სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის (მარაგის) აღრიცხვა
სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის (მარაგის) აღრიცხვა - საწარმოს ეკონომიკური საქმიანობის პროცესში მის ფლობაში არსებული მარაგების გამოყენების შედეგად სახის ცვლილებაა. რადგანც მარაგები დროის მოკლე მონაკვეთში ინარჩუნებს თავის სახეს, მათ მოკლევადიან აქტივებად აღიარებენ.
საბუღალტრო აღრიცხვა |
|
ბუღ. აღრიცხვის საერთ. სტანდარტები |
---|
ბასსი და ფასსი |
სააღრიცხვო პოლიტიკა |
მარაგების აღრიცხვის მეთოდები |
ანგარიშთა გეგმა |
ბასს 2
რედაქტირებაბასს 2-ის მიხედვით,
ისეთი აქტივები, როგორებიცაა: მიწა, შენობა, სატრანსპორტო საშუალება და სხვა, თუ საწარმოსთვის არის ყიდვა-გაყიდვის საგანი, მაშინ მათი აღიარება ხდება, როგორც სასაქონლო-მატერიალური მარაგის.
ბასს 2-ის განმარტებით:
„სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების შეფასება ხდება მის თვითღირებულებასა და ნეტო სარეალიზაციო ღირებულებას შორის უმცირესი თანხით.“
|
ხოლო
„ნეტო (წმინდა) სარეალიზაციოღირებულება არის ჩვეულებრივი სამეურნეო პროცესისათვის შეფასებითი გასაყიდი ფასი, პროდუქციის დასრულებისა და გაყიდვისათვის საჭირო შეფასებითი დანახარჯების გამოკლებით.“
|
სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების თვითღირებულება მოიცავს:
„მათ შეძენასთან და გადამუშავებასთან დაკავშირებულ ყველა დანახარჯს, აგრეთვე იმ დანახარჯებს, რომლებიც გაწეულია მისი მოცემულ ადგილამდე ტრანსპორტირებასა და სათანადო მდგომარეობაში მოსაყვანად.“
|
სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების შეძენისას მასთან დაკავშირებული სავაჭრო ფასდათმობა და სავაჭრო დანამატი არ ჩაირთვება შეძენის დანახარჯების გაანგარიშებაში.
სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების კლასიფიკაცია
რედაქტირებასასაქონლო-მატერიალური ფასეულობები იყოფა ორ ჯგუფად: საწარმოო მარაგი და სასაქონლო მარაგი.
- საწარმოო მარაგი არის საწარმოს მიერ ნაყიდი ან დამოუკიდებლად დამზადებული ნაწარმი, რომელიც ასევე განკუთვნილია გასაყიდად. იგი მოიცავს:
ა) ნედლეული და ძირითადი მასალები (1620).
ბ) ნახევარფაბრიკატები.
გ) დამხმარე მასალები.
დ) სათბობი.
ე) სათადარიგო ნაწილები.
ვ) ტარა.
ზ) ნარჩენები.
თ) დაუმთავრებელი წარმოება (1630).
- სასაქონლო მარაგში იგულისხმება საქონელი და მზა პროდუქცია.
საქონელი (1610) - ისეთი სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობაა, რომელიც შეძენილია გასაყიდად.
მზა პროდუქცია (1640) - ისეთი მატერიალური ფასეულობაა, რომელმაც გაიარა დამუშავების ყველა სტადია, შეესაბამება დადგენილ სტანდარტებს ან ტექნიკურ პირობებს, მიღებულია ტექნიკური კონტროლის მიერ და გამზადებულია სარეალიზაციოდ.
ბუღალტრული გატარებები
რედაქტირებაბუღალტრულ აღრიცხვაში გამოიყენება სასაქონლო მატერიალური ფასეულობების აღრიცხვის ორი მეთდი:
- უწყვეტი მეთოდი - სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის თითოეული მოძრაობა მკაცრად აღირიცხება.
- პერიოდული მეთოდი - სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის ცვლილებები დგინდება ინვენტარიზაციათაშორისი სხვაობით. წარმოქმნილი სხვაობა ან კრედიტდება 7185 ან დებეტდება 7290 სასაქონლო-მატერიალური მარაგის კორექტირების ანგარიშზე.
უწყვეტი აღრიცხვის მეთოდი | პერიოდული აღრიცხვის მეთოდი | შინაარსი |
---|---|---|
დ. 1610 - საქონელი
|
დ. 7210 - გაყიდული/შეძენილი საქონელი
|
საქონლის შეძენა |
დ. 1620 - ნედლეული და მასალები
|
დ. 7110 - ძირითადი მასალების დანახარჯები/შეძენა
|
ძირითადი მასალების შეძენა |
დ. 1690 - სხვა სასაქონლო-მატერიალური მარაგი
|
დ. 7140 - დამხმარე მასალების დანახარჯები/შეძენა
|
დამხმარე მასალების შეძენა |
დ. 3110 - მოწოდებიდან და მომსახურეობიდან წარმოქმნილი ვალდებულებები
|
დ. 3110 - მოწოდებიდან და მომსახურეობიდან წარმოქმნილი ვალდებულებები
|
მომწოდებლისათვის საქონელის უკან დაბრუნება |
დ. 6120 - გაყიდული საქონელის დაბრუნება და ფასდათმობა
დ. 1610 - საქონელი
|
დ. 6120 - გაყიდული საქონელის დაბრუნება და ფასდათმობა
|
გაყიდული საქონელის უკან დაბრუნება |
სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის გადაფასება უწყვეტი აღრიცხვისას
რედაქტირებაწარმოების დროს როდესაც სახეზე გვაქვს უკვე წამოებული მზა პროდუქცია, იმ შემთხვევაში თუ მზა პროდუქციის გასაყიდი ფასი დაბალია მის თვითღირებულებასთან მაშინ:
- სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის ჩამოფასება:
- დ. 8290 - სხვა არასაოპერაციო ხარჯები
- კ. 1600 - სასაქონლო-მატერიალური მარაგი
- სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის აფასება:
- დ. 1600 - სასაქონლო-მატერიალური მარაგი
- კ. 8190 - სხვა არასაოპერაციო შემოსავალი
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებალიტერატურა
რედაქტირება- "მთავარი ბუღალტერი". №1, 2007 წ.
- "ბუღალტრული აღიცხვა" ა. ხორავა, ნ. კვატაშიძე, ნ. სრესელი, ზ. გოგრიჭიანი. 2008 წ.
- "ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების გამოყენება" რ. ძაძამია. თბილისი. 2008