28 სექტემბერი

28 სექტემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 271-ე დღე (ნაკიან წლებში – 272-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 94 დღე.

დღის მოვლენები რედაქტირება

პომიდორი

ძვ. წ. 48 : ეგვიპტის სანაპიროზე გადმომსხდარი პომპეუს დიდი მოკლეს ეგვიპტის მეფე პტოლემეუსის ბრძანებით.
351 : მურსა მაიორის ბრძოლა — რომის იმპერატორი კონსტანციუს II უზურპატორ მაგნენტიუსს ამარცხებს.
365 : რომაელი უზურპატორი პროკოპიუსი კონსტანტინოპოლში გამავალ ორ ლეგიონს ქრთამავს და საკუთარ თავს რომის იმპერატორად აცხადებს.
1066 : უილიამ დამპყრობელი ინგლისში იჭრება - ნორმანთა დაპყრობები იწყება.
1322 : საღვთო რომის იმპერატორი ლუი IV ავსტრიის ფრედერიკ I-ს ამარცხებს მულდორფის ბრძოლაში.
1448 : კრისტიან I დანიის მეფედ აკურთხეს.
1587 : კახეთის მეფე ალექსანდრე II-მ თავის დარბაისლებთან ერთად ხელი მოაწერა „ფიცის წიგნს“, რომლითაც რუსეთის მეფის ქვეშევრდომად აღიარა თავი, ხოლო რუსეთმა იკისრა კახეთის დაცვა ყველა გარეშე მტრისაგან.
1708 : პეტრე დიდი შვედებს ამარცხებს ლესნაიას ბრძოლაში.
1779 : ამერიკის რევოლუცია - სემუელ ჰანტინგტონი კონტინენტურმა კონგრესმა პრეზიდენტად აირჩია.
1820 : პამიდორი საკვებად უვნებლად გამოცხადდა სახალხოდ რობერტ ჯონსონის მიერ ერთი ტომრის (24 კგ) შეჭმის შემდეგ სალემში, მასაჩუსეტსი.
1823 : ლეონ XII რომის პაპი გახდა.
1867 : ტორონტო ონტარიოს დედაქალაქი ხდება.
1939 : გერმანია და საბჭოთა კავშირი პოლონეთის გაყოფაზე თანხმდებიან მეორე მსოფლიო ომის დროს ამ ქვეყანაში შეჭრის შემდეგ.
1939 : ვარშავა ნაცისტებს დანებდა.
1944 : არნჰემის ბრძოლა - გერმანელები ბრიტანეთის საჰაერო ძალებს ამარცხებენ არნჰემთან, ნიდერლანდები.
1944 : საბჭოთა არმია კლუგას საკონცენტრაციო ბანაკს ათავისუფლებს ესტონეთში.
1958 : საფრანგეთი ახალ კონსტიტუციას ამტკიცებს, შედეგად 4 ოქტომბერს მეხუთე რესპუბლიკა შეიქმნა. გვინეა ახალ კონსტიტუციას უარყოფს და დამოუკიდებლობას აცხადებს.
1961 : სამხედრო გადატრიალება დამასკოში გაერთიანებულ არაბთა რესპუბლიკას (ეგვიპტე-სირიის კავშირი) აუქმებს.
1990 : საქართველოს სსრ-ში ჩატარდა უზენაესი საბჭოს პირველი მრავალპარტიული არჩევნები, რომელიც ბლოკ მრგვალი მაგიდა — თავისუფალი საქართველოს გამარჯვებით დასრულდა.
1992 : გადატრიალების გზით დამხობილი პრეზიდენტ ზვიად გამსახურდიას მომხრეთა რაზმებმა ხელთ იგდეს რამდენიმე ქალაქი დასავლეთ საქართველოში.
2007 : ნასამ კოსმოსური ზონდი დონი გაუშვა მთავარ სარტყელში ასტეროიდ ვესტასა და ჯუჯა-პლანეტა ქარონის გამოსაკვლევად.
2008 : ეთიოპიელი ჰაილე გებრსილასე ახალ მსოფლიო რეკორდს ამყარებს ბერლინის მარათონზე 2 საათით, სამი წუთითა და 59 წამით.
2021 : ვაცლავ ჰაველის სახელობის პრემიის ლაურეატი ბელარუსი მარია კოლესნიკოვა გახდა.

ამ დღეს დაბადებულნი რედაქტირება

1573 : კარავაჯო, მიქელანჯელო — იტალიელი მხატვარი
1797 : ლიტკე, ფეოდორ პეტრეს ძე — გრაფი, მეზღვაური, არქტიკის მკვლევარი, რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდენტი.
1803 : მერიმე, პროსპერ — ფრანგი დრამატურგი, ისტორიკოსი, არქეოლოგი, მწერალი
1852 : მუასან, ფერდინანდ ფრედერიკ ანრი — ფრანგი ქიმიკოსი, 1906 წ. ნობელის ლაურეატი.
1859 : მილკაუ, ფრიც — გერმანელი ფილოლოგი, ბიბლიოთეკამცოდნე.
1863 : კარლუშ I — პორტუგალიის მეფე
1867 : ჰირანუმა კიიტირო — იაპონიის პრემიერ-მინისტრი
1908 : ანდრონიკოვი, ირაკლი ლუარსაბის ძე (ანდრონიკაშვილი, ირაკლი) — ლიტერატურადმცოდნე, მთხრობელი.
1915 : ალექსი-მესხიშვილი, ვლადიმერ — ქართველი არქიტექტორი
1920 : ჩედო ვუკოვიჩი — ჩერნოგორიელი მწერალი (გ. 2014)
1924 : მასტროიანი, მარჩელო — იტალიელი მსახიობი
1934 : ბარდო, ბრიჯიტ — ფრანგი კინომსახიობი, ცხოველთა დაცვის მომხრე.
1936 : დემონჟო, მილენ (მარი-ელენ) — ფრანგი კინომსახიობი
1941 : შტოიბერი, ედმუნდ — გერმანელი პოლიტიკოსი, ქრისტიან-სოციალური კავშირის თავმჯდომარე.
1952 : კრისტელი, სილვია — ჰოლანდიელი კინომსახიობი, ცნობილია როგორც ემანუელი.
1968 : ჰაკინენი, მიკა — ფინელი ავტომრბოლელი, ორგზის მსოფლიოს ჩემპიონი „ფორმულა-1“-ში.
1982 : ბინდრა, აბჰინავ — ინდოელი სპორტსმენი - მსროლელი. პირველი ინდოელი ოლიმპიური ჩემპიონი ინდივიდუალურ შეჯიბრებებში.

ამ დღეს გარდაცვლილნი რედაქტირება

ძვ. წ. 48 : გნეუს პომპეუს მაგნუსი — რომაელი მხედართმთავარი და პოლიტიკოსი
876 : ლუი გერმანელი — დასავლეთ საფრანგეთის მეფე
1104 : პედრო I — არაგონის და ნავარის მეფე
1197 : ჰაინრიხ VI — გერმანიის მეფე
1582 : ბუჩანანი, ჯორჯ — შოტლანდიელი ისტორიკოსი
1895 : პასტერი, ლუი — ფრანგი მეცნიერი, მიკრობიოლოგიის პიონერი
1953 : ჰაბლი, ედუინ — ამერიკელი ასტრონომი
1956 : ვიშნია, ოსტაპ (გუბენკო, პავლე მიხაილის ძე) — უკრაინელი მწერალი-სატირიკოსი
1956 : უილიამ ბოინგი — ამერიკელი ავიაკონსტრუქტორი (დ. 1881)
1964 : სვეტლოვი, მიხეილ — რუსი პოეტი
1966 : ბრეტონ, ანდრე — ფრანგი მწერალი, პოეტი, სურეალიზმის დამაარსებელი.
1970 : დოს პასოს, ჯონ — ამერიკელი მწერალი.
1970 : გამალ აბდელ ნასერი — ეგვიპტის პრეზიდენტი
1978 : იოანე პავლე I — რომის პაპი
1989 : მარკოსი, ფერდინანდ — ფილიპინების პრეზიდენტი
1991 : დეივისი, მაილს — ამერიკელი ჯაზის მუსიკოსი
2016: შიმონ პერესი — ისრაელის ერთ-ერთი უხუცესი სახელმწიფო მოღვაწე (დ. 1923)
2018: თამაზ ჭილაძე — ქართველი მწერალი, პოეტი, დრამატურგი (დ. 1931)

დღესასწაულები რედაქტირება

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

გარდა ამისა:
- პოვნა ნაწილთა წმიდისა აკაკი აღმსარებელისა, მელიტინელ ეპისკოპოსისა
- პოვნა ნაწილთა პირველმოწამისა მთავარდიაკონისა სტეფანესი

ასევე:
- ჩეხეთის სახელმწიფოს დღე
- ტაივანი - მასწავლებელთა დღე (კონფუცის დაბადების დღე)
- ინფორმაციის თავისუფლების საერთაშორისო დღე

იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება

სხვა თვეები:

<<	სექტემბერი					>>
ორშ	სამ	ოთხ	ხუთ	პარ	შაბ	კვი
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30
2023