ზევსი (ძვ. ბერძნ. Ζεύς) — ძველბერძნულ მითოლოგიაში ცის, ელვისა და ქუხილის ღმერთი, რომელიც მთელ მსოფლიოს განაგებდა. ოლიმპიელების მეთაური, ტიტანების, კრონოსისა და რეას მესამე შვილი (ჰომეროსის თანახმად უფროსი შვილი.) ჰადესის, ჰესტიას, დემეტრასა და პოსეიდონის ძმა. ზევსის მეუღლე არის ქალღმერთი ჰერა (იმის მიუხედავად, რომ ის მისი დაა), თუმცა ზევსი ჰერას ხშირად ღალატობს.

ზევსი


მითოლოგია: ბერძნული მითოლოგია და ძველი საბერძნეთის რელიგია
სხვა კულტურებში: იუპიტერი, პერუნი, Idaeus, ამონი[1] , Baal და თორი
სქესი: მამრობითი
გავლენის სფერო: ელვა და thunder
მამა: კრონოსი
დედა: რეა[1] [2]
და-ძმა: ჰერა[1] [3] , ჰადესი[1] , პოსეიდონი[1] [4] , დემეტრა[1] , ქირონი და ჰესტია[1]
მეუღლე: მეტისი (მითოლოგია), თემიდა და ჰერა
შვილები: არესი, აფროდიტე, აპოლონი, ჰეფესტოსი[5] , არტემიდა[6] , ჰერმესი[7] , პერსეფონე[8] , დიონისე, მშვენიერი ელენე[9] , Horae, Arcesius, თალია (მუზა), პოლიჰიმნია, ერატო, ტერფსიქორა, ევტერპე, ურანია (მუზა), მელპომენე, კალიოპე, კლიო, მინოსი[10] , ჰესპერიდები, Aoide, ეაკოსი[11] , Melete, Argus, Mneme, Thelxinoë, დარდანოსი[12] [13] , Eileithyia, ჰებე[14] , ადრასტეია, Pollux, Atë, Locrus, ჰერაკლე[15] , პერსევსი[16] , Lacedaemon, Garamantis, Aegipan, Myrmidon, Manes, Acragas, Tantalus[17] [18] , ამფიონი[19] [20] [21] , Angelos, ზეთოსი[20] [21] , Eirene, დიკე, Euphrosyne, Eunomia, Thalia, აგლაია, Enyo, Pasithea, Acheilus, პეირითოე, Opus, Arcas[22] [23] , Britomartis, Atymnius, Solymus, Mnemosyne, Tityos, Iasion[24] [25] , კორინთოსი, Emathion, სარპედონი[26] , Rhadamanthus[27] , Cytus, Colaxes, Cres, Epaphus, Ceroessa, Orchomenus, Libyan Sibyl, Sarpedon[26] [28] , Arche, Pelasgus, Meliteus, Latinus, Graecus, Zagreus, Aethlius, Ersa, Pandia, Palici, Astraea, Carpo, Thallo, Arctus, Atropos, Clotho, Lachesis, Magnes son of Aeolus, მაკედონი, Taenarus, Crinacus, Tyche, Endymion, ჰარმონია, ალაგონია, Melinoe, Achaeus, Balius, Xanthus, Hellen, Carius, Aletheia, Caerus, Litae, Myrtilus, Scamander, ჰეკატე, ასოპოსი, Auxo, Megaros, პანი, Nemea, Charites, Themides, Iardanus, Dysis, Geraestus, Olenus, Ogygias, Aegle, Aetae, Arcesilaus, Bithynus, Bura, Calligeneia, Car, Carnus, Targitaus, Chrysus, Korybantes, Corythus, Cronius, Cyrnus, Damocrateia, Dodon, Dodone, Eetion, Ellops, ერისი, Ethalion, Eubuleus, Gargarvs, დიოსკურები, ჰერაკლე, ათენა, Acme, Spartaeus, Basileia, Opus II, Hydarnis და თებე[29]
გამოსახულებები

ზევსის ატრიბუტევი იყო ეგიდა (ფარი), სკიპტრა და ხანდახან არწივი. ითვლებოდა, რომ ზევსი ცხოვრობდა მთა ოლიმპოზე. ამის გარდა, იგი ავრცელებს სიკეთესა და ბოროტებას, ხანდახან იგი ასოცირდება ბედთან, ხოლო ხანდახან თავადაც გამოდის როგორც მოირას - ბედის - ქვეშევრდომი. მას შეუძლია მომავლის ნახვა. იგი უთხრობს ადამიანებს მათ ბედს სიზმრების, ქუხილისა და ელვების საშუალებით. სახელმწიფო წყობა ზევსის შექმნილია, მან აჩუქა ადამიანებს კანონები, დააწესა მეფეთა მეფობა, აკონტროლებს ტრადიციების და ადათ-წესების შესრულებას, აგრეთვე იცავს ოჯახსა და სახლს.

მითები რედაქტირება

დაბადება რედაქტირება

ის ეკუთვნის მესამე თაობის ღმერთებს რომლებმაც დაამხეს მეორე თაობა - ტიტანები. ლეგენდის მიხედვით, ზევსის მამა კრონოსი თავის შვილებს ჭამდა, რადგან ურანიამ მას უწინასწარმეტყველა, რომ იგი მოკვდებოდა თავისი შვილის ხელით. ამიტომ დედამისმა რეამ იგი გადამალა. როდესაც იგი გაიზარდა, მან მოკლა მამამისი და აასრულა ურანიას წინასწარმეტყველება.

იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

 
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო რედაქტირება

  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 Любкер Ф. Ζεύς // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1479–1482.
  2. 2.0 2.1 Любкер Ф. Rhea // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1153–1154.
  3. 3.0 3.1 Любкер Ф. Ἥρα // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 603–604.
  4. 4.0 4.1 Любкер Ф. Ποσειδῶν // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1094–1095.
  5. 5.0 5.1 Любкер Ф. Ἥφαιστος // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 602–603.
  6. 6.0 6.1 Любкер Ф. Ἄρτεμις // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 163–164.
  7. 7.0 7.1 Любкер Ф. Ἑρμῆς // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 615–616.
  8. 8.0 8.1 Любкер Ф. Περσεφόνη // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1011–1012.
  9. 9.0 9.1 Любкер Ф. Helena // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 597.
  10. 10.0 10.1 Любкер Ф. Minos // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 873.
  11. 11.0 11.1 Любкер Ф. Aeacus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 21.
  12. 12.0 12.1 Любкер Ф. Dardanus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 372.
  13. 13.0 13.1 Дардан // Энциклопедический словарьСПб: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. X. — С. 139.
  14. 14.0 14.1 Любкер Ф. Ἥβη // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 594.
  15. 15.0 15.1 Любкер Ф. Alcmena // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 60.
  16. 16.0 16.1 Любкер Ф. Perseus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1012–1014.
  17. 17.0 17.1 Обнорский Н. П. Тантал // Энциклопедический словарьСПб: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXIIа. — С. 608.
  18. 18.0 18.1 Любкер Ф. Tantalus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1342.
  19. 19.0 19.1 Амфион // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 686.
  20. 20.0 20.1 20.2 20.3 Антиопа // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 848.
  21. 21.0 21.1 21.2 21.3 Антіопа // Энциклопедический лексиконСПб: 1835. — Т. 2. — С. 372.
  22. 22.0 22.1 Любкер Ф. Arcas // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 126.
  23. 23.0 23.1 Любкер Ф. Callisto // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 239.
  24. 24.0 24.1 Любкер Ф. Iasion // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 654.
  25. 25.0 25.1 Н. О. Язион // Энциклопедический словарьСПб: Брокгауз — Ефрон, 1904. — Т. XLI. — С. 513.
  26. 26.0 26.1 26.2 26.3 Сарпедон // Энциклопедический словарьСПб: Брокгауз — Ефрон, 1900. — Т. XXVIIIа. — С. 444.
  27. 27.0 27.1 Любкер Ф. Rhadamanthys // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1152.
  28. 28.0 28.1 Sarpedōn // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 23. — P. 221.
  29. 29.0 29.1 ცეცე ი., Tzetzes I. Ad Lycophronem — 1144.