ილტოზა
ილტოზა — სოფელი აღმოსავლეთ საქართველოში, მცხეთა-მთიანეთის მხარის დუშეთის მუნიციპალიტეტში, მჭადიჯვრის თემში.[1] მდებარეობს ალევის ქედის სამხრეთ დაბოლოებაზე ქსნის ხეობაში. ზღვის დონიდან 850 მ. დუშეთიდან 22 კმ.
| სოფელი | |
|---|---|
|
ილტოზა | |
 | |
| ქვეყანა |
 საქართველო |
| მხარე | მცხეთა-მთიანეთის მხარე |
| მუნიციპალიტეტი | დუშეთის მუნიციპალიტეტი |
| თემი | მჭადიჯვარი |
| კოორდინატები | 42°00′30″ ჩ. გ. 44°32′10″ ა. გ. / 42.00833° ჩ. გ. 44.53611° ა. გ. |
| ცენტრის სიმაღლე | 850 მ |
| ოფიციალური ენა | ქართული ენა |
| მოსახლეობა | 114[1] კაცი (2014) |
| ეროვნული შემადგენლობა |
ქართველები 97,4 % ოსები 2,6 % |
| სასაათო სარტყელი | UTC+4 |
.svg)    | |
ისტორია
რედაქტირებაძველ საისტორიო წყაროებში XVII საუკუნიდან ილტოზა მოიხსენიება, როგორც ქსნის საერისთავოს შეძლებული სოფელი. შედიოდა წილკნის საეპისკოპოსოში და სხვა სოფლებთან შედარებით დიდი გამოსადები ეკისრებოდა. ილტოზაზე გადიოდა საზღვარი ქსნისა და არაგვის საერისთავოებს შორის. სათავადოთა ჩამოყალიბების შემდეგ, XVII-XVIII საუკუნეების მიჯნაზე, იგი მუხრანბატონების გავლენის ქვეშ მოექცა. სოფელთან ახლოს გადიოდა ილტოზა-ქსოვრისის გზა, რომლითაც ლეკები, არაგვიდან მჭადიჯვარზე გავლით, მთით გადადიოდნენ ლამისყანამდე და ცხინვალამდე. ამ გზაზე იყო განლაგებული ლეკთა წინააღმდეგ მოქმედი სამდევრო სამსახურიც. ილტოზა XVII-XVIII საუკუნეებში მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა ლეკთა თარეშის წინააღმდეგ მიმართულ ბრძოლებში. 1798 წელს ქართველთა რაზმმა, დავით ბატონიშვილის ხელმძღვანელობით, ილტოზასთან სასტიკად დაამარცხა ლეკთა 500-კაციანი რაზმი და დიდძალი ნადავლი, ტყვე და ალაფი დაატოვებინა.
დემოგრაფია
რედაქტირება2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 114 ადამიანი.[1]
| აღწერის წელი | მოსახლეობა | კაცი | ქალი |
|---|---|---|---|
| 2002[2] | 167 | 80 | 87 |
| 2014 |  114 |
51 | 63 |
ლიტერატურა
რედაქტირება- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 109.
- კახაძე კ., საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 2, თბ., 2008. — გვ. 259.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 1.2 მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 6 სექტემბერი 2016.
- ↑ საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-09-19. ციტირების თარიღი: 2012-07-05.