მუხრან მაჭავარიანი
მუხრან ივანეს ძე მაჭავარიანი (დ. 12 აპრილი, 1929, არგვეთი (ახლანდელი საჩხერის მუნიციპალიტეტი), საქართველოს სსრ, სსრკ — გ. 17 მაისი, 2010, თბილისი) — ქართველი პოეტი, რუსთაველის პრემიის ლაურეატი (1987).
| მუხრან მაჭავარიანი | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი | 12 აპრილი, 1929[1] [2] [3] [4] |
| დაბადების ადგილი | არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი), საქართველოს სსრ, სსრკ |
| გარდაცვალების თარიღი | 17 მაისი, 2010[5] [1] [2] [3] [4] (81 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | თბილისი |
| დასაფლავებულია | მთაწმინდის პანთეონი |
| საქმიანობა | პოეტი |
| ენა | ქართული ენა |
| მოქალაქეობა |
 სსრკ საქართველო |
| ალმა-მატერი | თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი |
| Magnum opus | იარონ! |
| ჯილდოები | საპატიო ნიშნის ორდენი, ღირსების ორდენი, წითელი დროშის ორდენი, რუსთაველის პრემია და შრომის წითელი დროშის ორდენი |
|
გავლენა მოახდინეს | |
| ხელმოწერა |
.svg){kind=small} |
ბიოგრაფია
რედაქტირებაცხოვრება
რედაქტირებამუხრან მაჭავარიანი დაიბადა 1929 წლის 12 აპრილს, სოფელ არგვეთში.
1954 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტი. 1963-1964 წლებში იყო ჟურნალ „პიონერის“ მთავარი რედაქტორი. 1967-1982 წლებში ჟურნალ „დილის“ მთავარი რედაქტორი. 1982 წლიდან ალმანახ „საუნჯის“ მთავარი რედაქტორი.
პირველი ლექსები 1952 წელს გამოაქვეყნა უნივერსიტეტის ლიტერატურული წრის ყოველწლიურ ალმანახ „პირველ სხივში“, პირველი წიგნი „ლექსები“ — 1955 წელს. 1958 წელს გამოვიდა პოეტის 2 კრებული — „წითელი მზე და მწვანე ბალახი“ და „სიჩუმე უშენოდ“, რომელიც რუსულად თარგმნა ევგენი ევტუშენკომ. ამ კრებულისათვის 1959 წელს მაჭავარიანს ახალგაზრდობისა და სტუდენტთა VII მსოფლიო ფესტივალის ლაურეატის წოდება მიენიჭა.
მუშაობდა ჟურნალ „ცისკრის“ პოეზიის განყოფილების გამგედ 1957–1963 წლებში, ჟურნალ „პიონერის“ მთავარი რედაქტორად 1963–1964 წლებში, ჟურნალ „დილის“ მთავარ რედაქტორად 1967–1982 წლებში, ალმანახ „საუნჯის“ მთავარი რედაქტორად 1982–1988 წლებში. იყო საქართველოს სსრ მწერალთა კავშირის თავმჯდომარე 1988–1992 წლებში. 1990-1991 წლებში იყო საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს წევრი საარჩევნო ბლოკი „მრგვალი მაგიდა — თავისუფალი საქართველოდან“, ხელი აქვს მოწერილი საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის აქტზე (1991 წლის 9 აპრილი). 1999-2004 წლებში იყო საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს აღორძინება“,
მუხრან მაჭავარიანის ლექსები თარგმნილია რუსულ, ინგლისურ, გერმანულ, ფრანგულ, ბულგარულ, ჩეხურ და სხვა ენებზე.
გარდაცვალება
რედაქტირებამუხრან მაჭავარიანი 2010 წლის 17 მაისს, თბილისში, რუსთაველის თეატრში პოეტ ფრიდონ ხალვაშის ოთხმოცდამეხუთე წლისთავისადმი მიძღვნილ საღამოზე სიტყვით გამოდიოდა, როდესაც სცენაზე შეუძლოდ გახდა, წაიქცა და გულის შეტევით თეატრის დიდ სცენაზე გარდაიცვალა. ექიმების დიდი ძალისხმევის მიუხედავად მისი გადარჩენა ვერ მოხერხდა.[6]
პოეტი მთაწმინდის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში დაკრძალეს. მისი საფლავი ნოდარ დუმბაძისა და იაკობ ნიკოლაძის საფლავების გვერდით მდებარეობს.
ოჯახი
რედაქტირება- მშობლები: თამარ იაკობაშვილი, ივანე (იოანე) მაჭავარიანი.
- და: თინათინ მაჭავარიანი
- მეუღლე: ლამარა ბოკერია (1928).
- შვილები: ნანა (1956), ივანე (1965).
შემოქმედება
რედაქტირებაწიგნები
რედაქტირება- „ლექსები“, 1955 წ.
- „წითელი მზე და მწვანე ბალახი“, 1958 წ.
- „სიჩუმე უშენოდ“, 1958 წ.
- „გზადაგზა“, 1965 წ.
- „იარონ“, 1970 წ.
- „თქვი“, 1971 წ.
- „ვინც იყო, იგი რომ არა...“, 1973 წ.
- „დუმილი რეკავს“, 1974 წ.
- „ლექსები“, 1976 წ.
- „ერთტომეული“, 1979 წ.
- „გიკვირს?! – ნუ გიკვირს!“, 1995
- „სერია: 100 ლექსი“, გამომცემლობა „ინტელექტი“, თბ. – ISBN 99940-39-11-3
თარგმანები
რედაქტირება- პაბლო ნერუდას ლექსები (გივი ძნელაძესთან ერთად), 1957 წ.
- „კალევალა“ (გივი ძნელაძესთან და შოთა ჩანტლაძესთან ერთად), 1967 წ.
- თანამედროვე ბულგარული პოეზიის ანთოლოგია, გამოიცა 1974 და 1989 წლებში.
ჯილდოები და პრემიები
რედაქტირება- ახალგაზრდობისა და სტუდენტთა VII მსოფლიო ფესტივალის ლაურეატის წოდება ევგენი ევტუშენკოს მიერ თარგმნილი მისი პოეტური კრებულისათვის „სიჩუმე უშენოდ“, 1958
- საპატიო ნიშნის ორდენი, 1966
- წითელი დროშის ორდენი, 1979
- კირილესა და მეთოდეს ორდენი, 1989
- რუსთაველის პრემია 1987
ლიტერატურა
რედაქტირება- ნიშნიანიძე გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 514.