ვიკიპედია:ახალი თავფურცელი 2/მოკლე

ვიკიპედია — თავისუფალი მრავალენოვანი ენციკლოპედია

2004 წლის ნოემბერს ქართული ვიკიპედიის დაარსებიდან დღემდე ქართულ ენაზე დამუშავების პროცესშია 176 168 ენციკლოპედიური სტატია, ხოლო ვიკიპედიის დაარსებიდან — 4 მილიონამდე სტატია მსოფლიოს 229 ენაზე.

რჩეული სტატია რედ. ჰანგულზე დაწერილი გვერდი ჰუმნიმ ჯეონგ-ეუმიდან 나랏말ㅆ̖미-ს აქვს ტონური მახვილის ნიშანი ჰანგული (კორ. 한글), ალტ. ჩოსონგული (조선글) დამწერლობა არის კორეული ენის ანბანი, რომელმაც კორეაში ჩინეთიდან შემოსული არაანბანური ჰანჯა შეცვალა. ანბანი ფონეტიკურია, მაგრამ მას მარცვლოვანი დამწერლობის გავლენაც ეტყობა, რაც ასოების მარცვლოვან ბლოკებში გაერთიანებაში გამოიხატება. ანბანი 14 თანხმოვნისგან და 10 ხმოვნისგან შედგება. ჰანგული მეცნიერთა ჯგუფმა 1443 წელს შექმნა ჯოსონის დინასტიის მეოთხე მეფის სეჯონგ დიდის დავალებით. მეფემ ახალი ანბანის საჭიროება იმით ახსნა, რომ კორეული ენა ჩინურისგან ძალიან განსხვავდებოდა და უბრალო ხალხს უჭირდა იეროგლიფების სწავლა. ახალი ანბანის შესწავლა ყველასთვის ხელმისაწვდომი უნდა გამხდარიყო. ჰანგული ფონეტიკური დამწერლობაა, ანუ ყოველ ბგერას თითო ასო შეესაბამება. ასოთა მოხაზულობა შემუშავდა სხვა დამწერლობებისგან დამოუკიდებლად. ანბანის შექმნის პროექტი დასრულდა 1446 წელს და გამოქვეყნდა დოკუმენტში სახელად "ჰუნმინ ჯონგუმ", რაც ნიშნავს "ხალხისთვის ბგერების სწორად გამოყენებაზე". სწორედ ამ დოკუმენტის სათაურიდან წარმოიშვა ანბანის სახელიც. სამხრეთ კორეაში ანბანის გამოსვლის დღეთ 9 ოქტომბერი ითვლება, ხოლო ჩრდილოეთ კორეაში - 15 იანვარი. ამ დღეს ჰანგულის დღეს აღნიშნავენ. (...სრულად) კანდიდატები {{{სახელი}}} დღის ფოტოსურათი რედ. მაჩუ პიკჩუ (ქეჩუას ენაზე: ძველი მთა, ხშირად: ”ინკების დაკარგული ქალაქი”) -- კარგად შენახული კოლუმბომდელი ინკას ნანგრევები პერუში. (...სრულად) რედაქტირება კვირის პროექტი რედ. კანდიდატები / რედაქტირება

მთავარი სიახლეები რედ. სახაროვის პრემია ვენესუელის ოპოზიციონერ პოლიტიკოსებს მარია კორინა მაჩადოსა (სურათზე) და ედმუნდო გონსალესს გადაეცა. ჰამასის ლიდერი იაჰია სინვარი მოკლეს. ნობელის პრემია მშვიდობის განმტკიცებაში ატომური იარაღის გაუქმებისთვის მებრძოლ იაპონურ ჯგუფ „ნიჰონ ჰიდანკიოს“ მიენიჭა. ნობელის პრემია ლიტერატურაში სამხრეთ კორეელ მწერალს ჰან კანს მიენიჭა. ნობელის პრემია ქიმიაში დევიდ ბეიკერს, ჯონ ჯამპერს (ორივე აშშ) და დემის ჰასაბისს (გაერთიანებული სამეფო) მიენიჭათ. ნობელის პრემია ფიზიკაში ჯონ ჰოპფილდს (აშშ) და ჯოფრი ჰინტონს (კანადა) მიენიჭათ. მიმდინარე: რუსეთის შეჭრა უკრაინაში; ისრაელ-ჰამასის ომი. სხვა მიმდინარე მოვლენები... / რედაქტირება 5 ნოემბერი — ამ დღეს... რედ. უილჰელმ III 1688 : დიდებული რევოლუცია — ორანის პროტესტანტი უფლისწული უილიამი (სურათზე) დევონში შემოდის მისი სიმამრის ბოლო კათოლიკე მეფე ჯეიმზ II-ის ტახტიდან გადმოსაგდებად. 1813 : რუსეთი და სპარსეთი ხელს აწერენ გულისტანის საზავო ხელშეკრულებას, რითაც სრულდება რუსეთ-სპარსეთის 1804-1813 წლების ომი. 1913 : დიდი ბრიტანეთი კვიპროსის ანექსიას ახდენს და საფრანგეთთან ერთად ოსმალეთს ომს უცხადებს. 1916 : პოლონეთის სამეფო გამოცხადდა გერმანიის და ავსტრია-უნგრეთის იმპერიას იმპერატორების მიერ. 1994 : 45 წლის ჯორჯ ფორმანი ხდება ყველაზე ასაკოვანი მძიმე წონის კრივის ჩემპიონი მაიკლ მურზე ნოკაუტით გამარჯვებით. 2004 : რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმირ პუტინი კიოტოს პროტოკოლს აწერს ხელს, რითაც მოქმედებაში შედის მსოფლიო ნახშირბადის ორჟანგის გამონაბოლქვის კვოტები. რედაქტირება იცით თუ არა, რომ… რედ. ვიკიპედიის ახალი მასალებიდან, 25 მაისი — 12 ივნისი: ფაილი:Dmanissi Ausgrabungen Uebersicht.jpg დმანისში (სურათზე) აღმოჩენილია ევროპაში ყველაზე ძველი ადამიანის ნაკვალევი - თავის ქალა, რომლის ასაკი 1,6 მილიონი წლით განისაზღვრება. საქართველოში პირველი ქრისტიანული ტაძარი ერუშეთში ააგეს IV ს-ში. აშშ-მა საქართველოს დამოუკიდებლობა დე-იურე სცნო 1991-1992 წლების სახელმწიფო გადატრიალების დღეებში. კვირადღეს ბევრ სლავურ ენაზე ჰქვია «неделя », ე.ი. დღე, როცა არ მუშაობენ («не делают»). კავკასიელები კულტურულად და პოლიტიკურად ევროპელები არიან, მაგრამ გეოგრაფიულად აზიაში ცხოვრობენ. საქართველოში რუსეთის ჯარი 1799 წლის 26 ნოემბერს შემოვიდა. ერაყის პირველ დემოკრატიულ საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა ჯალალ თალაბანმა, ქურთი აჯანყებულების ყოფილ ლიდერმა. შემდეგი გამოცემა / არქივი / RSS / რედაქტირება

დობილი პროექტები რედ. ვიკიპედიის არსებობა არაკომერციული ფონდი ვიკიმედიის დამსახურებაა. იხ. ვიკიმედიის სხვა პროექტები. Meta-Wiki ვიკიმედიის პროექტების კოორდინაცია Wiktionary ვიკილექსიკონი სხვადასხვა ენებზე Wikibooks სახელმძღვანელოები და წიგნები Wikiquote ციტატების კრებული Wikisource თავისუფალი შინაარსის დოკუმენტების ორიგინალები