შუმერის მეფეთა სია
შუმერის მეფეთა სია არის ერთგვარი მატეანე. ეს არის ძველი შუმერული ტექსტი სადაც ჩამოთვლილია შუმერული ქალაქების მეფეები. დოკუმენტი ძალიან არასანდოა, რადგან აქ ისტორიული პირების გარდა ლეგენდარული მეფეებიც არიან ჩამოთვლილნი.
ძველი მესოპოტამია |
---|
ასირიოლოგია |
ქვეყნები / იმპერიები |
შუმერი: ურუქი – ური – ერიდუ |
ქიში – ლაგაში – ნიფური |
აქადის იმპერია: აქადი |
ბაბილონი – ისინი – სუზა |
ასურეთი: აშური – ნინევია |
დურ-შარუქინი – ნიმრუდი |
ბაბილონია – ქალდეა |
ელამი – ამორიტები |
ხურიტები – მითანი |
კასიტები – ურარტუ |
ქრონოლოგია |
შუმერის მეფეები |
ასურეთის მეფეები |
ბაბილონის მეფეები |
ენა |
ლურსმული დამწერლობა |
შუმერული ენა – აქადური ენა |
ელამური ენა – ხურიტული ენა |
მითოლოგია |
ენუმა ელიში |
გილგამეში – მარდუქი |
აღწერა
რედაქტირებაეს არის მეფეების სია მათი მეფობის წლებით. როგორც ავღნიშნეთ რეალური მეფეების გარდა აქ ლეგენდარული მეფეებიც არიან ჩამოთვლილნი, ხოლო მეფობის წლები უმეტეად საერთოდ ფანტასტიურია. შუმერებს სწამდათ რომ მეფობა ღმერთებმა მოიგონეს. „წარღვნამდე“ მეფეები საერთოდ ლეგენდარულებად მიიჩნევიან. ზოგი მეფე კი ისტორიული პირი იყო, ხოლო შემდეგ უკვე მის შესახებ იმდენი ლეგენდა შეიქმნა, რომ რა უკავშირდება ისტორიულ პირს და რა არის ლეგენდა ამის დადგენა შეუძლებელია.
პირველი ამ სიიდან, ვის ისტორიულობაშიც მკვლევარებს არ ეპარებათ ეჭვი არის ენ-მებარაგესი, ქიშის მეფე.
სია
რედაქტირებაადრეული დინასტია I
რედაქტირებაწარღუნამდე მეფეების მმართველობის პერიოდები აღნიშნულია სარსებით - 3600 წლიანი პერიოდებით და ნერებით - 600 წლიანი პერიოდებით.
- ალულიმი ერიდუდან: 8 სარსი (28800 წელი)
- ალალგარი ერიდუდან: 10 სარსი (36000 წელი)
- ენ-მენ-ლუ-ანა ბად-თიბირიიდან: 12 სარსი (43200 წელი)
- ენ-მენ-ანა (სახელი ბოლომდე არაა შემორჩენილი)
- ენ-მენ-გალ-ანა ბად-თიბირიიდან: 8 სარსი (28800 წელი)
- დუმზი ბად-თიბირიიდან, მწყემსი: 10 სარსი (36000 წელი)
- ენ-სიპად-ზიდ-ანა ლარაქიდან: 8 სარსი (28800 წელი)
- ენ-მენ-დურ-ანა ზიმბირიდან: 5 სარსი და 5 ნერი (21000 წელი)
- ებარა-ტურუ შურუფაქიდან: 5 სარსი და 1 ნერი (18600 წელი)
- ზინ-სუდუ (არაა ბოლომდე სახელი.)
ადრეული დინასტია II
რედაქტირება- იუშური კიშიდან: 1200 წელი
- კულასინა-ბელი კიშიდან: 960 წელი
- ნანგიშლიშმა კიშიდან: 670 წელი
- ენ-ტარაჰ-ანა კიშიდან: 420 წელი
- ბაბუმი კიშიდან: 300 წელი
- პუანუმი კიშიდან: 840 წელი
- კალიბუმი კიშიდან: 960 წელი
- კალუმუმი კიშიდან: 840 წელი
- ზუკაკიპი კიშიდან: 900 წელი
- ატაბი კიშიდან: 600 წელი
- მაშდა კიშიდან: 840 წელი
- არვინი კიშიდან: 720 წელი
- ეტანა კიშიდან, : 1500 წელი
- ბალიჰი კიშიდან: 400 წელი
- ენ-მე-ნუნა კიშიდან: 660 წელი
- მელეჰ-კიში კიშიდან: 900 წელი
- ბარსალ-ნუნა კიშიდან: 1200 წელი
- ზამუგი კიშიდან: 140 წელი
- ტიზკარი კიშიდან: 305 წელი
- ილკუ კიშიდან: 900 წელი
- ილტასადუმი კიშიდან: 1200 წელი
- ენ-მებარაგესი კიშიდან, დაიპყრო ელამი: 900 წელი (უძველესი მმართველი ვისი ისტორიულობის შესახებაც ეჭვი არ არის)
- აგი კიშიდან: 625 წელი
ურუქის პირველი დინასტია
რედაქტირებაძვ. წ. XXX საუკუნე - ძვ. წ. XXVI საუკუნე
- მეშ-კი-ანგ-გაშერი ე-ანადან, უტუს ძე: 324 წელი.
მეშ-კი-ანგ-გაშერი შევიდა ზღვაში და გაქრა
- ენმერკარი: 420 წელი
- ლუგალბანდა, მწყემსი: 1200 წელი
- დუზიმუდი, მებადური: 100 წელი.
- გილგამეში: 126 წელი.
- ურ-ნუნგალი: 30 წელი
- უდულ-კალამა: 15 წელი
- ლა-ბაშუმი: 9 წელი
- ენ-ნუნ-ტარაჰ-ანა: 8 წელი
- მეშ-ჰე: 36 წელი
- მელემ-ანა: 6 წელი
- ლუგალ-კიტუნი: 36 წელი
ურის პირველი დინასტია
რედაქტირებაძვ. წ. XXVI საუკუნე - ძვ. წ. XXIV საუკუნე
- მეშ-ანე-პადა: 80 წელი
- მეშ-კი-ანგ-ნანა: 36 წელი
- ელულუ: 25 წელი
- ბალულუ: 36 წელი
ადრეული დინასტია III
რედაქტირებალაგაშის პირველი დინასტია მეფეთა სიაში არაა, თუმცა მათ შესახებ სხვა წყაროებიდან კარგადაა ცნობილი.
ლაგაშის პირველი დინასტია
რედაქტირებაამ დინასტიის სამი მეფე ჯამურად 356 წელი მეფობდა. შემდეგ პირველობა კიშზე გადავიდა.
კიშის მეორე დინასტია
რედაქტირება- სუსუდა: 201 წელი
- დადასიგი: 81 წელი
- მამაგალი: 360 წელი
- კალბუმი: 195 წელი
- ტუგე: 360 წელი
- მენ-ნუმა: 180 წელი
- ?: 290 წელი
- ლუგალუნგუ: 360 წელი
ჰამაზი
რედაქტირებაკიში დაეცა და მეფობა ჰამაზიზე გადავიდა.
- ჰადიში - 360 წელი.
ჰამასი დაეცა და მეფობა ურუქზე გადავიდა.
ურუქის მეორე დინასტია
რედაქტირება- ენ-შაკანშა-ანა: 60 წელი
- ლუგალ-ურე (ან ლუგალ-კინიშე-დუდუ): 120 წელი
- არგენდეა: 7 წელი
ურის მეორე დინასტია
რედაქტირებაურუქი დაეცა და მეფობა ურზე გადავიდა.
- ნანი: 120 წელი
- მეშ-კი-ანგ-ნანა: 48 წელი
- ?: 2 წელი
- ლუგალ-ანე-მუნდუ: 90 წელი
- ანბუ: 30 წელი
- ანბა: 17 წელი
- ბაზი: 30 წელი
- ზიზი: 20 წელი
- ლიმერი: 30 წელი
- შარუმ-იტერი: 9 წელი
კიშის მესამე დინასტია
რედაქტირებაძვ. წ. XXIV საუკუნე - ძვ. წ. XXIII საუკუნე
- კუ-ბაბა - ერთადერთი შუმერი ქალი მეფე - 100 წელი
- პუზურ-სუენი
- ურ-ზაბაბა
- უნზი: 30 წელი
- უნდალული: 6 წელი
- ურური: 6 წელი
- პუზურ-ნირაჰი: 20 წელი
- იშუ-ილი: 24 წელი
- შუ-სინი: 7 წელი
კიშის მეოთხე დინასტია
რედაქტირება- პუზურ-სინი: 25 წელი
- ურ-ზაბაბა: 400 (6?) წელი
- ზიმუდარი: 30 წელი
- უსი-ვატარი: 7 წელი
- ეშტარ-მუტი: 11 წელი
- იშმე-შამაში: 11 წელი
- შუ-ილიშუ: 15 წელი
- ნანია: 7 წელი.
ურუქის მესამე დინასტია
რედაქტირება- ლუგალზაგესი : 25 წელი
- სარგონ ძველი : 40 წელი
- რიმუში : 9 წელი
- მანიშტუსუ : 15 წელი
- ნარამ-სინი : 56 წელი
- შარ-კალი-შარი : 25 წელი
- უცნობია
- ირგიგი, იმი, ნანუმი, ილულუ: ოთხნი 3 წელში
- დუდუ: 21 წელი
- შუ-დურული: 15 წელი
ურუქის მეოთხე დინასტია
რედაქტირება- ურ-ნინგინი: 7 წელი
- ურ-გიგირი: 6 წელი
- კუდა: 6 წელი
- პუზურ-ილი: 5 წელი
- ურ-უტუ (ან ლუგალ-მელემი): 25 წელი
- ინკიშუში: 6 წელი
- ზარლაგაბი: 6 წელი
- შულმე (ან იარლაგაში): 6 წელი
- სილულუმეში (ან სილულუ): 6 წელი
- ინიმაბაკეში (ან დუგა): 5 წელი
- იგეშაუში (ან ილუ-ანი): 6 წელი
- იარლაგაბი: 3 წელი
- იბატე: 3 წელი
- იარლა: 3 წელი
- კურუმი: 1 წელი
- აპილ-კინი: 3 წელი
- ლა-ერაბუმი: 2 წელი
- ირარუმი: 2 წელი
- იბრანუმი: 1 წელი
- ჰაბლუმი: 2 წელი
- პუზურ-სინი: 7 წელი
- იარლაგანდა: 7 წელი
- ?: 7 წელი
- ტირიგა: 40 დღე
ურუქი
რედაქტირებაძვ. წ. 2116/ძვ. წ. 2111 — ძვ. წ. 2109/ძვ. წ. 2104
"შუმერული რენესანსი"
- იშბი-ერა: 33 წელი
- შუ-ილიშუ: 20 წელი
- იდინ-დაგანი: 20 წელი
- იშმე-დაგანი: 20 წელი
- ლიპიტ-ეშტარი 11 წელი
- ურ-ნინურტა : 28 წელი
- ბურ-სინი: 5 წელი
- ლიპიტ-ენლილი: 5 წელი
- ერა-იმიტი: 8 წელი
- ენლილ-ბანი: 24 წელი
- ზამბია: 3 წელი
- იტერ-პიშა: 4 წელი
- ურ-დულ-კუგა: 4 წელი
- სუენ-მაგირი: 11 წელი
- დამიკ-ილიკუ: 23 წელი
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- მეფეთა სიის თარგმანი ინგლისურად დაარქივებული 2008-12-10 საიტზე Wayback Machine.
- კიდევ ერთი თარგმანი დაარქივებული 2016-07-30 საიტზე Wayback Machine.