კალაური (გურჯაანის მუნიციპალიტეტი)
კალაური — სოფელი საქართველოში, გურჯაანის მუნიციპალიტეტში, მდებარეობს გომბორის ქედის ჩრდილო-აღმოსავლეთ კალთაზე. თემის ცენტრი. ზღვის დონიდან 550 მეტრი, გურჯაანიდან 18 კილომეტრი. 2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1976 ადამიანი. სოფელში შემორჩენილია IX საუკუნის წმინდა იოანე ნათლისმცემლის სახელობის სამონასტრო კომპლექსის ნანგრევები.
| სოფელი | |
|---|---|
|
კალაური | |
| ქვეყანა |
 საქართველო |
| მხარე | კახეთის მხარე |
| მუნიციპალიტეტი | გურჯაანის მუნიციპალიტეტი |
| თემი | კალაური |
| კოორდინატები | 41°50′35″ ჩ. გ. 45°40′10″ ა. გ. / 41.84306° ჩ. გ. 45.66944° ა. გ. |
| ცენტრის სიმაღლე | 550 მ |
| ოფიციალური ენა | ქართული ენა |
| მოსახლეობა |
 1976[1] კაცი (2014) |
| ეროვნული შემადგენლობა | ქართველები 99,4 % |
| სასაათო სარტყელი | UTC+4 |
| სატელეფონო კოდი | +995 |
.svg)    | |
2017 წლის 23 აგვისტოს ნათლისმცემლის სამონასტრო კომპლექსში აღმოაჩინეს „რანთა და კახთა მეფის“ საფლავი, როგორც სპეცილისტები ვარაუდობენ ეს საფლავი ეკუთვნის კახეთის მეფე კვირიკე III-ს[2].
ისტორია
რედაქტირებაკალაური კახეთის ერთ-ერთი უძველესი სოფელია. წყაროებში ხშირად მეზობელ სოფელ შაშიანთან ერთად იხსენიება, როგორც შაშიან-კალაურის თემი. სოფელი მდებარეობს გურჯაანი-თელავის დამაკავშირებელ მნიშვნელოვან გზაზე, რამაც ხელი შეუწყო მის განვითარებას. სოფელში ოდითგანვე მისდევდნენ მევენახეობა-მემინდვრეობას. XIX საუკუნეში განვითარებული ყოფილა მექვევრეობაც. ცნობილი მექვევრეები ყოფილან ზაქარა ხიხაძე და ისიდორე ჩუბინიძე. შემორჩენილია ზაქარა ხიხაძის კუთვნილი, ქვევრის საბეჭდი და ისიდორე ჩუბინიძის გაკეთებული ქვევრების პირები წარწერით — ისიდორე ჩუბინიძე. XVl საუკუნის შუა ხანებიდან კახეთის სამეფოს წარმოქმნის შემდეგ, სოფლის ყმა-მამულის ნაწილზე სამეფო გავლენა გავრცელდა და კალაური სხვა სოფლებთან ერთად „საზირონი არიან მეფისა და კათალიკოსის“. ამავე დროს იგი ეპარქიულად ჭერემის ეპისკოპოსს დაუქვემდებარეს. ჭერემის საეპისკოპოს გაუქმების შემდეგ, XVlll საუკუნის შუა წლებში, თეიმურაზმა და ერეკლე II-მ კალაური ნინოწმინდელ ეპისკოპოსს არგუნეს, მოურავ საბა ტუსისშვილის გამგებლობის ქვეშ. ამავე დროს სოფლის ყმა-მამულის ნაწილს თავადი ვაჩნაძეებიც ფლობდნენ, რომლებიც ნინოწმინდელ მოურავს მორჩილებდნენ. მოურავს სოფლის ყმა-მამულზე და ბეგარა-გამოსაღებზე დიდი უფლებები ჰქონდა მინიჭებული. მეფე და ეპისკოპოსი ცალკეული დავებისა და გაუგებრობების მოსაგვარებლად, უშუალოდ მოურავს მიმართავდნენ. 1799 წელს, კათალიკოსი ანტონ II უბრძანებდა სახლთუხუცეს ამილაბარს: „როგორც მეფის სახლთუხუცესს ახლავან მსახურები სახასოს სოფლებიდან, შენც ისე უნდა იახლო მსახურები, ერთი საგარეჯოდან, ერთი ჯიმითიდან და ერთი შაშიან-კალაურიდან. XVII-XVIII საუკუნეებში კალაურში მოსახლეობის ჩამოსახლება დაიწყო, როგორც კახეთის მთიანეთიდან, ისე იმერეთიდან. ლეკიანობის დროს სოფელს ხშირად უწევდა მტრის მოგერიება.
სოფლის დღესასწაულებიდან აღსანიშნავია „კვირაცხოვლობა“ და კალაურობის დღესასწაული, რომელიც 29 აგვისტოს აღინიშნება.
დემოგრაფია
რედაქტირება| აღწერის წელი | მოსახლეობა | კაცი | ქალი |
|---|---|---|---|
| 2014 | 1 976 | 968 | 1 008 |
სოფელში გავრცელებული გვარებია: ქევხიშვილი, პაპოსვილი, ნაპირელი, ზარდიაშვილი, კალატოზიშვილი, მაზანაშვილი, ბასოშვილი და სხვა.[3]
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებალიტერატურა
რედაქტირება- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 328.
- კახაძე კ., საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 1-I, თბ., 2013. — გვ. 145.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 26 ივლისი 2016.
- ↑ გურჯაანში კახეთის მეფე კვირიკე III-ის საფლავს მიაკვლიეს. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-12-03. ციტირების თარიღი: 2017-08-25.
- ↑ გვარები საქართველოში. ციტირების თარიღი: 2024-07-08.