ასირიოლოგიაძველი შუამდინარეთის შემსწავლელი მეცნიერება. ასირიოლოგია ფართო გაგებით, შეისწავლის ყველა იმ ძველაღმოსავლელი ხალხის ენას, კულტურას, ისტორიას, რომელიც ლურსმულ დამწერლობას იყენებდა. განსაკუთრებით, ასურეთის, ბაბილონისა და მათი წინამორბედის, შუმერის, ისტორიასა და კულტურას. ასირიოლოგიის, როგორც მეცნიერების, დაბადების თარიღად მიჩნეულია 1857 წელი.

ძველი მესოპოტამია
ასირიოლოგია
ქვეყნები / იმპერიები
შუმერი: ურუქიურიერიდუ
ქიშილაგაშინიფური
აქადის იმპერია: აქადი
ბაბილონიისინისუზა
ასურეთი: აშურინინევია
დურ-შარუქინინიმრუდი
ბაბილონიაქალდეა
ელამიამორიტები
ხურიტებიმითანი
კასიტებიურარტუ
ქრონოლოგია
შუმერის მეფეები
ასურეთის მეფეები
ბაბილონის მეფეები
ენა
ლურსმული დამწერლობა
შუმერული ენააქადური ენა
ელამური ენახურიტული ენა
მითოლოგია
ენუმა ელიში
გილგამეშიმარდუქი

XIX საუკუნის შუახანებში რამდენიმე მეცნიერი აცხადებდა პრეტენზიას ლურსმული დამწერლობის წაკითხვაზე, მაგრამ სამეცნიერო საზოგადოება ეჭვის თვალით უცქერდა ამ განცხადებებს. 1857 წელს ლონდონის სამეფო სააზიო საზოგადოებამ ოთხ სხვადასხვა მეცნიერს - ჰინქსს, ოპერტს, ფოქსტილბოტს, როულინსონს, რომლებიც ლურსმულის წაკითხვას იჩემებდნენ, სამი დღის ვადაში წასაკითხად გადასცა იმ ხანებში აღმოჩენილი ვრცელი ლურსმული ტექსტი (ასურეთის მეფე ტიგლათფილესერ I-ის მატიანე - მისი ე.წ. „წარწერა პრიზმაზე“). ოთხივემ ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად ტექსტი დაახლოებით ერთნაირად წაიკითხა. სამეცნიერო საზოგადოებამ ამით აღიარა, რომ ლურსმული დამწერლობა ჭეშმარიტად ამოკითხული ყოფილა. ამ ფაქტმა საფუძველი ჩაუყარა ასირიოლოგიის, როგორც მეცნიერების, ჩამოყალიბებას.

იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება

წყარო რედაქტირება

  • The Sumerians: Their History, Culture, and Character, by Samule Noah Kramer, University of Chicago Press, 1963