ვიკიპედია

დანიის მონარქების სია

დანიის მონარქების სიაში წარმოდგენილია იმ ადამიანთა სია, რომლებიც მართავდნენ დანიას. მიუხედავად იმისა, რომ ისტორიაში დანიის თითქმის ყველა მონარქი მამაკაცი იყო, არსებობს ორი გამონაკლისი, როდესაც მონარქი ქალი გახდა. ეს იყო XIV საუკუნეში მარგარეტე I და ასევე დანიის დღევანდელი მონარქი, მარგარეტე II. ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ კალმარის უნიის დროს (1397–1523) დანიას, ნორვეგიასა და შვედეთს საერთო მონარქები ჰყავდათ, თუმცა მისი დაშლისთანავე შეიქმნა დანია-ნორვეგიის კავშირი, რომელიც 1814 წლამდე გაგრძელდა, რა დროსაც დანიასა და ნორვეგიას ერთი მონარქი ჰყავდათ. ასევე საინტერესოა, რომ დანიის მეფე კნუტ დიდმა მოახერხა და დროებით ინგლისის სამეფო ტახტიც დაიკავა. გარდა ამისა, 1380–1944 წლებში დანიის მონარქები ასევე იყვნენ ისლანდიის, ხოლო 1380-დღემდე გრენლანდიისა და ფარერის კუნძულთა მონარქები.

დანიის მონარქთა გერბი

ლეგენდარული და პრე-დანიური მონარქები რედაქტირება

  • დან I, პირველი დანიელი მონარქი, რომლის პატივსაცემადაც დაერქვა ქვეყანას სახელი;
  • ხოკილეკუსი, დაახლოებით VI საუკუნე. გადმოცემის თანახმად იუტლანდიელი ტომების გამაერთიანებელი, რომელიც გააფთრებით ეწინააღმდეგებოდა ფრანკთა იმპერიას და სწორედ მისი დამსახურებით გადაურჩა დანია ფრანკთა დაპყრობას;
  • ონგენდუსი, VIII საუკუნე. პირველად სწორედ მის დროს დაიწყო ქრისტიანთა მისიონერული ვიზიტები დანიაში და სწორედ მისიონერთა ჩანაწერებიდან ვიგებთ მისი არსებობის შესახებ;
  • ჰარალდი, VIII საუკუნე. მის შესახებ ცნობებს გვაწვდის ფრიზიის მეფე რედბად II-ის ელჩობა, თუმცა მის სახელთან დაკავშირებით ისტორიკოსები დღემდე დაობენ.
  • ზიგფრედი, მეფობდა 770-იან-790-იან წლებში;
  • გადფრედი, მეფობდა 804–810 წლებში;
  • ჰემინგი, 810–812 წლებში. წინამორბედთა მსგავსად იბრძოდა ფრანკების წინააღმდეგ. იგი მოკლეს კარლოს დიდის წინააღმდეგ ბრძოლის დროს;
  • ზიგფრედი, გადფრედის ძმიშვილი. ივარაუდება, რომ ფრანკებმა მისი დახმარებით მოკლეს ჰემინგი, რათა იგი ტახტზე ასულიყო;
  • ჰარალდი და მისი ძმები: რაგნფრიდი და ჰემინგ ჰარალდსონი ერთად მართავდნენ 819–827 წლებში. მათ მოილაპარაკეს ფრანკთა იმპერატორ ლუი ღვთისმოსავთან და გარკვეული შეთანხმება დადეს, ამასთან დაადგინეს სახელმწიფო საზღვარი;
  • ჰორიკ I, მეფობდა 827–854 წლებში. ამ დროს ქვეყანაში შეიჭრნენ ფრანკები, მოახდინეს სამხრეთ მიწების ოკუპაცია და მოკლეს მეფე ჰორიკი;
  • ჰორიკ II, მეფობდა 854–860 წლებში. იგი იმით გახდა ცნობილი, რომ პირველად დანიის ისტორიაში, კავშირი დაამყარა პაპთან. მან რომის პაპ ნიკოლოზ I-ს დახმარების თხოვნით მიმართა, რათა როგორმე აღეკვეთა ფრანკების თარეში;
  • ბაგზესგი, 860–871 წლებში;
  • ჰალფდანი, 871–877 წლებში;
  • ზიგფრედი, 877–891 წლებში. დანიის პირველი ქრისტიანი მონარქი. მან ჰორიკ II-ის მსგავსად დახმარების თხოვნით მიმართა პაპს, რომელმაც დახმარება მხოლოდ გაქრისტიანების შემთხვევაში აღუთქვა. ამის გამო იგი 882 წელს მოინათლა, თუმცა მისი ერი არ გაქრისტიანებულა;
  • ჰალგა, მეფობდა 890-იან წლებში;
  • ოლოფი, ცდილობდა შვედეთის ტახტის მიტაცებას;
  • გირდი და გნუპა, ოლოფის ვაჟები, რომლებიც ერთად მართავდნენ;
  • სიგტრიდი, გნუპას ვაჟი, დაიღუპა გამეფებიდან მალევე;
  • რაგნარ ლოდბროკი, მეფობდა IX საუკუნის ბოლოს და X საუკუნის დასაწყისში. იგი იმით გახდა ცნობილი, რომ ილაშქრა ინგლისსა და ფრანკთა სახელმწიფოში. მან ალყა შემოარტყა ფრანკიის დედაქალაქ პარიზსაც, თუმცა დამარცხდა. მიუხედავად ამისა, მისი ძმა, როლო დაქორწინდა ფრანკთა იმპერატორ შარლ III მოსულელოს ასულზე, რის სანაცვლოდაც დანიელებმა ჩრდილო საფრანგეთში მიიღეს მიწები, რომელსაც ნორმანდია ეწოდა;
  • სიგარდ გველისთვალა, რაგნარის ვაჟი. მისი მეფობის დროს დანიის დაქვემდებარებაში შევიდა კუნძული ზელანდი და სამხრეთ შვედური რეგიონი სკონე;
  • ჰარტაკნუტი, სიგარდის ვაჟი. ვინაიდან დედამისი ნორთუმბრიის პრინცესა და ქრისტიანი ქალი იყო, ბევრი მას თავის ნამდვილ მონარქად არ თვლიდა და იგი დანიის მხოლოდ პატარა ნაწილს მართავდა. შემდგომში მისმა ვაჟმა, გორმმა მოახერხა 936 წელს ერთიანი დანიის ტახტზე ასვლა და საკუთარი დინასტიის დაარსება.

გორმების დინასტია (936–1042) რედაქტირება

სახელი პორტრეტი დაიბადა თანამდებობაზე იყო გარდაიცვალა კავშირი წინამორბედთან
გორმ

მოხუცი

  ?? 936 — 958/9 958/9 ჰარტაკნუტის ვაჟი
ჰარალდ I

ლურჯკბილა

  ?? 958/9 — 985/6 1 ნოემბერი,

985 ან 986

გორმის ვაჟი
სვენ I

ჩანგლისწვერა

  960 985/986 — 1014 3 თებერვალი,

1014

(53 წლის)

ჰარალდ I-ის ვაჟი
ჰარალდ II   ?? 1014-1018 1018 სვენ I-ის უმცროსი ვაჟი
კნუტ I

დიდი

  985/95 1019-1035 12 ნოემბერი,

1035

(40-50 წლის)

სვენ I-ის უფროსი ვაჟი
ჰარდეკნუტი   1020 1035-1042 8 ივნისი,

1042

კნუტ I-ის უფროსი ვაჟი

ფაირჰეარების დინასტია (1042–1047) რედაქტირება

სახელი პორტრეტი დაიბადა თანამდებობაზე იყო გარდაიცვალა კავშირი წინამორბედთან
მაგნუს

კეთილი

  1024 1042-1047 25 ოქტომბერი,

1047

არ აქვს

ესტრიდსენების დინასტია (1047–1375) რედაქტირება

სახელი პორტრეტი დაიბადა თანამდებობაზე იყო გარდაიცვალა კავშირი წინამორბედთან
სვენ II   1019 1047-1076 28 აპრილი,

1076

(57-58 წლის)

სვენ I-ის ქალიშვილ ასტრიდ სვენსდოტერის უფროსი ვაჟი
ჰარალდ III

სუფთა

  1040 28 აპრილი, 1076 — 17 აპრილი, 1080 17 აპრილი,

1080

(40 წლის)

სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
კნუტ IV

წმინდა

  1042 17 აპრილი, 1080 — 10 ივლისი, 1086 10 ივლისი,

1086

(43-44 წლის)

სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
ოლაფ I

მშიერი

  1050 10 ივლისი, 1086 — 18 აგვისტო, 1095 18 აგვისტო,

1095

(44-45 წლის)

სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
ერიკ I

საუკეთესო

  1050 18 აგვისტო, 1095 — 10 ივლისი, 1103 10 ივლისი,

1103

(42-43 წლის)

სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
ნიელსი   1065 10 ივლისი, 1103 — 25 ივნისი, 1134 25 ივნისი,

1134

(68-69 წლის)

სვენ II-ის უკანონო ვაჟი
ერიკ II

დამახსოვრებული

  1090 25 ივნისი, 1134 — 18 ივლისი, 1137 18 ივლისი,

1137

(46-47 წლის)

ერიკ I-ის უკანონო ვაჟი
ერიკ III

ცხვარი

  1120 18 ივლისი, 1137 — 27 აგვისტო, 1146 27 აგვისტო,

1146

(25-26 წლის)

ერიკ II-ის ქალიშვილ რაგნჰილდა ერიკსდოტერის ვაჟი
სვენ III

ნიჭიერი

  1125 27 აგვისტო, 1146 — 23 ოქტომბერი, 1157

(კნუტ V-ის თანამმართველი)

23 ოქტომბერი,

1157

(31-32 წლის)

ერიკ II-ის ვაჟი
კნუტ V   1129 27 აგვისტო, 1146 — 9 აგვისტო, 1157

(სვენ III-ის თანამმართველი)

9 აგვისტო,

1157

(27-28 წლის)

ნიელსის შვილიშვილი
ვალდემარ I

დიდი

  14 იანვარი,

1131

1154 — 12 მაისი, 1182
 12 მაისი,

1182

(51 წლის)

ერიკ I-ის შვილიშვილი
კნუტ VI   1163 12 მაისი, 1182 — 12 ნოემბერი, 1202 12 ნოემბერი,

1202

(38-39 წლის)

ვალდემარ I-ის უფროსი ვაჟი
ვალდემარ II

გამარჯვებული

  9 მაისი,

1170

12 ნოემბერი, 1202 — 28 მარტი, 1241 28 მარტი,

1241

(70 წლის)

ვალდემარ I-ის უმცროსი ვაჟი
ვალდემარ

უმცროსი

  1209 1215-1231

(ვალდემარ II-ის თანამმართველი)

28 ნოემბერი,

1231

(21-22 წლის)

ვალდემარ II-ის უფროსი ვაჟი
ერიკ IV   1216 28 მარტი, 1241 — 9 აგვისტო, 1250 9 აგვისტო,

1250

(33-34 წლის)

ვალდემარ II-ის შუათანა ვაჟი
აბელი   1218 9 აგვისტო, 1250 — 29 ივნისი, 1252 29 ივნისი,

1250

(33-34 წლის)

ვალდემარ II-ის შუათანა ვაჟი
კრისტოფერ I   1219 29 ივნისი, 1252 — 29 მაისი, 1259 29 მაისი,

1259

(39-40 წლის)

ვალდემარ II-ის ნაბოლარა ვაჟი
ერიკ V   1249 29 მაისი, 1259 — 22 ნოემბერი, 1286 22 ნოემბერი,

1286

(36-37 წლის)

კრისტოფერ I-ის ვაჟი
ერიკ VI   1274 22 ნოემბერი, 1286 — 13 ნოემბერი, 1319 13 ნოემბერი,

1319

(44-45 წლის)

ერიკ V-ის უფროსი ვაჟი
კრისტოფერ II   29 სექტემბერი,

1276

1320-1326

(ჩამოაგდო მისმა უფროსმა ვაჟმა)

2 აგვისტო,

1332

(55 წლის)

ერიკ V-ის უმცროსი ვაჟი
ერიკი   1307 1326-1326

(ჩამოაგდო მისმა უმცროსმა

ნახევარ-ძმამ)

1332

(დაახლ.

25 წლის)

კრისტოფერ II-ის უფროსი ვაჟი
ვალდემარ III   1314 1326-1329

(ჩამოაგდო მამამისმა)

1364

(49-50 წლის)

კრისტოფერ II-ის უმცროსი ვაჟი
კრისტოფერ II   29 სექტემბერი,

1276

1329-1332 2 აგვისტო,

1332

(55 წლის)

ერიკ V-ის უმცროსი ვაჟი
ერიკი   1307 1332-1332 1332

(დაახლ.

25 წლის)

კრისტოფერ II-ის უფროსი ვაჟი
უმეფობის ხანა (1332–1340)
ვალდემარ IV   1320 1340 — 21 ივნისი, 1375

(ჩამოაგდო მისმა შვილიშვილმა)

24 ოქტომბერი,

1375

(54-55 წლის)

კრისტოფერ II-ის ნაბოლარა ვაჟი

ბიელბოს დინასტია (1375–1387) რედაქტირება

სახელი პორტრეტი დაიბადა თანამდებობაზე იყო გარდაიცვალა კავშირი წინამორბედთან
ოლაფ II   დეკემბერი,

1370

3 მაისი, 1376 — 23 აგვისტო, 1387

(დედის, დედოფალ მარგარეტე I-ის

თანამმართველი)

23 აგვისტო,

1387

(16 წლის)

ვალდემარ IV-ის ასულ მარგარეტეს ვაჟი

ესტრიდსენების დინასტია (1376–1412) რედაქტირება

სახელი პორტრეტი დაიბადა თანამდებობაზე იყო გარდაიცვალა კავშირი წინამორბედთან
მარგარეტე I   1353 3 მაისი, 1376 — 28 ოქტომბერი, 1412 28 ოქტომბერი,

1412

(58-59 წლის)

ვალდემარ IV-ის ასული და ოლაფ II-ის დედა

პომერანიული დინასტია (1397–1439) რედაქტირება

სახელი პორტრეტი დაიბადა თანამდებობაზე იყო გარდაიცვალა კავშირი წინამორბედთან
ერიკ VII   1381/82 17 ივნისი, 1397–1439

(დაამხო მისმა დის შვილმა)

3 მაისი,

1459

(76-78 წლის)

ვალდემარ IV-ის ასულ ინგებორგ დანიელის შვილიშვილი

ვიტელსბახების დინასტია (1440–1448) რედაქტირება

სახელი პორტრეტი დაიბადა თანამდებობაზე იყო გარდაიცვალა კავშირი წინამორბედთან
კრისტოფერ III

ბავარიელი

  26 თებერვალი,

1416

9 აპრილი, 1440 — 5/6 იანვარი, 1448 5/6 იანვარი,

1448

(31 წლის)

ვალდემარ IV-ის შვილთაშვილის შვილი და ერიკ VII-ის დის შვილი

ოლდენბურგების დინასტია (1448–1863) რედაქტირება

სახელი პორტრეტი დაიბადა თანამდებობაზე იყო გარდაიცვალა კავშირი წინამორბედთან
კრისტიან I   თებერვალი,

1426

28 სექტემბერი, 1448 — 21 მაისი, 1481 21 მაისი,

1481

(51 წლის)

ერიკ IV-ის შვილთაშვილის შვილთაშვილის შვილი
ჰანსი   2 თებერვალი,

1455

21 მაისი, 1481 — 20 თებერვალი, 1513 20 თებერვალი,

1513

(58 წლის)

კრისტიან I-ის უფროსი ვაჟი
კრისტიან II   1 ივლისი,

1481

20 თებერვალი, 1513 — 20 იანვარი, 1523

(ჩამოაგდო საკუთარმა ბიძამ)

25 იანვარი,

1559

(77 წლის)

ჰანსის ვაჟი
ფრედერიკ I   7 ოქტომბერი,

1471

20 იანვარი, 1523 — 10 აპრილი, 1533 10 აპრილი,

1533

(61 წლის)

კრისტიან I-ის უმცროსი ვაჟი
უმეფობის ხანა (1533–1534)
კრისტიან III   12 აგვისტო,

1503

4 ივლისი, 1534 — 1 იანვარი, 1559 1 იანვარი,

1559

(55 წლის)

ფრედერიკ I-ის ვაჟი
ფრედერიკ II   1 ივლისი,

1534

1 იანვარი, 1559 — 4 აპრილი, 1588 4 აპრილი,

1588

(53 წლის)

კრისტიან III-ის ვაჟი
კრისტიან IV   12 აპრილი,

1577

4 აპრილი, 1588 — 28 თებერვალი, 1648 28 თებერვალი,

1648

(70 წლის)

ფრედერიკ II-ის ვაჟი
ფრედერიკ III   18 მარტი,

1609

28 თებერვალი, 1648 — 9 თებერვალი, 1670 9 თებერვალი,

1670

(60 წლის)

კრისტიან IV-ის ვაჟი
კრისტიან V   15 აპრილი,

1646

9 თებერვალი, 1670 — 25 აგვისტო, 1699 25 აგვისტო,

1699

(53 წლის)

ფრედერიკ III-ის ვაჟი
ფრედერიკ IV   11 ოქტომბერი,

1671

25 აგვისტო, 1699 — 12 ოქტომბერი, 1730 12 ოქტომბერი,

1730

(59 წლის)

კრისტიან V-ის ვაჟი
კრისტიან VI   30 ნოემბერი,

1699

12 ოქტომბერი, 1730 — 6 აგვისტო, 1746 6 აგვისტო,

1746

(46 წლის)

ფრედერიკ IV-ის ვაჟი
ფრედერიკ V   31 მარტი,

1723

6 აგვისტო, 1746 — 14 იანვარი, 1766 14 იანვარი,

1766

(42 წლის)

კრისტიან VI-ის ვაჟი
კრისტიან VII   29 იანვარი,

1749

14 იანვარი, 1766 — 13 მარტი, 1808 13 მარტი,

1808

(59 წლის)

ფრედერიკ V-ის ვაჟი
ფრედერიკ VI   28 იანვარი,

1768

13 მარტი, 1808 — 3 დეკემბერი, 1839 3 დეკემბერი,

1839

(71 წლის)

კრისტიან VII-ის ვაჟი
კრისტიან VIII   18 სექტემბერი,

1786

3 დეკემბერი, 1839 — 20 იანვარი, 1848 20 იანვარი,

1848

(61 წლის)

ფრედერიკ V-ის უმცროსი ვაჟის, პრინცი ფრედერიკის

ვაჟი

ფრედერიკ VII   6 ოქტომბერი,

1808

20 იანვარი, 1848 — 15 ნოემბერი, 1863 15 ნოემბერი,

1863

(55 წლის)

კრისტიან VIII-ის ვაჟი

გლიუქსბურგების დინასტია (1863-დღემდე) რედაქტირება

სახელი სურათი დაიბადა თანამდებობაზე იყო გარდაიცვალა კავშირი წინამორბედთან
კრისტიან IX   8 აპრილი,

1818

15 ნოემბერი, 1863 — 29 იანვარი, 1906 29 იანვარი,

1906

(87 წლის)

ფრედერიკ V-ის ასულ ლუიზა დანიელის შვილიშვილი
ფრედერიკ VIII   3 ივნისი,

1843

29 იანვარი, 1906 — 14 მაისი, 1912 14 მაისი,

1912

(68 წლის)

კრისტიან IX-ის ვაჟი
კრისტიან X   26 სექტემბერი,

1870

14 მაისი, 1912 — 20 აპრილი, 1946 20 აპრილი,

1946

(76 წლის)

ფრედერიკ VIII-ის ვაჟი
ფრედერიკ IX   11 მარტი,

1899

20 აპრილი, 1946 — 14 იანვარი, 1972 14 იანვარი,

1972

(72 წლის)

კრისტიან X-ის ვაჟი
მარგრეტე II   16 აპრილი, 1940 14 იანვარი, 1972 — 14 იანვარი, 2024 ცოცხალია ფრიდრიხ IX-ის უფროსი ქალიშვილი
ფრედერიკ X   26 მაისი, 1968 14 იანვარი, 2024 — დღემდე ცოცხალია მარგრეტე II-ის ვაჟი

ლიტერატურა რედაქტირება

  • kongehuset.dk: Kongehuset Arkivert 24. november 2011 hos Wayback Machine.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=დანიის_მონარქების_სია&oldid=4609257“-დან