თურქეთის პრემიერ-მინისტრი

თურქეთის პრემიერ-მინისტრი (თურქ. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı) — თურქეთის მთავრობის ხელმძღვანელი. თურქეთის პრემიერ-მინისტრი არის პოლიტიკური კოალიციის ლიდერი თურქეთის პარლამენტში (მეჯლისი) და თურქეთის მთავრობის კაბინეტის ლიდერი. ყოფილი საგარეო საქმეთა მინისტრი აჰმეთ დავუთოღლუ შეირჩა ქვეყნის პრემიერ-მინისტრად 2014 წლის აგვისტოში, რომელიც შეცვალა ამ პოსტზე რეჯეფ თაიფ ერდოღანი, რომელიც გახდა თურქეთის პრეზიდენტი 2014 წლის 28 აგვისტოს.

თურქეთის პრემიერ-მინისტრი Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı
მიმართვის სტილი	მისი უდიდებულესობა
რეზიდენცია	ჩანქაიას სასახლე ანკარა  თურქეთი
დამნიშვნელი	თურქეთის პრეზიდენტი
ვადის ხანგრძლივობა	4 წელი, ულიმიტო
დაარსდა	3 მაისი, 1920 (ანკარის მთავრობა) 1 ნოემბერი, 1923 (რესპუბლიკა)
პირველი თანამდებობაზე	ქემალ ათათურქი (ანკარის მთავრობა) ისმეთ ინენიუ (რესპუბლიკა)
გაუქმდა	9 ივლისი, 2018
ბოლო თანამდებობაზე	ბინალი ილდირიმი
საიტი	basbakanlik.gov.tr

ისტორია

ოსმალეთის იმპერიის დროს, პრემიერ-მინისტრს, ეწოდა დიდი ვეზირი. მე-19 საუკუნის თანზიმათის პერიოდის შემდეგ, დიდი ვეზირის როლი უფრო ჰგავს თანამედროვე დასავლეთ ევროპის მონარქიათა პრემიერ-მინისტრების როლს. მოგვიანებით, ოსმალეთის კონსტიტუცია 1876 წელს, შეიქმნა პარლამენტი, რომ გააკონტროლოს პრემიერ-მინისტრი და ცვლილებები, რომლებიც კონსტიტუციაში მეორე საკონსტიტუციო ერის დროს შეიტანეს, რომლის თანახმად პრემიერ-მინისტრი პასუხისმგებელი იყო პარლამენტის წინაშე და არა სულთანის. და ბოლოს, რესპუბლიკის შექმნიდან, 1923 წლიდან, პრემიერ-მინისტრის დამნიშვნელი პრეზიდენტი გახდა, სულთანის ნაცვლად.

თურქეთის პრემიერ-მინისტრების სია

ეს არის ქრონოლოგიური სია თურქეთის პრემიერ-მინისტრების, დაარსების დღიდან, თურქეთის დამოუკიდებლობისთვის ომიდან, 1920 წლიდან. პრემიერ-მინისტრი ასევე აღმასრულებელი ხელისუფლების და მინისტრთა საბჭოს ხელმძღვანელია.

თურქეთის პრემიერ-მინისტრების სია 1920 წლიდან დღემდე

დიდი ეროვნული კრების მთავრობის პრემიერ-მინისტრები (1920-1923)

№	სახელი (დ. – გ.)	სურათი	უფლებამოსილების ვადა			პოლიტიკური პარტია
1	ქემალ ათათურქი (1881–1938)		1	3 მაისი 1920	24 იანვარი 1921	სახალხო პარტია
2	ფევზი ჩაქმაქი (1876–1950)		2	24 იანვარი 1921	19 მაისი 1921	სახალხო პარტია
			3	19 მაისი 1921	9 ივლისი 1922
3	რაუფ ორბეი (1881–1964)		4	12 ივლისი 1922	4 აგვისტო 1923	სახალხო პარტია
4	ფეთჰი ოქიარი (1880–1943)		5	14 აგვისტო 1923	27 ოქტომბერი 1923	სახალხო პარტია

თურქეთის პრემიერ-მინისტრები (1923 - 2018)

#	სურათი	სახელი, გვარი	ჩაიბარა	გადადგა	პოლიტიკური პარტია
1		ისმეთ ინენიუ	1 ნოემბერი 1923	21 ნოემბერი 1924	სახალხო პარტია
2		ფეთჰი ოქიარი	21 ნოემბერი 1924	6 მარტი 1925	სახალხო პარტია
3		ისმეთ ინენიუ, მე-2 ვადა	6 მარტი 1925	27 სექტემბერი 1937	სახალხო პარტია
4		ჯელალ ბაიარი	27 სექტემბერი 1937	25 იანვარი 1939	სახალხო პარტია
5		რეფიქ საიდამი	25 იანვარი 1939	8 ივლისი 1942	სახალხო პარტია
-		აჰმეთ ფიქრი თუზერი(მ/შ)	8 ივლისი 1942	9 ივლისი 1942	სახალხო პარტია
6		შუქრუ სარაჯოღლუ	9 ივლისი 1942	7 აგვისტო 1946	სახალხო პარტია
7		რეჯეფ ფექერი	7 აგვისტო 1946	9 სექტემბერი 1947	სახალხო პარტია
8		ჰასან საქა	10 სექტემბერი 1947	16 იანვარი 1949	სახალხო პარტია
9		შემშეტინ გიულნათაი	16 იანვარი 1949	22 მაისი 1950	სახალხო პარტია
10		ადნან მენდერესი	22 მაისი 1950	27 მაისი 1960	თურქეთის დემოკრატიული პარტია
11		ჯემალ გიურსელი	28 მაისი 1960	30 ოქტომბერი 1961	თურქეთის შეიარაღებული ძალები
-		ფაჰრეტინ ოზდილექი (მ/შ)	30 ოქტომბერი 1961	20 ნოემბერი 1961	თურქეთის შეიარაღებული ძალები
12		ისმეთ ინენიუ, მე-3 ვადა	20 ნოემბერი 1961	21 თებერვალი 1965	სახალხო პარტია
13		სუათ ჰაირი ურგუფლუ	21 თებერვალი 1965	27 ოქტომბერი 1965	უპარტიო
14		სულეიმან დემირელი	27 ოქტომბერი 1965	26 მარტი 1971	სამართლიანობის პარტია
15		ნიჰათ ერიმი	26 მარტი 1971	17 აპრილი 1972	უპარტიო
16		ფერიტ მელენი	17 აპრილი 1972	15 აპრილი 1973	რესპუბლიკური ნდობის პარტია
17		ნაიმ თალუ	15 აპრილი 1973	25 იანვარი 1974	უპარტიო
18		ბიულენთ ეჯევითი	25 იანვარი 1974	17 ნოემბერი 1974	სახალხო პარტია
19		სადი ირმაქი	17 ნოემბერი 1974	31 მარტი 1975	უპარტიო
20		სულეიმან დემირელი, მე-2 ვადა	31 მარტი 1975	21 ივნისი 1977	სამართლიანობის პარტია
21		ბიულენთ ეჯევითი, მე-2 ვადა	21 ივნისი 1977	11 ივლისი 1977	სახალხო პარტია
22		სულეიმან დემირელი, მე-3 ვადა	11 ივლისი 1977	5 იანვარი 1978	სამართლიანობის პარტია
23		ბიულენთ ეჯევითი, მე-3 ვადა	5 იანვარი 1978	12 ნოემბერი 1979	სახალხო პარტია
24		სულეიმან დემირელი, მე-4 ვადა	12 ნოემბერი 1979	12 სექტემბერი 1980	სამართლიანობის პარტია
25		ბულენთ ულუსუ	20 სექტემბერი 1980	13 დეკემბერი 1983	თურქეთის შეიარაღებული ძალები
26		თურგუთ ოზალი	13 დეკემბერი 1983	31 ოქტომბერი 1989	პარტია სამშობლო
-		ალი ბოზერი (მ/შ)	31 ოქტომბერი 1989	9 ნოემბერი 1989	პარტია სამშობლო
27		ილდირემ აქბულუთი	9 ნოემბერი 1989	23 ივნისი 1991	პარტია სამშობლო
28		მესუთ ილმაზი	23 ივნისი 1991	20 ნოემბერი 1991	პარტია სამშობლო
29		სულეიმან დემირელი, მე-5 ვადა	20 ნოემბერი 1991	16 მაისი 1993	თურქეთის დემოკრატიული პარტია
-		ერდალ ინენიუ (მ/შ)	16 მაისი 1993	25 ივნისი 1993	სოციალ-დემოკრატიული პოპულისტური პარტია
30		თანსუ ჩილერი	25 ივნისი 1993	6 მარტი 1996	თურქეთის დემოკრატიული პარტია
31		მესუთ ილმაზი, მე-2 ვადა	6 მარტი 1996	28 ივნისი 1996	პარტია სამშობლო
32		ნეჯმეთინ ერბაქანი	28 ივნისი 1996	30 ივლისი 1997	კეთილდღეობის პარტია
33		მესუთ ილმაზი, მე-3 ვადა	30 ივნისი 1997	11 იანვარი 1999	პარტია სამშობლო
34		ბიულენთ ეჯევითი, მე-4 ვადა	11 იანვარი 1999	18 ნოემბერი 2002	დემოკრატიულ მემარცხენეთა პარტია
35		აბდულა გიული	18 ნოემბერი 2002	14 მარტი 2003	სამართლიანობისა და განვითარების პარტია
36		რეჯეფ თაიფ ერდოღანი	14 მარტი 2003	28 აგვისტო 2014	სამართლიანობისა და განვითარების პარტია
37		აჰმეთ დავუთოღლუ	28 აგვისტო 2014	24 მაისი 2016	სამართლიანობისა და განვითარების პარტია
38		ბინალი ილდირიმი	24 მაისი 2016	9 ივლისი 2018	სამართლიანობისა და განვითარების პარტია