გეა (ძვ. ბერძნ. Γῆ, Γᾶ, Γαῖα — „დედამიწა“) — დედამიწის განსახიერება. ჰესიოდეს მიხედვით იგი პირველად თავისთავად გამოეყო ქაოსს და შვა ურანოსი (ცა; ძვ. წ. 1770 წელი[12].), მთები, პლანეტები და სხვა ამგვარი. ურანოსისაგან გეამ შვა ტიტანები, ციკლოპები, ჰეკატონხეირები (ასხელა გოლიათები) და სხვა. გეა აგრეთვე ითვლებოდა გიგანტების, ერინიებისა და ფერიების დედად. გეა ითვლებოდა ადამიანთა დამბადებლად და მკვდართა მეფედ.

გეა


მითოლოგია: ძველი საბერძნეთის რელიგია და რომაული მითოლოგია
სხვა კულტურებში: Terra, Mat Zemlya და იორდი
სქესი: მდედრობითი
გავლენის სფერო: ნაყოფიერება
მამა: ქაოსი, ეთერი და
დედა: ჰემერა, Caligo და
და-ძმა: ნიქსი და ეროსი
მეუღლე: ურანოსი და ტარტაროსი
შვილები: Ourea, კრონოსი[1] , ურანოსი, რეა[2] , Eurymedon, ოკეანოსი, Typhon, ტეთისი[3] , ალკიონევსი, Enceladus, Damysos, Alpos, Mimas, Gyges, Clytius, Ephialtes, Porphyrion, Gration, Hippolytos, Briareus, Brontes, Anax, Pallas, Aristaeus[4] , Astraios, Eurytos, Hoplodamus, Cottus, Otus, Polybotes, Peloreus, Steropes, Melia, Arges, ნერევსი, Kreios, თეია[5] [6] , ფებე, Coeus, Iapetos[7] , ჰიპერიონი[8] , თემიდა, Mnemosyne, პონტოსი, ფორკისი, კეტო, თავმანტი, ევრიბია, ტელქინები, Megaera, Alecto, Tisiphone, Abseus, Antaeus[9] , Manes, Pheme, Syceus, დიონე, Acmon, Hyllus, Adanus, Creusa[10] , Triptolemus, Glauce, ეგეონი, Aetna, Altercatio, Athos, Euonymus, Colophonus, Corydon, Damasen, Daphne, კეფევსი, Diophorus, Dolos, Dolor, ექიდნე, Effra, Emphytus, Gorgone, Phlyus, ქარიბდა, ტიტიოსი[11] და აფროდიტე
გამოსახულებები

ხოლო მიწამ თავდაპირველად შვა ვარსკვლავიანი ცა (ურანოსი), თავისივე ტოლი, რათა ყოველი მხრიდან დაეფარა ცას იგი და ნეტარ ღმერთთა მარად მტკიცე სამკვიდროდ ქმნილიყო. მანვე შვა აგრეთვე მაღალი მთები, თვალწარმტაცი სამყოფელი ქალღმერთ ნიმფათა, რომელნიც მაღნარით დაფარულ მთებში ბინადრობენ. შემდეგ მიწამ, ისე, რომ ნანატრი სიყვარულით არავის შერთვია, დაბადა უნაყოფო, ბობოქარი ზღვა პონტოსი. მერე ცასთან გაიყო სარეცელი და დაბადა ღრმამორევებიანი ოკეანოსი, კოიოსი, კრეოსი, ჰიპერიონი, იაპეტოსი, თეა, რეა, თემისი, მნემოსინე, ოქროსგვირგვინოსანი ფოიბე და ტურფა ტეთისი. ხოლო მათ შემდეგ შვა უმრწემესი, ცბიერი კრონოსი, შვილთა შორის უსაშინლესი, რომელსაც სძულდა მხნე მამა მშობელი. ამის მერე შვა მიწამ გულზვიადი კიკლოპები (ძვ. ბერძნ. Κύκλωπες — მრგვალთვალიანები) – ბრონტესი, სტეროპესი და გულადი არგესი, რომელთაც ჭექა-ქუხილი მისცეს და ელვა დაუმზადეს ზევსს. ისინი ყველაფრით ჰგავდნენ ღმერთებს, მხოლოდ თვალი ჰქონდათ ცალი შუა შუბლზე. მათ კიკლოპები ეწოდათ, რაკი ცალი მრგვალი თვალი ჰქონდათ შუბლზე. ძალ-ღონესა და მოხერხებას იჩენდნენ ისინი საქმეში[13].

ეტიმოლოგია

რედაქტირება

ბერძნული სახელი Γαῖα (გაია)[14] არის ატიკური Γῆ (გე)-ს[15] და დორიული Γᾶ (გა)-ს[16] კრებითი სახელი რომელიც დედამიწას აღნიშნავს.

იხილეთ აგრეთვე

რედაქტირება

ლიტერატურა

რედაქტირება
  • Ruck, Carl A.P. and Danny Staples, The World of Classical Myth, 1994.

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. 1.0 1.1 Любкер Ф. Κρόνος // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 356–357.
  2. 2.0 2.1 Любкер Ф. Rhea // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1153–1154.
  3. 3.0 3.1 Любкер Ф. Tethys // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1359.
  4. 4.0 4.1 Любкер Ф. Aristaeus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 147.
  5. 5.0 5.1 Любкер Ф. Θεία // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1370.
  6. 6.0 6.1 Фия // Большая энциклопедия / S. Yuzhakovპეტ.: Editorial Illustration, 1905. — ტ. 20. — გვ. 813.
  7. 7.0 7.1 Любкер Ф. Iapetus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 653.
  8. 8.0 8.1 Любкер Ф. Hyperion // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 649–650.
  9. 9.0 9.1 Антей // Анрио — Атоксил — 1926. — Т. 3. — С. 37.
  10. 10.0 10.1 Любкер Ф. Creusa // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 355.
  11. 11.0 11.1 Ὅμηρος Ὀδύσσεια
  12. საბერძნეთის მითოლოგიური ქრონოლოგია
  13. ჰესიოდეს თეოგონია, გვერდი 4
  14. Entry "γαῖα", in: Liddell–Scott, A Greek-English Lexicon, in the Perseus Digital Library.
  15. Entry "γῆ", in: Liddell–Scott, A Greek-English Lexicon, in the Perseus Digital Library.
  16. Entry "δᾶ", in: Liddell–Scott, A Greek-English Lexicon, in the Perseus Digital Library.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=გეა&oldid=4465529“-დან