მთაწმინდის პანთეონი
ქართველ მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა მთაწმინდის პანთეონი — გამოჩენილ მწერალთა, საზოგადო მოღვაწეთა, მეცნიერთა და ხელოვანთა დასაკრძალი ადგილი თბილისში, მთაწმინდის ფერდობზე, მამადავითის ეკლესიის შემოგარენში. მთაწმინდაზე პანთეონის დაარსების იდეა გაჩნდა 1915 წელს აკაკი წერეთლის დაკრძალვის დღეებში; პანთეონი გაიხსნა 1929 წელს, აქ დაკრძალული ალექსანდრე გრიბოედოვის გარდაცვალების მე-100 წლისთავზე.
მთაწმინდის პანთეონში დაკრძალულნი არიან
რედაქტირება
XIX-XX საუკუნეების მწერლები და საზოგადო მოღვაწენი
რედაქტირება- ალექსანდრე გრიბოედოვი (1829)
- ნინო ჭავჭავაძე (1857)
- დიმიტრი ყიფიანი (1887)
- ილია ჭავჭავაძე (1907)
- აკაკი წერეთელი (1915)
- ოლღა გურამიშვილი (1927)
- ნიკო ნიკოლაძე (1928 )
- დავით ერისთავი (ნეშტი გადმოასვენეს კალოუბნის ეკლესიიდან 1930)
- დავით კლდიაშვილი (1931 )
- ზაქარია ჭიჭინაძე (1931)
- ანასტასია თუმანიშვილ-წერეთელი (1932)
- ვასილ ბარნოვი (1934)
- ვაჟა-ფშაველა (ნეშტი გადმოასვენეს დიდუბის პანთეონიდან 1935)
- ნიკოლოზ ბარათაშვილი (ნეშტი გადმოასვენეს დიდუბის პანთეონიდან 1938)
- იაკობ გოგებაშვილი (ნეშტი გადმოასვენეს დიდუბის პანთეონიდან 1940)
- სოლომონ დოდაშვილი (ნეშტი გადმოასვენეს ვიატკის სასაფლაოდან 1994 წელს)
საბჭოთა ეპოქის მწერლები
რედაქტირება- შალვა დადიანი (1959)
- გალაკტიონ ტაბიძე (1959)
- ლეო ქიაჩელი (1963)
- იოსებ გრიშაშვილი (1965)
- გიორგი ლეონიძე (1966)
- სიმონ ჩიქოვანი (1966 )
- ოთარ ჭილაძე (2009 )
- ნოდარ დუმბაძე (ნეშტი გადმოასვენეს საბავშვო ქალაქ „მზიურიდან“ (2009)
ხელოვნების მოღვაწენი
რედაქტირება- ვასო აბაშიძე (გადმოსვენებულია 1926 წ.)
- ლადო გუდიაშვილი (1980 წ.)
- სერგო ზაქარიაძე (1971 წ.)
- კოტე მარჯანიშვილი (ნეშტი გადმოასვენეს თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის სკვერიდან 1964)
- იაკობ ნიკოლაძე (1951 წ.)
- ივანე ფალიაშვილი (1934 წ.)
- აკაკი ხორავა (1972 წ.)
მეცნიერები
რედაქტირება- ნიკოლოზ ბერძენიშვილი
- ილია ვეკუა
- ექვთიმე თაყაიშვილი (ნეშტი გადმოასვენეს დიდუბის პანთეონიდან)
- ნიკოლოზ მუსხელიშვილი
- ალექსანდრე ცაგარელი
- მოსე ჯანაშვილი
- სიმონ ჯანაშია
1989 წელს:
2005 წელს საფრანგეთიდან გადმოსვენებულ იქნა
- ქაქუცა ჩოლოყაშვილის ნეშტი.
2007 წელს ჩეჩნეთიდან გადმოსვენებულ იქნა საქართველოს პირველი პრეზიდენტის
- ზვიად გამსახურდიას ნეშტი
2008 წელს:
2010 წელს:
2013 წელს:
2016 წელს:
2017 წელს:
2021 წელს:
აგრეთვე
რედაქტირება- ე.გელაძე-ჯუღაშვილისა ( ი. ბ. სტალინის დედა)
პანთეონში განისვენებდნენ
რედაქტირება- სილიბისტრო თოდრია (ნეშტი გადასვენებულია ვაკის სასაფლაოზე)
- ფილიპე მახარაძე (ნეშტი გადასვენებულია კუკიის სასაფლაოზე)
- მიხა ცხაკაია (ნეშტი გადასვენებულია კუკიის სასაფლაოზე)
საფლავების ძეგლთა ავტორები
რედაქტირებამთაწმინდის პანთეონის საფლავის ძეგლთა ავტორები არიან: მოქანდაკეები - ბ.ავალიშვილი, ე. ამაშუკელი, მ. ბერძენიშვილი, ვ. დემუტ-მალინოვსკი, დ. კაკაბაძე, ს. კამპიონი, ი. ნიკოლაძე, ი. ოქროპირიძე, გ. ოჩიაური, ფ. ხოდოროვიჩი და სხვა.
2011 წლის 21 სექტემბერს მთაწმინდის პანთეონში გაიხსნა 1937 წელს რეპრესირებულ, უსაფლავო, ცნობილ მწერალთა და ხელოვანთა სიმბოლური საფლავის მემორიალი (ავტორი: ნიკოლოზ მაისურაძე). მემორიალზე აღბეჭდილია სანდრო ახმეტელის, ვახტანგ კოტეტიშვილის, ევგენი მიქელაძის, ტიციან ტაბიძის, დიმიტრი შევარდნაძისა და მიხეილ ჯავახიშვილის სახელები.[1]
-
მთაწმინდის პანთეონი -
მამადავითი -
ილია ჭავჭავაძის საფლავი -
სერგო ზაქარიაძის საფლავი -
ვერიკო ანჯაფარიძის საფლავი -
ვახტანგ ჭაბუკიანის საფლავი -
ლადო გუდიაშვილის საფლავი -
ალექსანდრე გრიბოედოვის საფლავი -
გალაკტიონ ტაბიძის საფლავი. -
ნიკოლოზ ბარათაშვილის საფლავი -
უშანგი ჩხეიძის საფლავი -
მერაბ კოსტავას საფლავი -
იაკობ გოგებაშვილის საფლავი -
ზვიად გამსახურდიას საფლავი -
ოთარ ჭილაძის საფლავი -
ვაჟა-ფშაველას საფლავი -
ნოდარ დუმბაძის საფლავი -
ქაქუცა ჩოლოყაშვილის საფლავი -
ანა კალანდაძის საფლავი -
ვასო აბაშიძის საფლავი -
ექვთიმე თაყაიშვილის საფლავი -
აკაკი წერეთლის საფლავი -
დიმიტრი ყიფიანის საფლავი -
გიორგი ლეონიძის საფლავი -
მთაწმინდის პანთეონი.
ლიტერატურა
რედაქტირება- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 662.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ მთაწმინდის პანთეონში უსაფლავო ხელოვანთა სიმბოლური საფლავის მემორიალი გაიხსნა. საინფორმაციო სააგენტო «მედიანიუსი». 21-09-2011