ნაბიჰ ბერი (არაბ. نبيه بري; დ. 28 იანვარი 1938, ფრიტაუნი, სიერა-ლეონე) — ლიბანელი წამყვანი შიიტი პოლიტიკოსი. 1980 წლიდან ამალის შიიტური მოძრაობის ხელმძღვანელია. 1992 წლიდან— პარლამენტის სპიკერი.  ცნობილია, როგორც სირიასთან ლიბანის ალიანსის ერთ -ერთი მთავარი მხარდამჭერი.[1][2]

ნაბიჰ ბერი  
არაბ. نبيه بري
ნაბიჰ ბერი   არაბ. نبيه بري
ლიბანის პარლამენტის სპიკერი
ამჟამინდელი თანამდებობა
დაიკავა1992 წლის 20 ნოემბრიდან
წინამორბედიჰუსეინ ჰუსეინი

დაბადებული1938, 28 იანვარი (83 წლის)
ფრიტაუნი, სიერა-ლეონე
მოქალაქეობალიბანის დროშა ლიბანი
პოლიტიკური პარტიაამალი
განათლებალიბანის უნივერსიტეტი
რელიგიაშიიტი, მუსლიმი
საიტი[[1]]

ბიოგრაფია რედაქტირება

ნაბიჰ ბერი დაიბადა 1938 წლის 28 იანვარს სიერა-ლეონეს დედაქალაქ ფრიტაუნში (სხვა წყაროების თანახმად ქალაქ ბოში) შიიტი ლიბანელი ემიგრანტების ოჯახში. [3] ლიბანში გადასვლის შემდეგ ის სწავლობდა ტიბნინის დაწყებით სკოლაში, შემდეგ „ალ-მაკასედის სკოლასა“ და ბეირუთის  "სიბრძნის სკოლაში" (Ecole de la Sagesse). სკოლის დამთავრების შემდეგ ჩაირიცხა ლიბანის უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე. ცნობილი გახდა როგორც პოლიტიკური აქტივისტი, ხელმძღვანელობდა სტუდენტურ საბჭოს. 1963 წელს ბაკალავრის ხარისხის მიღების შემდეგ ის სასწავლებლად გაემგზავრა სორბონში, სადაც მიიღო მაგისტრის ხარისხი. 1960 -იან წლებში ნაბიჰ ბერი შეუერთდა არაბულ ნაციონალისტურ მოძრაობას.

1970 -იანი წლების პირველი ნახევრიდან ის მუშაობდა იურისტად General Motors Corporation– ში, ჯერ ბეირუთის ოფისში, შემდეგ კი შეერთებულ შტატებში. 1976 წლიდან 1978 წლამდე ცხოვრობდა  ქალაქ დირბორნში (მიჩიგანი). 1970 -იან წლებში ის იყო ამალის შიიტური მოძრაობის იურიდიული მრჩეველი, რომელსაც ხელმძღვანელობდა  სადრი მუსა. 1978 წელს, სადრის იდუმალი გაუჩინარების შემდეგ, ბერი დაბრუნდა ლიბანში და 1980 წელს გახდა ამალის ლიდერი. 1975 წელს ლიბანის სამოქალაქო ომის დაწყების შემდეგ, ამალმა ბერის ხელმძღვანელობით  შეინარჩუნა მჭიდრო კავშირი სირიასთან. ჰაფეზ ასადის რეჟიმი მოძრაობის ბოევიკებს იარაღით ამარაგებდა და მათი საბრძოლო მომზადებით იყო დაკავებული. 1982 წელს ისრაელის  ლიბანში შეჭრის შემდეგ, ამალი, ისევე როგორც სხვა პრო-სირიული ჯგუფები, იბრძოდა აშშ-ს ხელმძღვანელობით საერთაშორისო ძალების წინააღმდეგ და ცდილობდა ცენტრალური ხელისუფლების შესუსტებას, რომელსაც მოუწია უარი ეთქვა ისრაელთან მიღწეულ შეთანხმებებზე. 1984 წლის თებერვალში ბერის მებრძოლებმა მონაწილეობა მიიღეს ლიბანის ქრისტიანული ძალების განდევნაში დასავლეთ ბეირუთიდან. შედეგად მნიშვნელოვნად გაზარდა ამალის ლიდერის გავლენა. [4]ის ფაქტობრივად გახდა შიიტების წამყვანი ლიდერი და მთავრობაში შევიდა როგორც სამხრეთ ლიბანის რეკონსტრუქციის მინისტრი, შემდეგ კი იუსტიციის და ელექტრო და ჰიდრავლიკური რესურსების მინისტრი. .1980-იანი წლების შუა პერიოდში ბერიმ, სირიის მხარდაჭერით, მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა პალესტინის გათავისუფლების ორგანიზაციის გავლენის წინააღმდეგ ბრძოლაში. ამალის ბოევიკები თავს ესხმოდნენ პალესტინელ ლტოლვილთა ბანაკებს, რომლებიც მხარს უჭერდნენ იასირ არაფატს; შედეგად, რამდენიმე ათასი ადამიანი დაიღუპა.1985 წელს ამალის მებრძოლებმა მძევლად აიყვანეს კომპანია TWA– ს ავიარესისის 153 მგზავრი. ერთ -ერთი მათგანი მოკლეს მანამ, სანამ ბერი მოლაპარაკებების შუამავლობას შეძლებდა. როგორც  პრესა იუწყებოდა,  მოლაპარაკებების დეტალები არასოდეს გახმაურებულა, მაგრამ დარჩენილი მძევლები გაათავისუფლეს 17 დღის შემდეგ. 1985 წლის სექტემბერში, ლიბანის პროსირიული დაჯგუფებების ორ სხვა ლიდერთან —ვალიდ ჯუმბლატთან და ელი ჰობეიკასთან ერთად —ბერიმ ხელი მოაწერა დამასკოს მიერ შემუშავებულ შეთანხმებას, რომელმაც ფაქტობრივად გააძლიერა სირიის კონტროლი ლიბანის სახელმწიფოზე. შეთანხმებამ გამოიწვია ძლიერი უკმაყოფილება მარონიტ ქრისტიანებსა და სუნიტ მუსლიმებს შორის და არ იქნა რატიფიცირებული ლიბანის პრეზიდენტის ამინ ჯემაიელის მიერ.[5]

ბერის სურვილმა, ყოფილიყო მოძრაობის ერთადერთი ლიდერი და სირიელებისადმი უდავო მორჩილებამ , გამოიწვია ამალის პოპულარობის დაქვეითება და ორგანიზაციიდან სხვა ლიდერებს წასვლა. საკუთარი თავდაცვის მიზნით, ბერი 1986 წელს დამასკოში გაემგზავრა, სადაც ცხრა თვე გაატარა. 1980 -იანი წლების მეორე ნახევარში სირიის ძალები არაერთხელ მივიდნენ ამალის მებრძოლების დასახმარებლად, რომლებიც სხვა დაჯგუფებების, მათ შორის მეტოქე შიიტურ ორგანიზაცია ჰეზბოლას წინააღმდეგ იბრძოდნენ.

2005 წლის მაის-ივნისში, ეგრეთ წოდებული "კედრების რევოლუციის" შემდეგ, რამაც გამოიწვია სირიის ჯარების გაყვანა ლიბანიდან, ანტისირიულმა ძალებმა გაიმარჯვეს საპარლამენტო არჩევნებში. ბერის მხარდამჭერებმა შექმნეს ერთიანი ბლოკი თავიანთ კონკურენტ ჰეზბოლასთან ერთად შიიტურ ბანაკში. შიიტურმა პარტიებმა ერთად მოიპოვეს 35 ადგილი პარლამენტში —მათგან 14 დაიკავეს ამალის წარმომადგენლებმა.  ჰეზბოლას და ამალის წარმომადგენლები შევიდნენ ფუად სინიორას ახალ მთავრობაში, რომელიც შეიქმნა 2006 წლის ივნისში. 28 ივნისს ბერი, რომელსაც სირიის უმრავლესობა უოწინააღმდეგეთა უმრავლესობა ჭერდა მხარს, სპიკერად დაამტკიცეს  ახალი ოთხწლიანი ვადით.[6][7]

 
ნაბიჰ ბერი და ირანის საგარეო საქმეთა მინისტრი მუჰამედ ჯავად ზარიფი

2009 წლის 7 ივნისს გამართულ საპარლამენტო არჩევნებში პარტიების პროდასავლურმა ბლოკმა საად ჰარირის მეთაურობით დიდი გამარჯვება მოიპოვა, ხოლო ოპოზიციამ 128 ადგილიან პარლამენტში  57 ადგილი მიიღო. ამავდროულად, ყველა ოპოზიციური პარტიიდან ამალმა მიიღო ყველაზე   დიდი (12 ადგილიანი) ფრაქციის შექმნის შესაძლებლობა. 25 ივნისს ბერი ხელახლა აირჩიეს ლიბანის პარლამენტის სპიკერად 90 ხმით, მათ შორის ჰარირის  პროდასავლური და ანტისირიული ბლოკის  წევრებმა. როგორც ჰარირმა განაცხადა, ეს გადაწყვეტილება ლიბანში სტაბილურობის შესანარჩუნებლად მიიღო. ამის შემდეგ,  ამალის ფრაქციამ პარლამენტში მხარი დაუჭირა ჰარირის კანდიდატურას ახალი პრემიერ -მინისტრის პოსტზე, თუმცა, როგორც ბერიმ თქვა, მისი მოძრაობა არ აპირებდა ახალ მთავრობაში მონაწილეობას, თუკი იგი კონსენსუსის საფუძველზე არ იმოქმედებდა.[8]

პირადი ცხოვრება რედაქტირება

ბერი ორჯერ იყო დაქორწინებული, პირველი ცოლთან, ლილასთან, ექვსი შვილი ჰყავდა  და  მეორე — რანდა ასი ბერისთან—ოთხი.[9][10]

სქოლიო რედაქტირება

  1. Mamoun Fandy (2007). (Un)civil war of words: media and politics in the Arab world. Greenwood Publishing Group. p. 75. ISBN 978-0-275-99393-1.
  2. Omri Nir (15 February 2011). Nabih Berri and Lebanese Politics. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-10535-5.
  3. "Nabih Berri". Wars of Lebanon. Retrieved 27 January 2013.
  4. Amal. Countrystudies.us. Retrieved on 5 August 2014.
  5. "Minister of justice". FamousWhy.
  6. official website of the Lebanese parliament. Country-data.com. Retrieved on 5 August 2014.
  7. Joseph A. Kechichian (6 May 2014). "No change in power-sharing formula in Lebanon".
  8. "Deputies of Lebanese origin say diaspora should be citizens too"[მკვდარი ბმული]. The Daily Star. 21 April 1998. Retrieved 5 August 2014.
  9. "من هو نبيه بري الذي يرأس برلمان لبنان للمرة السادسة؟". BBC News عربي ( არაბ). Retrieved 9 November 2020.
  10. "Man in the News; pivotal figure in the Beirut crisis: Nabih Berri". The New York Times. 18 June 1985.