6.11[122]
13 18 კვირა 9:00 28 სექტემბერი, 2014 8.45[123] 17 მაისი, 2015 2.85[124] 2014–15 94 5.86
14 20 27 სექტემბერი, 2015 2.87[125] 22 მაისი, 2016 2.59[126] 2015–16 111 4.28

კრიტიკა

სერიალი არაერთხელ შეაფასეს ნეგატიურად. ასე, მაგალითად, კონსერვატიული საზოგადოებრივი ორგანიზაცია „Parents Television Council“ შოუს პრემიერის დღიდან „დაესხა თავს“. იგი ხშირად ანიჭებდა სერიალის სხვადასხვა ეპიზოდებს „კვირის ყველაზე ცუდი ტელეშოუს“ ტიტულს. ორგანიზაცია სიტკომს ტელევიზიაში „ყველაზე მავნედ“ თვლის. მისი პოზიციით, სერიალი საზოგადოებაში მიუღებელი ნივთების განვითარებას ეხმარება.[127][128][129] ორგანიზაციას არაერთხელ დაუდანაშაულებია გრიფინები (და სხვა შოუებიც) რელიგიისა და ღმერთის დაცინვის ობიექტად გამოყვანაში.[130] გარდა ამისა, მან გრიფინები არაერთხელ შეიყვანა ყველაზე ცუდი სერიალების სიაში, 2000, 2005 და 2006 წლებში.[131][132][133] კენ ტაკერმა, Entertainment Weekly-ს ჟურნალისტმა სერიალი რასიზმსა და ანტისემიტიზმში დაადანაშაულა და მას „საზიზღარი ნაგავი“ უწოდა.[134] სიტკომის არც თუ ისე კარგი რეპუტაციის გამო ზოგიერთი სპონსორი უარს ამბობდა სერიალთან თანამშრომლობაზე.[135][136] კრიტიკოსები ასევე ხშირად აღნიშნავენ, რომ გრიფინები და სიმფსონები ერთმანეთს ძალიან ჰგვანან.[137][138]

სერიალი არაერთხელ გახდა რამდენიმე სკანდალის მიზეზი. ასე, ეპიზოდში „The Son Also Draws“ პიტერმა განაცხადა, რომ კანადა არაფრად არ ვარგოდა, რამაც დიდი კამათი გამოიწვია კანადურ ტელეაუდიტორიაში.[139] 2009 წელს კი სერიალის ტრანსლაცია ვენესუელაში აკრძალეს, რადგანაც ხელისუფლების აზრით, ეპიზოდ „420“-ში (სადაც ბრაინი ნარკოტიკების ლეგალიზაციის კამპანიას იწყებს), სერიალი ნარკოტიკების პროპაგანდას ემსახურება.[140] შემდეგ წელს ეპიზოდში „Extra Large Medium“ დაუნის სინდრომით დაავადებული პერსონაჟი ამბობს, რომ დედამისი ალასკის ყოფილი გუბერნატორი იყო. ამან სარა პეილინის აღშფოთება გამოიწვია, რომელიც ამ შტატის გუბერნატორი იყო და დაუნის სინდრომით დაავადებული შვილი ჰყავდა.[141][142]

ეპიზოდმა „The Cleveland-Loretta Quagmire“ შიდსით დაავადებულების დამხმარე ორგანიზაციის უკმაყოფილება გამოიწვია, რადგან ეპიზოდში გამოჩენილი კვინტეტი პალატაში მყოფ ადამიანს სიმღერის და ცეკვის ფორმით ატყობინებს, რომ ის შიდსით არის დაავადებული. ამ კვინტეტის ნაწილი იყო პიტერი, რომელმაც ადრე თქვა, რომ ცუდი ამბების შეტყობინების ოსტატი იყო. ორგანიზაციაში განაცხადეს, რომ სერიალი ხუმრობს დაავადებაზე, რომლითაც 40 მილიონამდე ადამიანი არის დაავადებული და რომელთა უმრავლესობასაც დაავადება შეიწირავს. გარდა ამისა, გავრცელებული იყო აზრი, რომ ზოგიერთ ადამიანს შეიძლებოდა ჩამოყალიბებოდა აზრი, რომ შიდსი არის სიცილის მიზეზი. Fox-ის პრეს-მდივანმა სტივენ მელნიკმა განაცხადა: 

 
„აუდიტორიამ კარგად იცის, თუ რას მიიღებს შოუსგან: კრამოლურ და ზოგჯერ შოკის შემცველი ხასიათის იუმორს, რომელიც, რა თქმა უნდა, მორალურ საზღვრებს სცდება. ეს სცენა იყო ხუმრობა არა დაავადებაზე, არამედ პიტერზე, რომელსაც არ გააჩნდა ცუდი ამბების გადმოცემის უნარი.[143]

სამართლებრივი გარჩევები

2002 წელს რუსმა იგორ სმიკოვმა სასამართლოში უჩივლა ტელეკომპანია „რენ-ტივის“ (რუს. РЕН-ТВ). მისი მოთხოვნა იყო ანიმაციური ფილმის ტრანსლაციის შეჩერება, ან კიდევ, მისი საღამოობით ჩვენება. გარდა ამისა, მან მოითხოვა კომპენსაცია — 50 000 რუსული რუბლი (შემდეგ კი 300 000 რუბლი). სმიკოვი ამტკიცებდა, რომ ანიმაციური ფილმის ყურების შემდეგ ექვსი წლის შვილი ეკითხებოდა, თუ რა იყო კოკაინი, ხოლო მას შემდეგ, რაც მას უსაყვედურეს, ბავშვმა დედას ბაყაყი დაუძახა. სამი წლის შემდეგ, 2005 წლის აპრილში, ხამოვნიჩესკის რაიონულმა სასამართლომ საქმე განიხილა და სმიკოვის სარჩელი არ დააკმაყოფილა. სასამართლო პროცესზე სერიალის ეპიზოდ „If I'm Dyin', I'm Lyin'“-ს უყურებდნენ. პროცესის ზოგიერთი მონაწილე იცინოდა კიდეც. აღსანიშნავია, რომ პროცესზე სმიკოვი არ მისულა.[144]

2007 წლის მარტში კეროლ ბერნეტმა სასამართლოში უჩივლა კომპანია 20th Century Fox-ს მისი უნიკალური პერსონაჟის, დამლაგებლის გამოყენების გამო. გარდა ამისა, ის ამტკიცებდა, რომ გრიფინებში გამოყენებული იყო მისი შოუს მუსიკალური თემის შეცვლილი ვერსია. კომპენსაციის სახით მსახიობმა 2 მილიონი დოლარი მოითხოვა.[145][146] 2007 წლის 4 ივნისს სასამართლომ საქმე განიხილა და სარჩელი არ დააკმაყოფილა. განაჩენში მითითებული იყო ამერიკული კონსტიტუციის პირველი შესწორება და საქმე „ჟურნალი Hustler-ი ფარუელის წინააღმდეგ”.[147]

2007 წლის 3 ოქტომბერს კომპანია Bourne Co. Music Publishers-მა სასამართლოში უჩივლა 20th Century Fox Film Corporation-ს, Fox Broadcasting Company-ს Cartoon Network-ს, სეთ მაკფარლეინს, უოლტერ მორფისა და სხვებს სიმღერა „When You Wish upon a Star“-ის საავტორო უფლებების დარღვევის გამო. კომპანიის აზრით, საავტორო უფლებები დაარღვია პაროდიულმა „I Need a Jew“-მა, რომელიც ანტისემიტურ ტექტსაც შეიცავდა. კომპანიამ სერიალის ტრანსლაციის შეწყვეტა და გაურკვეველი თანხის გადახდა მოითხოვა.[148] 2009 წლის 16 მარტს სასამართლომ დაადგინა, რომ სიმღერა სერიალიდან საავტორო უფლებებს არ არღვევდა.[149]

2007 წლის 5 დეკემბერს კომიკოსმა არტ მეტრანომ სერიალი საავტორო უფლებების დარღვევაში დაადანაშაულა და კომპენსაციის სახით ორი მილიონი დოლარი მოითხოვა. მისი აზრით, უფლებები დაარღვია სახუმარო-ჯადოქრულმა სცენამ იესო ქრისტესთან ერთად, რომელიც მის ნომრებს ჰგავდა.[150] მეტრანოს სარჩელში დამნაშავეები იყვნენ მაკფარლეინი, კალაგანი, ბორშტეინი და 20th Century Fox.[151] საქმე 2010 წელს, სამართლებრივი გარჩევის გარეშე მოგვარდა. დეტალები უცნობია.[152]

საქონელი

 
გრიფინებზე დაფუძნებული პირველი ვიდეო თამაში, „Family Guy Video Game!“, რომელიც გამოვიდა 2006 წელს

2004 წელს კომპანია Mezco Toyz-მა გამოუშვა სათამაშოების სერია, რომლებიც გრიფინების პერსონაჟებს გამოსახავდნენ.[153] შემდეგ ორ წელიწადში გამოვიდა ოთხი ახალი სერია. ამ სერიებში ყველა სათამაშო პიტერს გამოსახავდა.[154] 2005-2007 წლებში გამომცემლობა „HarperCollins“-მა გამოუშვა ანიმაციურ ფილმზე დაფუძნებული ექვსი წიგნი.[155]

2006 წელს კომპანია 2K Games-მა გამოუშვა მრვალპლატფორმული თამაში Family Guy Video Game!. თამაში გამოიცა Xbox-ზე, PlayStation 2-სა და PlayStation Portable-ზე. იგი შეიმუშავა სტუდიამ High Voltage Software.[156] 2007 წელს კომპანია Stern-მა გამოუშვა მეოჯახის პინბოლის ავტომატი.[157] 2009 წლის 2 ნოემბერს საიტ IGN-ის ჟურნალისტმა რაიან ლენგლიმ დაანონსა გრიფინებზე დაფუძნებული მრავალმოთამაშიანი თამაშის შესახებ.[158] 2012 წლის ზაფხულში ტარდებოდა ბრაუზერული MMORPG-ის ჟანრის თამაშის, Family Guy Online-ის[159] ღია ბეტა-ტესტირება, მაგრამ 2013 წლის 18 იანვარს პროექტი დაიხურა.[160] 2012 წლის 20 ნოემბერს შტატებში შედგა თამაში Family Guy: Back to the Multiverse-ის რელიზი. ის ხელმისაწვდომი იყო PlayStation 3-ზე და Xbox 360-ზე.[161][162][163]

2011 წლის 27 ივლისს გამომცემლობა Titan Comics-მა გამოუშვა გრიფინების პირველი კომიქსი, რომელიც სერიალის სამყაროზე და პერსონაჟებზე იყო დაფუძნებული. რედაქტორი იყო სტივ უაიტი, მხატვრები — ენტონი უილიამსი და ს. ლ. გელანტი. კომიქსის წარმოებას ყურადღებას აქცევდნენ ორიგინალური შოუს პროდიუსერები.[164]

2005 წლის 26 აპრილს ლეიბლით Geffen Records გამოვიდა საუნდტრეკი Family Guy: Live in Vegas. ის პერსონაჟების ხმებით შესრულებულ 14 საუნდტრეკს შეიცავდა. ბონუსის სახით გამომცემლობა შეიცავდა დამატებით DVD-კონტენტს.[165]

დაკავშირებული პროექტები

სასცენო დადგმები

შოუს მიმართ ინტერესის გაზრდისთვის 2004 წლის განმავლობაში Fox-მა მოახდინა ოთხი დადგმა, რომელსაც „Family Guy Live!“ უწოდეს. დადგმებში ორიგინალური სერიალის მსახიობური შემადგენლობა კითხულობდა სცენებს ძველი ეპიზოდებიდან და ასრულებდა სიმღერებს ალბომიდან Family Guy: Live in Vegas.[166] გამოსვლები ლოს-ანჯელესში და ნიუ-იორკში ტარდებოდა. აუდიტორია შეადგენდა 1200 კაცს.[167]

2009 წელს ტელევიზიით უჩვენეს შოუ „Family Guy Presents Seth & Alex's Almost Live Comedy Show“, სადაც მაკფარლეინი და ბორშტეინი ასრულებდნენ სიმღერებს სერიალიდან. ასევე ნაჩვენები იქნა რამდენიმე იუმორისტული ანიმაციური ანიმაციური ფილმი.[168]

ფილმი

2007 წლის 22 ივლისს სეთ მაკფარლეინმა ჟურნალ The Hollywood Reporter-თან ინტერვიუში განაცხადა, რომ შეიძლება დაიწყოს მუშაობა სერიალის სრულმეტრაჟიან ვერსიაზე და სიუჟეტსაც კი ეძებს, რომელსაც ფილმისთვის გამოიყენებს. „არ მინდა ფილმი მსოფლიოს გადარჩენის სტილში გავაკეთო“. მაკფარლეინმა აღნიშნა, რომ ოფიციალურად არაფერს არ აცხადებს.[169] 2011 წლის 13 ოქტომბერს ცნობილი გახდა, რომ გაფორმდა შეთანხმება ფილმის შექმნაზე: სცენარისტებად თვითონ მაკფარლეინი და რიკი ბლიტი გამოვიდნენ.[170]

სპინოფი

2009 წლის 27 სექტემბერს შედგა ანიმაციური სერიალის კლივლენდის შოუს პრემიერა, რომლის შემქმნელები მაკფარლეინი, მაიკ ჰენრი და რიჩარდ აპელე იყვნენ. სიუჟეტის ცენტრში იყო კლივლენდ ბრაუნი, რომელმაც კუაჰოგი შვილთან ერთად დატოვა და საცხოვრებლად ვირჯინიაში, თავისი სკოლისდროინდელი მეგობრის სახლში გადავიდა.[171]

ეპიზოდები

სეზონი ეპიზოდები თავდაპირველი ეთერი ნილსენის რეიტინგი
თავდაპირველად გადაიცა უკანასკნელად გადაიცა რანგი მაყურებლები
(მილიონებში)
1 7 31 იანვარი, 1999 16 მაისი, 1999 33[172] 12.80[172]
2 21 23 სექტემბერი, 1999 აგვისტო1, 2000 114[173] 6.32[173]
3 22 11 ივლისი, 2001 10 დეკემბერი, 2004 125[174] 4.50[174]
4 30 1 მაისი, 2005 21 მაისი, 2006 68[175] 7.90[175]
5 18 10 სექტემბერი, 2006 20 მაისი, 2007 71[176] 7.20[176]
6 12 23 სექტემბერი, 2007 4 მაისი, 2008 84[177] 7.94[177]
7 16 28 სექტემბერი, 2008 17 მაისი, 2009 69[178] 7.56[178]
8 21 27 დეკემბერი, 2009 20 ივნისი, 2010 53[179] 7.73[179]
9 18 26 სექტემბერი, 2010 22 მაისი, 2011 56[180] 7.66[180]
10 23 25 სექტემბერი, 2011 20 მაისი, 2012 63[181] 7.30[181]
11 22 30 სექტემბერი, 2012 19 მაისი, 2013 62[182] 6.94[182]
12 21 29 სექტემბერი, 2013 18 მაისი, 2014 78[183] 6.11[183]
13 18 28 სექტემბერი, 2014 17 მაისი, 2015 94[184] 5.86[184]
14 20 27 სექტემბერი, 2015 22 მაისი, 2016 111 4.28
15 გამოცხადდება 25 სექტემბერი, 2016 გამოცხდდება გამოცხდდება გამოცხდდება

ლიტერატურა

რესურსები ინტერნეტში

 
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო

  1. Benedetti, Winda.. 'Family Guy Online' game lets you live the Quahog dream. NBC. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-17. ციტირების თარიღი: 2012-09-12.
  2. Yong, Susan.. (2009-07-01) TV Throwdown: Simpsons vs. Family Guy. TV.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-17. ციტირების თარიღი: 2012-09-12.
  3. TV Guide Names the Top Cult Shows Ever — Today's News: Our Take. TV Guide (29 ივნისი, 200). ციტირების თარიღი: 2012-08-30.
  4. Richmond, Ray. (2007-29-10) Cult Classic: 'Family Guy' 100th episode. Hollywood Reporter. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-17. ციტირების თარიღი: 2012-08-30.
  5. Hit by a Laurie. The Sun (2010-02-25). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-06-11. ციტირების თარიღი: 2012-08-30.
  6. Lenburg 2006, p. 221.
  7. Lenburg, Jeff.. (2006-03-11) «Family Guy» Seth MacFarlane to speak at Class Day: Creator and executive producer of 'Family Guy' will headline undergraduate celebration. Harvard Gazette. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-06-29.
  8. Changing Their Toons. Slate (1997-01-22). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-06-29.
  9. Bartlett, James.. (2007-03-12) Seth MacFarlane — he’s the «Family Guy». The Great Reporter. Presswire Limited. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-06-30.
  10. Andreeva, Nellie.. (2008-05-05) «Family Guy» creator seals megadeal. The Hollywood Reporter. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-06-30.
  11. Strike, Joe.. Cartoon Network Pilots Screened by ASIFA East at NYC's School of Visual Arts. Animation World Network. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-06-30.
  12. McLean, Tomas.. (2007-01-01) Seth MacFarlane. Variety. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-06-30.
  13. Cruz, Gilbert.. (2008-09-26) Family Guy's Seth MacFarlane. Time. Time Warner. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-06-30.
  14. 14.0 14.1 Ken P.. An Interview with Seth MacFarlane (page 5). IGN. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-06-30.
  15. Seth MacFarlane. Original Pitch By Seth MacFarlane. Family Guy: Volume 2. [DVD]. 20th Century Fox.
  16. 16.0 16.1 16.2 16.3 16.4 16.5 Stack, Tim.. (2005-04-18) A Brief History of the Family Guy. Entertainment Weekly. Time Warner. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-06-30.
  17. 'American Dad' and 'Family Guy' Creator Seth MacFarlane Is Animated About Work and Play. The TV Tattler. AOL Inc. (2007-08-05). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-01-27. ციტირების თარიღი: 2010-08-08.
  18. Ken P.. An Interview with Seth MacFarlane (page 4). IGN. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-13.
  19. William S. Paley TV Fest: Family Guy. IGN. News Corporation. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-13.
  20. Trechak, Brad.. (2007-11-19) Family Guy: Padre de Familia. Aoltv.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-17.
  21. Adalian, Josef.. (2007-11-13) Fox to air new Guy Sunday; MacFarlane hopes network changes plans. Variety. Reed Business Information. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-17.
  22. Levin, Gary. Family Guy may return. USA Today. Gannett Company (2003-11-18). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-18.
  23. 1998–99 Ratings. GeoCities (2004-03-24). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-10-29. ციტირების თარიღი: 2010-09-16.
  24. 1999–2000 Ratings. fbibler (2004-03-24). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-18.
  25. VanDerWerff, Todd.. To Surveil With Love"/"Brotherly Love"/"Brian & Stewie. The A.V. Club. The Onion, Inc.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-18.
  26. Gordon, Devin., Family Reunion // Newsweek, 2005, გვ. 50.
  27. Poniewozik, James; McDowell, Jeanne.. (2004-04-19) It's Not TV. It's TV on DVD. Time. Time Warner. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-19.
  28. Goodale, Gloria.. (2005-04-22) Cult fans bring 'The Family Guy' back to TV. The Christian Science Monitor. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-19.
  29. Levin, Gary.. (2003-11-18) 'Family Guy' may return. USA Today. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-19.
  30. Williamson, Kevin.. (2005-05-01) 'Family Guy' returns. Calgary Sun & Jam!. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-19.
  31. Aurthur, Kate.. (2005-05-03) A Sweeping Weekend. The New York Times. New York Times Company. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-19.
  32. 32.0 32.1 Graham, Jefferson., Cartoonist MacFarlane funny guy of Fox's 'Family' Subversive voice of series is his(ინგლისური) // USA Today, გვ. E7.
  33. Smith, Andy.. A Real Family Reunion. Providence Journal. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-09-22. ციტირების თარიღი: 2009-09-25.
  34. Dean, John.. Seth MacFarlane’s $2 Billion Family Guy Empire. Fox Business. News Corporation. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-09-23. ციტირების თარიღი: 2009-08-23.
  35. Franklin, Nancy., American Idiots(ინგლისური) // The New Yorker, Condé Nast Publications, 2006.
  36. Voices of Tom Tucker. Behindthevoiceactors.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-23.
  37. Voices of Carter Pewterschmidt. Behindthevoiceactors.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-23.
  38. The 50 Greatest TV Shows of All Time–12–Family Guy. Empire. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-08-02.
  39. 39.0 39.1 Miller, Kirk.. Q&A: Alex Borstein. Metromix. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-23.
  40. Alex Borstein (Lois) Laughs at the Once-Dead Family Guy’s Longevity. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-23.
  41. Alex Borstein. Film.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-04-28. ციტირების თარიღი: 2009-08-24.
  42. 42.0 42.1 Family Guy Cast and Details. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-23.
  43. Graham, Jefferson., Seth Green fits right in with new Family(ინგლისური) // USA Today, Gannett Company, 1999.
  44. Fans help 'Family Guy(ინგლისური) // Observer-Reporter, Fans help 'Family Guy' return to Fox, გვ. E5.
  45. Seth Green. (2005-09-27). Stewie Griffin: The Untold Story: Audio Commentary. [DVD].
  46. Family Guy — Meg Griffin. Behindthevoiceactors.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-29.
  47. excerpt Behind the scenes of 'Family Guy' *** Character 'voice' star to speak. The Advocate. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  48. 48.0 48.1 Mike Henry of «Family Guy» talks voices, gags and instinct (2008-09-11). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  49. Patrick Warburton: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  50. Adam West: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  51. Jennifer Tilly: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  52. Johnny Brennan: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  53. Lori Alan: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  54. Phil LeMarr: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  55. Carlos Alazraqui: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  56. Adam Carolla: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  57. Family Guy: Death is a Bitch. TV.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  58. Butch Hartman: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  59. Danny Smith: Credits. TV Guide. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  60. Guest Stars on Family Guy. Ranker.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-06. ციტირების თარიღი: 2012-07-24.
  61. Cavalcade Of Cartoons, No Joke: Animated Shows Make Up A Third Of The Midseason Replacements For Axed Fall Premieres // The Charlotte Observer.
  62. Hines, Michael Family funny business  // Chicago Tribune. — Tribune Company.
  63. Graham, Jefferson Fox revisitsFamily Guy  // USA Today. — Gannett Company.
  64. Bartlett, James Seth MacFarlane — he's the «Family Guy»  Greatreporter.com
  65. Family Guy writer at Bryant  // The Providence Journal.
  66. Family Guy’s Seth MacFarlane interviewed! დაარქივებული 2012-11-02 საიტზე Wayback Machine.  . FHM (24 ივნისი, 2009)
  67. The 10 Greatest ‘Family Guy’ Cutaway Gags დაარქივებული 2012-08-14 საიტზე Wayback Machine. h//isblogrules.com (27 ივნისი, 2012).
  68. Back in the Fold // Pittsburgh Post-Gazette. — 2005. — P. W37.
  69. Rohan, Virginia An amazing comeback cartoon — Why Fox resurrected Family Guy // The Record.
  70. Johnston, Lauren. 'Family Guy' stirs controversy with 'Laura Bush killed a guy' catch phrase დაარქივებული 2012-10-25 საიტზე Wayback Machine. . Daily News (8 დეკემბერი 2008).
  71. 71.0 71.1 Collins, Scott Family Guy breaks the funny bone barrier with Emmy nodLos Angeles Times. Tribune Company (17 ივლისი, 2009).
  72. Moore, Frazier Return of the Family GuyThe Seattle Times. The Seattle Times Company (4 ივლისი, 2008).
  73. Collins, Scott Family Guy breaks the funny bone barrier with Emmy nod (ინგლ.). Los Angeles Times. Tribune Company (17 ივლისი, 2009).
  74. Boswell, Wendy. Favorite Family Guy catch phrases დაარქივებული 2012-11-20 საიტზე Wayback Machine. . Everyjoe.com.
  75. Phelps, Ben Relying on stereotypes, ‘Family Guy’ sticks to its formula, ‘Cleveland’ shows a softer side დაარქივებული 2012-03-04 საიტზე Wayback Machine. . Tufts Daily. ტაფსტის უნივერსიტეტი (16 October 2009).
  76. Iverson, Dan; Lowe, Scott. The Cleveland Show Casting Couch დაარქივებული 2012-04-06 საიტზე Wayback Machine.  IGN. News Corporation.
  77. Barnes, Nick. Family Guy finale spoilers: Stewie & Brian get cloned in vegas and the Griffins get invited to a prestigious country club დაარქივებული 2013-12-19 საიტზე Wayback Machine. . Unreality TV (18 მაისი, 2013).
  78. Seipp, Catherine. Return of the Family GuyNational Review.
  79. James, Caryn (page 2) The New Season/Television: Critic's Choice; A Little Dysfunctional Family FunThe New York Times. The New York Times Company (13 September 1998).
  80. Show of the Week: Family GuyThe Sydney Morning Herald. Fairfax Media (21 April 2009).
  81. Franklin, Nancy. American IdiotsThe New Yorker.Condé Nast Publications (6 იანვარი, 2006).
  82. TVbythenumbers.com Hulu Movers & Shakers: 2009 Recap დაარქივებული 2010-10-22 საიტზე Wayback Machine. . TV by the Numbers
  83. Top 100 Animated Series-7, Family Guy დაარქივებული 2010-06-16 საიტზე Wayback Machine. . IGN. News Corporation (14 ოქტომბერი, 2009).
  84. The 50 Greatest TV Shows of All Time–12–Family Guy.Empire.
  85. Sheridan, Chris. Family Guy season 4 DVD commentary for the episode "The Fat Guy Strangler"[DVD]. 20th Century Fox.
  86. Interview: Dwayne Johnson for Tooth Fairy დაარქივებული 2012-02-26 საიტზე Wayback Machine. . ScreenCrave(20 იანვარი, 2010).
  87. Fletcher, Alex Rihanna: 'I relax with Family Guy' დაარქივებული 2012-10-24 საიტზე Wayback Machine. . Digital Spy.
  88. Britney Spears Addicted to «Family Guy», is CrazyThe Blemish.
  89. 'Family Guy' Opts Out Of Britney Spears Cameo დაარქივებული 2009-01-30 საიტზე Wayback Machine. Starpulse(27 იანვარი, 2009)
  90. Steinberg, Brian. The year in advertisingThe Boston Globe (30 დეკემბერი, 2007).
  91. Family Guy. სატელევიზიო ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემია.
  92. Legacy: 27th Annual Annie Award Nominees and Winners (1999)
  93. Legacy: 28th Annual Annie Award Nominees and Winners (2000)
  94. 94.0 94.1 Legacy: 33rd Annual Annie Award Nominees and Winners (2005)
  95. Legacy: 34th Annual Annie Award Nominees and Winners (2006)
  96. 96.0 96.1 Legacy: 35th Annual Annie Award Nominees and Winners
  97. 36th Annual Annie Nominations and Awards Recipients
  98. Top 100 Animated Series-7, Family Guy დაარქივებული 2010-06-16 საიტზე Wayback Machine. . IGN. News Corporation (14ოქტომბერი, 2009). შემოწმებულია 31 ივლისი, 2012. Архивир
  99. Top 25 Primetime Animated Series of All Time 10-6IGN. News Corporation.
  100. IGN Staff. IGN's Top 25 Funniest TV Shows of All TimeIGN(24 August 2011).
  101. The 50 Greatest TV Shows of All Time–12–Family Guy. Empire.
  102. 100 Greatest Cartoons. Channel 4.
  103. TV Guide Names the Top Cult Shows Ever — Today's News: Our TakeTV Guide (29 ივნისი, 2007).
  104. Gorman, Bill. The Office Likely To Be Seen By 25 Million After Super Bowl. Zap2it. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-18. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  105. Aurthur, Kate (3 მაისი, 2005). „Arts, Briefly; A Sweeping Weekend“. New York Times. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  106. ABC Medianet. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-25. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  107. Weekly Program Rankings. ABC Medianet (12 სექტემბერი, 2006). ციტირების თარიღი: 1 მაისი, 2010.
  108. Weekly Program Rankings. ABC Medianet (22 მაისი, 2007). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-07-28. ციტირების თარიღი: 1 მაისი, 2010.
  109. 109.0 109.1 Calabria, Rosario T.. (23 სექტემბერი, 2007) Broadcast TV Ratings for Sunday, September 23, 2007. Yourentertainmentnow.com. ციტირების თარიღი: 6 თებერვალი, 2014.
  110. Calabria, Rosario T.. (5 მაისი, 2008) Broadcast TV Ratings for Sunday, May 4, 2008. Yourentertainmentnow.com. ციტირების თარიღი: 6 თებერვალი, 2014.
  111. Gorman, Bill. Sunday Ratings: ABC Wins; Desperate Housewives, Survivor Finales Hit Lows. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-23. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  112. Gorman, Bill. Updated TV Ratings: Sunday Night Football Wins; Cleveland Show Large; Housewives Down. Zap2it. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-01-15. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  113. Gorman, Bill. TV Ratings: Lost Finale Ratings Season High, But Not Epic, Celebrity Apprentice Finale Up. Zap2it. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-24. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  114. Gorman, Bill. TV Ratings: Sunday Night Football Wins; Simpsons, Cleveland Show, Family Guy, Makeover, Housewives All Down vs. Last Season's Premieres. Zap2it. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-23. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  115. Gorman, Bill. TV Ratings Sunday: 'Billboard Music Awards' Rises, Leads ABC Win; 'Celebrity Apprentice,' 'Family Guy,' 'American Dad' Finales Down vs. Last Season. Zap2it. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-17. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  116. Gorman, Bill. Sunday Final Ratings: 'Desperate Housewives,' 'CSI:Miami,' 'The Simpsons' Adjusted Up; '60 Minutes' Adjusted Down. Zap2it. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-01-23. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  117. Kondolojy, Amanda. Sunday Final Ratings: 'Family Guy' Adjusted Up; 'Bob's Burgers' Adjusted Down. Zap2it. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-04. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  118. Bibel, Sara. Sunday Final Ratings: 'Once Upon A Time', 'The Simpsons', 'Bob's Burgers' Adjusted Up; '666 Park Avenue', '60 Minutes' Adjusted Down & Final Football Numbers. Zap2it. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-27. ციტირების თარიღი: 2016-07-07.
  119. Sunday Final Ratings: 'Once Upon a Time' & 'Celebrity Apprentice' Adjusted Up + Unscrambled CBS. TVbythenumbers.zap2it.com (26 მარტი, 2013). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-06-27. ციტირების თარიღი: 27 მარტი, 2013.
  120. Kondolojy, Amanda. (8 ოქტომბერი, 2013) Sunday Final Ratings: 'Once Upon a Time' & 'The Simpsons' Adjusted Up + Final NFL Ratings & Unscrambled CBS. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-10-11. ციტირების თარიღი: 9 ოქტომბერი, 2013.
  121. Kondolojy, Amanda. (19 მაისი, 2014) TV Ratings Sunday: The 'Billboard Music Awards' Even With Last Year, 'The Mentalist' Finale Rises + 'The Good Wife' Finale Flat. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-05-19. ციტირების თარიღი: 20 მაისი, 2014.
  122. Full 2013–14 Series Rankings. Deadline Hollywood (23 მისი, 2014). ციტირების თარიღი: 23 მაისი, 2014.
  123. Sunday Final Ratings: 'Once Upon A Time', 'Resurrection' & 'Revenge' Adjusted Up; 'CSI' Adjusted Down. TV by the Numbers. Zap2it (30 სექტემბერი, 2014). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-10-01. ციტირების თარიღი: 30 სექტემბერი, 2014.
  124. Kondolojy, Amanda. (19 მაისი, 2015) Sunday Final Ratings: 'The Simpsons' & 'Billboard Music Awards' Adjusted Up. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-05-20. ციტირების თარიღი: 19 მაისი, 2015.
  125. Dixon, Dani. (29 სექტემბერი, 2015) Sunday Final Ratings: 'Bob's Burgers' Adjusted Down, '60 Minutes' Adjusted Up + 'Sunday Night Football'. TVbytheNumbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-09-30. ციტირების თარიღი: 29 სექტემბერი, 2015.
  126. Porter, Rick. (24 მაისი, 2016) Sunday final ratings: Billboard Awards, ‘Simpsons’ finale, ‘Undercover Boss’ adjust up; ‘AFV’ and ‘Bordertown’ finales adjust down. TV by the Numbers. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-05-25. ციტირების თარიღი: 24 მაისი, 2016.
  127. Bowling, Aubree Worst TV Show of the Week-Family Guy დაარქივებული 2007-09-30 საიტზე Wayback Machine. . Parents Television Council
  128. Schulenburg, Caroline Family Guy დაარქივებული 2008-01-23 საიტზე Wayback Machine. . Parents Television Council.
  129. Shirlen, Josh Family Guy on Fox დაარქივებული 2013-05-08 საიტზე Wayback Machine. . Parents Television Council
  130. Learmonth, Michael PTC unhappy with TV's religious stereotypes Variety. (14 სექტემბერი, 2006).
  131. PTC's Annual Top 10 Best & Worst Family Shows on Network Television 1999–2000 TV Season დაარქივებული 2012-08-28 საიტზე Wayback Machine. . Parents Television Council.
  132. Top Ten Best and Worst Shows for family viewing on prime time broadcast television დაარქივებული 2012-06-04 საიტზე Wayback Machine. . Parents Television Council(19 ოქტომბერი, 2005).
  133. Rating the Top 20 Most Popular Prime Time Broadcast TV Shows Watched by Children Ages 2–17 დაარქივებული 2012-07-06 საიტზე Wayback Machine. . Parents Television Council.
  134. Tucker, Ken The Worst/TV: 1999 დაარქივებული 2014-12-07 საიტზე Wayback Machine. . Entertainment Weekly. Time Warner (24დეკემბერი, 1999).
  135. Microsoft pulls Family Guy sponsorship (ინგლ..). The Daily Telegraph.
  136. Carter, Bill TV NOTES; 'Family Guy' Loses SponsorsThe New York Times. New York Times Company (27 ოქტომბერი, 2009).
  137. Pierson, Robin Episode 1: Death Has a Shadow დაარქივებული 2012-05-16 საიტზე Wayback Machine. . The TV Critic.
  138. Tucker, Ken Family Guy დაარქივებული 2012-10-08 საიტზე Wayback Machine. . Entertainment Weekly. Time Warner (9 ივნისი, 1999).
  139. Макфарлейн, Сет. Commentary for the episode «The Son Also Draws». Family Guy: Volume 1 [DVD]. 20th Century Fox.
  140. Venezuela bans Family Guy cartoon. BBC News (27 სექტემბერი, 2009).
  141. Ortenzi, Tj Sarah Palin Responds To «Family Guy»The Huffington Post (16 თებერვალი, 2010).
  142. Sarah Palin. Fox Hollywood — What a Disappointment. Facebook (15 თებერვალი, 2010).
  143. Adams, Bob. «Family Guy» has fun with AIDSAdvocate.com. PlanetOut Inc. (25 აგვისტო, 2005).
  144. Court Rules for Simpsons Cartoon დაარქივებული 2012-02-17 საიტზე Wayback Machine. . The St. Petersburg Times (5 აპრილი, 2005).
  145. Carol Burnett sues over Family Guycartoon cleaning woman დაარქივებული 2012-06-19 საიტზე Wayback Machine. .Reuters (16 მარტი, 2007).
  146. Comedian Burnett sues Family Guy (ინგლ.). BBC (17 მარტი, 2007)
  147. Carol Burnett suit thrown out // Los Angeles Times. — 2007.
  148. Bourne Co., vs. Twentieth Century Fox Film Corporation, Fox Broadcasting Company, Twentieth Century Fox Television, Inc., დაარქივებული 2012-10-25 საიტზე Wayback Machine.  
  149. Kearney, Christine «Family Guy» wins court battle over song (ინგლ.).Reuters (16 მარტი, 2009). 
  150. Magician sues over cartoon Jesus (ინგლ.). Chortle (6 დეკემბერი, 2007).
  151. Arthur Metrano, vs. Twentieth Century Fox Film Corporation, Seth MacFarlane, Steve Callaghan and Alex Borstein დაარქივებული 2012-06-12 საიტზე Wayback Machine.  (ინგლ.) (PDF). (5 დეკემბერი, 2007).
  152. SEPARATING THE SHEEP FROM THE GOATS: CELEBRITY SATIRE AS FAIR USE. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-08-17. ციტირების თარიღი: 2016-07-12.
  153. Clodfelter, Tim Here's the Offbeat Stuff that true geeks are made of // Winston-Salem Journal. — 2004. — P. 33.
  154. Szadkowski, Joseph Undead monster doomed to wander the high seas // The Washington Times. — 2006.
  155. Search results: Family Guy დაარქივებული 2014-03-26 საიტზე Wayback Machine.  (ინგლ.). HarperCollins.
  156. Family Guy Video Game! (.).MobyGames.
  157. Family Guy (ინგლ.). The Internet Pinball Database.
  158. Langley, Ryan Family Guy Party Game in Development (ინგლ.). IGN(2 ოქტომბერი, 2009).
  159. Family Guy Online is… (англ.).Family Guy OnlineFox.
  160. Тимур Хорев. Виртуальный мир Family Guy Online закрывается
  161. Family Guy: Back to the Multiverse (англ.). GameSpot.
  162. Family Guy: Back to the Multiverse (Playstation 3) (ინგლ.). GameFAQs.
  163. Family Guy: Back to the Multiverse (Xbox 360) (ინგლ.). GameFAQs.
  164. The Family Guy Comic Book is Coming For You Nerds დაარქივებული 2012-09-05 საიტზე Wayback Machine.  (ინგლ.). UGO.com (8 ივნისი, 2011).
  165. Sung, Mark. Family Guy Live In Las Vegas Soundtrack Details დაარქივებული 2012-10-02 საიტზე Wayback Machine.  (ინგლ.). Monsters and Critics (17 აპრილი, 2005).
  166. Adalian, Josef Family Guy Center Stage // Variety. — 2005. — P. 1.
  167. 'Family Guy' Returns to FOX (ინგლ.). Fox News (30 აპრილი, 2005).
  168. Tucker, Ken Family Guy Presents Seth & Alex's Almost Live Comedy Show': Almost pretty funny დაარქივებული 2012-07-23 საიტზე Wayback Machine.  (ინგლ.).Entertainment Weekly (8 ნოემბერი, 2009).
  169. Szalai, Georg «Family Guy» movie possible, MacFarlane says (ინგლ.).Reuters (23 ივლისი, 2007). 
  170. Family Guy writer Seth MacFarlane wants show to end (ინგლ.). BBC News (13 ოქტომბერი, 2011).
  171. Fox Primetime — The Cleveland Show — Fact Sheet დაარქივებული 2010-01-17 საიტზე Wayback Machine.  (ინგლ.). Fox Flash.
  172. 172.0 172.1 „1998–1999 Television Season Top Rated Shows“. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2006-10-31. ციტირების თარიღი: 2006-11-19.
  173. 173.0 173.1 TV Ratings 1999–2000. Fbibler.chez.com (2002-07-26). ციტირების თარიღი: 2011-07-17.
  174. 174.0 174.1 „How did your favorite show rate?“. USA Today. 2002-05-28. ციტირების თარიღი: 2009-01-04.
  175. 175.0 175.1 Series. The Hollywood Reporter. Nielsen Business Media (2006-05-26). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-07-22. ციტირების თარიღი: 2009-07-03.
  176. 176.0 176.1 2006–07 primetime wrap. The Hollywood Reporter. Nielsen Business Media (2007-05-25). ციტირების თარიღი: 2009-07-03.[მკვდარი ბმული]
  177. 177.0 177.1 Season Program Rankings from 09/24/07 through 05/25/08. ABC Medianet (2008-05-28). ციტირების თარიღი: 2009-07-03.
  178. 178.0 178.1 Season Program Rankings from 09/22/08 through 05/17/09. ABC Medianet (2009-05-19). ციტირების თარიღი: 2009-07-03.
  179. 179.0 179.1 Andreeva, Nellie. (2010-05-27) Full Series Rankings For The 2009–10 Broadcast Season. Deadline. ციტირების თარიღი: 2010-05-18.
  180. 180.0 180.1 Andreeva, Nellie. (2011-05-27) Full 2010–2011 TV Season Series Rankings. Deadline. ციტირების თარიღი: 2011-05-28.
  181. 181.0 181.1 Andreeva, Nellie. (2011-05-27) Full 2011–2012 TV Season Series Rankings. Deadline. ციტირების თარიღი: 2011-05-28.
  182. 182.0 182.1 Andreeva, Nellie. (2011-05-27) Full 2012–2013 TV Season Series Rankings. Deadline. ციტირების თარიღი: 2011-05-28.
  183. 183.0 183.1 Andreeva, Nellie. (2011-05-27) Full 2012–2013 TV Season Series Rankings. Deadline. ციტირების თარიღი: 2014-05-22.
  184. 184.0 184.1 Full 2014–15 Series Rankings. Deadline Hollywood (22 მაისი, 2015). ციტირების თარიღი: May 22, 2015.