აზერბაიჯანის პრემიერ-მინისტრი
აზერბაიჯანის რესპუბლიკის პრემიერ-მინისტრი (აზერ. Azərbaycan Respublikasının Baş Naziri) — აზერბაიჯანის მთავრობის მეთაური. მოქმედი პრემიერ-მინისტრია არტურ რასიზადე.
| აზერბაიჯანის პრემიერ-მინისტრი Azərbaycan Respublikasının Baş Naziri | |
|---|---|
 აზერბაიჯანის გერბი | |
| დამნიშვნელი |
ილჰამ ალიევი როგორც პრეზიდენტი |
| დაარსდა | 7 თებერვალი 1991 |
| პირველი თანამდებობაზე | ჰასან ჰასანოვი |
| საიტი | http://www.cabmin.gov.az/ |
იმის გამო, რომ ცენტრალური როლი აზერბაიჯანის პოლიტიკური სისტემაში უკავია პრეზიდენტს, აღმასრულებელი ხელისუფლების საქმიანობა (მათ შორის პრემიერ-მინისტრისაც), იმყოფება სახელმწიფოს მეთაურის გავლენის ქვეშ (მაგალითად, პრეზიდენტი, რომელიც ნიშნავს და ათავისუფლებს თანამდებობიდან აზერბაიჯანის პრემიერ-მინისტრს და სხვა მთავრობის წევრებს; პრეზიდენტს შეუძლია გაუწიოს თავმჯდომარეობა მინისტრთა კაბინეტის შეხვედრებს და მისცეს სავალდებულო ბრძანებები და მითითებები პრემიერ-მინისტრს და მთავრობის წევრებს, პრეზიდენტი შეიძლება ასევე გააუქმოს მთავრობის ნებისმიერი აქტი).
ისტორია
რედაქტირებასსრკ-ს ეპოქაში, მთავრობის ხელმძღვანელი იყო სახალხო კომისართა საკრებულოს თავმჯდომარე (1946 წლამდე) და მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარე (1946 წლის შემდეგ). ადამიანები, რომლებიც იმყოფებოდნენ ამ პოზიციებზე, ზოგჯერ მოხსენიებულნი იყვნენ, როგორც პრემიერ-მინისტრები.
პრეზიდენტობის მემკვიდრე
რედაქტირებაპრეზიდენტის გარდაცვალების, გადადგომის ან იმპიჩმენტის შემთხვევაში აზერბაიჯანის პრემიერ-მინისტრი ხდება ქვეყნის დროებითი პრეზიდენტი, სანამ ახალი საპრეზიდენტო არჩევნები ჩატარდება, რომელიც უნდა ჩატარდეს სამი თვის განმავლობაში. აზერბაიჯანის პრემიერ-მინისტრი, პრეზიდენტის მოვალეობის შესრულების დროს, ვერ დაითხოვს ეროვნული ასამბლეას, ასევე ვერ დანიშნავს რეფერენდუმს და ვერ შესთავაზებს კონსტიტუციაში ცვლილებების შეტანას.
აზერბაიჯანის მთავრობის მეთაურთა სია (1918-დღემდე)
რედაქტირება| ფერთა განმარტება (პოლიტიკური პარტიებისთვის) |
|---|
აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა (1918–1920)
რედაქტირებაპრემიერ-მინისტრები
რედაქტირება| № | პრეზიდენტი | ვადა | პოლიტიკური პარტია | მთავრობა | არჩეული | სქოლიო | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| სურათი | სახელი | დაინიშნა | გათავისუფლდა | დღე | |||||
| 1 | 
|
ფათალი ხან ხოისკი Fətəli-xan Xoyski (1875–1920) |
28 მაისი 1918 | 14 აპრილი 1919 | 321 | უპარტიო |
1. რასულზადე I | 1918 | [1] |
| მოიგო ბაქოს ბრძოლა; გააძევა ცენტრალური კასპიის დიქტატურა ბაქოს ხელისუფლებიდან; დაადგინა მრავალპარტიული სისტემა; დაადგინა აზერბაიჯანის საფოსტო სისტემა; დააარსა აზერბაიჯანული მანათი; დაადგინა აზერბაიჯანული ენა ყველა სკოლებსა და კოლეჯებში უმთავრეს ენად. | |||||||||
| 2 | 
|
ნასიბ იუსიფბეილი Nəsib Yusifbəyli (1881–1920) |
28 მაისი 1919 | 30 მარტი 1920 | 307 | მუსავათი |
2. თოფჩუბაშოვი I | 1919 | [2] |
| დაამყარა დიპლომატიური ურთიერთობები აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკასა და დასავლურ სამყაროსთან. | |||||||||
| — | 
|
მამედჰასან ჰაჯინსკი (მ/შ) Məmməd Hacınski (1875–1931) |
30 მარტი 1920 | 28 აპრილი 1920 | 29 | მუსავათი |
— | 1920 | [2] |
| ვერ შეანელეს მე-11 წითელი არმიის წინსვლა აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკაში. | |||||||||
ასფსრ (1922–1936) და აზერბაიჯანის სსრ (1936–1991)
რედაქტირებასახალხო კომისართა საბჭოს თავმჯდომარე
რედაქტირება| № | თავმჯდომარე | ვადა | პოლიტიკური პარტია | მთავრობა | არჩეული | სქოლიო | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| სურათი | სახელი | დაინიშნა | გათავისუფლდა | დღე | |||||
| 1 | 
|
ნარიმან ნარიმანოვი Nəriman Nərimanov (1870–1925) |
28 აპრილი 1920 | 6 მაისი 1922 | 738 | კომუნისტი (ბოლშევიკი) |
1. ჰუსეინოვი I | — | [3] |
| ცდილობდა ხელი შეუწყოს ანტი-კოლონიური პროგრამის მიმავალ შექმნილ წესებს, ვიდრე დომინირების საშუალება სამრეწველო პროლეტარიატში, რომელმაც უარი განაცხადა კრემლის მიერ. | |||||||||
| 2 | 
|
გაზანფარ მუსაბეკოვი Qəzənfər Musabəyov (1888–1938) |
6 მაისი 1922 | 14 მარტი 1930 | 2869 | კომუნისტი |
2. კიროვი I | — | [4] |
| დიდი წმენდის დროს, ის დააპატიმრეს, ბრალდებული იყო საბჭოთა სახელმწიფოს წინააღმდეგ შეთქმულების მომზადების გამო, სიკვდილით დასაჯეს. | |||||||||
| 3 | დადაშ ბუნიადზადე Dadaş Bünyadzadə (1888–1938) |
14 მარტი 1930 | 23 ოქტომბერი 1932 | 954 | კომუნისტი |
3. პოლონსკი I | — | ||
| დიდი წმენდის დროს, ის დააპატიმრეს, ბრალდებული იყო საბჭოთა სახელმწიფოს წინააღმდეგ შეთქმულების მომზადების გამო, სიკვდილით დასაჯეს. | |||||||||
| 4 | მირ ჯაფარ ბაღიროვი Mir Cəfər Bağırov (1896–1956) |
23 ოქტომბერი 1932 | 12 დეკემბერი 1933 | 415 | კომუნისტი |
4. პოლონსკი I | — | [5] | |
| დასაჯეს სტალინის ბრძანებით, დაკითხვის გარეშე; გასუფთავდა აზერბაიჯანის ინტელიგენცია, კომუნისტური ლიდერები, რომლებიც თანაუგრძნობდნენ ოპოზიციას ან პანთურქიზმის მიმდევრებს. | |||||||||
| 5 | ჰუსეინ რაჰმანოვი Hüseyn Rəhmanov (1902–1937) |
12 დეკემბერი 1933 | 22 აგვისტო 1937 | 1349 | კომუნისტი |
5. ბაღიროვი I | — | [6] | |
| დიდი წმენდის დროს, ის დააპატიმრეს, ბრალდებული იყო საბჭოთა სახელმწიფოს წინააღმდეგ შეთქმულების მომზადების გამო, სიკვდილით დასაჯეს. | |||||||||
| 6 | თეიმურ გულიევი Teymur Quliyev (1888–1965) |
13 ნოემბერი 1937 | 28 მარტი 1946 | 3057 | კომუნისტი |
6. ბაღიროვი I | — | [7] | |
| დასაჯეს მირ ჯაფარ ბაღიროვისავით, დაკითხვის გარეშე; გასუფთავდა აზერბაიჯანის ინტელიგენცია, კომუნისტური ლიდერები, რომლებიც თანაუგრძნობდნენ ოპოზიციას ან პანთურქიზმის მიმდევრებს. | |||||||||
მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარე
რედაქტირება| № | თავმჯდომარე | ვადა | პოლიტიკური პარტია | მთავრობა | არჩეული | სქოლიო | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| სურათი | სახელი | დაინიშნა | გათავისუფლდა | დღე | |||||
| 1 | თეიმურ გულიევი Teymur Quliyev (1888–1965) |
28 მარტი 1946 | 6 აპრილი 1953 | 2566 | კომუნისტი |
1. ბაღიროვი I | — | [8] | |
| 2 | მირ ჯაფარ ბაღიროვი Mir Cəfər Bağırov (1896–1956) |
6 აპრილი 1953 | 20 ივლისი 1953 | 105 | კომუნისტი |
2. იაგუბოვი I | — | [8] | |
| დასაჯეს სტალინის ბრძანებით, დაკითხვის გარეშე; გასუფთავდა აზერბაიჯანის ინტელიგენცია, კომუნისტური ლიდერები, რომლებიც თანაუგრძნობდნენ ოპოზიციას ან პანთურქიზმის მიმდევრებს. | |||||||||
| 3 | თეიმურ გულიევი Teymur Quliyev (1888–1965) |
20 ივლისი 1953 | 1 მარტი 1954 | 224 | კომუნისტი |
3. იაგუბოვი I | — | [8] | |
| გააძევეს აზერბაიჯანის კომუნისტური პარტიიდან წესდების უხეში დარღვევისთვის, სოციალური ლეგიტიმურობის და მირ ჯაფარ ბაღიროვის დანაშაულების პროპოგანდირებისთვის. | |||||||||
| 4 | სადიგ რაჰიმოვი Sadıq Rəhimov (1914–1975) |
1 მარტი 1954 | 8 ივლისი 1958 | 1590 | კომუნისტი |
4. მუსტაფაევი I | — | [9] | |
| აღადგინა აზერბაიჯანული ენა, როგორც აზერბაიჯანის სსრ-ს სახელმწიფო ენა. | |||||||||
| 5 | ვალი ახუნდოვი Vəli Axundov (1916–1986) |
8 ივლისი 1958 | 10 ივლისი 1959 | 1828 | კომუნისტი |
5. მუსტაფაევი I | — | [10] | |
| 6 | მამედ ისგანდაროვი Məmməd İsgəndərov (1915–1985) |
10 ივლისი 1959 | 29 დეკემბერი 1961 | 903 | კომუნისტი |
6. ახუნდოვი I | — | [8] | |
| 7 | ანვარ ალიხანოვი Ənvər Əlixanov (1917–1992) |
29 დეკემბერი 1961 | 10 აპრილი 1970 | 3024 | კომუნისტი |
7. ახუნდოვი I | — | [8] | |
| 8 | ალი იბრაგიმოვი Əli İbrahimov (1913–1985) |
10 აპრილი 1970 | 22 იანვარი 1981 | 3920 | კომუნისტი |
8. ჰ.ალიევი I | — | [8] | |
| დროებით ეკონომიკური პირობების გაუმჯობესა და ხელი შეუწყო ალტერნატიულ მრეწველობას, ასევე შეამცირა ნავთობის მრეწველობა. | |||||||||
| 9 | ჰასან საიდოვი Həsən Seyidov (1932–2004) |
22 იანვარი 1981 | 27 იანვარი 1989 | 2927 | კომუნისტი |
9. ჰ.ალიევი I | — | [8] | |
| 10 | 
|
აიაზ მუთალიბოვი Ayaz Mütəllibov (1938–) |
27 იანვარი 1989 | 26 იანვარი 1990 | 364 | კომუნისტი |
10. ვაზიროვი I | — | [11] |
| შავი იანვარის მოვლენები. | |||||||||
| 11 | .jpg)
|
ჰასან ჰასანოვი Həsən Həsənov (1940–) |
26 იანვარი 1990 | 7 თებერვალი 1991 | 377 | კომუნისტი |
11. მუთალიბოვი I | — | [12] |
აზერბაიჯანის რესპუბლიკა (1991–დღემდე)
რედაქტირებაპრემიერ-მინისტრები
რედაქტირება| № | თავმჯდომარე | ვადა | პოლიტიკური პარტია | მთავრობა | აირჩიეს | სქოლიო | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| სურათი | სახელი | დაინიშნა | გათავისუფლდა | დღე | |||||
| 1 |
|
ჰასან ჰასანოვი Həsən Həsənov (1940–) |
7 თებერვალი 1991 | 4 აპრილი 1992 | 421 | დამოუკიდებელი |
1. მუთალიბოვი I | — | [13] |
| მოამზადა გარიგება აზერბაიჯანის სახალხო ფრონტის პარტიასთან, სადაც ისინი დაპატიჟა ერთიანი კოალიციის ფარგლებში ახალი მთავრობის ჩამოყალიბებისთვის. | |||||||||
| — | ფირუზ მუსტაფაევი (მ/შ) Firuz Mustafayev |
4 აპრილი 1992 | 14 მაისი 1992 | 40 | დამოუკიდებელი |
— | — | [14] | |
| 2 | რაჰიმ ჰუსეინოვი Rəhim Hüseynov (1936–) |
14 მაისი 1992 | 30 იანვარი 1993 | 261 | დამოუკიდებელი |
1. მუთალიბოვი I | — | [15] | |
| მისი მართვის დროს, ქვეყნის მეპ-ი დაეცა 20%-ით. | |||||||||
| — | ალი მასიმოვი Əli Məsimov (1953–) |
5 თებერვალი 1993 | 28 აპრილი 1993 | 82 | აზერბაიჯანის სახალხო ფრონტის პარტია |
1. ელჩიბეი I | — | [16] | |
| აზერბაიჯანის მთავრობათაშორისი ეკონომიკური პროგრესის პროგრამის და მინისტრთა კაბინეტის მთავარი პოლიტიკური პროგრამის ავტორი; საფუძველი ჩაუყარა აზერბაიჯანის ეკონომიკური დამოუკიდებლობის ცნებებს და სასოფლო-სამეურნეო რეფორმების პროგრამას; დაადგინა დახმარების ფონდი, ლტოლვილთა და იძულებით გადაადგილებულ პირებისთვის. | |||||||||
| 3 | ფანაჰ ჰუსეინოვი Pənah Hüseynov (1957–) |
28 აპრილი 1993 | 30 ივნისი 1993 | 63 | აზერბაიჯანის სახალხო ფრონტის პარტია |
3. ელჩიბეი I | — | [17] | |
| 4 | სურათ ჰუსეინოვი Surət Hüseynov (1959–) |
30 ივნისი 1993 | 7 ოქტომბერი 1994 | 464 | სამხედრო |
4. ჰ.ალიევი II | — | ||
| სცადა სახელმწიფო გადატრიალება, სამხედროების მხარდაჭერით, ჰეიდარ ალიევის წინააღმდეგ, რომელიც მაშინვე აღკვეთილ იქნა. | |||||||||
| 5 | ფუად გულიევი Fuad Quliyev (1941–) |
7 ოქტომბერი 1994 | 20 ივლისი 1996 | 652 | ახალი აზერბაიჯანი |
5. ჰ.ალიევი II | — | [18] | |
| გამოაცხადა ქალაქი სუმგაითი თავისუფალ ეკონომიკურ ზონად და ხელი მოაწერა კონტრაქტს უცხოური ნავთობკომპანიებთან ნავთობის მოპოვებისა, განვითარებისა და წარმოებასთან დაკავშირებით ყარაბაღის ნავთობის სფეროში. | |||||||||
| 6 | 
|
არტურ რასიზადე Artur Rasi-zadə (1935–) |
20 ივლისი 1996 | 4 აგვისტო 2003 | 2571 | ახალი აზერბაიჯანი |
6. ჰ.ალიევი II | — | |
| 7 | 
|
ილჰამ ალიევი İlham Əliyev (1961–) |
4 აგვისტო 2003 | 4 ნოემბერი 2003 | 92 | ახალი აზერბაიჯანი |
7. ჰ.ალიევი II | — | |
| 8 |
|
არტურ რასიზადე Artur Rasi-zadə (1935–) |
4 ნოემბერი 2003 | 21 აპრილი 2018 | 5282 | ახალი აზერბაიჯანი |
8. ი. ალიევი I | — | |
| 8 | ნოვრუზ მამედოვი Novruz Məmmədov (1947–) |
21 აპრილი, 2018 | 8 ოქტომბერი, 2019 | 535 | ახალი აზერბაიჯანი |
8. ი. ალიევი III | — | ||
| 8 | ალი ასადოვი Əli Əsədov (1956–) |
8 ოქტომბერი, 2019 | დღემდე | 5 წელი და 46 დღე | ახალი აზერბაიჯანი |
8. ი. ალიევი III | — | ||
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ Fuad Akhundov (Spring 1998). „Alimardan Topchubashev - Minister of Foreign Affairs (1862-1934)“. Azerbaijan International. p. 31. ციტირების თარიღი: 2010-07-09.
- ↑ 2.0 2.1 Ministry of Finance of Republic of Azerbaijan. History of the ministry. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-11-24. ციტირების თარიღი: 2010-11-08.
- ↑ Presidential Library. Nariman Narimanov. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-09-13. ციტირების თარიღი: 2010-07-09.
- ↑ Gazanfar Mahmud-ogly Musabekov (Газанфар Махмуд-оглы Мусабеков). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 ოქტომბერი 2015. ციტირების თარიღი: 8 November 2014.
- ↑ De Waal, Thomas (2003) Black garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. New York and London: New York University, გვ. 138. ISBN 0-8147-1944-9. ციტირების თარიღი: 4 May 2010.
- ↑ Vaşinqton Post: "Şərqin İbn Sinası doğuldu" Azerbaijani. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 8 ნოემბერი 2014. ციტირების თარიღი: 8 November 2014.
- ↑ Mir Cəfər Bağırov və Teymur Quliyev Azerbaijani. ციტირების თარიღი: 8 November 2014.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს. Russian. ციტირების თარიღი: 8 November 2014.
- ↑ დაარქივებული ასლი Russian. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 8 ნოემბერი 2014. ციტირების თარიღი: 8 November 2014.
- ↑ Lewis Siegelbaum. Seventeen Moments in Soviet History. 1973: Shakeup in the Republics. ციტირების თარიღი: 2010-05-03.
- ↑ Exiled Former President Returns To Azerbaijan For Son's Funeral. ციტირების თარიღი: 2 August 2014.
- ↑ Ministers of Foreign Affairs of Azerbaijan. Hasan Hasanov. ციტირების თარიღი: 2010-07-06.
- ↑ Goltz, Thomas (1998) Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-rich, War-torn, Post-Soviet Republic. M.E. Sharpe, გვ. 142. ISBN 978-0765602442. ციტირების თარიღი: 8 November 2014.
- ↑ Speech of Heydar Aliyev on social economic progress. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-03-04. ციტირების თარიღი: 2010-07-01.
- ↑ Dawisha, Karen; Parrott, Bruce (1994) Russia and the new states of Eurasia: the politics of upheaval. New York: University of Cambridge, გვ. 192. ISBN 0-521-45262-7. ციტირების თარიღი: June 30, 2010.
- ↑ Directory of Biographies. Ali Masimov. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-10-04. ციტირების თარიღი: 2010-06-25.
- ↑ Nohlen, Grotz, Hartmann, Dieter, Florian, Christof (2001) Elections in Asia and the Pacific: A Data Handbook : Volume I: Middle East, Central Asia, and South Asia: Volume I: Middle East, Central Asia, and South Asia, Volume 1. Oxford University Press, გვ. 366.
- ↑ Betty Blair (Autumn 1995). „Diplomatic Interview. United Nations Development Program (UNDP) Representative by Paolo Lembo“. Azerbaijan International. pp. 62–63. ციტირების თარიღი: 2010-06-25.