ფხელშე
ფხელშე — სოფელი საქართველოში, ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში (გორისციხის თემი), მდებარეობს მდინარე თერგის მარცხენა ნაპირზე. ზღვის დონიდან 1940 მეტრი, სტეფანწმინდიდან 12 კილომეტრი. სოფლის მახლობლად ერთ-ერთ მთაზე, სადაც ფხელშეს მოსახლეობა სახალხო დღესასწაულ მამაწმინდობას აღნიშნავს, 2012 წელს ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოაჩინეს უძველესი ტაძრის ნაშთები, ქვის ჯვარი და სხვა საეკლესიო ნივთები.
| სოფელი | |
|---|---|
|
ფხელშე | |
 ჯაბა ლაბაძის ფოტო | |
| ქვეყანა |
 საქართველო |
| მხარე | მცხეთა-მთიანეთის მხარე |
| მუნიციპალიტეტი | ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი |
| თემი | გორისციხე |
| კოორდინატები | 42°36′03″ ჩ. გ. 44°33′45″ ა. გ. / 42.60083° ჩ. გ. 44.56250° ა. გ. |
| ცენტრის სიმაღლე | 1940 მ |
| მოსახლეობა | 167[1] კაცი (2014) |
| ეროვნული შემადგენლობა | ქართველები 100 % |
| სასაათო სარტყელი | UTC+4 |
.svg)    | |
ეტიმოლოგია
რედაქტირებაგადმოცემის თანახმად კავთისხეველ ელიოზს და მის ძმას საკუთარი სოფლიდან წასვლა მოუწიათ. წასვლის წინ ძმებს დედამ ქადა გამოუცხო და მის ნაჭრევზე ჯვარი ჩაუდო, გზა დაულოცა და სოფლიდან გამოისტუმრა. წამოსული ძმები სოფელ ვარდისუბნის მახლობლად გამოქვაბულში დასახლებულან. გამოქვაბულში მყოფმა ელიოზმა გადაწყვიტა ბინა დაედო ადგილზე, რომელიც „ფხას გავდა“. სოფელ ფხელშეს მცხოვრებთა თქმით, სწორედ აქედან მკვიდრდება ტოპონიმი „ფხელშე“.
კვირეღვთისშვილის ხატი
რედაქტირებასოფლის სამხრეთით, კლდეზე, ძველ კოშკში მოთავსებულია ე.წ. ქალების ხატი. კოშკი ფიქალის მშრალი წყობითაა აშენებული. 1966 წლისთვის ის უკვე დანგრეული იყო. სალოცავი წარმოადგენს სხვადასხვა დონეზე მდებარე ორ ნაგებობას. ქვედა ზედას ებჯინება აღმოსავლეთის კედელზე და მართკუთხა ზომისაა. ქვედა ნაგებობის აღმოსავლეთ კედელი ინტერიერში წრიული ფორმისაა. ასევე წრიულია ზედა ნაგებობის ჩრდილო-დასავლეთ კედელი. სალოცავს შემოვლებული აქვს ბაზალტის ქვის გალავანი.
დემოგრაფია
რედაქტირება2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 167 კაცი.
| აღწერის წელი | მოსახლეობა | კაცი | ქალი |
|---|---|---|---|
| 1926[2] | 166 | 79 | 87 |
| 2002[3] |  184 |
87 | 97 |
| 2014[1] |  167 |
79 | 88 |
გალერეა
რედაქტირება-
ზედვაკის წმინდა გიორგის ეკლესია (XIX საუკუნე). -
სოფელ ფხელშეს ხედი -
სოფელ ფხელშეს ხედი ეკლესიიდან -
სოფლის მახლობლად არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ჯვარი -
გამოქვაბული სოფელ ვარდისუბნთან, საიდანაც გადმოცემით ელიოზმა ფხელშეს ტერიტორია არჩია სამოსახლოდ.
ლიტერატურა
რედაქტირება- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 437.
- რუსიშვილი თ., საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 2, თბ., 2008. — გვ. 482-483.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 27 ივლისი 2016.
- ↑ სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 19.
- ↑ საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II